فهرست مطالب

نشریه سیاست نامه علم و فناوری
سال سوم شماره 2 (پیاپی 4، بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/02/17
  • تعداد عناوین: 6
|
  • مروری بر نحوه تاثیرگذاری آینده نگاری بر سیاست گذاری علم و فناوری در طرح تدوین نقشه جامع علمی بخش کشاورزی ایران
    سیدعلی اکبر عظیمی دزفولی، سیدکمال طباییان صفحه 3
    در سال های اخیر موضوع رتبه بندی دانشگاه ها، یکی از بحث انگیزترین موضوعات در حوزه علم سنجی و آموزش عالی بوده است. هدف اصلی این مقاله معرفی، مقایسه و تجزیه و تحلیل شاخص های مورد استفاده 9 نظام رتبه بندی دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی است. برای مقایسه نظام های رتبه بندی، نتایج اعلام شده این رتبه بندی ها در سال های مختلف، همچنین متون و مقاله های موجود مورد مطالعه قرار گرفته است. در پایان، نتایج حاصل از بررسی شاخص های مورد استفاده در این نظام ها نشان داد رتبه بندی ذف وبومتریکس و کیو. اس، جزو نظام های دانش محور و رتبه بندی هییکت و شانگهای و لیدن از جمله رتبه بندی های پژوهش محور محسوب می شوند. بیشترین شباهت میان رتبه بندی هییکت و شانگهای دیده شده است. با محدود شدن حوزه مقایسه از سطح جهانی به منطقه ای شباهت میان داده ها افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: نظام های رتبه بندی دانشگاه ها، رتبه بندی شانگهای، رتبه بندی کیو، اس، رتبه بندی وبومتریکس
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • علوم مهندسی ایران در سطح بین الملل: مطالعه ای در پایگاه های استنادی
    محمود اوکاتی صادق، اسماعیل وزیری صفحه 19
    آمارها و شاخص های پایگاه های استنادی جهان به عنوان چارچوبی برای سنجش و ارزیابی تولیدات و فعالیت های علمی همواره مورد توجه کارشناسان علم سنجی و سیاستگذاران امر پژوهش در کشورهای مختلف قرار دارد. در این مقاله با استفاه از داده های حاصل از پایگاه های موسسه اطلاعات علمی و اسکوپوس به بررسی وضعیت علوم مهندسی ایران طی 2 دهه گذشته پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاضرنشان می دهد عاوم مهندسی ایران در این دوره روند رو به رشد بسیار مناسبی داشته است. بر اساس آمار پایگاه ای اس آی کشور ایران با تولید 12 هزار و 236 استناد در رده 25 و از نظر استناد به مدارک علمی با نسبت 31/3 استناد به هر تولید علمی در رده 69 جهان قرار دارد. همچنین دانشگاه تهران با 6 هزار و 431 استناد و هزار و 568 تولید علمی و نسبت استناد 10/4 به هر تولید علمی به ترتیب در رده 204، 129 و 919 دانشگاه های برتر جهان قرار دارد. بیشترین تولیدات علمی ایران در حوزه مهندسی مربوط به گروه موضوعی برق و الکترونیک است. دانشگاه تهران، صنعتی شریف، امیرگبیر، علم و صنعت، آزاد و تربیت مدرس، بیشترین تولیدات علمی ایران در 2 پایگاه مورد اشاره را به خود اختصاص داده اند. 4 عنوان از مجموع 31 عنوان نشریه ایرانی نمایه شده در پایگاه گزارش استنادی نشریات (JCR) در حوزه علوم مهندسی نمایه شده اند. طی 2 دهه گذشته، کشور ایران 4 مقاله پر استناد و 9 مقاله داغ در علوم مهندسی داشته است. بیش از 17 درصد تولیدات ایران در علوم مهندسی در پایگاه دبلیو ا اس و 25 درصد در پایگاه اسکوپوس نمایه شده است. بیشترین بروندادهای علمی حوزه مهندسی در قالب مقاله و به زبان انگلیسی می باشد.
