فهرست مطالب

تحقیقات منابع آب ایران - سال یازدهم شماره 1 (پیاپی 32، بهار و تابستان 1394)

مجله تحقیقات منابع آب ایران
سال یازدهم شماره 1 (پیاپی 32، بهار و تابستان 1394)

  • بهای روی جلد: 150,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1394/07/02
  • تعداد عناوین: 11
|
  • مقالات علمی - پژوهشی
  • رویکرد مدیریت مصرف آب بخش کشاورزی در راستای احیای دریاچه ارومیه
    مه نوش مقدسی*، سعید مرید، مجید دلاور، فرهاد عرب پور صفحه 1
    دریاچه ارومیه در سال های اخیر با کاهش شدید ورودی و خشکی گسترده ای مواجه شده که نگرانی هایی را در سطح ملی و بین المللی به همراه داشته است. هدف از این تحقیق نحوه تخصیص حقابه دریاچه یعنی 1/ 3 میلیارد مترمکعب آب در سال با کاهش مصرف بخش کشاورزی استان های واقع در آن می باشد. این بررسی براساس یک دوره 49 ساله از جریان طبیعی رودخانه های حوضه به انجام می رسد تا تاثیرات شرایط مختلف هیدرولوژیکی در سناریوهای متنوع تری مورد بررسی قرار گیرند. لذا در این تحقیق تخصیص آب دریاچه در دو سناریو مورد بررسی قرار گرفت. در سناریوی اول حقابه دریاچه تقریبا به میزان 100% تامین می-گردد و در سناریو دوم متناسب با شدت کم آبی ها، تخصیص دریاچه نیز کاهش می یابد. نتایج نشان داد که به طور متوسط براساس سناریوی 1 و 2 تخصیص دریاچه، برای موفقیت در تامین حقابه لازم برای دریاچه، میزان تخصیص آب کشاورزی در استان آذربایجان غربی در سالهای آتی باید به ترتیب 65% و 75% و آذربایجان شرقی 75% و 85% مقادیر فعلی کاهش یابند. این بدین معناست که حتی تحت سناریو 2 و تامین بخشی از حقابه 1/ 3 میلیارد مترمکعبی در سال دریاچه، به طور متوسط 15 تا 25 درصد اراضی تحت کشت بایستی حذف گردند.
    کلیدواژگان: مدیریت خشکسالی، حقابه دریاچه ارومیه، کشاورزی، تخصیص
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی تاثیر کاربردی اراضی و آسیب پذیری آبخوان کاشان بر آلودگی آبهای زیرزمینی با استفاده از روش DRASTIC و مدل تخریب
    جواد صمدی* صفحه 13
    ارزیابی آسیب پذیری و آلودگی آبخوان ها برای مدیریت، توسعه و تخصیص کاربری اراضی، نحوه پایش کیفیت، پیشگیری و حفاظت از آلودگی آبهای زیرزمینی ضروری است. در این تحقیق از مدل های DRASTIC و تخریب مخدوم با کمک تکنیک GIS (تلفیق به روش همپوشانی شاخص) جهت ارزیابی تاثیر کاربری اراضی و آسیب پذیری بر آلودگی آبخوان کاشان استفاده گردید. در نقشه تهیه شده از مدل DRASTIC، ضریب تعیین 26% و سطح معنی داری 05/ 0 و با افزودن لایه کاربری اراضی (LU) سطح معنی داری 05/ 0 و ضریب تعیین 5/ 31% با غلظت نیترات در مدل DRASTIC-LU نشان داد. در این مدل حدود 1/1درصد از آبخوان در ناحیه شمال غرب، غرب و جنوب، به دلیل وجود کاربری های شهری، صنعتی و کشاورزی، میزان تغذیه بالا و وجود شن و مواد درشت دانه زیاد در منطقه غیراشباع، محیط خاک و محیط آبخوان دارای آسیب پذیری زیادی می باشد. همچنین کاربری های صنعتی، باغی، زراعی، شهری، زراعت دیم، بایر و مراتع به ترتیب با رتبه های 10، 9، 8، 7، 5/5، 5 /2، 2 بیشترین تاثیر آلودگی نیترات با استفاده از مدل تخریب و خطرپذیری ذاتی 45/ 0 را بر آبهای زیرزمینی بر اساس همبستگی جزئی و سطح معنی داری 05 /0 نشان دادند.
