نشریه روانشناسی و علوم تربیتی
سال سی و چهارم شماره 2 (پائیز و زمستان 1384)

در پژوهش حاضر رابطه پیشرفت تحصیلی با ویژگی های فردی و خانوادگی دانشجویان کارشناسی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران ورودی سال های 1372 تا 1376 بررسی شد جمعیت مورد مطالعه 524 نفر (238 دختر 286 پسر) بود که از این تعداد نمونه ای حدود 230 نفر برای بررسی رابطه متغیر ها انتخاب شد نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از میان متغیر ها سه متغیر معدل دیپلم نوع دیپلم و نوع سهمیه ورودی دانشویان پیش بین های معنا داری برای پیشرفت تحصیلی در دانشگاه هستند.

در این پژوهش نتایج ارزشیابی استادان از دانشجویان که در پایان هر نیمسال به صورت نمره ای در مقیاس صفر تا 20 ارائه می شود برای حدود 500 درس ارائه شده در سال های 80-77 بررسی شده است نتیجه این بررسی نشان می دهد که میانگین نمرات امتحانی دروس تدریس شده بوسیله هر استادی دامنه معینی را در بر می گیرد در این دوره حدود 27 در صد از استادان هر یک شش درس مختلف از دروس دوره کارشناسی را تدریس کرده اند در مواردی نیز یک استاد 9 تا 11 درس مختلف از دروس دوره کارشناسی را تدریس کرده است علاوه بر این بررسی تعداد دانشجویان دروس مختلف نشان داد که در حدود 25 در صد از دروس تعداد دانشجویان کمتر از 20 نفر و در حدود 56 در صد از دروس تعداد آنان کمتر از 30 نفر بوده است یافته های این پژوهش می تواند به اصلاح و بهبود برنامه ها کمک کند

به منظور بررسی ابعاد مختلف رابطه میان جهت گیری مذهبی و سلامت روانی اختلالات روانی عزت نفس اضطراب و نیز ارزیابی توانایی تمیز و تشخص آزمون جهت گیری مذهبی سلسله ای از پژوهش ها در یک برنامه دو ساله به تدریج اجرا و نتایج آن جمع بندی شد برای این تحقیق مجموعا 316 نفر در 7 گروه آزمودنی زن و مرد و با تحصیلات دانشگاهی و غیر دانشگاهی مورد مطالعه قرار گرفتند به منظور بررسی ابعاد پیش گفته از آزمودن ها و مقیاس های سلامت عمومی (گلدبرگ 1972) اضطراب حالت صفت (اشپیل برگر 1983) عزت فس (کوپر اسمیت 1967) SCL-90-R (دراگوتیس 1972) مقابله مذهبی (پارگامنت 1990) و جهت گیری مذهبی (بهرامی احسان 1381) استفاده شده است یافته ها نشان می دهد که جهت گیری مذهبی با افزایش سلامت روانی و کاهش اختلالات روانی رابطه داشته و قادر است تا بصورت مثبت سبک مقابله مذهبی مثبت را پیش بینی کند همچنین رابطه عزت نفس و جهت گیری مذهبی مثبت است نتایج نشان داد علاوه بر همگرایی بین دو مقیاس جهت گیری مذهبی و مقابله مذهبی مقیاس جهت گیری مذهبی قادر است تا گروه های موجود با تفاوت در جهت گیری مذهبی را از یکدیگر تفکیک و متمایز سازد موضوعی که به عنوان شاهدی برای روایی تمایزی این آزمون می توان به آن استناد کرد.

