فهرست مطالب

مطالعات برنامه درسی - پیاپی 5 (تابستان 1386)

فصلنامه مطالعات برنامه درسی
پیاپی 5 (تابستان 1386)

  • 152 صفحه، بهای روی جلد: 6,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1386/05/16
  • تعداد عناوین: 9
|
  • کوروش فتحی واجارگاه، ناهید شفیعی صفحات 1-26

    هدف اصلی از انجام دادن این تحقیق، ارزشیابی کیفیت درونی و بیرونی برنامه های درسی رشته آموزش بزرگسالان بوده است. از بعد درونی، کیفیت برنامه درسی رشته آموزش بزرگسالان، با توجه به عناصر نه گانه فرانسیس کلاین مورد بررسی قرار گرفته است. از بعد بیرونی نیز این که برنامه درسی آموزش بزرگسالان بوده تا چه اندازهاسخ گوی نیازهای مشتریان است، مورد توجه بوده است.
    برای دستیابی به هدف پژوهشی، دو سوال مطرح شد:1. میزان مطلوبیت برنامه درسی رشته آموزش بزرگسالان، با توجه به عناصر نه گانه برنامه درسی چه قدر است؟
    2. رشته آموزش بزرگسالان تا چه اندازه پاسخ گوی نیازهای مشتریان (سازمان ها و نهادها) است؟
    این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی- پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار اندازه گیری پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل موارد زیر است:- دانش آموختگان و دانشجویان رشته آموزش بزرگسالان که در دانشگاه شهید بهشتی تهران از سال 1373 تا سال 1382 به تحصیل پرداخته اند.
    - استادانی که دروس گوناگون را در رشته آموزش بزرگسالان تدریس کرده اند.
    - مدیران سازمان هایی که دانش آموختگان رشته آموزش بزرگسالان در آنها مشغول فعالیت بوده اند.
    - دانشجویان رشته کارشناسی ارشد آموزش بزرگسالان در سال 1384برای انتخاب نمونه آماری، از جدول مورگان استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسش نامه ای از روش های آماری فراوانی، درصد، درصد تراکمی، میانه، میانگین وزنی، انحراف معیار در آمار توصیفی و آزمون های ناپارامتریک (آزمون t برای گروه های مستقل، آزمون لون برای برابری واریانس ها، آزمون هم بستگی) و آزمون های ناپارامتریک (آزمون یومن ویتنی، آزمون فریدمن) در آمار استنباطی بهره گیری شد. برای اجرای آزمون های مطرح شده، از نرم افزار آماری spss استفاده شد.
    یافته ها نشان داد که کیفیت رنامه درسی رشته آموزش بزرگسالان، با توجه به عناصر نه گانه برنامه درسی در سطح متوسط است. دانشجویان و مدرسان پیشنهاد حذف بعضی دروس و افزایش دروس جدید دیگر مرتبط با رشته تحصیلی آموزش بزرگسالان را دادند که در متن به تفصیل به آنها اشاره شده است. همچنین رضایت مطلوب از سوی سازمان های استخدام کننده فارغ التجصیلان و خود دانش آموختگان در زمینه برنامه های آموزش بزرگسالان وجود دارد. براساس داده های جمع آوری شده، فارغ التحصیلان آموزش بزگرسالان از لحاظ دانش و نگرش دروضعیت بسیار خوبی هستند؛ اما از نظر مهارت و توانایی های عملی، با مشکلاتی مواجه اند.

