فهرست مطالب

شیعه شناسی - پیاپی 14 (تابستان 1385)

فصلنامه شیعه شناسی
پیاپی 14 (تابستان 1385)

  • 222 صفحه، بهای روی جلد: 9,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1385/08/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • علی غفرانی صفحه 7
    پس از سقوط سامانیان سرزمین ماوراالنهر در شرق خراسان تحت حاکمیت اقوام ترک مسلمان موسوم به قراخانیان قرار گرفت که بیش از دو قرن یعنی از سال 389-609ق.(هفت سال قبل از یورش مغولان به آن سرزمین)دوام یافت. در سده های پنجم و ششم هجری گروه های زیادی از سادات علوی و شیعیان اسماعیلی به سبب وجود شرائط خاص سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، در ماوراالنهر حضور یافته ومسکن گزیده اند. این مقاله بر آن است تا حضور پیروان مذاهب شیعی در ماورالنهر را در سده های پنجم و ششم بررسی کند.
    کلیدواژگان: ماوراالنهر، قراخانیان، شیعه، اسماعیلیه
  • احمد عابدی صفحه 25
    یکی از مسائلی که در علم کلام و علوم قرآنی مشترکا مورد بحث قرار می گیرد اعجاز قرآن کریم است. اصل مسئله اعجاز قرآن امری مسلم و غیر قابل تردید بوده اما آن چه مهم است بررسی وجه اعجاز آن است که بسیار جای بحث و تضارب آرا دارد. امام خمینی درباره اعجاز قرآن نظری بدیع و خاص و رویکردی منحصر به فرد و متفاوت با دیگران دارد.
    کلیدواژگان: اعجاز، وجوه اعجاز، جامعیت قرآن، اعجاز معنوی و عرفانی، امام خمینی
  • حسین شرف الدین صفحه 45
    تعزیه از سنت های آیینی و رسوم ملی - مذهبی نسبتا کهن و معرف بخشی ازهویت دینی دیرپای مردم ایران است. بی شک، این پدیده مانند سایر پدیده های فرهنگی، تحت تاثیر زمینه ها، شرایط و ظرفیت های فرهنگی و نیازها وضرورت های اجتماعی - تاریخی پا به عرصه وجود نهاده، رشد و تطور یافته ودوام و بقا پیدا کرده است.
    کثرت مؤلفه ها، تنوع اشکال، لایه های معنایی متراکم، وجهه نمادین و درنتیجه، قابلیت تفسیرپذیری بالای این آیین موجب شده است تا محققان به ناچاربرای کاوش در ابعاد مختلف آن از رویکردهای مطالعاتی متعددی بهره گیرند.این نوشتار فقط به بررسی توصیفی این پدیده با عطف توجه به زمینه های شکل گیری، سیر تاریخی، عناصر و مؤلفه ها، کارکردها و آثار و وضعیت موجودآن پرداخته است.
    کلیدواژگان: تعزیه، آیین، نمایش، تراژدی، نماد، اسطوره، پدیدار
  • علی نصیری صفحه 73
    در راستای تبیین جایگاه بلند علمی حضرت امام خمینی رحمه الله و راهگشایی اندیشه هایش برای نسل فرهیخته، در این مقاله کوشیده ایم تا اندیشه های قرآنی وی را در عرصه های مختلف به تصویر کشیم. امام خمینی از جمله صاحب نظرانی است که بر جامعیت و جاودانگی قرآن پای فشرده و معتقد است قران دارای پیوستگی و انسجام متقنی است و کتابی است که دست تحریف گران هرگزبه آن دست نیافته و زبانی جامع و فراگیر دارد و دارای مراتب معنایی است؛ به گونه ای که بخشی از معارف عمیق آن تنها برای اهل بیت علیهم السلام قابل دست یابی است.
    کلیدواژگان: جامعیت قرآن، جاودانگی قرآن، هماورد طلبی، انسجام ساختاری و محتوایی
  • عبداللطیف نظری صفحه 103
    در این مقاله جایگاه و نقش شیعیان در تحولات سیاسی افغانستان در دوره طالبان و رویارویی شیعیان با طالبان در تحلیل گفتمانی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته و از گفتمان رادیکالیسم شیعه به عنوان گفتمان ضد هژمونیک بحث شده است.
    کلیدواژگان: نقش شیعیان، رادیکالیسم شیعه، تحولات سیاسی، هژمونی
  • مهدی نصیری صفحه 139
    مقاله حاضر به بیان دیدگاه صاحب نظران شیعه در مورد بداء می پردازد. مسئله بداء از اعتقادات خاص شیعیان است. از نظر شیعه، برخی اعمال در سرنوشت انسان ها تاثیرگذار است و انسان می تواند به واسطه انجام دادن برخی اعمال، درسرنوشت خود اثر بگذارد. برخی، مانند یهودیان، مخالف این اعتقادند. در این مقاله، به اختصار، دیدگاه صاحب نظران شیعی در این مسئله بررسی و استدلال آنان برای اثبات بداء اشاره می شود. در پایان مقاله، آثار و کارکردهای اعتقاد به بداء تبیین می گردد.
    کلیدواژگان: بداء، اعتقادات، سرنوشت، یهودیان، باور شیعیان
  • مجتبی روحانی زاده صفحه 163
    در میان مسلمانان، عقیده به شفاعت به اندازه ای رسوخ کرده که در اصالت آن ازنظر اسلام هیچ گونه تردیدی نیست. چنین عقیده راسخ و پابرجایی نمی تواندساختگی و غیراصیل باشد. متاسفانه این مسئله اصیل اسلامی با برخی پیرایه های غلط همراه شده است. در مقاله حاضر، سعی شده است با استفاده ازنظرات دانشمندان شیعی، معنای صحیحی از شفاعت ارائه شود.
    شفاعت، کمک اولیای خدا به گنهکارانی است که پیوند ایمانی خود را باخداوند قطع نکرده اند. برخلاف نظر عده ای، اعتقاد به شفاعت نه تنها مایه جرات و سرسختی در مقابل خدا نیست؛ بلکه پدیدآورنده امید در دل گنهکاران و مایه بازگشت آنان به سوی خداوند و دست برداشتن از عصیان است. اعتقاد به شفاعت در صورتی می تواند مؤثر و سازنده باشد که دور از هر نوع عوام فریبی تفسیر شود؛ زیرا گاهی تفسیرهای غلط از شفاعت، افراد را از درک حقیقت شفاعت بازمی دارد. در اندیشه تشیع، افرادی می توانند شفاعت کنند که ازخداوند اجازه آن را داشته باشند.
    کلیدواژگان: شفاعت، اندیشه شیعی، واسطه گری، امید، تجری، عوام فریبی، اهل سنت
  • نصرالله نظری صفحه 189
