نشریه مراقبت امروز
پیاپی 26-27 (بهار و تابستان 1391)

سلامت عمومی یکی از مسائل مهم در دوران صنعتی حاضر می باشد. اضطراب یکی از مهمترین اختلالات روانی بوده که سلامت عمومی دانشجویان را تهدید می کند. پژوهش حاضر جهت بررسی اثر بخشی درمان شناختی-رفتاری و درمان وجودی بر سلامت عمومی دانشجویان شاهد و ایثارگر طراحی شد.
در این پژوهش تجربی، از بین 150 دانشجوی شاهد و ایثارگر مشغول به تحصیل، 45 دانشجو که در سال تحصیلی91-1390 در دانشگاه آزاد تربت حیدریه مشغول به تحصیل بودند به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه مساوی تقسیم شدند. گروه اول 8 جلسه درمان شناختی-رفتاری، گروه دوم 8 جلسه درمان وجودی و گروه سوم هیچ مداخله ای دریافت نکردند. پرسشنامه سلامت عمومی قبل و بعد از مداخله توسط واحد های مورد پژوهش تکمیل شد. داده های پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیل واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
هر دو گروه مورد درمان( شناختی-رفتاری و وجودی) نسبت به گروه کنترل بهبود معناداری را نشان دادند)031/0،p= 025/0(p= اما بین دو گروه مداخله، تفاوت معنی داری مشاهده نشد(919/0=p).
درمان شناختی-رفتاری و درمان وجودی بر سلامت عمومی تاثیر داشته است و گروه های مداخله نسبت به گروه کنترل میانگین نمرات بهتری را دریافت کردند. بنابراین، آموزش این راهبردها در مدارس و دانشگاه ها باعث افزایش سلامت عمومی در افراد می شود.

خانواده اولین و یکی از اصلی ترین نهادهای اجتماعی است که با ازدواج دو فرد به وجود می آید. سلامت روانی در خانواده، می تواند منجر به شکل گیری جامعه ای سالم شود. رضایت هر یک از زوجین سهم عمده ای در میزان بهره مندی خانواده از سلامت روان دارد. هدف این بررسی پیش بینی رضایت زناشویی از روی متغیر های رضایت جنسی و رضایت از تن انگاره دانشجویان متاهل دانشگاه خواجه نصیر طوسی بود.
این تحقیق از نوع همبستگی است و بر روی 75 نفر از دانشجویان متاهل ساکن در خوابگاه های دانشجویی دانشگاه خواجه نصیر طوسی تهران، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. ابزار مطالعه پرسشنامه های مقیاس سازگاری زناشویی، پرسشنامه رضایت جنسی و پرسشنامه رضایت از تن انگاره می باشند. اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها از طریق رگرسیون چندگانه، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t برای گروه های مستقل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
رضایت از تن انگاره و رضایت جنسی، به ترتیب 65/0 و 27/0 از واریانس رضایت زناشویی در دانشجویان متاهل را پیش بینی کردند. همچنین متغیرهای رضایت جنسی با رضایت زناشویی(001/0 = P و 60/0 r=)، رضایت از تن انگاره با رضایت زناشویی (001/0P= و 74/0 r=)، و رضایت جنسی با رضایت از تن انگاره (001/0P= و 60/0 r=)، با هم ارتباط مثبت و معناداری داشتند. نتایج بیانگر این بود که بین دو جنس در متغیر های رضایت از تن انگاره، رضایت جنسی و رضایت زناشویی تفاوت معناداری وجود نداشت.
کاربرد برنامه هایی در زمینه اصلاح تن انگاره در بین جوانان و مخصوصا زوجین می تواند باعث بهبود عملکرد جنسی در آنها و در نتیجه رضایت بیشتر از زندگی زناشویی آنها شود.