    کلیدواژگان: آسیب پذیری، DRASTIC، آبخوان کاشان، کاربری اراضی، آلودگی، ضریب تعیین، مدل تخریب
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تدوین یک مدل پویای برنامه ریزی به منظور تخصیص منابع آب های سطحی و زیرزمینی / مطالعه موردی: حوضه آبریز زاینده رود
    آزاده احمدی*، نیما زاده وکیلی، حمیدرضا صفوی، سیدعلی اوهب یزدی صفحه 21
    با توجه به مسئله بحران آب و توزیع غیر یکنواخت آن از لحاظ مکانی و زمانی، استفاده تلفیقی بهینه از منابع آب های سطحی و زیرزمینی و برداشت متعادل از دو منبع سطحی و زیرزمینی، امری ضروری است. با توجه به توسعه مدل WEAP به عنوان ابزاری برای برنامه ریزی انعطاف پذیر، جامع و شفاف در ارزیابی شرایط مختلف بلند مدت حوضه از این مدل به منظور شبیه سازی منابع آب حوضه و توسعه سناریوهای مختلف بهره برداری از منابع آب استفاده شده است. جهت شبیه سازی آبخوان های منطقه از مدل MODFLOW استفاده گردید. در گام بعدی جهت در جهت ارزیابی اثرات سیاست های تلفیقی آب های سطحی و زیرزمینی، مدل MODFLOW در مدل WEAP فراخوانی شده و بوسیله یک ارتباط پویا بین دو مدل، مدل WEAP-MODFLOW تشکیل شد. سپس اثر سناریوهای مختلف مدیریتی، بر میزان تامین نیازهای شرب، صنعت، کشاورزی و زیست محیطی منطقه و سطح ایستابی در آبخوان بررسی شده است. نتایج مدل تدوین شده نشان می دهد که در نظرگرفتن شرایطی از جمله مدیریت مصرف از طریق اصلاح الگوی مصرف، اجرای طرحهای توسعه و محدودیت توسعه کشاورزی امکان بهره مندی بلند مدت از آبخوان های محدوده به عنوان منبع مطمئن و مکمل آب سطحی و همچنین بهبود وضعیت آبخوان ها را در پی خواهد داشت.
    کلیدواژگان: شبیه سازی حوضه آبریز، مدل آبهای زیرزمینی، بهره برداری تلفیقی آبهای سطحی و زیرزمینی، MODFLOW، WEAP
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • برآورد تبخیر از سطح دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده MODIS
    سمیه سیما، مسعود تجریشی صفحه 32
    افزایش روز افزون نیاز به منابع آب برای تامین مقاصد مختلف، مسئله دست یابی به آب شیرین را با مشکلات و محدودیتهای فراوانی روبرو کرده است. این مسئله در داخل کشور به دلیل عدم همخوانی توزیع مکانی منابع آب محدود و نقاط دارای سطح تقاضای آبی بالا، به صورت جدی تری مطرح می باشد. در این میان انتقال بین حوضه ای آب به عنوان راهکاری برای حل مشکل کمبود آب از دیرباز مطرح بوده است. وجود معیارها و عوامل اثرگذار مختلف و متعدد، مطالعه این طرح ها را بسیار دشوار نموده است. در تحقیق حاضر، طراحی مطلوب ابعاد یک سیستم انتقال آب بین حوضه ای در قالب مطالعه موردی طرح انتقال آب بهشت آباد از حوضه بالادست کارون به حوضه آبریز گاوخونی با استفاده از مدل برنامه ریزی منابع آب MODSIM در قالب 6 سناریو مورد ارزیابی قرار گرفته است. در ادامه با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره و تئوری مجموعه های فازی، سناریوی مطلوب برای انتقال آب بهشت آباد انتخاب و بدین ترتیب توجیه پذیری و حجم آب قابل انتقال در این طرح مشخص شده است. نتایج مدل شبیه سازی نشان از وجود یک دوره خشک 10 ساله در سری زمانی آورد رودخانه های حوضه آبریز دارد. لذا نتایج مطالعات در شرایط لحاظ دوره هیدرولوژیک خشک نیز ارائه شده و مورد مقایسه قرار گرفته است. با توجه به این موضوع، حجم قابل انتقال آب در شرایط لحاظ دوره هیدرولوژیک بلند مدت در حدود 190 و در شرایط لحاظ دوره هیدرولوژیک خشک در حدود 147 میلیون متر مکعب در سال به دست آمده است.
