فهرست مطالب

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی - پیاپی 2 (زمستان 1383)

فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی
پیاپی 2 (زمستان 1383)

  • 183 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/12/01
  • تعداد عناوین: 12
|
  • مقاله
  • پریرخ دادستان، معصومه پورمحمدرضا تجریشی صفحه 91
    در این پژوهش فرایند تحول مفاهیم اخلاقی و دیگردوستی در دانش آموزان دوره راهنمایی تحصیلی بررسی شد. 1020 دانش آموز(510 دختر و 510 پسر) از پایه های تحصیلی اول تا سوم راهنمایی و در پنج منطقه اقتصادی- اجتماعی شهر تهران به طور تصادفی با روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب و سطوح تحول اخلاقی و دیگردوستی آنان به وسیله پرسشنامه”ما“(MDT، 1989) تعیین شد. تحلیل داده ها نشان داد (1) دیگردوستی با افزایش سن متحول نمی شود اما رفتارهای دیگردوستانه با تغییر نوع روابط از نزدیکان به بیگانگان تغییر می کند. (2) تفاوت شاخص کلی تحول اخلاقی بین پایه اول با پایه های دوم و سوم معنادار بود اما عدم افزایش معنادار نمرات بین پایه های دوم و سوم، توقف روند تحول این شاخص را نشان داد. (3) نمرات دانش آموزان دختر و پسر در متغیرهای کلی دیگردوستی(RAT، RBT، RCT) و در شاخص کلی تحول اخلاقی(TJ) تفاوت معناداری را به دست نداد. (4) وجود رابطه معنادار بین وضعیت اقتصادی- اجتماعی با تحول اخلاقی و دیگردوستی برجسته شد و پایینترین میانگینها در مناطق غیرمرفه و بالاترین میانگینها در مناطق مرفه به دست آمد. یافته ها ضرورت ایجاد یک جو تعاون و تقابل در روابط اجتماعی، لزوم ارائه الگوهای دیگردوستانه و جامعه گرایانه توسط بزرگسالان و اتخاذ راهبردهایی به منظور تضمین شرایط بهینه تحول شناختی را مطرح کردند.
    کلیدواژگان: دیگر دوستی، تحول اخلاقی، قضاوت اخلاقی، دوره راهنمایی
  • فاتح رحمانی صفحه 104
    در این پژوهش اعتبار شاخصهای افسردگی و مقابله نارسا در زنان افسرده و غیرافسرده ایرانی بررسی شد. 40 آزمودنی افسرده و 40 آزمودنی غیرافسرده با سنین و تحصیلات مشابه براساس مصاحبه بالینی DSM IV و فهرست افسردگی بک انتخاب شدند. برای ارزشیابی شاخصهای افسردگی و مقابله نارسا در هر آزمودنی، آزمون رورشاخ اجرا و با استفاده از سیستم جامع اکسنر نمره گذاری شد. نتایج نشان دادند که شاخص افسردگی(DEPI) رورشاخ می تواند در تشخیص افسردگی و اختلالهای عاطفی به کار برده شود اما تفاوت معناداری در شاخص مقابله نارسا (CDI) بین دو گروه مشاهده نشد. بدین ترتیب عدم سودمندی CDI در تشخیص افسردگی و احتمال استقلال بین دو شاخص مشخص و تاثیر احتمالی بازداری ها در نتایج گروه افسرده و اهمیت وضعیت عاطفی و ابعاد مهم شخصیت بر سازماندهی ادراکی، توانایی ارزیابی منطقی محرکها و شیوه خاص توجه به آنها مطرح شد.
