فهرست مطالب

رشد فناوری - پیاپی 24 (پاییز 1389)

فصلنامه رشد فناوری
پیاپی 24 (پاییز 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/09/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • سعید حسین رفیعی صفحه 2
    مدیریت دانش به عنوان یک راه کار مدیریتی چند سالی است که مورد توجه صاحب نظران مدیریت قرار گرفته و بهره گیری از ابزارهای آن در جهت ارتقاء بهره وری بنگاه ها به مدیران توصیه می شود. اما باید توجه داشت که سطوح مختلف مدیریت دانش و بهره گیری از ابزارهای آن، پیش از آن که ادبیات آن به شکل امروزی توسعه یابد به شکل سنتی در بنگاه ها وجود داشته است. مسلما توسعه موثر ابزارهای نوین مدیریت دانش در این بنگاه ها نیز می باید اولا مبتنی بر این ابزارهای سنتی بوده و در جهت توسعه و بهینه کردن آن ها مستقر شوند و ثانیا متناسب و هماهنگ با ساختار سازمانی این بنگاه ها - و عناصر این ساختار- باشند. یکی از مهم ترین عناصر ساختار، سطح تکنولوژی بنگاه است. بدیهی است ابزارهای مدیریت دانش بنگاه ها با سطح تکنولوژی پایین و بنگاه ها با سطح تکنولوژی بالا متفاوت است. در این مقاله با انجام یک پژوهش آماری در بنگاه های کوچک و متوسط فعال در حوزه صنعت فلزی، - با سطح تکنولوژی پایین- ابزارهای مدیریت دانشی که به طور سنتی در این بنگاه ها به کار گرفته می شود بررسی شده و مورد شناسایی قرار می گیرند.
    کلیدواژگان: ابزارهای مدیریت دانش، بنگاه های کوچک و متوسط، تکنولوژی
  • محمدرضا عباسی، منوچهر مکی صفحه 12
    در عصر حاضر لزوم توجه به «مدیریت دانش» و «مدیریت فن آوری اطلاعات» برای مدیران سازمانها به موضوعی چالشی تبدیل شده است. این امر بدون توجه به اهمیت کاربردی بودن آنها بحثی ناقص به نظر می رسد، لذادراین مقاله فرضیات اساسی«مدیریت دانش»و ارتباط آن با «فن آوری اطلاعات» از جنبه تئوریک و کاربردی آن مورد بررسی قرار می گیرد. روند شکل گیری، تعاریف، تاریخچه، فرآیند و موضوعات مرتبط با مدیریت دانش از جمله موارد مورد بحث می باشد. ضمن اینکه این مطلب عنوان می شود که علیرغم ارتباط نزدیک فن آوری اطلاعات و مدیریت دانش نمی توان فن آوری را جایگزین دانش انسان نمود. در خاتمه پس از بررسی اصول و موانع مدیریت دانش محققان راهکارهایی نوآورانه برای پیاده سازی برنامه های مدیریت دانش به کمک فن آوری اطلاعات در ایران پیشنهاد می کنند.
    کلیدواژگان: مدیریت دانش، تجارت الکترونیکی، فن آوری اطلاعات، سرمایه فکری، مدیریت فن آوری اطلاعات
  • ربیعی، خواجوی * صفحه 22

    مدیریت دانش، یکی از عوامل حیاتی موفقیت در سازمان های امروزی محسوب می شود. سودمندی پروژه مدیریت دانش بستگی زیادی به هماهنگی موفق موضوعاتی مثل فرهنگ سازمان، فرایند دانشی، مدیریت منابع انسانی وفناوری اطلاعات دارد. این تحقیق از بعد هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی می باشد. بررسی وضعیت شاخص های ساختار، فرهنگ، فناوری، منابع انسانی، فرایندهای دانشی و رهبری در شهرداری تهران برای استقرار مدیریت دانش، با تحلیل داده های به دست آمده از پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفته است و بر اساس آزمون فریدمن (بالاترین میانگین)، اولویت بندی شده است.. جامعه آماری در این تحقیق شامل مدیران ارشد، مدیران میانی و کارشناسان شهرداری تهران می باشد که شامل 1057 نفر می باشند و از این تعداد 285 نفر به عنوان نمو نه مورد بررسی قرار گرفته اند. در نهایت مدلی کاربردی برای استقرار مدیریت دانش طراحی شده است. پس از تحلیل مشخص شد وضعیت رهبری در شهرداری تهران برای استقرار مدیریت دانش مناسب ارزیابی شده و شاخص های منابع انسانی، ساختار، فرایندهای دانشی، فناوری و فرهنگ در اولویت های بعدی قرار می گیرند.