    کلیدواژگان: طراحی ابعاد سیستم انتقال آب بین حوضه ای، تصمیم گیری چند معیاره، تئوری مجموعه های فازی، طرح انتقال آب بهشت آباد
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • طراحی ابعاد سیستم انتقال آب بین حوضه ای با لحاظ شاخص های تصمیم گیری در حوضه های آبریز مبدا و مقصد
    یوسف رئوفی، مجتبی شوریان*، جلال عطاری صفحه 49
    افزایش روز افزون نیاز به منابع آب برای تامین مقاصد مختلف، مسئله دست یابی به آب شیرین را با مشکلات و محدودیتهای فراوانی روبرو کرده است. این مسئله در داخل کشور به دلیل عدم همخوانی توزیع مکانی منابع آب محدود و نقاط دارای سطح تقاضای آبی بالا، به صورت جدی تری مطرح می باشد. در این میان انتقال بین حوضه ای آب به عنوان راهکاری برای حل مشکل کمبود آب از دیرباز مطرح بوده است. وجود معیارها و عوامل اثرگذار مختلف و متعدد، مطالعه این طرح ها را بسیار دشوار نموده است. در تحقیق حاضر، طراحی مطلوب ابعاد یک سیستم انتقال آب بین حوضه ای در قالب مطالعه موردی طرح انتقال آب بهشت آباد از حوضه بالادست کارون به حوضه آبریز گاوخونی با استفاده از مدل برنامه ریزی منابع آب MODSIM در قالب 6 سناریو مورد ارزیابی قرار گرفته است. در ادامه با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره و تئوری مجموعه های فازی، سناریوی مطلوب برای انتقال آب بهشت آباد انتخاب و بدین ترتیب توجیه پذیری و حجم آب قابل انتقال در این طرح مشخص شده است. نتایج مدل شبیه سازی نشان از وجود یک دوره خشک 10 ساله در سری زمانی آورد رودخانه های حوضه آبریز دارد. لذا نتایج مطالعات در شرایط لحاظ دوره هیدرولوژیک خشک نیز ارائه شده و مورد مقایسه قرار گرفته است. با توجه به این موضوع، حجم قابل انتقال آب در شرایط لحاظ دوره هیدرولوژیک بلند مدت در حدود 190 و در شرایط لحاظ دوره هیدرولوژیک خشک در حدود 147 میلیون متر مکعب در سال به دست آمده است.
    کلیدواژگان: طراحی ابعاد سیستم انتقال آب بین حوضه ای، تصمیم گیری چند معیاره، تئوری مجموعه های فازی، طرح انتقال آب بهشت آباد
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اولویت بندی حوضه های آبریز با استفاده از روش جدید فرآیند تحلیل شبکه ای فازی
    سیده لیلا رضوی طوسی، جمال محمد ولی سامانی، هدایت فهمی صفحه 61
    منابع آب و خاک هر کشور از مهمترین منابع و زیربنای توسعه پایدار می باشند. حوضه آبریز نه تنها یک بخش هیدرولوژیکی است بلکه یک بخش اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی نیز می باشد که نقش مهمی در توسعه پایدار یک کشور دارد. در این راستا و بر اساس اهداف سند چشم انداز کشور در صنعت آب، راهبردهای مختلف مدیریت جامع نظام آب کشور تدوین شده اند. یکی از مسائل مهم برنامه جامع آب به ویژه در بخش تخصیص آب، مدیریت حوضه های آبریز و اولویت بندی آنها بر اساس راهبردهای بخش آب می باشد که با توجه به تعدد و تنوع راهبردها و همچنین ارتباطات پیچیده بین آنها، انجام این امر بسیار دشوار است. از جمله راهکارهای موثر در این زمینه، استفاده از روش های مختلف تصمیم گیری چندشاخصه ای فازی می باشد. بنابراین، با توجه به اهمیت مساله اولویت بندی حوضه های آبریز بحرانی کشور در بخش تخصیص آب در برنامه کلان ملی، در این تحقیق یک الگوریتم جدید بر اساس روش فرآیند تحلیل شبکه ای فازی و روش TOPSIS فازی ارائه شده است که شامل استفاده از اعداد فازی مثلثی در الگوریتم تصمیم گیری می باشد. بر این اساس، 38 راهبرد بخش آب (S1، S2،...، S38) به عنوان زیر معیار در 10 بخش (C1، C2،...، C10) که به آنها خوشه گفته می-شود، تقسیم بندی شدند. خوشه ها نیز زیر مجموعه ای از معیارهای اصلی (اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) می باشند. گزینه های مورد بررسی در این مقاله عبارتند از: حوضه های آبریز دریاچه ارومیه، اترک، سفیدرود، دریاچه نمک و زاینده رود. از آنجا که ورودی های مدل شامل عبارات بیانی تصمیم گیرنده می باشد، لذا استفاده از ریاضیات فازی امکان مدل کردن عدم قطعیت ها را فراهم می کند. یکی از مزایای مهم الگوریتم پیشنهادی جدید، استفاده از اعداد فازی مثلثی در تمام مراحل تصمیم-گیری است. برای بررسی نحوه عملکرد مدل ارائه شده، نتایج بدست آمده از روش پیشنهادی با نتایج بدست آمده از روش ANP مقایسه شدند. بر این اساس حوضه آبریز دریاچه ارومیه در رتبه اول و حوضه آبریز اترک در رتبه آخر قرار دارد. همچنین تحلیل حساسیت بر روی وزن خوشه ها انجام و چگونگی تاثیر آن در اولویت بندی حوضه های آبریز بررسی شد.
