فصلنامه حکمت و فلسفه
سال دوم شماره 1 (پیاپی 5، بهار 1385)

معرفی شناسی ژنتیک (تکوینی) پیاژه، دست کم تحت تاثیر چهار منبع بوده است: فلسفه کانت، ساخت گرایی ریاضی بورباکی، زیست شناسی و سیبرنتیک، تاثیر کانت را می توان در توسل پیاژه به سوژه معرفتی و طرحواره های ذهنی پیشینی آن که داده های حسی را سازمان میدهند ملاحظه نمود. تاثیر ساخت گرایی ریاضی، به نحوی پیاژه را به نادیده گرفتن سوژه فردی و تاکید بر سوژه معرفتی به منزله یک صورتبندی انتزاعی کشاند. تاثیر زیست شناسی را می توان در مفهوم سازگاری با محیط دشوار، مشتمل بر جلب و انطباق، ریشه یابی کرد...

با توجه به گسترش اندیشه پسامدرن در تمامی ابعاد زندگی انسان غربی، نگرش های الهیاتی پسامدرن نیز بروز یافته و اندیشمندان بسیاری را به طرح دیدگاه هایی متفاوت نسبت به این نگرش واداشته است. در این مقاله، پس از بررسی خاستگاه اصلی اندیشه پسامدرن در دیدگاه کسانی همچون نیچه، هایدگر و دریدا و کلیدهای اصلی فکر آنها، نگرش های مختلف و متنوع الهیات پسامدرن در چهار جریان عمده که متاثر از خاستگاه های متفاوت هستند بازنموده و ارائه شده است. این چهار جریان متعلق به تایلور، گریفین، ماریون و الهیات سلبی عرفانی مورد توجه هارت هستند که سایر نگرش ها را به نحوی در خود منطوی دارند...

تحلیل مفهوم عقل و ارتباط آن با نظام معرفتی کانت از اهمیت بالایی برخوردار است. به عبارت دیگر، کانت شناخت را به شناختن قوای آن منوط می کند و در این میان توجه به معانی عقل و ارتباط آن با قوای دیگر ذهن ضرورت دارد. از نظر کانت، در عین وجود تمایز بین سه قوه (حس، فاهمه و عقل) توافقی نیز میان آنها وجود دارد و این یک توافق استعلایی است. بنابراین در این مقاله، توافق استعلایی به گونه ای ترسیم می گردد که با معانی سه گانه ای که از عقل برداشت شده است، متناسب باشد.