فهرست مطالب

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی - پیاپی 1 (پاییز 1383)

فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی
پیاپی 1 (پاییز 1383)

  • 92 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/11/01
  • تعداد عناوین: 13
|
  • صفحه 2
  • مقاله
  • پریرخ دادستان، محسن حق بین، سعیده بزازیان، محمدرضا حسن زاده توکلی صفحه 3
    نقش جدایی روانشناختی به معنای دستیابی به یک احساس مستقل از خود بدون نیاز به قطع رابطه با والدین در سازش یافتگی فردی نوجوان یا بزرگسال در فرهنگهای مختلف به اثبات رسیده است. در این پژوهش، وضعیت جدایی روانشناختی و مؤلفه های چهارگانه آن (استقلالهای هیجانی، کنشی، تعارضی و بازخوردی) در ارتباط با پدر و مادر و همچنین مشارکت این متغیرها در پیشرفت تحصیلی دانشجویان بررسی شد. بر مبنای تکمیل پرسشنامه جدایی روانشناختی هافمن توسط نمونه ای به اندازه جامعه در دسترس و متشکل از 174 دانشجوی مجرد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب که به علت اشتغال به تحصیل از والدین خود جدا شده بودند، نمره کلی جدایی روانشناختی و ابعاد مختلف آن مشخص و براساس نمره های ترمهای مختلف؛ شاخص پیشرفت تحصیلی نیز محاسبه شد. تحلیل نتایج تفاوت معنادار بین دو جنس و استقلال بیشتر پسران را در سطح کلی جدایی روانشناختی و در سطح مؤلفه استقلال هیجانی نشان داد. رگرسیون پیشرفت تحصیلی بر جدایی روانشناختی فقط در گروه پسران معنادار و درصد واریانس قابل پیش بینی برابر با 13 بود. مقایسه میانگینهای نتایج دانشجویان ایرانی با نمونه خارجی، پایینتر بودن سطح استقلالهای هیجانی، تعارضی و کنشی و بالاتر بودن سطح استقلال بازخوردی در نمونه پژوهش را نمایان کرد. این یافته ها با آشکار کردن سطوح مختلف ارتباط بین مؤلفه های جدایی روانشناختی با پیشرفت تحصیلی، ضرورت توجه به ابعاد مختلف این جدایی را با در نظر گرفتن نوع استقلال و جنس آزمودنی ها و والدین برجسته کرد.
    کلیدواژگان: جدایی روانشناختی، جدایی تفرد، پیشرفت تحصیلی، وابستگی، دلبستگی، استقلال
  • محمد علی بشارت صفحه 21
    در این پژوهش، رابطه کمال گرایی و حرمت خود در دانش آموزان بررسی شده است. هدف اصلی پژوهش، مطالعه نوع رابطه کمال گرایی مثبت و منفی با حرمت خود در دانش آموزان بود. یکصدوهشتاد دانش آموز و دیپلمه پیش دانشگاهی (90 دختر و 90 پسر) به تعداد مساوی از رشته های علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی در این پژوهش شرکت کردند. از آزمودنی ها خواسته شد مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی و مقیاس حرمت خود کوپراسمیت را تکمیل کنند. برای تحلیل داده های پژوهش، از شاخصها و روش های آماری شامل فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، تحلیل واریانس، ضرایب همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین کمال گرایی مثبت و حرمت خود همبستگی مثبت معنا دار و بین کمال گرایی منفی و حرمت خود همبستگی منفی معنا دار وجود دارد. کمال گرایی مثبت از طریق تقویت احساس «شایستگی شخصی» و «پذیرش خویشتن» با افزایش سطح حرمت خود در ارتباط قرار می گیرد و کمال گرایی منفی از طریق تضعیف احساس «شایستگی شخصی» و «پذیرش خویشتن» و نیز از طریق تشکیل یا تشدید اختلالهای روانشناختی شامل افسردگی، اضطراب و مشکلات شخصیتی و بین شخصی با کاهش سطح حرمت خود مرتبط می شود.