مردم بخش مهمی از سیستم فوریت های پزشکی هستند و سرویس فوریت های پزشکی باید برای آموزش عموم در مورد تشخیص وضعیت اورژانس، دسترسی به سیستم وانجام اقدامات حیاتی پایه برنامه ریزی داشته باشد. این مطالعه با هدف تعیین انتظارات و آگاهی مردم از اورژانس های پزشکی و انتظارات آنها از فوریت های پزشکی انجام گرفت.
در این تحقیق مطالعه توصیفی مقطعی تعداد 204 نفر از افراد بازدیدکننده از نمایشگاه تجهیزات فوریت های پزشکی در سال 1389 به روش آسان وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه چندگزینه ای محقق ساخته شامل 13 سوال بود که بر اساس مرور منابع و تهیه و روایی و پایایی آن از طریق نظرات متخصصین و آزمون مجدد تایید شد. جهت آنالیز داده ها از آمار توصیفی فراوانی مطلق و نسبی و میانگین استفاده شد.
4/83 درصد شرکت کنندگان پژوهش با شماره 115 آشنایی داشتند. 3/42 درصد از فاصله نزدیک ترین پایگاه اورژانس به منزل مسکونی خود بی اطلاع بودند. 2/38 درصد انتظار داشتند آمبولانس ظرف کمتر از 5 دقیقه به محل حادثه برسد. بیشتر از 65 درصد شرکت کنندگان اورژانس های پزشکی را به درستی تشخیص دادند و در برخورد با اورژانس های پزشکی، بیشتر از 6/67 درصد شرکت کنندگان به پاسخ صحیح مبنی بر تماس با 115 اشاره کرده بودند. 1/43 درصد شرکت کنندگان در رابطه با احیای قلبی ریوی پایه آموزش دیده بودند و بین کسانی که آموزش احیای قلبی ریوی گذرانده بودند و سایرین اختلاف معنی داری در انجام اقدامات لازم در برخورد فرد دچار ایست قلبی تنفسی وجود داشت(0001/0> p).
بیشتر از نیمی از افراد شرکت کننده در مطالعه آگاهی لازم در خصوص موقعیت های اورژانسی را داشتند، ولی در برخی موارد انتظارات آن ها واقع بینانه نبود، لذا پیشنهاد می شود تلاش های بیشتری در رابطه با آموزش وضعیت های اورژانس، خدمات اورژانس 115 و آموزش احیای قلبی ریوی پایه به عموم مردم صورت گیرد.

مصرف خودسرانه داروها در هر یک از اقشار جامعه سبب نابودی منابع و تهدید سلامت جامعه می شود. لذا این بررسی با هدف تعیین شیوع خود درمانی و برخی از عوامل موثر بر آن در دانشجویان علوم پزشکی و دانشجویان غیر علوم پزشکی شهر لرستان صورت پذیرفته است.
مطالعه حاضر به صورت مقطعی تحلیلی بر روی 600 نفر از دانشجویان دو دانشگاه لرستان و علوم پزشکی این استان در سال 1391 اجرا گردید. نمونه ها بصورت تصادفی سیستماتیک انتخاب و داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و با استفاده از پرسشنامه و چک لیست پایا (الفای کرونباخ 72/0) و روا (روایی محتوایی) جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تست های کای اسکوئر، آزمون تی و آزمون دقیق فیشر استفاده گردید.
میزان شیوع خوددرمانی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و غیر علوم پزشکی به ترتیب برابر با 261 نفر( 87%) و 195 نفر (65%) بود که اختلاف معنی داری داشتند (02/0=p). میزان خود درمانی در دانشجویان دختر بیشتر از پسر و اختلاف بین آنها معنادار بود (041/0=p). بین مصرف خودسرانه دارو با اعتقاد به نداشتن وقت برای مراجعه به پزشک (02/0=p)، اعتقاد به عدم عارضه دار بودن داروهای مصرفی (01/0=p) و نتیجه خوددرمانی های قبلی ( 01/0=p) رابطه معنی دار آماری مشاهده گردید.
شیوع خود درمانی در دانشجویان مورد بررسی و به خصوص در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و دانشجویان دختر بسیار بالا بود. در نتیجه لازم است برنامه ای جهت تغییر در نگرش و عادات آنها در مراجعه به پزشک هنگام بیماری تدوین و اجرا گردد.