    کلیدواژگان: مدیریت دانش، فرایند دانشی، مدل کاربردی مدیریت دانش
  • رضا مهدی صفحه 30
    از دیدگاه نظام ملی نوآوری، تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی دارای اهمیت و جایگاه ویژه در نظامهای علمی، فنی، اقتصادی و اجتماعی است. علی رغم اهمیت و ارزش بالای تجاری سازی دستاوردهای پژوهشهای علمی، همواره در فرایند تجاری سازی مسائل و مشکلات زیادی وجود دارد که مانع از تحقق اهداف تجاری سازی می شود. یکی از موانع عمده تجاری سازی، ناکارآمدی روش ها و عدم بکارگیری روش علمی- تجربی معتبر برای تجاری سازی است. در این مقاله، با استفاده از متدولوژی ترکیبی مطالعه اسنادی و پژوهشهای میدانی با توجه به مفاهیم و الگوهای تجاری سازی دستاوردهای پژوهشهای علمی، انجام تحقیقات تولید نیمه صنعتی بعنوان یک راهکار اصولی برای امکان سنجی تخصصی فنی- اقتصادی طرح و مدیریت ریسک و اتصال دستاوردها و نتایج پژوهشهای علمی به تولید صنعتی پیشنهاد و فرایند آن توسعه داده شده است. براساس الگو و راهکار پیشنهاد شده در این مقاله، پس از دستیابی به نتیجه پژوهش علمی، تحقیقات تولید نیمه صنعتی بصورت نظام یافته انجام می شود تا محصول نهایی با اطمینان بیشتر و ریسک و هزینه کمتر، با یک نقشه راه و طرح تجاری مشخص، آماده تولید صنعتی و عرضه به بازار مصرف شود.
    کلیدواژگان: امکان سنجی فنی، اقتصادی، تحقیقات تولید نیمه صنعتی، تجاری سازی، دستاورد پژوهشی، تولید صنعتی
  • محمدحسن فطرس صفحه 39
    حقوق مالکیت معنوی نقش مهمی در رشد اقتصادی بلند مدت جوامع دارد. ازاین روی، نهادهای بین المللی همچون سازمان تجارت جهانی و سازمان مالکیت معنوی جهانی در سال های اخیر، توصیه هایی به اعضای خود مبنی بر تامین و تقویت این عامل تعیین کننده کرده اند. همچنین، شکاف در نظام های مالکیت معنوی در بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، به عنوان یکی از علل تفاوت در سطح جریان سرمایه گذاری های مستقیم خارجی و جریان بین المللی سرمایه های خصوصی به شمار می آید. این پژوهش از طریق تحلیل شاخصی داده های دوره زمانی 2005-1985، به بررسی و مقایسه نقش حقوق مالکیت معنوی بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور های گروه D8 می-پردازد. پرسش این است که آیا حمایت از حقوق مالکیت معنوی اثر مثبتی روی سرمایه گذاری های مستقیم خارجی در کشور های گروه D8 دارد؟ نتایج بررسی نشان می دهد، رابطه بین حقوق مالکیت معنوی وسرمایه گذاری های مستقیم خارجی با توجه به ظرفیت های زیر بنایی و سطح توسعه یافتگی کشورها در بین کشورهای گروه 8D متفاوت می باشد.
    کلیدواژگان: سرمایه گذاری مستقیم خارجی، حقوق مالکیت معنوی، کشورهای گروه 8D
  • صفحه 47
    سازمان ها همواره به حل مسائل و مشکلات پیش روی خودکه دارای دامنه بسیار گسترده ای بوده و طیفی از مواردکوچک تا بسیار بزرگ را شامل می شوند توجه خاص دارند. چگونگی حل آنها برای ادامه تلاش های ثمر بخش به مدد نیروی های دانشی سازمان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ماهیت برخی از آنان به گونه ای است که گاه موجودیت سازمان را تحت تاثیر قرار داده و تهدید می کند. حل گستره وسیعی از مشکلات پدیدآمده، تنها با به کارگیری روش های موجود میسر نیست؛ به همین دلیل به کار گیری خلاقیت و استفاده از روش های خلاقانه در سازمان ها درخور اهمیت ویژه است. به همین دلیل ضروری به نظر می رسد، مدیران تدابیری بیاندیشند تا نیروی کار دراختیار خویش را با دقت بیشتری با فرآیندحل خلاقانه مسایل و مشکلات که نیازمند سطحی از دانش انسانی است همراه سازند. برای تحقق این مهم و به میدان آوردن تیم دانش، نقش مدیر ارشد دانش موسوم به سی کی او (CKO) حیاتی، بسیار مهم، تاثیر گذار و قابل توجه است. مقاله جاری با تکیه بر تجارب اجرایی از میدان عمل در ایفای نقش تبادل دانش و نیز عنایت به مستندات انتشاریافته این حوزه پژوهشی به به بررسی نقش مدیر ارشد دانش در به میدان آوردن تیم دانش و بهره گیری ثمربخش آنان در فرآیند خلاقیت پرداخته است.
    کلیدواژگان: مدیر ارشد دانش، تیم دانش، خلاقیت، حل خلاقانه مسایل
  • داود وحدت صفحه 52
    برنامه ریزی استراتژیک سیستمهای اطلاعاتی به عنوان یک چالش دارای مسائل و مشکلاتی می باشد. علیرغم وجود چارچوبهای مختلف برنامه مذکور بعنوان یک فعالیت پیچیده محسوب شده و مسائلی باعث می شود که مانع از موفقیت این برنامه شود یا اینکه برنامه ریزان را با مشکل روبرو کند. تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام گرفت که در قالب پیمایشهای میدانی، مطالعات موردی و مطالعات بنیادی ارائه شده است. در راستای درک و تشخیص صحیح این مسائل واجرای موفقیت آمیز برنامه ریزی استراتژیک سیستم های اطلاعاتی این مقاله به طبقه بندی و سازماندهی این مشکلات پرداخته و سپس در قالب یک مدل مفهومی به ارائه راهکارهایی برای اجرای موفقیت آمیز آن پرداخته است. این راهکارها به سازمانها کمک می کند تا با درک و شناخت جوانب گوناگون فرآیند برنامه ریزی استراتژیک سیستمهای اطلاعاتی خود را از قبل برای برخورد با مسائل ومشکلات این نوع فعالیت آماده کرده باشند.
    کلیدواژگان: برنامه ریزی استراتژیک، سیستم های اطلاعاتی، برنامه ریزی استراتژیک سیستم های اطلاعاتی
  • زاهدی، بودلایی * صفحه 59