    کلیدواژگان: برنامه درسی، آموزش بزرگسالان، ارزیابی کیفیت، ارزشیابی، آموزش عالی
  • رضوان حکیم زاده، علیرضا کیامنش، محمد عطاران صفحات 27-54

    در این پژوهش، محتوای کتاب های درسی دوره راهنمایی تحلیل شده است. موارد موردنظر در این تحلیل محتوا، مفاهیم و مضامین مطرح در رویکردهای جدید برنامه های درسی را شامل می شود که ا توجه به اقتضائات عصر جدید، از جمله جهانی شدن، گسترش روزافزون مرزهای دانش و ارتباط و به هم پیوستگی هرچه بیش تر مردم جهان مطرح شده است. این موارد شامل آموزش توسعه، آموزش محیطی، آموزش حقوق بشر، آموزش صلح، آموزش برابری، آموزش سلامت، آموزش چندفرهنگی، آموزش رسانه ها و فناوری اطلاعات است.
    این مفاهیم را در برنامه های تربیتی، سازمان های بین المللی مانند یونسکو و یونیسف نیز دنبال می کنند. یکی از برنامه ها با عنوان «آموزش جهانی یا آموزش همه جانبه» در تعدادی از کشورهای جهان، از جمله جمهوری اسلامی ایران، به صورت آزمایشی اجرا شده است. نتایج حاصل از تحلیل محتوا نشان می دهد در حالی که به آموزش محیطی و آموزش چند فرهنگی بیش از حد انتظار و آموزش هروندی و توسعه در حدانتظار توجه شده است. در درون هر مفهوم نیز مولفه های متعدد، به صورت متوازن مورد توجه قرار نگرفته و به برخی مولفه ها بیشتر و به برخی کمتر از حد انتظار توجه شده است.

    کلیدواژگان: تحلیل محتوا، کتاب های درسی، دوره راهنمایی، مسائل جهانی، آموزش توسعه، آموزش محیطی، آموزش حقوق بشر، آموزش چند فرهنگی، آموزش رسانه ها و فناوری اطلاعات
  • محسن آیتی، محمد عطاران، محمود مهرمحمدی صفحات 55-80

    ورود فاوا به تربیت معلم، اساسی ترین شررط برای توسعه آن در نظام آموزش و پرورش اس و این دو، سرنوشتی درهم تنیده دارند. این تحقیق با هدف ارائه الگویی برای تلفیق فاوا در برنامه های درسی تربیت معلم ایران صورت پذیرفته و برای این کار، حاصل سه مطالعه مستقل در کنار هم قرار گرفته است:1. مطالعه مبانی فلسفی، اجتماعی و روان شناختی برنامه های درسی مبتنی بر فاوا با بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی؛2. مطالعه چگونگی ورود فاوا به نظام های آموزش و پرورش 4 کشور از کشورهای جهان در رده های متفاوت بهره مندی از آن با روش مطالعه تطبیقی؛3. مطالعه وضعیت ایران در رمزنیه توسعه فاوا در نظام آموزشی در قالب یک مطالعه موردی.یافته های تحقیق، چارچوب نظری برنامه های درسی مبتنی بر فاوا در تربیت معلم ترسیم می کند، مراحل عملی و نظری ورود فاوا به آموزش وپرورش کشورهای مورد مطالعه و اهداف و اصول این کشورها را از توسعه فاوا در تربیت معلم مشخص می سازد، مراحل ورود فاوا به آموزش و پرورش ایران را از ابعاد عملی و نظری و امکانات و موانع نظام آموزش و پرورش ایران را از جهات فنی و غیرفنی برای توسعه فاوا تبیین می کند و در نهایت، به ارائه یک الگوی راهنما برای ورود فاوا در برنامه های درسی تربیت معلم ایران می پردازد.

    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات (فاوا)، آموزش و پرورش، تربیت معلم، برنامه درسی
  • عیرضا کیامنش، محمود مهرمحمدی، مجید علی عسگری صفحات 81-112