    کلیدواژگان: اعتباریابی رور شاخ، شاخص افسردگی، شاخص مقابله نارسا، مصاحبه بالینی، فهرست افسردگی بک
  • فرحناز نورمحمدی صفحه 119
    تاثیر موسیقی ارف در بهبود ساختهای ضرب آهنگی در دختران 11-6 سال شهر تهران در این پژوهش بررسی شده است. از بین دانش آموزانی که در کلاسهای آموزش موسیقی نام نویسی کرده بودند، 42 نفر برای گروه آزمایش انتخاب و بر اساس سن تحول یافتگی عقلی با استفاده از آزمون آدمک رنگی با همان تعداد از آزمودنی در گروه کنترل همتا شدند. آزمون ضرب آهنگی استامباک در سه بخش سرعت ارتجالی ضربه ها، بازپدیدآوری ساختهای ضرب آهنگی شنیداری، رمزگرایی وبازپدیدآوری دیداری پیش از آموزش موسیقی و سه ماه پس از آن به هر دو گروه ارائه شد. تحلیل داده ها نشان داد: (1) درحالی که تفاوت معنا داری در کاهش سرعت ارتجالی وجود نداشت اما بهبود نظم دهی به ضربه ها در آزمودنی های گروه آزمایش مشاهده شد. (2) مقایسه نتایج دو گروه در بازپدیدآوری شنیداری به نتایج معنادار منجر نشد. (3) رمزگرایی دانش آموزانی که آموزش موسیقی دریافت کرده بودند بهبود بیشتری را نشان داد و بازپدیدآوری ساختهای ضرب آهنگی فقط در گروه سنی 11-10 گروه آزمایشی پیشرفت داشت. نتیجه آنکه، تاثیر موسیقی ارف فقط در نظم ضربه های نواخته شده و بازپدیدآوری ساختهای ضرب آهنگی دیداری گروه سنی 11-10 سال قابل مشاهده است.
    کلیدواژگان: ارف، ضرب آهنگ، ساخت دهی زمانی، سرعت ارتجالی، ضرب آهنگ شنیداری، بازپدیدآوری دیداری
  • مسعود جان بزرگی صفحه 134
    پایداری هیجانی عامل کلیدی موفقیت در زندگی و حفظ سلامت است. هدف این پژوهش تعیین میزان تاثیر آموزش تنش زدایی تدریجی و مهارتهای آرامسازی سبک زندگی بر پایداری هیجانی بود. بدین منظور، ابتدا 32 نفر از مراجعان مرکز مشاوره که براساس مصاحبه بالینی مبتنی بر ضوابط تشخیصی DSM-IV و آزمون 16 عاملی کتل(ویرایش چهارم) مضطرب بودند، انتخاب شدند. 17 نفر از آزمودنی ها در گروه آزمایشی و 15 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. به آزمودنی های گروه آزمایشی 12 جلسه به طور هفتگی آموزش گروهی تنش زدایی به همراه مهارتهای آرامسازی سبک زندگی ارائه شد. در پایان جلسات آموزش، همه آزمودنی ها براساس ابزارهای پیشین مجددا ارزیابی شدند. سپس میانگین تغییرات دو گروه، با روش t برای گروه های مستقل مقایسه شد. نتایج نشان دادند که برخی از عوامل کتل که پایداری هیجانی را ارزشیابی می کردند در گروه آزمایشی تغییر کردند. افزایش معناداری نمره آزمودنی های گروه آزمایشی در عامل C (پایداری هیجانی در برابر ناپایداری هیجانی) و عامل H (تهور در برابر کناره گیری) و کاهش نمره آنها در عامل O (نگرانی و بی اعتمادی اضطراب آمیز نسبت به خود در برابر اعتماد به خود و آرامش) و Q4 (تنش عصبی در برابر آسودگی خاطر)، تاثیر شیوه مداخله ای بر پایداری هیجانی و دستیابی به یک سبک سالم زندگی را برجسته کرد.