    کلیدواژگان: حوضه آبریز، راهبردهای بخش آب، روش فرآیند تحلیل شبکه ای فازی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی تغییرات کاربردی اراضی بر رواناب حوضه فرامرزی هلمند طی دوره 1990 لغایت 2012 میلادی با استفاده از اطلاعات ماهواره ای و مدل شبیه ساز SWAT
    محمدرضا حاجی حسینی، حمیدرضا حاجی حسینی، سعید مرید*، مجید دلاور صفحه 73
    کاهش آورد رودخانه فرامرزی هیرمند (هلمند) از افغانستان به ایران از جمله چالش های همیشگی مدیریت منابع آب در شرق کشور بوده که طی سال های اخیر نیز تشدید شده است. در این تحقیق به بررسی دلایل کاهش جریان این رودخانه که تاثیر مستقیمی بر روند خشک شدن تالاب های بین المللی هامون داشته، پرداخته شده است. در گام اول، تغییرات کاربری اراضی دشت هیرمند افغانستان در پایین دست سد کجکی طی دوره 1990 لغایت 2011 با استفاده از تصاویر ماهواره ای، مورد بررسی قرار گرفت (جمعا در 3 مقطع زمانی). بدین منظور از نقشه-های FAO، نقشه های اطلس کاربری اراضی افغانستان، نقشه های سازمان زمین شناسی آمریکا و تصاویر Google Earth کمک گرفته شد. بدین ترتیب، نتایج تغییرات کاربری اراضی نشان می دهد که مجموع کل کشت محصولات آبی در منطقه، حدود 62 درصد افزایش یافته، به-طوری که مقدار آن از رقم 103 هزار هکتار در سال 1990، به حدود 122 هزار هکتار در سال 2001 و سپس در سال 2011 به حدود 167 هزار هکتار رسیده است. در گام دوم، با استفاده از مدل SWAT، حوضه رودخانه هلمند تا ایستگاه چاربرجک شبیه سازی گردید که در آن تاثیر کاربری های 3 مقطع زمانی مورد اشاره، بر رواناب خروجی از حوضه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که متوسط آورد سالیانه در شرایط اعمال تغییرات تدریجی کاربری اراضی مقدار 78/ 4 میلیارد را دارد، در حالیکه با حفظ کاربری 1990 و 2011 و اجرای مجدد آن، به ترتیب متوسط آورد سالیانه 1/ 5 و 28/ 4 میلیارد در سال را سبب می-گردد. به عبارتی دیگر توسعه بخش کشاورزی در دشت هیرمند کاهش متوسط 800 میلیون مترمکعبی را در سال به همراه داشته است.
    کلیدواژگان: حوضه فرامرزی هیرمند (هلمند)، سد کجکی، تغییرات کاربری اراضی، مدل شبیه ساز SWAT
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • یادداشت های فنی
  • کاهش خسارت سیل در مخروط افکنه ها / مطالعه موردی: رودخانه جاماش در بندرعباس
    محمدرضا کاویانپور، پروانه نیکرو، محمد علی پورحسن صفحه 87
    تحقیق حاضر به ارزیابی مالی و جانی خسارت سیل در مخروط افکنه ها می پردازد و رودخانه جاماش در استان هرمزگان که بر روی مخروط افکنه واقع شده و از عرض بسیار زیاد، شریانی بودن و نیز طبیعت وحشی و فصلی برخوردار است به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. سیلاب با دوره بازگشت ها و سناریوهای مطرح به کمک مدل Mike Flood شبیه سازی و خسارت وارد در محیط GIS بررسی گردید. نتایج تحلیل کاهش قابل توجه خسارت با کنترل سیلاب توسط دیوارهای طولی و سرریز را با توجه به تاثیر آن بر آبخوان زیرزمینی در مخروط افکنه نشان می دهد.
