فهرست مطالب

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی - پیاپی 5 (پاییز 1384)

فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی
پیاپی 5 (پاییز 1384)

  • 90 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1384/10/10
  • تعداد عناوین: 13
|
  • مقاله
  • نیما قربانی، پی. جی. واتسن صفحه 3
    سازه ها و مقیاسهای متعدد در خصوص فرایندهای خودشناسی، به عنوان تسهیل گر و اصلاح کننده فرایندهای خود نظم دهی، از درجات انسجام و انتزاع متفاوتی برخوردارند. هوش هیجانی و ناگویی خلقی را می توان به ترتیب به منزله سازه های خودشناختی جزیی نگر در زمینه وجود و فقدان خودآگاهی هیجانی توصیف کرد. دو مؤلفه تجربه ای و تاملی خودشناسی سازه های هوش هیجانی و ناگویی خلقی در زمینه شناخت خود کلی نگرتر و منسجم تر هستند، پس باید با همه ابعاد نظامهای پردازش خبر عقلانی و تجربه ای ارتباط مثبت داشته باشند. یافته های پژوهش، در هر دو جامعه ایران و امریکا، نشان دادند دو وجه خودشناسی با همه مؤلفه های سیستمهای پردازش خبر تجربه ای و عقلانی به صورت مثبت مرتبط بودند، اما مؤلفه های سازه های هوش هیجانی و ناگویی خلقی چنین ارتباط جامعی را نشان ندادند. افزون بر این، دو وجه خودشناسی در هر دو جامعه ایران و آمریکا توانستند متغیرهای سلامت روانی را در فراسوی نظامهای پردازش خبر عقلانی وتجربه ای پیش بینی کنند. یافته های پژوهش بر مبنای ماهیت در هم تنیده، پویشی، انسجامی و زمانمند فرایندهای خودشناختی، بر ضرورت طراحی مقیاسهای کارآمدتر و لزوم ارزیابی گسترده تر تفاوتها و شباهتهای بین فرهنگی در قلمرو خودشناسی صحه گذاشتند.
    کلیدواژگان: خودشناسی، پردازش خبر، هوش هیجانی، ناگویی خلقی
  • محمدتقی دلخموش صفحه 15
    ارزشها، ساختارهایی روانشناختی هستند که در نتیجه تجربه های فرهنگی، اجتماعی و شخصی، درونی می شوند و پیامدهای خاص خود را دارند. پژوهش حاضر در پی کشف روابط معنایی و ساختاری ارزشها در جوانان دانشجو بوده است. بدین منظور 600 دانشجو (300 مرد و 300 زن) از چهار دانشکده دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و با «زمینه یاب ارزشی شوارتز» (SVS)، محتوا و ساختار ارزشی آنها مورد ارزشیابی قرار گرفت. روی آورد آماری پژوهش، برای تحلیل ساختاری و منظومه های محتوایی ارزشها، فن تحلیل کوچکترین فضا (SSA) بود. یافته های پژوهش نشان دادند که محتوا و ساختار ارزشهای انسانی جوانان ایرانی، در سطح وسیعی با الگوی نظری جهان شمول ارزشها (شوارتز، 1992) مطابقت دارد و معنابخشی و ساخت دهی به ارزشها در مردان و زنان دانشجو مشابه است. انحراف از الگوی مورد انتظار نیز در مواردی مشاهده شده است. عدم مطابقت ریخت ارزشی پیشرفت با ساختار ریخت اصلی، خصیصه های ویژه (شاخص فرهنگ) دانشجویان ایرانی را منعکس می کند. انحرافهای مشاهده شده بر مبنای همسازی با نظام سیاسی و اجتماعی شدن ایدئولوژیکی در دهه های اخیر و تاثیر پس زمینه دویست ساله از جدال اندیشه های دو نیروی متعارض اصلاح طلبی و سنت خواهی تبیین پذیر است. پژوهش حاضر، یافته های بحث انگیزی را در پی داشت که شایسته پژوهشهای تکمیلی است تا بتوان صحت تبیینهای ارائه شده را با معیارهایی دیگر محک زد.
