نشریه روانشناسی و علوم تربیتی
سال سی و هشتم شماره 2 (تابستان 1387)

هدف از اجرای این تحقیق، بررسی علل عدم پیشرفت متناسب با استعدادهای دانش جویان درخشان در زبان انگلیسی و ارتباط این عدم پیشرفت با ویژگی های شخصیتی ایشان بوده. بدین منظور یک گروه نمونه از بین دانش جویان درخشان دانشگاه اصفهان و گروهی دیگر از بین دانشجویان عادی همین دانشگاه به طور تصادفی انتخاب گردید. مقایسه نمرات زبان انگلیسی دانشجویان دو گروه در کنکور ورودی دانشگاه نشان داد که دانشجویان درخشان در زبان انگلیسی بهتر از دانشجویان عادی بودند. سپس برای بررسی میزان پیشرفت دو گروه در زبان انگلیسی نمرات پایان ترم اول تحصیلی ایشان که درس زبان انگلیسی عمومی دریافت نموده بودند مورد استفاده قرار گرفت. مقایسه نمرات دو گروه نشان داد که اگرچه بازهم دانشجویان درخشان از نظر دانش زبانی بهتر از دانشجویان عادی بودند اما پیشرفت گروه درخشان کمتر از گروه عادی بود است. برای یافتن علت این مسئله آزمونهای سنجش خلاقیت، شخصیت، هوش و پرسشنامه فردی اجرا گردید. تجربه و تحلیل های نشان داد که پیشرفت در زبان انگلیسی فقط با هوش دارای همبستگی مثبت معنی دار است و با دیگر و با ویژگی های شخصیتی همبستگی ندارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه نگرش مدیران ارشد، میانی و عملیاتی نسبت به شغلشان و عوامل فشارزای روانی – شغلی آنان در دانشگاه فردوسی است، یکصد نفر از مدیران مرد دانشگاه فردوسی مشهد در این پژوهش شرکت کردند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه استرس شغلی و نگرش سنج مدیران استفاده نتایج پژوهش نشان داد که: 1.بین نگرش مثبت مدیران نسبت به شغلشان با عوامل فشارزای روانی – شغلی آنان رابطه معکوس و معنی دار وجود دارد. 2. بین نگرش مثبت مدیران علمیاتی و میزان عوامل فشارزای روانی – شغلی آنان رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد. 3. بین نگرش مثبت مدیران ارشد و عوامل فشارزای روانی – شغلی آنان رابطه معنی دار وجود ندارد.. 4. بین نگرش مثبت مدیران میانی و عوامل فشارزای روانی – شغلی آنان رابطه معنی دار وجود ندارد. 5. مدیران ارشد و عملیاتی نسبت به مدیران میانی به طور معنی داری از میانگین فشارزای روانی – شغلی بیشتری برخوردارند.نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس آزمون آنالیز واریانس نشان داد که بین فشار روانی و نگرش مثبت مدیران نسبت به شغل شان رابطه معنادار وجود دارد.

مطالعه حاضر اثر راهبردهای شناختی و فرا شناختی در بهبود انشای دانش آموزان با اختلالات یادگیری را بررسی می کند. مجموعه روش های مداخله ای انگلرت (1990) به عنوان معرفی از درمان شناختی و فراشناختی در این پژوهش در نظر گرفته شده است. شصت و یک نفر از دانش آموزان با اختلالات یادگیری(31 نفر در گروه گواه و 30 نفر در گروه آزمایشی) به عنوان گروه نمونه انتخاب شد که جامعه دانش آموزان در 5 مدرسه ابتدایی شهر نجف آباد اصفهان به طور تصادفی انتخاب گردید. وضعیت بیان نوشتاری دانش آموزان با پرسشنامه ای که توسط پژوهشگران با استفاده از مدل انگلرت برای همین منظور ساخته شده بود مورد سنجش و اندازه گیری قرار گرفت. تحلیل آماری داده ها نشان داد که گروه آزمایشی به طور معنی داری در بیان نوشتاری (انشاء) پس از بکارگیری مداخله شناختی و فراشناختی پیشرفت کرده بودند (P<0/01). تحلیل ها همچنین نشان داد که اثرات درمان در طول زمان حافظ و نگاه داری شده است.

پژوهش حاضر به بررسی مقایسه ای رابطه هوش هیجانی با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی دردانشجویان شاهد و غیر شاهد می پردازد. بدین منظور از میان کلیه دانشجویان شاهد و غیر شاهد (دختر و پسر) مقطع تحصیلی 83-82 مشغول به تحصیل بودند، تعداد 300 نفر(150 شاهد و 150 غیر شاهد) به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب گردیدند. جهت جمع آوری داده ها نیز از پرسشنامه 33 ماده ای هوش هیجانی شرینگ، پرسشنامه 28 ماده ای سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر و معدل کل واحدهای دوره لیسانس استفاده شد. نتایج بدست آمده با استفاده از شاخص های آماری همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و تحلیل واریانس چند متغیره (manova) تجزیه و تحلیل گردید. نتایج بیانگر عدم همبستگی بین هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی، همبستگی معنا دار با سلامت روان و همبستگی معنادار بین سلامت روان و پیشرفت تحصیلی است. از سوی دیگر، مقایسه میانگین های دو گروه شاهد و غیر شاهد نشان می دهد تفاوت معنادار در هوش هیجانی کل و عدم تفاوت معنادار در دو جنس، عدم تفاوت معنادار دو گروه شاهد و غیر شاهد در سلامت روان کل و تفاوت معنادار در دو جنس است.