    کلیدواژگان: سیلاب، رودخانه جاماش، رودخانه مخروط افکنه ای، سیلاب شهری، رودخانه برون شهری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • توسعه مدل شبیه سازی - بهینه سازی در مدیریت تغذیه مصنوعی آبخوان با پساب
    سجاد رحمانی*، محمد مهدی احمدی، کورش قادری صفحه 91
    با افزایش تقاضای آب بالاخص در مناطق خشک، منابع آبی مناسب جدیدی باید تعریف شود. تغذیه مصنوعی آبخوان با پساب یک راه حل کاربردی و مقرون به صرفه جهت تامین آب می باشد. هدف تغذیه مصنوعی افزایس حجم و ذخیره آب در آبخوان به جهت مصرف آتی می باشد. پساب در ابتدا برای مصرف در موارد غیرشرب مورد استفاده قرار می گرفته است اما تحت شرایط تنش استفاده از آن برای شرب احتمالا شدنی خواهد گردید. بهبود کیفیت پساب حین نفوذ به درون زمین و انتقال از طریق جریان آب زیرزمینی چشمگیر بوده و در مجموع به آن سالم سازی خاک – آبخوان اطلاق می شود. برای تامین اهداف موردنظر، عملیات دفع پساب بایستی با درنظر گرفتن ملاحظات مالی، کیفی و زیست محیطی مدیریت گردد. در این مقاله مدل بهینه سازی-شبیه سازی برای بهینه سازی تغذیه مصنوعی آبخوان با استفاده از پساب توسعه داده شده است که ملاحظات کمی و کیفی را در نظر می گیرد. در این مدل از الگوریتم تکاملی کمپلکس های مختلط (SCE) بعنوان ابزار بهینه سازی بهمراه مدل های شبیه سازی MODFLOW و MT3DMS برای بیان حرکت و کیفیت پساب، استفاده شده است. کارایی مدل با کاربرد آن در مدیریت تغذیه پساب یک مجتمع بررسی و اثبات شده است.
    کلیدواژگان: بهینه سازی، شبیه سازی آب زیرزمینی، تغذیه مصنوعی، الگوریتم تکامل رقابتی جوامع، MODFLOW، MT3DMS
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • نگاهی به برنامه جامع مدیریت فاضلاب های شهری و صنعتی در اتحادیه اروپا
    حسین پور همتی، محمدحسین صراف زاده* صفحه 97
    فعالیت های صنعتی و شهری منجر به تولید فاضلابهایی می شوند که حاوی مقادیر قابل توجهی ترکیبات آلاینده هستند. تخلیه این فاضلاب ها به محیط زیست به صورت تصفیه نشده پذیرفته نیست و لازم است تخلیه مطمئن و عملیات تصفیه روی این فاضلاب ها انجام گیرد. اما این تخلیه مطمئن گاهی محدود به کمیت ها و اعدادی کلی است که صرفا در قالب حداکثر مقادیر مجاز استاندارد بروز می نماید و گاهی مبتنی بر استانداردهای معقولی است که در آن سطح فناوری های در دسترس و وضعیت بومی و جغرافیایی مناطق لحاظ شده است. استاندارد از نظر لغوی به معنی معیار، ملاک، شاخص و به طور کلی مدرکی است در برگیرنده قواعد، راهنمایی ها یا ویژگی هایی با پایه علمی برای فعالیتی خاص که از طریق اجماع نظر و با نظارت مراجع رسمی تهیه و به وسیله سازمان شناخته شده ای تصویب شده باشد و هدف از آن دستیابی به میزان مطلوبی از نظم در یک زمینه خاص و در راستای ارتقای منافع جامعه باشد. سیاستها و خط مشی های استانداردی اتحادیه اروپا جهت مدیریت پساب های شهری و صنعتی در قالب برنامه جامع آن اتحادیه در این مقاله مرور خواهد شد و چگونگی استفاده از شاخص های فرایند محور به جای خروجی محور مورد بحث قرار می گیرد. در انتها نیز با بررسی وضعیت استاندارهای فعلی کشورمان در این زمینه، لزوم تدوین برنامه کلان مدیریت پسابها که در آن ویژگی های بومی منابع آب و نیاز به استفاده مجدد از پسابها لحاظ شده است، مورد تاکید قرار می گیرد. برنامه ای که در آن امنیت آبی با ایجاد تنوع بیشتر در منابع آبی و حتی در نظر گرفتن منابع نامتعارف قابل تامین است.
    کلیدواژگان: پساب، فاضلاب، استاندارد، WFD
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی مدل های نوین در مدیریت مصرف آب شهری در ایران «کنتورهای پیش پرداختی»
    محمدحسین الله دادی*، حسن زراعتی متین، مهدی یزدان شناس صفحه 105
    تجدید نظر در الگوی مصرف و صرفه جویی آب در بخش مصرف خانگی در کلان شهر قم از اهمیت و اولویت اول برخوردار است. ری پرداختی رژ از ابزارهای مهم در مدیریت مصرف آب محسوب می شوند که می توانند بازخور لازم را برای مصرف کنندگان فراهم آورند. این پژوهش به بررسی تاثیر استفاده از کنتورهای پیش پرداختی در مدیریت مصرف آب خانوار می پردازد. در این تحقیق سعی شده است تا رابطه ای بین استفاده از کنتورهای پیش پرداختی با مدیریت مصرف آب خانوار و هزینه های شرکت آب و فاضلاب مورد بررسی قرار گیرد. داده ها در این تحقیق با استفاده از روش های موجود در آمار استنباطی نظیر مقایسه میانگین دو جامعه وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. ابزار اصلی این پژوهش نمونه گیری است و با استفاده از یک پرسشنامه با سوالات بسته، جمع آوری بخشی از داده ها انجام گرفته است و هچنین از منابع کتابخانه ای و اسناد موجود در شرکت آبفا قم استفاده شده است. نمونه گیری در این تحقیق به صورت تصادفی بوده است. نتایج نشان می دهد که با استفاده از کنتورهای پیش پرداختی و در نظر گرفتن عامل تاثیر گذار دما، سرانه مصرف 36/ 14 درصد و در صورت در نظر نگرفتن تغییرات دما 13 درصدکاهش یافته است. استفاده از کنتورهای پیش پرداختی باعث کاهش 53 درصدی در هزینه های مربوط به خدمات و قرائت شرکت آب و فاضلاب استان قم گردیده است.