    کلیدواژگان: ارزشها، نظریه ارزشی شوارتز، دانشجویان، زمینه یاب ارزشی شوارتز، تحلیل کوچکترین فضا
  • هادی بهرامی احسان، شیما تمنایی فر، زینب بهرامی احسان صفحه 35
    به منظور بررسی رابطه بین ابعاد جهت گیری مذهبی و ابعاد مختلف سلامت اختلال روانی، 120 دانشجوی پسر و دختر از دانشگاه تهران با شیوه نمونه برداری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. جهت گیری مذهبی با استفاده از مقیاس امکان ارزشیابی چهار بعد مرتبط با مذهب (جهت گیری مذهبی، سازمان نایافتگی مذهبی، ارزنده سازی مذهبی و کامجویی) و ابعاد سلامت اختلال روانی با به کارگیری مقیاس 9 بعدی بازبینی شده فهرست نشانه ها (SCL-90-R) دروگاتیس که به ارزشیابی مشکلات بدنی شکل، وسواس بی اختیاری، حساسیت در روابط بین فردی، افسردگی، اضطراب، خصومت، هراس، افکار پارانوییدی و روان گسستگی می پردازد، ارزیابی شدند. نتایج نشان دادند که از بین ابعاد مختلف جهت گیری مذهبی در مجموع، کامجویی، سازمان نایافتگی مذهبی و ارزنده سازی، الگوی منسجمی را برای تبیین شاخص کلی اختلالهای روانی مطرح می سازند.
    کلیدواژگان: جهت گیری مذهبی، اختلالهای روانی، سلامت روانی
  • ملک محمد قدیمی مقدم، فوزیه حسینی طباطبایی، احمد جمعه پور صفحه 43
    میزان شیوع نشانگان فرسودگی شغلی معلمان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای در این پژوهش بررسی شد. 675 نفر از معلمان مدارس ابتدایی فهرست فرسودگی شغلی مازلاک (MBI) و فهرست توصیف شغلی اسمیت، کندال و هیولین (JDI) را تکمیل کردند. نتایج وجود درجاتی از فرسودگی شغلی را در اکثر آزمودنی ها و رابطه معنادار بین فرسودگی شغلی با متغیرهای جنس، موقعیت جغرافیایی و رضایت شغلی را نشان دادند. بالاترین همبستگی منفی بین میزان حقوق دریافتی و فرسودگی شغلی به دست آمد.
    کلیدواژگان: فرسودگی شغلی، معلم، مدارس ابتدایی
  • زهره مجد آبادی صفحه 55
    برای دستیابی به یک زبان مشترک برای انتقال یافته های پژوهشی و جلوگیری از سرقت ادبی، در سطح جهان شیوه نامه های متفاوتی برحسب نوع رشته علمی انتشار یافته است. یکی از رایجترین این شیوه نامه ها به انجمن روانشناسی آمریکا تعلق دارد. این انجمن در سال 2001 میلادی، راهنمایی را منتشر کرده که بخشی از آن به چگونگی استناد به منابع اختصاص یافته است. در این راهنما، استناد به منابع به شیوه نویسنده تاریخ است و به دو نوع کلی تقسیم می شود: استناد به منابع در داخل متن و ارائه فهرست منابع در پایان متن. در این مقاله به شیوه های متداول استناد به منابع مورد استفاده در مقاله های پژوهشی پرداخته می شود. در نهایت در مورد لزوم تدوین شیوه نامه علمی در داخل کشور بر اساس ساختار زبان فارسی بحث می شود.
    کلیدواژگان: مستندسازی منابع، مقاله پژوهشی، شیوه نامه انجمن روانشناسی امریکا
  • معرفی یک پژوهش
  • محسن حق بین صفحه 59
    از انتشار اثر مشهور فروید با عنوان «تفسیر خوابدیده ها» یعنی اثری که در خلال آن فروید کوشش کرد تا با تفسیر محتوای آشکار خوابدیده ها به محتوای پنهان و ناهشیار آن پی برد، بیش از یک قرن گذشته است. اما به رغم پیشرفتهای چشمگیر پژوهشهای بین رشته ای هنوز هم در تبیین راز و رمز پدیده خوابدیده ها بسیاری از مسایل ناگفته باقی مانده اند و گروه های متعددی از پژوهشگران با استفاده از دستاوردهای روانی زیستی فیزیولوژیکی به تلاش خود برای دستیابی به کنش خوابدیده ها تداوم بخشیده اند...