استناد در نوشته های علمی عمری طولانی دارد ولی امروزه خود یکی از شاخص های مهم برای سنجش پیوند میان آثار اثر گذاری ها و نیز ارزشگذاری هایی است که نفس استناد به آثار دیگران پدید آورده است امروزه رویه های متفاوت و رویکرد های گوناگون د رعرصه استناد پدید آمدهکه منجر به قواعد شناخته شده بین المللی گردیده است به دلیل ارزشی بودن کار استناد این امر گرفتار آفت ها و آسیب های گوناگونی نیز شده است که گاه رفع آنها با دشواری روبه روست مقاله حاضر با مروری کلی بر رویه ها روند ها و نیز دام هایی که در این مسیر قرار دارد راهکارهایی را نیز عرضه کرده است.

برای انجام پژوهش حاضر از میان 2700 دانش آموز حاضر دختر و پسر دوره پیش دانشگاهی شهرستان کاشان 348 نفر (157 پسر و 191 دختر) به صورت تصادفی انتخاب شدند و به دو مقیاس عملکرد خانواده بلوم (1985) و مقابله با بحران اندلر و پارکر (1990) پاسخ گفتند نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره آزمون T مستقل و تحلیل واریانس نشان داد که: 1) بین علکرد خانواده و انتخاب سبک های سه گ انه مقابله رابطه معنی دار وجود دارد 2) بین استفاهد دختران و پسران از سبک های مقابله با عملکرد خانواده رابطه معنی دار وجود دارد 3) از بین ابعاد 15 گانه عملکرد خانواده 12 بعد آن با سبک های مقابله افراد به طور کل و دختران و پسران به تفکیک رابطه معنی دار وجود دارد 4) در بررسی مقایسه ای پسران و دختران در انتخاب سبک مقابله بین دختران و پسران در انتخاب سبک مسئله مدار و هیجان مدار تفاوت معنی دار وجود ندارد و تنها در استفاده از سبک مقابله اجتنابی بین دو جنس تفاوت معنی دار مشاهده شد 5) پسران از سبک مسئله مدار بیشتر از دو سبک اجتنابی و هیجان مدار استفاده کنند و 6) در استفاده دختران از سبک های مقابله سبک های مسال مدار اجتنابی و هیجان مدار به ترتیب از اهمیت ویژه ای برخودارند.

به منظور بررسی ارتباط بین سبک های اسناد و عزت نفس دانشجویان تعداد 277 نفر (151 دختر و 126 پسر) از دانشجویان دور کارشناسی دانشگاه گیلان از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و پرسش نامه های سبک اسناد سلیگمن و عزت نفس کوپر اسمیت درباره آنها اجرا گردید نتایج «آزمون تحلیل واریانس چند متغیری حاکی از آن بود که بین دختران و پسران دانشجو در دو سبک اسناد درونی - بیرونی (پس از موفقیت) و کلی اختصاصی (پس از شکست) تفاوت معنی داری وجود دارد اما در میازن ارتباط بین انواع سبک های اسناد دانشجویان با سال ورود به دانشگاه و ماهیت رشته های تحصیلی آنها تفاوتع معنی داری مشاهده نشد همچنین بر اساس نتایج آزمون مجذور خی تنها سبک اسناد درونی -بیرونی (پس از موفقیت) با جنسیت دانشجویان و سال ورود آنها به دانشگاه تفاوت معنی داری را نشان داد نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نیز حاکی از آن بود که بین میزان عزت نفس دانشجویان و ماهیت رشته های تحصیل یآنان تفاوت معنی داری وجود ندارد همچنین نتایج بدست آمده از آزمون T گروه های مستقل بیانگر آن بود که ا زلحاظ میزان عزت نفس هیچ گونه تفاوتی بین دختران و پسران دانشجو وجود ندارد نتایج آزمون تحلیل رگرسیون همزمان و گام به گام نیز نشان داد که میان سه سبک پایدار - ناپایدار (پس از موفقیت) پایدار ناپایدار و کلی - اختصاصی (پس از شکست) با عزت نفس دانشجویان رابطه منفی و معنی داری وجود دارد.