    کلیدواژگان: کنتور آب پیش پرداختی، مدیریت مصرف، ذخایر آب
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Agricultural Water Consumption Management Approach in Urmia Lake Restoration
    M. Moghadasi*, S. Morid, M. Delavar, F. Arabpour Page 1
    Urmia Lake water level has declined steeply during the last decade. Continuation of the present condition will damage the region’s industrial and agricultural sectors and even, creating a serious threat to the health of the inhabitants of the region. An integrated plan to save the lake was drawn by the lake basin stakeholders that resulted in an agreement allocating 3100 MCM of water per year to the lake. Supplying this sizable amount of water will not be easy when the total renewable water of the basin is about 6800 MCM per year. Definitely, one of the effective ways to fulfill such an agreement is to manage and reduce the basin’s agriculture water consumption as the main water user. Reducing the area under cultivation and considering the deficit irrigation were feasible measures focused in this paper. Furthermore, different simulation and optimization models were developed so that the agriculture sector receives minimum losses due to the new management approaches. The models were run for a 49-year period of naturalized water yield of the basin. Also, two scenarios were examined for water allocation to the lake, including full and partial allocations; depending on wet and dry water years. The results showed that to allocate the agreed water right for the Lake, it would be needed to reduce 25% to 35% of East Azerbaijan province’s agricultural water consumption. This amount should be redced by about 15% to 25% for the West Azerbaijan province. At the present time, Kurdistan province needs no reduction to fulfill its commitments.
    Keywords: Drought management, Urmia Lake water right, Agriculture, Allocation
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Assessment of Kashan Aquifer-Land Use Composite Vulnerability Impact on Groundwater Pollution Using DRASTIC Method and Degradation Model
    J. Samadi* Page 13
    Assessment of aquifer vulnerability and contamination is necessary for management, development and land use allocation, qualitative monitoring, pollution prevention and the groundwater protection. In this study, Degradetion and DRASTIC models using GIS technique (combining by Index-Overlay method) was used for assessment of Kashan aquifer land use and vulnerability impact on groundwater pollution. In prepared map of DRASTIC model, demonstrates determination coefficient of 26%, significant level of 0.05 with nitrate concentrations in aquifer and DRASTIC-LU model demonstrates significant level of 0.05 and determination coefficient of 31.5% by added land use (LU) layer. Based on this model was found 1.1 percent of aquifer has high vulnerability in northwest, west and south of aquifer due to land uses of urban, industrial and farmland, high net recharge, sand and high coarsegrain material in impact of vadose zone, aquifer media, soil media. Also land uses of industrial, gardenland, cropland, urban, dry farmland, moorland, grassland with rates of 10, 9, 8, 7, 5.5, 2.5, 2 respectively demonstrates most nitrate pollution effect on groundwater by the use of Degradation model and demonstrates inherent risk of 0.45 and significant level of 0.05 based on partial correlation.
    Keywords: Vulnerability, DRASTIC, Kashan aquifer, Land use, Pollution, Determination coefficient, Degradation model
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Development of a Dynamic Planning Model for Surface and Groundwater Allocation, Case Study: Zayandehroud River Basin
    A. Ahmadi*, N. Zadehvakili, H.R. Safavi, S.A. Ohab Yazdi Page 21
    Due to the water crisis and its non-uniform spatial and temporal distribution, it is essential to consider the conjunctive use of surface and groundwater resources. Considering the capability of WEAP model as a flexible, comprehensive, and transparent tool for assessing long-term conditions of the river-basin systems, it is utilized for simulating Zayandehroud water resources and developing different scenarios. Also MODFLOW model is used to simulate the aquifer system in this basin. In order to assess the imapcts of conjunctive use of surface and ground water resources, the developed MODFLOW model is imported into the WEAP model and WEAP-MODFLOW model is generated through a dynamic link. The impacts of different management scenarios on domestic, industrial, agricultural, and environmental water demands as well as the groundwater table are evaluated. The results showed that the demand management through modifying consumption patterns, executing water development projects, and constraining the agricultural development can offer the aquifers as long lasting and reliable water resources. Improving aquifer’s condition is also achieved acoordingly.