    کلیدواژگان: علم سنجی، موسسه اطلاعات علمی، اسکوپوس، علم ایران، علوم مهندسی ایران
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بازخوانی آینده پژوهی در بستر نظریه آشوب
    علی لاهوتیان، امیرحسین رهبر صفحه 33
    آینده پژوهی به عنوان یک رشته پژوهشی، مفهوم نوظهوری است که به سرعت جای خود را در دانشگاه های جهان و همچنین دانشگاه های کشورمان باز می کند. نظزیه آشوب نیز نظریه ای نو پدید است که در سال های اخیر تاثیر شگرفی بر فیزیک، ریاضیات و حتی علوم اجتماعی بر جای گذاشته است. مقاله پیش رو پس از توضیح برخی مفاهیم ضروری و ادبیات موضوع درصدد بازخوانی آینده پژوهی در بستر نظریه آشوب است. این پژوهش از دید هدف، از نوع نظری و از دید روش از نوع تحلیلی است. در این مقاله 2 روش کمی و عملگرایانه (مدلسازی عامل بنیان و پویه مندی سیستم ها) معرفی می شود.
    کلیدواژگان: نظریه آشوب، خودسازماندهی، آینده پژوهی، زمان مابعدمتعارف، پویایی سیستم
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • نقش کانون های تفکر در تقویت سرمایه اجتماعی با تمهید گسترش مشارکت اقشار مختلف جامعه در فراگرد تصمیم سازی
    مرتضی فیروزآبادی، علی اصغر پورعزت، محسن اکبرپور شیرازی صفحه 55
    مشارکت هر چه بیشتر نخبگان و عامه مردم، علاوه بر کاهش خطا در فراگرد خط مشی گذاری حکومت، موجب می شود سرمایه اجتماعی، به عنوان یکی از مهم ترین عوامل موثر در توسعه اقتصادی، ارتقا یابد. در این مقاله، با استفاده از تجزیه شبکه تحلیل گران فناوری ایران عنوان یکی از اولین کانون های تفکر در ایران، الگوی ایفای نقش واسط برای تحقق مشارکت نخبگان و عامه مردم، توسط شبکه های کانون های تفکر مدل سازی شده است. علاوه بر مطالعه موردی شبکه مذکور، جهت افزایش دقت، مدل طراحی شده به استادان رشته های گوناگون ارائه شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد برای تحقق اهداف مذکور، شبکه کانون های تفکر باید با ارکان اصلی جامعه یعنی عامه مردم، دانشگاه ها و مراکز علمی، محافل نخبگی، اجزای گوناگون حکومت و رسانه ها، ارتباط مستمر داشته باشند.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، مشارکت عمومی، کانون تفکر، خط مشی پژوهی، خط مش یگذاری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی چالش ها و فرصت های قدرت رقابت پذیری ایران در مقایسه با کشورهای منطقه در راستای تحقق اهداف چشم انداز بیست ساله
    ابوالفضل شاه آبادی، حامد صدوقی صفحه 63
    در ایران نیز بر اساس مواد برنامه های چهارم و پنجم توسعه اقتصادی و مفاد سند چشم انداز 20 ساله، توجه خاصی به مفهوم و راه های رقابت پذیری کشور مبذول شده است. در مطالعه حاضر، ارزیابی مقایسه ای از موقعیت فعلی رقابت پذیری ایران در بین کشورهای سند چشم انداز با استفاده از گزارش رقابت پذیری جهانی 2011 مجمع جهانی اقتصادصورت پذیرفته است. یافته های این مطالعه نشان می دهد جایگاه فعلی ایران در زمینه رقابت پذیری بین کشورهای منطقه چندان مناسب نیست و دستیابی به رتبه نخست منطقه متضمن تلاش و پیگیری های مستمر و روزافزون است. ناکارایی بازارهای مختلف به ویژه بازار نیروی کار و بازار مالی، در کنار کوچکی بازار، مولفه های دانش و استفاه اندک از فرایندهای نوین تولیدی، از جمله مواع ایران به شمار می روند.