    کلیدواژگان: تنش زدایی تدریجی، سبک زندگی، پایداری هیجانی، اضطراب
  • زهره صیادپور صفحه 145
    پژوهش حاضر به بررسی عواملی می پردازد که بر میزان رضایت از ازدواج تاثیر می گذارند. هدف اصلی پژوهش برجسته کردن عواملی است که با افزایش احساس رضایت از ازدواج، پایداری زندگی زناشویی را تضمین می کنند. نمونه انتخابی را 300 دانشجوی زن و مرد متاهل که به صورت نمونه در دسترس از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب انتخاب شدند، تشکیل دادند. تمامی آزمودنی ها به دو پرسشنامه رضایت از ازدواج و پرسشنامه مشخصات فردی پاسخ دادند و بدین ترتیب، متغیرهای جنس، سالهای زندگی مشترک، سن همسر، اختلاف سنی با همسر، درآمد خانواده و شیوه آشنایی بررسی شدند. نتایج حاصل از تحلیل واریانس یک طرفه نشان دادند که جنس، سالهای زندگی مشترک، سن همسر و اختلاف سنی با همسر بر میزان رضایت از زندگی زناشویی مؤثرند اما عواملی مانند درآمد خانواده و شیوه آشنایی بر میزان رضایت افراد از ازدواج تاثیر نمی گذارند. نتایج به دست آمده، ضرورت مداخله های روانشناختی پیش از ازدواج و در طول زندگی زناشویی را مورد تایید قرار دادند.
    کلیدواژگان: رضایت از ازدواج، سالهای زندگی مشترک، اختلاف سنی با همسر، درآمد خانواده، شیوه آشنایی، دانشجو
  • رقیه بلالی صفحه 158
    در پژوهش حاضر، به تحلیل محتوای کتابهای کودکان و نوجوانان در سالهای 76-1374، در چهار گروه سنی، به منظور بررسی مراحل تحول انواع خودمیان بینی غیرمستقیم بر اساس نظریه پیاژه پرداخته شد. سی عنوان کتاب، از کتابهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نمونه پژوهش را تشکیل داد. برای دسته بندی داده ها و تنظیم جدولها، از آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها نشان دادند: 1) در اکثر کتابها، به ویژه در آثار نویسندگان ایرانی، از انواع خودمیان بینی غیرمستقیم استفاده شده است. 2) نویسندگان خارجی بیش از نویسندگان ایرانی، کودکان و نوجوانان را در راه خروج از خودمیان بینی یاری کرده اند. 3) میزان همخوانی نتایج این پژوهش با نظرات شورای عالی پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، پایین است و این امر به تفاوت دیدگاه داوران، نسبت دادنی است.
    کلیدواژگان: ادبیات کودک و نوجوان، انواع خودمیان بینی، تحلیل محتوا
  • چکیده پژوهشهای روانشناختی
  • محترم نعمت طاووسی صفحه 171
    مجله های تحت پوشش انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، چکیده تازه ترین پژوهشها در قلمروهای مختلف روانشناسی را - که می توانند الهام بخش پژوهشگران جوان ایرانی نیز باشند- معرفی می کنند. فصلنامه روانشناسان ایرانی در هر شماره، ترجمه برخی از این چکیده ها را در اختیار خوانندگان قرار می دهد. چکیده های این شماره به معرفی پژوهشها در قلمرو روانشناسی تحولی اختصاص یافته اند.
    آیا تعداد شاگردان در کلاسهای پایه اول دبستان با کارآمدی تحصیلی و اجتماعی آنها یا فرایندهای مشاهده شده در کلاس درس ارتباط دارد؟
  • صفحه 174
  • بررسی کتاب
  • محمدتقی دلخموش صفحه 175
  • معرفی پایگاه های اطلاعاتی
  • اخبار
  • تقویم مجامع بین المللی
    صفحه 182
|
  • Parirokh Dadsetan , Masoumeh Tajrishi Page 91
    he levels of moral development and altruism in middle school students were assessded in this study. 1020 subjects (510 boys and 510 girls) from first to third grade of middle school in five socio-economic regions of Tehran were randomly selected and had completed the Moral Development Test (Ma, 1989). Data analyses showed: (1) Altruism does not develop by an increase in age, however altruistic behaviors towards relatives is more compared to strangers, (2) The scores of total moral development increased significantly from the first grade to second and stopped at third, (3) The scores of boys and girls in total altruism variables (RCT, RBT, RAT) and in total moral development index (TJ) didn’t show a significant difference, (4) The socio-economic status had significant relationship with moral development and altruism. The most and the least means were achieved in rich and poor regions. The findings suggest the necessity of enhancement of cooperation and reciprocity between peers in social context, the need to provide the sociability patterns and altruistic behaviors by adults, through choosing strategies that ensure optimum conditions of cognitive development.