    Keywords: River basin simulation, Groundwater model, Surface, groundwater conjunctive use, WEAP, MODFLOW
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Estimation of Urmia Lake Evaporation Using Remote Sensing Data
    S. Sima*, M. Tajrishi Page 32
    Evaporation which is the most important water output from terminal lakes, plays a significant role in the lakes water balance. It can also vary chemical compositions of lakes. This study aims at providing an accurate estimate of the evaporation rate from Urmia Lake. To accomplish this task, the SDDE (Salinity Dependent Daily Evaporation) model was developed based on the energy balance model and conjunctive use of the MODIS satellite data including water surface temperature, albedo, emissivity, cloud mask and precipitable water vapour and GIS techniques. The model was validated using insitu data. Then, evaporation maps of Urmia Lake were calculated using the SDDE model during 2010. Results showed that the rate and volume of evaporation during the non_cloudy months (April-Novemebr) were 1136 mm and 3.8 km3, respectively. Consequently, even if the environmental water requirement of the lake is supplied, the declining trend of its water level will continue.
    Keywords: Urmia Lake, Evaporation, Salinity, Remote Sensing, Spatial distribution
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Capacity Design of Inter-Basin Water Transfer Systems Considering Decision Making Criteria in the Source and the Target Basins
    Y. Raoufi, M. Shourian*, J. Attari Page 49
    Increase of need to water resources in order to supply various demands has caused complicated limitations and problems in access to fresh water. In Iran this issue is serious due to unbalanced spatial distribution of limited water resources and high demand sites. Accordingly, for a long time the interbasin water transfer has been a proposed approach to solve the problem of water shortage. Due to various decision making criteria and factors, studies of the inter-basin water transfer projects have been known as complex and difficult problems in literatures. In this research, optimum design of capacities for Behesht-Abad inter-basin water transfer system, from up-stream Karoun basin to Gavkhooni basin, has been studied through 6 possible scenarios using the river basin simulation model MODSIM. By applying multi-criteria decision making and fuzzy sets theory, the more beneficial scenario and justifiable volume of water transfer are selected. The simulation results show that there is a recent period of 10 year drought in basin’s river flow time series. So, the results are also compared for the hydrological drought period in the basin. It is seen that when considering the normal long term time series for river discharges, volume of 190 MCM is a sustainable limit for studied inter-basin water transfer system. Considering the recent drought time series, this volume would be 147 MCM.
    Keywords: Design of capacities for water transfer systems, Multi, criteria decision making, Fuzzy sets theory, Behesht, Abad water transfer plan
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A New Fuzzy Analytical Network Process Method for Watershed Ranking
    S. L. Razavi Toosi*, J. M. V. Samani, H. Fahmi Page 61
    Water and soil resources are most important for sustainability development. A watershed is not only simply the hydrological unit but also a social, economical, and environmental devision which plays crucial role in development of the country. Based on the national long term goals in water industry, different strategies are determined for the integrated water resources management in the national level. One of the most important problems in water management planning, especially in water allocation, is ranking the watersheds with respect to this various complexively related water strategies. A new method is proposed in this study based on ANP and fuzzy TOPSIS methods. This model is used to evaluate 5 critical watersheds in Iran named Urmia Lake, Atrak, Sefidrood, Namak, and Zayandehroud. In this decision making model, 38 water strategies (S1, S2,…,S38) are defined as sub criteria in 10 clusters (C1, C2,…, C10). These clusters are categorized according to economic, social, and environmental criteria. Also, the fuzzy arithmetic is applied to overcome the uncertainty in decision makers’ judgments. The important advantage of the proposed method is using triangular fuzzy numbers in all steps of the algorithm. The results are compared with ANP method to validate the proposed model. It is indicates that among different watersheds, Urmia Lake and Atrak show the highest and the lowest scores, respectively.
    Keywords: Watersheds, Water strategies, FANP
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Assessment of the Effect of land-Use Changes on Streamflow in Helmand Transboundary Basin During 1990 to 2012 Using Remote Sensed Data & SWAT Model
    M. Hajihoseini, H. Hajihoseini, S. Morid*, M. Delavar Page 73
    Reduction of Helmand River inflows is one of the main challenges of the water resources of the eastern part of Iran which is more pronounced in the recent years. This research aims to quantify the causes of this problem that accordingly has had direct impacts on dryness of the Hamoun Wetlands as an international Ramsar site. In the first step, the land use changes of Helmand plain in Afghanistan were evaluated in three periods from 1990 to 2011 using remote sensed data. Obviously direct sampling was not possible from the study area and therefore other sources of information including: FAO land use maps, Watershed Atlas of Afghanistan (AIMS), maps of U.S. Geological Survey (USGS), and Google Earth images were applied as the alternative data. It was concluded that the total irrigated area in the region has increased from 103,000 ha in 1990 to 122,000 ha in 2001 and to 167’000 ha in 2011 (62 percent increase). SWAT is run in the next step using the three created land use maps of the region. It was concluded that the average annual discharges of Helmand Basin at Char Burjak station (most downstream station in the Helmand plain) has decreased from 5.1 to 4.28 BMC due to the increase of these irrigated lands.