    در دنیای امروز، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی سه ماموریت اصلی آموزش، پژوهش و ارائه خدمات را برعهده دارند. با عنایت به نقش مهم این نهاد ها در ابعاد گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه، اطمینان ازکیفیت آنها به جهت جلوگیری از هدر رفتن سرمایه های انسانی و مادی و نیز داشتن توانایی رقابت در دنیای آینده، که کیفیت مهمترین مولفه برای ادامه حیات یک سازمان است، ضرورتی انکار ناپذیر است. بنابراین توجه مناسب به هر یک از این کارکردها و ماموریتها از اهمیت خاصی برخوردار بوده و تاثیر مهمی در اثر بخشی دانشگاه ها دارد.
    اگرچه غالبا اعلام می شود، تحقیق و تدریس در دانشگاه ها از اهمیت یکسانی برخوردارند،اما در فرایند انتخاب، استخدام و ارتقاء اعضای هیات علمی دانشگاه ها، عملا بر نقش پژوهش بیش از آموزش تاکید می شود و این امر منجر به این باور شده است که شاخصهای عملکرد آموزش عالی بیش از حد، بر بروندادهای پژوهشی متمرکز شده و کارکرد آموزش در دانشگاه ها بطور گسترده ای مورد بی اعتنایی قرار گرفته است. عوامل مختلفی در بی توجهی به کارکرد آموزش در هنگام ارزشیابی عملکرد اعضای هیات علمی دانشگاه ها و تاکید بیش از حد بر پژوهش موثرند،که از مهمترین آنها می توان به اعتماد بیش از حد به پرسشنامه های ارزیابی دانشجو به عنوان مهمترین منبع جمع آوری اطلاعات برای ارزیابی کیفیت تدریس، علیرغم وجود شواهد مختلف در پایین بودن روایی و اعتبار آنها، اشاره کرد.
    بررسی علل و عوامل بی توجهی به کیفیت کارکرد آموزش در مقایسه با کارکرد پژوهش در دانشگاه ها، ارتباط آن با شیوه رایج ارزشیابی از کیفیت تدریس، انتقادات بعمل آمده از شیوه رایج ارزشیابی مبتنی بر دیدگاه های دانشجویان از کیفت تدریس و عوامل مختلفی که موجب کاستی و ناکارآمدی این شیوه شده و بطور غیر مستقیم زمینه بی توجهی به کیفیت تدریس را فراهم ساخته است، هدفهای اصلی این مقاله را تشکیل می دهند. روش پژوهش حاضر،کتابخانه ای است و جامعه مورد بررسی پژوهشهای انجام شده در زمینه ارزشیابی تدریس می باشد. توجه به ابعاد و جنبه های مختلف تدریس در ارزشیابی کیفیت آن، استفاده از منابع و ابزارهای مناسب دیگری برای جمع آوری اطلاعات در کنار پرسشنامه ارزیابی دانشجو، از جمله راهکارهای است که در الگوی پیشنهادی، به منظور افزایش اعتبار ارزیابی های کیفیت تدریس مدرسین دانشگاه ها و توجه بیشتر به اهمیت کارکرد آموزش، مد نظر قرار گرفته است.

    کلیدواژگان: کارکردهای آموزش عالی، آموزش، پژوهش، ارزشیابی دانشجو از کیفیت تدریس، منابع جمع آوری اطلاعات در ارزشیابی تدریس
  • صفحات 127-134
  • معرفی کتاب
    صفحات 135-136
  • چگونگی معریف سیمای پیامبر اعظم (ص) در برنامه های درسی کشور انگلستان
    محمود ابوالقاسمی، آرزینا مرالی صفحه 137
|
  • Kourosh Fathi Vajargah , Nahid Shafiee Pages 1-26