در این پژوهش رابطه پیش بین های سن، جنسیت، رتبه تولد، هوش هیجانی، انگیزه پیشرفت، ویژگی های خانواده، مدرسه و فعالیتهای تحصیلی دانش آموزان با متغیر ملاک یا پیشرفت تحصیلی آنها بررسی شد. برای اجرای مقیاسهای، نمونه های تصادفی شامل 415 دانش آموز دبیرستانی سال سوم رشته علوم تجربی (261 دختر 154 پسر) شهر تهران انتخاب شدند. تحلیل داده ها مشخص کرد که میان 16 متغیر پیش بین فقط 6 متغیر جنسیت، درستی انجام تکلیف، تحصیلات مادر، انگیزه پیشرفت، سن دانش آموز و درگیری والدینی در امر تحصیل ضرایب معناداری برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارند. تحلیل های رگرسیون برای بررسی اثرات تعدیل کنندگان جنسیت و تحصیلات مادر نشان داد که آن دو به ترتیب تعدیدل کننده سن و درگیری والدینی برای پیشرفت تحصیلی هستند. همچنان به پژوهشهای بیشتری درباره فعالیتهای تحصیلی دانش آموزان و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی نیاز داریم.

رویکرد یادگیری مشارکتی در دهه حاضر از نظر گاه های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. بررسی این نظر گاه ها منجر به ارائه الگویی شده که در تحقیق حاضر به اجرا درامده است. جامعه تحقیق دانش آموزان پایه پنجم نواحی هفت گانه شهر مشهد بوده است. با استفاده از روش های نمونه گیری تصادفی، تعداد 132 نفر انتخاب شدند آزمون رشد و مهارت های اجتماعی و آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی ابزارهای اساسی تحقیق بوده اند. به منظور تجزیه و تحلیل یافته ها از تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج حاکی از تایر قابل توجه روش یادگیری مشارکتی بر رشد مهارتهای اجتماعی و پیشرفت تحصیلی ریاضی دختران و پسران بوده است. نتایج تحقیق با بسیاری از نظر گاه های ارایه شده و تحقیقات انجام شده همخوانی دارد. به منظور اجرای موثر روش یادگیری مشارکتی همکاری نویسندگان کتابهای درسی، تصمیم گیرندگان آموزشی، معلمان و والدین ضروری است.

هدف از این پژوهش، مطالعه رابطه باورهای معرفت شناختی و انگیزشی دانش آموزان تیز هوش درباره دانش ریاضی و فرایند یادگیری آن بود. بدین منظور از میان دانش آموزان دختر و پسر سال اول دبیرستان، بر اساس نمرات حاصل از گونه هنجاریابی شده " آزمون هوشی اوتیس " 334 دانش آموز تیز هوش (با هشیاری 120 و بالاتر) انتخاب شدند و در پژوهش حاضر شرکت نمودند. باورهای معرفت شناختی و انگیزشی دانش آموزان گروه نمونه از طریق پرسشنامه باورهای معرفت شناختی و مقیاس باورهای انگیزشی درباره ریاضی مورد سنجش قرار گرفت. تحلیل عاملی نشان داد که باورهای معرفت شناختی، چهار بعد یادگیری سریع، منبع دانش، توانایی ثابت و قطعیت دانش را در بر می گیرد و ضرایب آلفای کرون باخ برای این ابعاد بین 61/0 تا 74/0 متغیر است. مولفه های انگیزشی حاصل از تحلیل عاملی، مشتمل بر خود کفایی، ارزش تکلیف، اضطراب امتحان، باورهای کنترل یادگیری، جهت گیری های هدف تسلط، عملکرد – گرایشی و عملکرد اجتنابی بود که ضرایب آلفای کرون باخ از 53/0 تا 83/0 را نشان می داد. نتایج تحلیل های رگرسیون، حاکی از آن بود که در میان تیز هوشان، ابعاد باورهای معرفت شناختی، متغیرهای انگیزشی را پیش بینی می کند و الگوی این باور در تمامی موارد یکسان نیست. درحالی که باورهای یادگیری سریع، منبع دانش و توانایی ثابت تاثیر منفی در انگیزش دانش آموزان تیز هوش در یادگیری ریاضی داشتند، باور قطعیت دانش از چنین الگویی تبعیت نمی نمود. این یافته ها با توجه به مسائل پیشین و مدل های نظری موجود در این زمینه مورد تفسیر قرار گرفت و بر کاربردهای آن در مشاوره تحصیلی و آموزش ریاضی به تیزهوشان تاکید شد.