    در این پژوهش، رابطه کمال گرایی و حرمت خود در دانش آموزان بررسی شده است. هدف اصلی پژوهش، مطالعه نوع رابطه کمال گرایی مثبت و منفی با حرمت خود در دانش آموزان بود. یکصدوهشتاد دانش آموز و دیپلمه پیش دانشگاهی (90 دختر و 90 پسر) به تعداد مساوی از رشته های علوم انسانی، علوم تجربی و ریاضی در این پژوهش شرکت کردند. از آزمودنی ها خواسته شد مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی و مقیاس حرمت خود کوپراسمیت را تکمیل کنند. برای تحلیل داده های پژوهش، از شاخصها و روش های آماری شامل فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، تحلیل واریانس، ضرایب همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین کمال گرایی مثبت و حرمت خود همبستگی مثبت معنا دار و بین کمال گرایی منفی و حرمت خود همبستگی منفی معنا دار وجود دارد. کمال گرایی مثبت از طریق تقویت احساس «شایستگی شخصی» و «پذیرش خویشتن» با افزایش سطح حرمت خود در ارتباط قرار می گیرد و کمال گرایی منفی از طریق تضعیف احساس «شایستگی شخصی» و «پذیرش خویشتن» و نیز از طریق تشکیل یا تشدید اختلالهای روانشناختی شامل افسردگی، اضطراب و مشکلات شخصیتی و بین شخصی با کاهش سطح حرمت خود مرتبط می شود.
    کلیدواژگان: کمال گرایی مثبت، کمال گرایی منفی، حرمت خود، دانش آموز
  • محترم نعمت طاوسی صفحه 31
    در پژوهش حاضر، تاثیر رویدادهای تنیدگی زای زندگی بر سلامت جسمانی و روانی بررسی شده است. از آنجا که چنین رویدادهایی منجر به حالات هیجانی منفی می شوند و سلامت شخص را در معرض تهدید قرار می دهند، هدف اصلی این پژوهش، شناخت میزان تاثیر عوامل تنیدگی زا بر سلامت جسمانی و روانی بود. بدین منظور نمونه ای مشتمل بر 392 دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در مقطع کارشناسی به گونه تصادفی انتخاب و براساس”پرسشنامه رویدادهای زندگی“(LEQ) و”پرسشنامه سلامت عمومی“(GHQ) ارزشیابی شدند. نتایج حاصل، معناداری رابطه بین تنیدگی با سلامت جسمانی و روانی را مورد تایید قرار دادند و این نکته را نیز آشکار کردند که تفاوت بین میزان تنیدگی در دو گروه دانشجویان مذکر و مؤنث معنادار نیست. افزون بر آن، نشان داده شد که اثر تنیدگی بر سلامت جسمانی دانشجویان مذکر و مؤنث معنادار است اما اثر تنیدگی بر سلامت روانی آنان معنادار نیست. در نهایت، یافته های پژوهش حاضر با برجسته کردن این امر که رویدادهای تنیدگی زای زندگی، پیامدهای روانی و جسمانی زیان آوری برای افراد دارند و می توانند احتمال پدیدآیی و گسترش بیماری های جسمانی و روانی را در آنان افزایش دهند، بر ضرورت استفاده از برنامه های پیشگیری در تعدیل نسبی اثرات تنیدگی ناشی از رویدادهای زندگی صحه گذاشته است.
    کلیدواژگان: تنیدگی جسمانی و روانی، رویدادهای تنیدگی زا، رویدادهای زندگی، دانشجو
  • شعله امیری صفحه 45
    در این پژوهش به بررسی تحولی اختلال تضادورزی در گروه های مختلف منزلت اجتماعی پرداخته شده است. به این منظور از مناطق مختلف آموزش و پرورش شهر اصفهان تعداد 16 مدرسه و 24 کلاس در سه مقطع سوم ابتدایی، پنجم ابتدایی و دوم راهنمایی براساس روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. تعداد کل دانش آموزان 826 نفر بود که پس از اجرای روش جامعه سنجی و تهیه جامعه نگار، 288 نفر در چهار گروه (طردشده، پذیرفته شده، متوسط و به خود رها شده) قرار گرفتند. میزان تضادورزی با استفاده از بخش A مقیاس بازنگری شده سلامت کودک انتاریو (فرم مطابقت داده شده با DSM-IV)، براساس ارزیابی والدین (مادران)، تعیین شد. تحلیل داده ها معناداری تفاوت بین گروه های طردشده و سایر گروه ها را نشان داد و تضادورزی بیشتر کودکان طردشده را برجسته کرد. نتیجه اینکه کودکان واجد منزلت اجتماعی منفی در بین همگنان، بالاخص زمانی که طردشدگی آنان با اختلالهای رفتاری توام شده باشد، می توانند به عنوان کودکان در معرض خطر در نظر گرفته شوند و این نکته ضرورت توجه به مساله پیشگیری را در این گروه از کودکان مطرح می کنددر این پژوهش به بررسی تحولی اختلال تضادورزی در گروه های مختلف منزلت اجتماعی پرداخته شده است. به این منظور از مناطق مختلف آموزش و پرورش شهر اصفهان تعداد 16 مدرسه و 24 کلاس در سه مقطع سوم ابتدایی، پنجم ابتدایی و دوم راهنمایی براساس روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. تعداد کل دانش آموزان 826 نفر بود که پس از اجرای روش جامعه سنجی و تهیه جامعه نگار، 288 نفر در چهار گروه (طردشده، پذیرفته شده، متوسط و به خود رها شده) قرار گرفتند. میزان تضادورزی با استفاده از بخش A مقیاس بازنگری شده سلامت کودک انتاریو (فرم مطابقت داده شده با DSM-IV)، براساس ارزیابی والدین (مادران)، تعیین شد. تحلیل داده ها معناداری تفاوت بین گروه های طردشده و سایر گروه ها را نشان داد و تضادورزی بیشتر کودکان طردشده را برجسته کرد. نتیجه اینکه کودکان واجد منزلت اجتماعی منفی در بین همگنان، بالاخص زمانی که طردشدگی آنان با اختلالهای رفتاری توام شده باشد، می توانند به عنوان کودکان در معرض خطر در نظر گرفته شوند و این نکته ضرورت توجه به مساله پیشگیری را در این گروه از کودکان مطرح می کند.