    The main purpose of this study was to assess both internal and external qualities of adult education curriculum in universities. The internal quality of adult education curriculum was examined, using the nine-factor model proposed by Frances Klein. The external quality was evaluated by the extent to which the needs of the clients were satisfied by the curriculum. Two main research questions were addressed: 1) How satisfactory were the adult education curriculum based on the nine-factor model? 2) How well did the adult education curriculum fulfill the needs of the clients (organizations and institutions)?This was a descriptive survey research. The data was collected using a questionnaire. The target population included the following: 1) graduates and students of adult education curriculum at Shahid Beheshti University 1373- 1382; 2) lecturers of adult education curriculum; 3) managers of organizations that employed the graduates of adult education courses; and 4) postgraduate students who studied adult education in 1384. A random sample was selected based on the size suggested by Morganís table.The data collected was analyzed using appropriate parametric and nonparametric statistical methods. Results indicate that the quality of adult education courses was about average based on the nine factor model. Students and lecturers suggested replacing some subjects with new ones that would be more relevant to the curriculum. Further, the quality of the curriculum was found satisfactory by both employers and graduates. Findings also indicate that the graduates were of satisfactory level in terms of knowledge and attitude whereas they were found of little practical competence and skills.

  • Rezvan Hakim Zadeh , Alireza Kiamanesh , Mohammad Attaran Pages 27-54

    This study was concerned with the content analysis of textbooks at lower secondary education. The issues of interest in this study were underpinning principles of new approaches in curriculum development, resulted from globalization, rapidly expanding borders of knowledge, and the interconnection of people worldwide. They are as follows: development education, environmental education, human rights education, peace education, equality education, health education, multicultural education, media education and information technology. These themes and concepts are also followed byUNESCO and UNICEF. One of these programs called ìglobal educationî was piloted in the Islamic Republic of Iran among other countries. Results suggested that environmental education, and multicultural education were promoted well above the expected level whereas civic education and development education were promoted as expected. On the contrary, education about health, equality, peace, human rights, media and information technology was found below the expected level. The attention paid to subcategories of each was found imbalanced.

  • Mohsen Ayati , Mohammad Attaran , Mahmoud Mehrmohammadi Pages 55-80

    Adoption of information technology (IT) in teacher education is an essential requirement for the development of IT in the educational system as they are closely related. This research was aimed at developing a model for the incorporation of IT in teacher training Curriculum in Iran. To this end, three separate studies were integrated: 1) a descriptive,analytical study of philosophical, social and psychological foundations of IT based courses; 2) a comparative study of incorporation of IT in educational systems of four countries with various levels of implementation of IT; and 3) a case study exploring IT development in the Iranian educational system. Findings provide a theoretical framework for IT based curriculum in teacher education. Further, they shed light on practical and theoretical stages of the implementation of IT in educational systems of the countries concerned while exploring their objectives and principles of the incorporation of IT in teachereducation. Also, stages of implementation of IT in the Iranian educational system along with hardware and software related potentials and problems in developing information technology were discussed. Finally, a model for adoption of IT in teacher education was suggested.

  • Yahya Marofi, Alirez Kiamanesh , Mahmoud Mehrmohammadi , Majid Aliasgari Pages 81-112

    Nowadays universities and higher education institutions have three major functions: teaching, research and offering services to the society. Given the importance and economic, social, cultural and political role of universities in the society, it is vital to control their quality in order to avoid wasting funds and human resources and to safeguard their potential for competing in the future as quality is the most important component for the life of an organization.Therefore, to pay due attention to each of these functions is particularly important and would affect the efficiency of universities.Although it is repeatedly stated that teaching and research are equally important, however, in the process of selection, employment, and promotion of academic staff research activities are actually given priority over teaching in universities. Accordingly, indicators of higher education have exceedingly centered on research outputs overshadowing teaching. Several factors are responsible for such neglect, including overemphasis on student feedback questionnaires as the main source of information for teaching assessment despite various indications of their low reliability and validity.This paper aimed to explore contributing factors in undermining quality of teaching compared to research activities, as a result of the present procedure of teaching assessment primarily based on student feedback. It also discussed the criticism made against the current teaching assessment process as well as other factors responsible for such a malfunction that in turn have indirectly resulted in ignoring the quality of teaching in universities.

  • Pages 127-134
  • Book Review
    Pages 135-136
  • The Holy Prophet Mohammad (PBUH) as presented in the U K Curriculum
    Mahmoud Abolghasemi, Arzina H.Merali Page 137