    کلیدواژگان: رقابت پذیری، نهادها، کارایی، چشم انداز 2025
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • نقش آموزش های کارآفرینی در نظام های آموزشی و پرورشی 1404 جمهوری اسلامی ایران
    خسرو سلجوقی صفحه 85
    امروزه کارآفرینی از عوامل مهم رشد و توسعه اقتصادی به شمار می آید به طوری که در غرب و برخی دیگر از کشورها، 2 دهه اخیر «دهه های طلایی کارآفرینی» نام گرفته است. در بیشتر کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، مقوله کارآفرینی اصلی ترین منبع توسعه به شمار می رود. بسیاری از صاحبنظران معتقدند کارآفرینی با آموزش مستقیم حاصل نمی شود و باید به روش «پرورشی» کارآفرینان را تربیت کرد. در سند چشم انداز 20 ساله نظام نیز ویژگی های یک فرد مطلوب ایرانی در افق 1404 ذکر شده است. در این سند آمده است که ایرانی 1404 «فعال، مسئولیت پذیر، ایثارگر، مومن، رضایتمند، دارای وجدان کاری، انظباط، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن» است. با توجه به اینکه بی تردید کودکان 4 و 5 ساله ما، سازندگان ایران 1404 خواهند بود، ما بایید محیطی را ایجاد کنیم که نسل آینده کشور در این محیط رشد کند و بتواند به این ویژگی ها دست یابد. تطبیق ویژگی های فرد ایرانی 1404 با ویژگی های افراد کارآفرین نشان می دهد ایرانی مطلوب 1404 فردی خواهد بود با ویژگی های کارآفرینان ایرانی- اسلامی. بنابر این لازم است که به پرسش اساسی زیر پاسخ داده شود: کودک آینده کیست و چه ویژگی هایی دارد؟ به نظر می رسد این پرسش مهم ترین و زیربنایی ترین پرسش برای انجام یک برنامه ریزی مطلوب است و باید از بدو تولد کودک به این موضوع کلیدی توجه کرد. ویژگی هایی که یک کارآفرین دارد، همراه با تولد او نمی آیند، بلکه محیط و آموزش بر آینده فرد تاثیر می گذارد. در این مقاله برآنیم با توجه به اهمیت این موضوع، ضمن بررسی نظریه های دانشمندان و صاحب نظران مطرح در این رابطه و در نظر گرفتن ابعاد مختلف آن با نگاهی به تجربه های سایر کشور ها، برای بررسی و بومی سازی این مفاهیم در کشور، نتایج اجرای برخی ابعاد این موضوع در کشور ایران را بررسی کنیم. از طرف دیگر در مقاله حاضر به بررسی نقش آموزش های کارآفرینی در انواع نظام های آموزشی و پرورشی مراکز مختلف آموزشی جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 پرداخته شده است. روش تحقیق در این مقاله، بررسی و تحلیل اسناد و مدارک مرتبط با آموزش های کارآفرینی و مصاحبه با تعدادی از مدیران و سیاستگذاران آموزش های کارآفرینی است.
    کلیدواژگان: آموزش های کارآفرینی، چشم انداز 1404، مراکز آموزشی، کارآفرینی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • A review on Foresight impact on policy making through the IRSTR project
    Seid Ali Akbar Azimi, Seid Kamal Tabaian, Ali Mehri Page 3
    More than forty years global studies on foresight and Futures Studies, including agricultural context, reveal the special benefits on S&T policy making proces : (1) informing policy making procces (2) facilitating policy implementation (3) preaparing policy acceptance bacground(4) facilitating public cooperation in policy making (5) supporting policy denfinition (6) modifing policy making structure. “Iranian Agriculture Science and Technology Roadmap” project has proposed in 2010. Analyzing the performance of agriculture research organizations and introducing technological and research priorities to achieve national agriculture vision 2025, was the main aproach of IRASTR. This project followed by foresight survey, included Delphi and scenario study on four fields : Fishery, Foresty and Pasture, Herbaceou production, Water and Land. A review on this project is revealed, results of foresight have been used as feeding information to science and technology periorities, and agriculture research system policy making.
    Keywords: Futures studies, Foresight, Science, technology policy making, NIS, Agriculture, Science, technology roadmap
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Iran's engineering scientic output in the world: a study among citation databases
    Mahmood Oukati Sadegh, Esmaeil Vaziri Page 19
    Scientometric professionals and policy makers always take into consideration Statistics and indicators of citation databases of the world as a framework for assessing and evaluating scientific research and outputs. In this article, Iran’s engineering scientific output situation during 2 last decades by using of data obtained from Institute for Scientific Information (ISI) and Scopus are reviewed. Results show that engineering scientific productions in Iran during 2 last decades has had a highly appropriate growing trend. According to ISI Databases, Iran ranks 25th in the world in order of producing 12145 papers in Engineering field, in order to number of citation with 40236 citations and it ranks 69th in the world in term of citation per paper with ratio 3.31. Tehran University by 6431 citations and 1568 scientific output and 3.31 citation per paper ranks 204th, 129th and 919th respectively in the word. Most of the scientific outputs of Iranian researcher in engineering field are related to Electrical and Electronic engineering field. The University of Tehran, Sharif University of Technology, AmirKabir University of Technology, Iran University of Science and Technology, Islamic Azad University and Tarbiat Modares University have produced most of the scientific output in these two databases. In sum, 4 out of 31 Iranian journals indexed in JCR cover Engineering Papers. During last 2 decades Iran had 4 highly cited papers and 9 hot papers in engineering field. More than 17% of Iranian research output in engineering field are indexed in WOS and 25% indexed in Scopus. The most dominant language of Iranian research outputs are in English and article is the most dominant form of Iranian researcher outputs.