  • Fateh Rahmani Page 104
    study aimed to determine the validity of Rorchach Depression and Coping Deficit Indices in depressed and non-depressed Iranian women. 40 depressed and 40 non-depressed subjects of the same age and education level were selected according to DSM IV clinical interview and Beck Depression Inventory. In order to assess the DEPI and CDI for each subject, the Rorchach Test was administered and scored using Exner’s Comprehensive System. Results indicated that Rorchach Depression Index could be used in the diag-nosis of depression and affective disorders, but there was no significant difference between the two groups in the CDI. Therefore, the ineffectiveness of the CDI in the diagnosis of depression and a probable independency between the two indices were suggested.
  • Farahnaz Noor Mohammadi Page 119
    study examined the effectiveness of the Orff music on improving rhythm structure of girls between ages 6-11 in Tehran. 42 students were selected from music classes and were matched with the control group (n=42) by mental age using Colored Person Test. Before the start of music training classes and three months after, both groups were assigned to Stamback rhythm test which was composed of three parts: spontaneous rhythm speed, auditory rhythm reproduction, symbolization and visual reproduction of rhythm. The findings indicated: (1) Improvement of rhythm structure but no significant difference in speed reduction in spontaneous rhythm in the study group, (2) There were no significant difference in auditory reproductions between the two groups, (3) The enhancement of symbolization was revealed in the whole music group, but progress of rhythm structuring production was shown only in 10-11 year olds. In conclusion Orff music is only effective in improving rhythm rate and visual reproduction of rhythm in subjects aged 10-11.
  • Masoud Jan Bosorgi, Ph Page 134
    motional stability is an essential factor in having a healty and successful life. This study sought to determine the effect of Progressive Relaxation Training (PRT) in combination with a Life Style Relaxation Training (LSRT) on emotional stability. 32 patients diagnosed as anxious on the basis of DSM-IV and Cattell 16 PF questionnaire (4th version) were selected and assigned to two groups of study (n=17) and control (n=15). The study group received 12 weekly group sessions of PRT along with skills of smoothing life style. The level of anxiety in all subjects was then evaluated using aforementioned. The two groups mean variations were compared by implementing t test for independent groups. Results revealed that factors measuring emotion-al stability were altered in the study group. Significant incease in the study group score of factors: C (emotional stability versus instability), H (Parmia versus Threctia) and the reduction in score of factors: O (Guilt-proneness versus untroubled adequacy) and Q4 (high ergic tension versus low ergic tension) made apparent the effectiveness of the methods of intervention in emotional stability and achieving a healthy life style.
  • Zohreh Sayadpour Page 145
    study examined the factors affecting marital satisfaction. The main objective was defining factors which promote and ensure marital satisfaction and the stability of marital life. 300 married students of Islamic Azad University South Branch took part in this study. All the subjects were asked to complete Marital Satisfaction and Biographical Information Questionnaires. Research variables of gender, duration of marriage, age of spouse, age difference, family income and mode of acquaintance were surveyed. The results obtained from one way varian-ce analysis indicated that gender, duration of marriage, age of spouse and age difference effect marital satisfac-tion. Whereas, family income and the mode of acquain-tance have no effect on marital satisfaction. These findings confirmed the necessity of psychological interventions before and throughout the marital life.
  • Roghyeh Balali Page 158
    development of different types of egocentrism were analysed on the basis of piagetian theory in the books published from 1996-1998 in four different age groups. The study was conducted through content analy-sis of a sample of 30 book titles selected from sources available at the Center for Intellectual Development of Children and Adolescents. Tabular and graphical repre-sentation of data were made using descriptive analysis. Results indicated: (1) In most books, specially those written by Iranian writers, different types of indirect ego-centrism were portrayed, (2) Foreign writers have helped children to decentrate their egocentrism more than Iranian writers, (3) A very low level of inter-rated compatibility between judgments made by experts at the Supreme Council of Literature Research Documents could be attributed to the diverse view points of judges.