هدف این مقاله جستار گشایش درخصوص استانداردسازی منابع انسانی در آموزش و پرورش است امروزه حرکت کیفی به سمت آموزش های بهینه و کار آمد در نظام های تعلیم و تربیت امری بدیهی و ضروری به شمار می رود زیرا یکی از عوامل مهم پیشرفت و توسعه هر جامعه ای اساسا منابع و نیروی انسانی و چگونگی تربیت آنهاست نوشتار حاضر با نگاهی به آموزش و پرورش به عنوان نظام اساسی در تربیت منابع انسانی سعی در طرح مسئله دارد زیرا ما در شرایط هستیم که سیاستگذاران و رهبران آموزشی دغدغه اطمینان از آموزش های استاندارد را دارند و این اطمینان زمانی میسر است که معلم و منابع انسانی استاندارد شوند لذا در این مقاله سعی شده است با استفاده از معتبر ترین منابع و سایت ها در مخورد مفهوم استاندارد و سابقه تاریخی آن در جهان و ایران بحث شود و سپس استاندارد های آموزشی و اصول هفت گانه استاندارد مورد مطالعه قرار گیرد این بحث با تبیین نهضت استاندارد های آموزشی و شرایط اقلیمی دنبال می شود و به خوشه های فرهنگی در سطح آمایش سرزمین اشاره می گردد در ادامه بحث به پنج مسئله در خصوص ضرورت آموزش مبتنی بر استاندارد در کشور پرداخته می شود و سپس صلاحیت های حرفه ای و چهار مدخل عمده در مقوله استاندارد سازی مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند سرانجام به هشت مدل مفهومی به عنوان در آمدی جهت ادامه بحث در آینده اشاره شده است.

پژوهش حاضر مدیریت مشارکتی معلمان و رفتار جامعه مدنی دانش آموزان را مورد بررسی قرار می دهد بدین منظور 300 دانش آموز دختر پایه دوم راهنمایی تحصیلی به روش نمونه گیری خوشه ایاز مناطق بیست گانه آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند و مورد بررسی قرار گرفتند ابزار اندازه گیری دو پرسشنامه پژوهشگر ساخته مجموعها حاوی 63 گویه مبتنی بر مقیاس لیکرت اجزاء مدیریت مشارکتی معلمان را در سه سطح کارکردهای مدیریتی مشارکت جویانه تدریس مشارکتی و مهارت های جذب مشارکت دانش آموزان و اجزا رفتار جامعه مدنی در میان دانش آموزان را در سه سطح دانش جامعه مدنی گرایش های جامعه مدنی و مهارت های عملی جامعه مدنی مورد اندازه گیری قرار داده است یافته ها همبستگی مستقیمی بین اجزا دو متغیر مدیریت مشارکتی معلمان و رفتار جامعه مدنی دانش آموزان نشان می دهد هفت رابطه از نه رابطه معنا دار می باشد

تربیت اخلاقی یکی از کارکردهای مهم نظام آموزشی است. این امر از موضوعات پرچالشی است که از سوی متفکران مورد امعان نظر بسیار قرار گرفته است. ازآن جا که دیدگاه های فلسفی یکی ازمبانی نظریه های تربیتی را تشکیل می دهد‘ ارزش شناسی نیز که از مباحث مهم فلسفی است. دلالت هایی در مباحث تربیت اخلاقی خواهد داشت. دراین مقاله سعی شده است که دلالت هایی در مباحث تربیت اخلاقی خواهد داشت در این مقاله سعی شده است که دلالت های دیدگاه ارزش شناسی علامه طباطبایی که نظریه ادراکات اعتباری بخش مهمی از آن است‘ درتربیت اخلاقی (اهداف ‘ اصول ‘ وروش) استنتاج شود. لذا ابتدا مبانی نظریه ارزش شناسی مورد بحث قرارگرفته و سپس دلالت های آن در حوزه های سه گانه اهداف‘ اصول‘ وروش تربیت اخلاقی بررسی شده است.