    تغییرات سریع محیطی سازمانها را وادار می سازد تا برای سازگاری با محیط به سازوکارهای مدیریتی مختلفی روی بیاورند. توانمندسازی یکی از این سازوکارهاست و نقش کلیدی در حیات سازمان های نوین در عصر دانش دارد. از سویی، امروزه با سرعت فزاینده تغییر در سازمانها، مدیران به دنبال راه هایی برای افزایش تعهد سازمانی کارکنان هستند تا از این طریق با حصول اطمینان از تعهد کارکنان و وفاداری آنها در روزهای سخت، به مزیت رقابتی دست یابند. تحقیق حاضر در پی بررسی رابطه بین توانمندسازی روانشناختی و تعهد سازمانی است و به این منظور از میان کارشناسان اداره امور کل کارکنان بانک ملت، عده ای از کارشناسان به صورت نمونه گیری تصادفی ساده (125نفر)انتخاب شدند. نتایج تحقیق به طور کلی حاکی از وجود رابطه معنی دار میان توانمندی روانشناختی و تعهد سازمانی بود. اما ابعاد شایستگی،معنی داری و انتخاب فاقد ارتباط معنی دار با تعهد سازمانی بودند و رابطه بعد موثر بودن با تعهد سازمانی تایید گردید.هر چند نتایج حاصل از آزمون رگرسیون اثرات معکوس این دو متغیر بر یکدیگر را نشان داد.به این معنی که هر چقدر افراد توانمندی روانشناختی بیشتری را احساس می نمودند تعهد آنان به سازمان کمتر می گردید.آزمون رتبه بندی ابعاد توانمندی روانشناختی به ترتیب شایستگی،موثر بودن،معنی دار بودن و انتخاب را نشان داد.

    کلیدواژگان: توانمند سازی روانشناختی، تعهد سازمانی، اداره کل کارکنان بانک ملت
|
  • Rafiei, S.H Page 2
    Management experts have considered knowledge management، in the course of the past several years، as a managerial solution and have recommended، to the managers، the application of its tools for increasing the enterprise efficiency. This point should be also mentioned that prior to the current development of knowledge management literature، knowledge management existed in enterprises in traditional ways. Definitely the effective development of new knowledge management tools in these enterprises must be firstly based on the same traditional tools، in order to improve them، and secondly these tools must conform to the enterprises'' structure- and also the elements of this structure. One of the most crucial elements of this structure is technology level; however، it is needless to mention that knowledge management tools for low-tech enterprises are different from those for high-tech enterprises. Throughout the article، based on a statistical research carried out in small and medium enterprises in the area of metal industry- with low technology level- traditional knowledge management tools in-use are determined and defined.
  • Abbasi, M.R. , Makky, M Page 12
    At present the necessity of paying attention to knowledge management and IT management has been a challenging issue for the managers of organizations. This matter seems incomplete without paying attention to the applicability of the mentioned concepts. Hence, in this article, the basic assumptions of knowledge management and its relation to information technology are investigated from both theoretical and practical perspectives. The formation, definitions, literature, processes, and all the issues related to the knowledge management will be presented. In addition, it is mentioned that in spite of the close relationship between information technology and knowledge management, it is not possible to substitute technology for human knowledge. Finally, having reviewed some principles and obstacles to knowledge management, the researchers propose innovative ways in order to carry out knowledge management programs via information technology in Iran.
  • Rabieea., Khajavi Page 22