    کلیدواژگان: مننزلت اجتماعی، تحول، جنس، اختلال تضاد ورزی
  • نورالله محمدی، کبری حاجی علیزاده صفحه 53
    هدف این پژوهش، مقایسه سبک های حل مساله و ترس از ابراز وجود در نوجوانان مبتلا به اختلال رفتار هنجاری و عادی بوده است. بدین منظور، ابتدا 40 دانش آموز پسر پایه دوم دبیرستان که بر اساس مقیاس درجه بندی CSI-4 (فرم معلمان) واجد ملاکهای تشخیصی اختلال رفتار هنجاری بودند، مشخص شدند و 40 نفر از دانش آموزان عادی دارای همان پایه تحصیلی، سن، جنس و سطح پیشرفت تحصیلی نیز، انتخاب شدند. در این پژوهش، از ابزارهای سبک های حل مساله، ترس از ابراز وجود و پرسشنامه نشانه شناسی اختلال رفتار هنجاری استفاده شد. داده ها براساس آزمون t مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادندکه نوجوانان مبتلا به اختلال رفتار هنجاری در مقایسه با نوجوانان عادی، به طور معناداری از سبک های مثبت حل مساله، کمتر استفاده می کنند. در نتیجه، نوجوانان مبتلا به اختلال رفتار هنجاری در مقایسه با همسالان خود، به خوبی نمی توانند از مهارت اجتماعی و شناختی در برخورد با موقعیتهای مساله دار فردی و اجتماعی استفاده کنند.
    کلیدواژگان: سبک های حل مساله، ترس از ابزار وجود، اختلال رفتار هنجاری، مهارتهای اجتماعی و شناختی
  • چکیده پژوهشهای روانشناختی
  • جمیله کلانتری خاندانی صفحه 63
    در این بخش چکیده تازه ترین پژوهشهایی که در قلمروهای مختلف روانشناسی انجام شده اند، معرفی می شوند. این پژوهشها برگرفته از چکیده های مجله های تحت پوشش انجمن روانشناسی آمریکا (APA) هستند و می توانند الهام بخش پژوهشگران جوان ایرانی باشند. در این شماره برخی از پژوهشها در قلمرو روانشناسی بالینی و مشاوره ارائه شده اند.
  • بررسی کتاب
  • محمد تقی دلخموش صفحه 67
    «در حال حاضر، کاربرد روانشناسی در قلمرو قانون، توجه تمامی متخصصان زمینه های تجربی و کاربردی روانشناسی را نسبت به خود معطوف کرده است و این کاربردها آنقدر متنوعند که محال است بتوان آنها را تحت یک عنوان ارائه کرد یا آنکه در یک اثر به تمامی آنها پوشش داد... هدف اصلی این اثر از سویی ارزشیابی پیامدهای پژوهشهای اخیر روانشناسی جنایی در مقایسه با روی آوردهای سنتی و از سوی دیگر، بررسی اصول و روش های مداخله های روانشناختی در مورد شهود، متهمان، مجرمان و متخلفان است...».