    Keywords: Scientometrics, Science production, Scopus, Iran's Engineering Sciences
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Reviewing Futurestudy in the context of chaos theory
    Ali Lahoutian, Amirhossein Rahbar Page 33
    Future study as a research field is a newfound concept that rapidly opens their place in our schools and universities around the world. Chaos theory also is a newfound theory that in recent years has a significant impact on physics, mathematics, and even social sciences. Ahead article after explaining some of the essential concepts and literature, reviews deal with the futurestudy in the context of chaos theory. This study from purpose is theoretical form and from methodological view point is analytic. In this paper two methods- quantitative and practical introduce.
    Keywords: Chaos theory, self, organizing, Futurestudy, Postnormal times, System Dynamic
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The role of think tanks in improving social capital through preparing public involvement in policy building process
    Morteza Firouzabadi, Aliasghar Pourezzat, Mohsen Akbarpour Shirazi Page 55
    More and more involvement of elites and general public of societies in policy making process of government would lead to deceasing errors in that process. Meanwhile, it would increase social capital as one of the most effective factors for economic development. Inthis paper, by using the experience of Iran Technology Analysts Network (ITAN),as the first think tank in the field, the pattern of intermediary role for realization ofinvolving the elites and general public were modeled by the think-tank networks. Besides examining the case study of the network forprecision, the designed model was offered to professors of variousfields. Results show that for achieving those goals, the networksof think thanks must be continuously connected with the main pillars ofsociety, namely general public, universities, scientific centers,elites, various elements of government and media.
    Keywords: Social Capital, Think Tank, Policy Research, Policy Making
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Assess the Challenges and Opportunities in the Power of Competitiveness Compared to Regional Countries Achieve the Goals of Twenty-Year Outlook
    Abolfazl Shahabadi, Hamed Sadegh Page 63
    Today Concepts such as competitiveness has become very important, in a way that the knowledge to understand the new economic developments is undeniable. In Iran, according to fourth and fifth economic development program and country visions twenty years has been paid particular attention to the concept and ways to enhance competitiveness of the country. In this study, has been done the comparative assessment of the current situation of competitiveness among the country's regions of visions twenty of global competitiveness report 2011 World Economic Forum. This study shows the current status of Iran in the field of competitiveness among regional countries is not very suitable to achieve rank first area and it involves growing effort and continuous follow up. Of such obstacles in the path can be mentioned is deficiency in different markets, especially labor markets and financial markets along with small components of market knowledge and low use of new processes that reduce production costs and increase product quality.
    Keywords: Competitiveness, Institutions, Efficiency, Vision 2025
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The role of entrepreneurship education in the educational system of the Islamic Republic of Iran, 1404
    Khosrow Saljoghi Page 85
    Nowadays entrepreneurship is one of the factors for economic growth and development. Consequently, in western countries the last two decades are named golden decades for entrepreneurship. In most developed and developing countries entrepreneurship is referred to as major source of development. Most experts believe to make next generation of entrepreneurs one should resort to practical training more than old fashioned education. By taking a look at 20 years vision of Iran (Which is due to 1404 SH), qualities of a favorable Iranian is mentioned as follow: Active, responsible, martyr, faithful, satisfied, having work ethic, discipline, attitude of cooperation and social integrity, commitment to Islamic system, prosperity of Iran and proud of being Iranian. By taking into account that today’s adolescents will be tomorrow’s leaders, we should make an environment suitable for flourishing of next generation to fit above mentioned characteristics. To reach our goal, responding to this question is unavoidable: Who is future child and what is his/her characteristic? This question is fundamental before crating a useful plan. Entrepreneur’s characteristics will not appear alongside child’s birth.In contrast, environment and education has a profound influence on child’s future. On this paper we are going to review new findings of well-known experts and scientists on this issue. To pursue this study, we take a look at experience of other countries. Also we examined the localization of these concepts with some implementation results of this issue in our country (Iran). In addition to above mentioned reviews, we examined the role of entrepreneurship training in various education centers and learning systems in Islamic Republic of Iran planned for 1404 perspective. The research method is based on review and analysis of documents related to entrepreneurship education. We also referred to interviews done by policy makers and mangers in entrepreneurship education.
    Abstract View Paper Original: Persian