    Knowledge management is a critical success factor in today''s enterprises. The efficacy of a knowledge management (KM) project depends heavily on a successful coordination of issues such as corporate culture، organizational processes، human resource management and information technology. This research has been conducted with an applied purpose and a descriptive method. Reviewing the status of indicators، structure، culture، technology، human resources، knowledge process and leadership in Tehran municipality for the establishment of knowledge management have been obtained from questionnaires through analyzing data. Then based on the highest mean encountering test (Friedman test) priorities have been classified. The statistics in this research include senior managers، middle managers، supervisors and experts of Tehran municipality which makes 1057 people all together. Among them، 285 were studied as samples. The analysis proved the appropriateness of establishing Knowledge Management in the organization. Human resources indicators، structure، knowledge processes، technology and culture are the next priorities.

  • Mahdir. Page 30
    Based on national innovation system, commercialization of the research achievements is of great importance and possesses a special stance in the scientific, technological, economic and social systems. Despite the importance and value of commercialization of the research results, there are always many issues and problems that prevent fulfillment of commercialization goals on the commercialization process. One of the main barriers of commercialization is inefficiency of methods and lack of applying scientific-experimental methodology. This paper, using hybrid methodology of documental review and survey research, with regard to concepts and models of the commercialization of research achievements, proposes pilot plan research as an essential solution for a technical-economical feasibility study, risk management and linkage of the research achievements to industrial production, and also develops its process. Based on the suggested solution, once the scientific research result in a systematic form is attained, pilot plan research with a specific road map and business plan is achieved so that the final production with more confidence, less amount of risk and expenses is prepared for mass production.
  • Fotros, M.H. , Najarzadeh, A Page 39
    Intellectual property rights have a prominent role in long-term economic growth of the countries. In recent years International institutions such as WTO (World Trade Organization) and World Intellectual Property Organization (WIPO) have suggested to their member countries the provision and the fortification of these rights. The existing gap between developed and developing countries in the field of property rights systems is also a distinguishing factor that affects the level of foreign direct investment and the flow of private international capitals. The present article by an index analysis of the data within the period of 1985-2005 of D8 countries investigates and compares the role of intellectual property rights on the foreign direct investment in these countries. The main question is that whether the protection of intellectual rights has a positive effect on foreign direct investment in the D8 group countries or not. The results of this survey indicate that the relationship between intellectual property rights and foreign direct investment varies according to the infrastructural capacities and the level of development of these countries.
  • Arbab Shiranib. , Fathollah Bayatim. Page 47
    Organizations always pay meticulous attention to solve their wide ranged problems which include all small to large scopes. The way of solving these problems for the purpose of continuation of fruitful attempts with the help of knowledge workers of organization is of great importance. The essence of some of them sometimes affects and threatens the existence of the organizations. Solving some of the problems is not possible just by using present methods. Hence, utilizing creative methods and creativity in organizations is considerably important. So it seems necessary for managers to come up with schemes to accompany employees to a problem solving procedure that needs particular level of human knowledge. The role of CKO is vital, crucially important and effective; the same goes for knowledge team engagement. In the full paper the role of a senior knowledge manager, which is defined as engaging knowledge team and utilizing them efficiently in creativity process, is investigated based on previous executive experiments and researches.
  • Vahdatd. , Navazani, M Page 52
    Information system’s strategic planning has some challenging problems. Despite the presence of various frameworks، the above-mentioned program is known as a complicated action and some problems lead to a barrier for the program’s success and also cause some problems to planners. Several researchers have been accomplished in this regard which presented as field studies، case studies and pure studies. This paper aims at classifying and organizing these problems in line with understanding and distinguishing these problems correctly and executing information system’s strategic planning successfully. Then it presents some approaches to execute it in shape of a meaningful model. These approaches help organizations to prepare themselves before facing the problems of this kind، and understand/determine various aspects of planning process for information systems'' strategic planning.
  • Zahedi, Sh., Boudlaieh., Sattarir., Koushkie, A Page 59

    This article reveals the relationship between psychological empowerment and organizational commitment of the employees of Mellat Bank in Tehran. Although the meaning of empowerment has been the subject of great debate، its original meaning has been referred to as authorizing and to giving power to two employees. The psychological empowerment emphasizes employees'' perceptions and cognitions. In full-paper the basic method of enquiry was through questionnaires. The article concludes with some suggestion aimed at raising employees'' empowerment and commitment in Mellat Bank in Tehran.