    در این مقاله، جایگاه و نقش شیعیان در تحولات سیاسی افغانستان در دوره طالبان و رویارویی شیعیان با طالبان در تحلیل گفتمانی، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته و از گفتمان «رادیکالیسم شیعه»، به عنوان گفتمان ضد هرمنوتیک،بحث شده است
    کلیدواژگان: جمعیت، شهر نشینی، آموزش، رسانه ها، نهادهای مدنی
|
  • Dr Ali Ghofrāni Page 7
    After the demise of the Samanid, Central Asia and the Eastern Khorasān (Mavara' al-Nahr) was dominated by the Muslim Turkic Qarakhataiyan dynasty, which ruled the area for about two centuries (389 until 609 Hijri), that is, until seven years before the Mongol invasion. During the fifth and seventh century Hijri, many Ismaili Shia and 'Alawis migrated to the area, due to its favorable social and political conditions. This paper investigates the presence of the Shiite denominations in the area, between the fifth and sixth centuries.
  • Dr Ahmad ābedi Page 25
    The topic of the Quran as a miracle is discussed in both Islamic theology (Kalam) and Quranic studies. There is no doubt that the Quran is a miracle, but what is important and open to debate is what it means to say that the Quran is a miracle. Imam Khomeini's unique and innovative view on the topic is discussed in this paper.
  • Hossein Sharaf Al-Din Page 45
    Taziye is an old Iranian national and religious practice, and part of Iranian religious identity. As other cultural phenomena, it was created, survived and developed under certain historical and social circumstances. Its diversity of forms, multiplicity of elements, symbolism and susceptibility to varied interpretations have prompted various studies, employing different approaches. This paper is confined to a descriptive study of Taziye, its historical development, elements and functions, as well as its present situation and influonce.
  • Dr Ali Nassiri Page 73
    Imam Khomeini in his various works maintains that the Quran is a complete book with an eternal message that has never been distorted by anyone. Emphasising the cohesion and comprehensiveness of the Quran's language, he argues that some parts of the Quran can only be properly understood by the Ahl al-Bayt (the Prophet Mohammad's Household). Imam Khomeini's account of the Quran points to his scholarship in the field.
  • 'Abdol-Latif Nazari Page 103
    In this paper, the situation of the Afghan Shia under the Taliban regime is discussed. The Shiite resistance against the Taliban is studied, using discourse analysis. Shiite radical discourse is described as an anti-hermeneutic discourse.
  • Mahdi Nassiri Page 139
    The Shia believe that some actions may change the fate of people, as it is determined by God. In the Shiite terminology this is called "Bidā' ". Some other religions, such as Judaism, deny such a possibility. In this paper, the Shiite belief in "Bidā'" is discussed, and the arguments put forward to support such a belief are explained. The influence and functions of the belief are also explored.
  • Mojtabā Rovhāni-Zāde Page 163
    "Shifaat" is a way provided by God for those who still may be guided to the right path. Contrary to those believing that the idea of "shifaat" emboldens people to commit sin, it gives sinners hope and facilitates their return towards God and the avoidance of sins. However, the idea of "shifaat" should be interpreted properly to prevent manipulation and the abuse of the concept, which has tarnished the belief. According to the Shia, only those people can be appealed to for "shifaat" that are allowed by God to do so. Nevertheless, the conviction has been misinterpreted and misused.
  • Nassorallh Nadhari Page 189
    Since the collapse of the Taliban regime, Afghanistan has been open to various ideas and activities that affect the country's culture, society, economy and politics as a whole. Confronted with rival activities, and within the context of the larger society, the Afghan Shia have to have a clear understanding of the existing opportunities and threats, and organise their own cultural activities accordingly. New developments brought about by the current political system, such as equal rights and freedoms, the spread of public, academic and religious education, and the expansion of the media and various other social institutions, have provided the Shia with opportunities to intensify their effective cultural activities. Otherwise, they will be confronted with serious new threats. Educating Shiite human resources and supporting institutions working towards the solidarity of the Shia community may help the community to confront the above challenges.