    Keywords: Transboundary Helmand (Hirmand) Basin, Kajakai Dam, Land cover Changes, SWAT
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Reduction of Flood Losses in Alluvial Fans / Case Study: Jamash River in Bandar Abbas
    M.R. Kavianpour, P. Nikrou*, M.A. Pourhasan Page 87
    This research has been carried out to assess the life and economic losses caused by flood with especial attention on alluvial fan areas. For this study, Jamash River in Hormozgan province, Iran, which lies on an alluvial fan was selected. This river is wide, arterial, and with wild and seasonal nature. In this paper, the river flood was simulated with different return periods and different scenarios by Mike Flood model and the flood damage was estimated and analyzed using GIS environment. The results indicate significant hazard reduction when longitudinal walls and spillway are used for flood control. This is due to the effect on the aquifer in the alluvial fans.
    Keywords: Flood, Jamash River, Alluvial fan river, Urban flood, Rural river
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Simulation-Optimization Model for Artificial Groundwater Recharge Management Using a Treated Wastewater
    S. Rahmani*, M. M. Ahmadi, K. Qaderi Page 91
    In areas with limited water resources, the increases in water demands calls for alternative water sources. For such area one supply augmentation practice is the artificial groundwater recharge using wastewater effluent. The resulting reclaimed water is used primarily for non-potable purposes but under increasing stresses shifting to potable uses is also likely to happen. During recharge through the vadose zone and transport through the groundwater aquifer, the quality of water improves that are collectively described as Soil Aquifer Treatment (SAT). In this paper, a SAT management model is developed that considers monetary, water quality, and environmental concerns. Within the SAT model, the shuffled complex evolution algorithm (SCE) is used as the optimization tool. In this application, SCE is integrated with the simulation models (MODFLOW, MT3DMS) to represent movement and quality transformation. One steady state case on a general hypothetical aquifer were examined using the management model.
    Keywords: Optimization, Ground water simulation, MODFLOW, MT3DMS, SCE, Artificial groundwater recharge
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A Review on EU Municipal and Industrial Wastewater and Effluent Management Action
    H. Poorhemati, M.H. Sarrafzadeh* Page 97
    Urban and industrial activities lead to high amount of pollution in the produced wastewater. Direct discharges from such sites to the environment is not legal and sufficient treatments are needed. Discharge criteria in some cases are limited to the maximum and minimum allowable amounts. In some other cases certain standards with regards to the best available technologies and local and geographical considerations are applied. Standard as a word means a criterion or an index or any statement that includes regulations or guidelines or characteristics which are scientifically approved for a certain purpose or activity and are also verified by official authorities. The aim of a standard is to reach a defined level of discipline in a society. Standard policies in the EU for the management of municipal and industrial effluents in the form of a comprehensive program in EU is reviewed here. Finally the need for such standards and regulation in Iran is discussed and necessity of defining a comprehensive action for management of effluents in the country is emphasized.
    Keywords: Effluents, Wastewater, Standard, WFD
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Survey of Modern Models for Management of Urban Water Consumption In Iran;
    M.H. Allahdadi*, H. Zareeimatin, M. Yazdanshenas Page 105
    For Qom city, the revision in consumption patterns and saving the household water consumption is a priority. Chargeable prepaid water meters are effective tools for consumption management that can provide necessary feedback for consumers. This study peruses the impact of prepaid meters on household water consumption management. A relationship has been investigated for the use of prepaid meters with the management of household water consumption and the costs of Qom Water and Wastewater Company. Data of this research has been analyzed by use of descriptive and inferential indicators using the methods of inferential statistics such as the mean of two Dependent Statistic Societies. Sampling was the main tool of this study and a part of the data of survey has been collected with use of a questionnaire containing closed questions. Simple random was the basis for the sampling. Library resources have also been used. The results show that considering the "temperature” as an affecting factor, the prepaid meters has been saved %14.36 in water consumption of households. Neglecting the temperature changes, per capita of water consumption has decreased by %13. The use of prepaid meters has decreased the Qom Water and Wastewater Company costs by 53% due to the skipping of reading services of the postpaid meters.
    Keywords: Prepaid water meter, Consumption management, Water resources
    Abstract View Paper Original: Persian