  • چکیده پژوهشهای روانشناختی
  • صفحه 63
    در این پژوهش به بررسی نقش موفقیت در ورزشهای گروهی در تحول حرمت خود دختران نوجوان پرداخته شد. به عنوان بخشی از یک پژوهش گسترده که تحول جوانان فقیر شهری را مورد مطالعه قرار داد، دختران نوجوان (247 = N) از بافتهای قومی و نژادی مختلف بررسی شدند. شرکت کنندگان به موادی پاسخ دادند که سطح کلی حرمت خود، کارآمدی در ورزشهای گروهی و ارزیابی خویشتن در قلمرو ورزش را می سنجیدند. نتایج تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که تجربه در قلمرو ورزشهای گروهی در آغاز نوجوانی با سطح حرمت خود در میانه نوجوانی، رابطه ای مثبت داشت. این رابطه تا حدی از طریق ارزیابی خویشتن در ورزشهای گروهی تعدیل شد. در ادامه مقاله، درباره کاربرد این یافته ها به منظور گسترش طرحهای مداخله گری که بتوانند به افزایش سطح حرمت خود در دختران و زنان جوان منجر شوند، بحث شده است...
  • بررسی کتاب
  • محمدتقی دلخموش صفحه 67
    «تفاوتهای فردی یکی از موضوعهای بنیادی در روانشناسی مدرن است. روانشناسی تفاوتهای فردی به مطالعه شباهتها و تفاوتهای افراد در تفکر، احساس، رفتار، و به طور کلی همه زمینه هایی که به انسان مربوط می شود، می پردازد. هیچ دو فردی شبیه به یکدیگر نیستند؛ با این همه، هیچ دو فردی بی شباهت به یکدیگر هم نیستند. لذا، در مطالعه تفاوتهای فردی علاقه مند به دانستن شباهتها و تفاوتهای بین افراد هستیم».
    پس از انتشار ترجمه کتاب موریس دوبس، با عنوان روانشناختی اختلافی، کتاب «روانشناسی تفاوتهای فردی»، اثر حسن شمس اسفند آباد، هشتمین کتاب منتشر شده در زمینه ای است که کمتر مورد توجه مؤلفان و مترجمان متون روانشناختی قرار گرفته است. اثر حاضر به همت سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)، در 190 صفحه در سال 1384، برای نخستین بار انتشار یافته است...
  • معرفی پایگاه های اطلاعاتی
  • اخبار
  • صفحه 72
    ورن تورنگیت، استاد روانشناسی دانشگاه کارلتن (اوتاوا، کانادا) و استاد پیوسته روانشناسی دانشگاه تهران، به عنوان یکی از ده استاد برگزیده ایالت اونتاریو انتخاب شد. وی با فروتنی در این باره می گوید: «با آنکه من از این انتخاب بر خود می بالم اما بر این باورم که بسیاری از همکارانم مانند من و حتی بهتر از من هستند و امیدوارم که نظرخواهی های بعدی بتوانند تلاشهای آنها را برجسته کنند. مع هذا، به شبکه آموزش و پرورش تلویزیون اونتاریو که اهمیت این جنبه از آموزش را برجسته کرده است تبریک می گویم»...
  • تقویم جامع ملی و بین المللی
    صفحه 73
|
  • Nima Ghorbani , P. J. Watson Page 3
    everal constructs and measures of the processes of self–knowledge operate at different levels of integ- ration and abstractness to facilitate and modulate self–regulating processes. Emotional intelligence and Alexi- thymia, as two constructs of reductionistic self-know-ledge, contribute respectively to the existence and to the absence of emotional self-awareness. These two expe- riential and reflective components of self–knowledge provide a more holistic and integrative view of self-know-ledge than the emotional intelligence and Alexithymia con- structs do. Therefore, these two facets should positively correlate with all the dimensions of rational and expe- riential information processing systems. The data from Iran and the United States showed that these two facets of self-knowledge are positively associated with all compo- nents of the rational and experiential information process- ing systems. The Emotional intelligence and Alexithymia did not display such relationships. In both cultures, the two facets of self-knowledge also predicted some mea- sures of mental health that are beyond the information processing systems. These results point toward the inter- twined, dynamic, integrative, and temporal nature of self-knowledge processes and suggest a need for developing scales, which are more efficient in measuring these proces- ses and in studying the similarities and differences in self-knowledge among cultures.