  • معرفی پایگاه های اطلاعاتی
  • اخبار
|
  • Mohammad Ali Besharat Page 21
    this study examines the relationship between perfec-tionism and self- esteem in a group of pre-college students. An equal number of male and female partici-pants (180 boys and girls) were asked to complete the Farsi version of the Positive and Negative Perfectionism Scale (FPANPS) and the CooperSmith Self-Esteem Inventory (CSEI). Results revealed that positive perfectionism and self-esteem were positively correlated whereas the correlation between negative perfectionism and self-esteem was found to be negative. It is concluded here that positive perfectionism increases the level of self-esteem through the enhancement of self competence and self-acceptance whereas negative perfectionism decreases the level of self-esteem through reducing self-competence and self-acceptance, as well as developing or intensifying psychological disorders such as depression, anxiety and personality or interpersonal problems.
  • Mohtaram Nemat Tavousi Page 31
    In order to survey the impact of stressor events on physical and mental health, the Life Event Questionnaire (LEQ), and the General Health Question-naire (GHQ), were administered on a random sample of 392 male and female undergraduate students of the Islamic Azad University. Findings obtained by statistical methods showed a significant relationship between stress and mental and physical health. As regards sex, no significant difference was observed between male and female students undergoing stress. Moreover, results revealed a significant effect of stress on physical health, whereas its effect on psychological well-being of both sexes was found to be insignificant. It is concluded that due to the fatal effects of stressors, effective prevention measures need to be implemented to minimize the ill-effects of stress on the physical and mental well-being of people.
  • Shole Amiri Page 45
    Adevelopmental study of oppositional disorder on different social status groups was carried out on primary and guidance school children in Isfahan Province. Based on multi-stage sampling procedure, a total of 826 third and fifth-grade primary and second-grade guidance school students were initially selected for the purpose. After a sociometric analysis the number of 288. students were assigned to four groups namely: rejected, accepted, neglected and average. Using part A of Ontario Child Health Study Scales (adjusted with DSM-IV), of the DSM-IV- oppositional behavior was assessed based on mother ratings. Analysis of data reveal a significant diff-erence between the rejected and other groups. It is therefore concluded that from amongst all, negative social-status children, specially rejected ones with an accompanying behavioral disorder may be considered to be at-risk which raises concern for the issue of prevention in this group of children.
  • Nurallah Mohammadi , Kobra H. Alizadeh Page 53
    the present research aimed to compare the problem-solving styles and fear of assertiveness of students with conduct disorder (CD) and normal students. Forty adolescent boys diagnosed as having CD, based on teacher ratings and 40 normal students were selected for the study. All participants were matched by age, grade, sex and academic achievement. The instruments used in the research consisted of Problem-Solving Styles Inventory, CSI- 4 Questionnaire and Fear of Assertiveness Inventory. T-test results demonstrate that positive problem-solving styles of the CD group was significantly lower than the normal group (P<0/02), with fear of assertiveness being significantly higher than the normal group (P<0/05). Results also show that students with conduct disorder are unable to make efficient use of cognitive and social skills in personal and social situations, in contrast to their normal peers.
  • reza kormi nouri. ph. d, ulla britt bramdal. ph. d, lars goran nilsson. ph. d Page 1
    در مطالعه حاضر، از روش جداسازی پردازش اطلاعات (PDP) برای دو هدف استفاده شده است: 1. تا سهم پردازشهای خودکار و کنترل‏شده در تکلیف اجرای عمل (SPT) و تکلیف کلامی (VT) بطور جداگانه انداه‏گیری شود؛ 2. مشخص شود که آیا دو تکلیف SPT و VT در ارتباط با اندازه پردازش خودکار با هم متفاوت هستند. در آزمایش اول، دو تکلیف اجرای عمل و کلامی در دو حالت جداگانه غیرفراگیر دستکاری شدند. در آزمایش دوم، هر دو تکلیف SPT و VT به‏طور همزمان در یک حالت واحد غیرفراگیر دستکاری شدند. بعلاوه در آزمایش سوم، به آزمودنیها گفته نشد این دو تکلیف را به یاد بسپارند و یا در باره آزمون حافظه آتی اطلاعی به آنها داده نشد. نتایج هر سه آزمایش نشان داد که روش PDP ، بزار مناسبی برای تمایز بین دو پردازش خودکار (نهان) و کنترل شده (آشکار) نیست و برای موقعیت‏ها یا برای مواد یادگیری گوناگون تقسیم‏پذیر نیست. این نتایج، با توجه به نقض دو فرض روش PDP (تغییرناپذیری در آشنایی و تغییرناپذیری در یادآوری) مورد بحث قرار گرفته‏اند.
    Keywords: جداسازی پردازش اطلاعات, پردازش خودکار, پردازش کنترل شده, تکلیف اجرای عمل, تکلیف کلامی, پردازش نهان, پردازش آشکار