  • Mohammad Taghi Delkhamoush Page 15
    alues, psychological structures that are internalized as a result of cultural, social, and personal experie- nces, have their own specific consequences. This research attempted to discover the structural and semantic relations of values among Iranian university students. 600 rando- mly selected university students, including 300 males and 300 females, from four schools of Islamic Azad Univer- sity South Branch, completed the Schwartz Value Survey (SVS). The Smallest Space Analysis (SSA) technique was applied to analyse the data about the structures and constellations of contents of values. Findings show that there is no sex differences in structural and semantic aspects of values, and the contents and structures of human values of Iranian youth widely overlap with the universal theoretical model of values, proposed by Schw- artz (1992). However, Iranian students’ type of achieve-ment values deviates from that of prototypical structure. The deviation can be explained in terms of such cultural characteristics of Iranians as adjustments of young adult to the political system, the ideological socialization in recent decades, and the influence of a two-hundred years period dispute between two conflicting forces, political reformism and traditionalism. The controversial findings of present research require further studies that apply other criteria to test the accuracy of the present explanations.
  • Hadi Bahrami Ehsan , Sheema Tamanaefar, Zainab Bahrami Ehsan Page 35
    n order to study the relationship between religious orientation and mental health, 120 randomly selected Tehran University undergraduate students answered the Reli- gious Orientation Scale (ROS), and the Symptom Checklist 90 Revised (SCL-90-R). The Religious Orientation Scale mea- sured four dimensions of religiosity including: religious orien-tation, disorganized religious orientation, valuing religious orientation, and hedonistic religious orientation. The SCL-90-R measured nine symptoms, including somatization, obsession, sensitivity, depression, anxiety, hostility, phobia, paranoia, and psychosis. Data showed that the four religious dimensions decrease the symptsoms and improve the mental health.
  • Malek M. G. Moghadam Fouzieh, H. Tabatabaei, Ahmad Jomepoor Page 43
    n order to study the prevalence of burnout syndrome among primary-school teachers, a stratified sample of 675 teachers completed the Maslach's Burnout Inventory (MBI) and the Job Description Inventory (JDI). Results suggest an existence of some levels of burnout among participants, and a relationship between burnout and gender, geographical location, and job satisfaction. The highest level of negative correlation between salary and oc- cupational burnout syndrome was attained.
  • Zohreh Majdabadi Farahani Page 55
    n order for the scientists and the academia to be able to communicate the research findings in a scientific, reliable, and consistent way, and in order to avoid plagiarism, a number of scientific guides for writing are published throughout the world. Among them, the Publication Manual of the American Psychological Association, as one of the most commonly used guides, suggests a specific style for reference citations in texts and reference lists at the end of the texts. In this article the most common types of reference citations used in research articles are introduced. Finally we discuss the need for developing a guide for scientific style of writing in Farsi (i.e., Persian language).
  • Rejection and Organization Justice / طرد شدگی و عدالت سازمانی
    Mahin Tavakoli, Warren Thorngate Page 86
    این پژوهش با هدف رواسازی مقیاس کارآفرینی در سازمانهای دولتی شهر تهران به اجرا در آمد. نمونه ای با حجم 410 نفر از مدیران پنج وزارتخانه به روش نمونه برداری طبقه ای انتخاب و پرسشنامه هومن (1380) شامل 121 ماده با طیف لیکرت در مقیاس چهار درجه ای در مورد آنها اجرا شد. ضریب آلفای کرونباخ این پرسشنامه برابر با 986/0 بود و هفت ماده آن که دارای همبستگی پلی سریال ضعیف و غیرمعنادار با نمره کلی بودند، حذف شدند. پس از حذف این مواد و ماده 111 به علت فقدان بار عاملی معنادار، از مقیاس 113 ماده ای باقیمانده یک ضریب روایی 988/0 به دست آمد. تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش واریماکس، هفت عامل را به دست داد: سخت کوشی، خطرپذیری، کانون مهارگری، سیالی، خلاقیت و نوآوری، انعطاف پذیری و تردید و تحمل ابهام