ارزشیابی از موثرترین روش ها برای تضمین کیفیت و شرط اساسی روند ارتقای کیفیت مستمر در سیستم آموزش است، لذا تعیین اولویت های ارزشیابی مدرسین از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان در سال 1390 انجام گردید.
این مطالعه بصورت توصیفی تحلیلی و مقطعی انجام گردید. 300 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان که در ترم سوم و بالاتر مشغول به تحصیل بودند به روش نمونه گیری چند مرحله ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه ای محقق ساخته شامل مشخصات دموگرافیک، مهارتهای تدریس، ویژگی های فردی، مهارتهای ارتباطی، رعایت اصول و قوانین آموزشی و مهارتهای ارزشیابی اساتید بود که در مقیاس لیکرت از امتیاز 1 تا 4 طراحی شده بود. هر واحد پژوهشی می توانست امتیاز 38 تا 152 را کسب کند. روایی آن از طریق اعتبار محتوی و پایایی از طریق آلفا کرونباخ 83/0 مورد تایید قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده، با استفاده از آمار توصیفی و آزمون آماری تی مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
در حیطه مهارتهای تدریس، تسلط استاد بر موضوع درس (1/37٪)، در حیطه ویژگی های فردی داشتن اعتماد به نفس (9/77٪)، در حیطه مهارتهای ارتباطی برقراری ارتباط صمیمانه با دانشجو (7/39٪)، در حیطه رعایت اصول و قوانین آموزشی رعایت زمان دقیق شروع و پایان کلاس (6/46٪) و در حیطه مهارتهای ارزشیابی برگزاری امتحان جامع و دقیق در پایان ترم (8/44٪) بعنوان مهمترین موارد انتخاب شده بودند. بین نظرات دو جنس در اکثریت حیطه ها ی ارزشیابی، اختلاف معنی دار آماری وجود داشت(05/0 p <).
الویت های ارزشیابی مدرسین از دیدگاه دانشجویان، بار ارزشی همگنی نداشتند، برخی از آنها مهم و برخی دیگر کم اهمیت بودند. دادن وزن یکسان به این الویت ها می تواند اعتبار ارزشیابی را زیر سوال ببرد.

هدف ارزشیابی اساتید بهبود کیفیت تدریس و ارتقاء فعالیت های آموزشی است. بدیهی است نوع دیدگاه ارزشیابی شونده برای کوشش بیشتر به منظور ارتقاء کیفیت تدریس مهم است. به همین دلیل مطالعه حاضر با هدف بررسی دیدگاه اعضاء هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان در مورد فرآیند و شیوه ارزیابی سالیانه اساتید انجام گردید.
در این مطالعه توصیفی- مقطعی، با روش سرشماری، نظر نمونه ها توسط پرسشنامه ای محقق ساخته مشتمل بر سه بخش ارزیابی شد. سوالات بخش اول شامل اطلاعات فردی نمونه ها، بخش دوم شامل 17 گویه در مورد فرآیند ارزشیابی و بخش سوم حاول 19گویه در مورد شیوه فعلی ارزشیابی اعضاء هیات علمی، با مقیاس 5درجه ای لیکرت بود. نحوه تکمیل پرسشنامه ها بصورت خود ایفایی بود. روایی پرسش نامه از طریق اعتبار محتوا و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ، 91% تعیین گردید. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی شامل توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار استفاده گردیده است.
در مورد شیوه ارزشیابی، 3/64 درصد بازخورد نتایج بصورت محرمانه به استاد و 7/35 درصد ارزیابی در حضور استاد برای سایر همکاران و یا ارزیابی استاد در حضور خود وی (6/30 درصد) را نامناسب می دانستند. درمورد فرآیند ارزشیابی3/64 درصد بازخورد نتایج به صورت محرمانه به استاد و9/44 درصد قرار دادن شیوه های نوین را کاملا مناسب و 6/28 درصد هم لحاظ نمودن میزان یادگیری دانشجو در ارزشیابی را نامناسب می دانستند. در مجموع کمتر از نصف شرکت کنندگان (8/40 درصد) شیوه فعلی ارزشیابی را نسبتا مناسب می دانستند.
با توجه به اهمیت ارزشیابی به نظر می رسد در مورد فرآیند ارزشیابی اساتید باید با رویکردی کارشناسانه تر و علمی تر و با دخالت مستقیم اساتید و با توجه به جمیع فاکتورهای موثر بر فعالیت های علمی- آموزشی و پژوهشی اقدام شود.

لزوم تجدید نظر در روش های سنتی تدریس و استفاده از روش های نوین و فعال یادگیری، از سوی سیستم های آموزشی احساس شده و کاربرد این روش ها در علوم مختلف متداول شده است. از سوی دیگر به علت ممانعت از حضور دانشجویان اتاق عمل حین انجام برخی پروسیجرهای جراحی و شیوع بالای عمل آنژیوپلاستی، پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر سه روش سخنرانی، نمایش فیلم و ترکیبی از این دو بر میزان یادگیری دانشجویان اتاق عمل، با محوریت موضوع آنژیوپلاستی طراحی و اجرا گردید.
این پژوهش از نوع مداخله ای و 3 گروهی می باشد که بر روی 24 نفر از دانشجویان اتاق عمل ترم 6 دانشکده پرستاری و مامایی اصفهان در پاییز 1389 به روش نمونه گیری سرشماری انجام شد. دانشجویان به طور تصادفی در یکی از 3 گروه قرار گرفتند. محتوای آموزش در هر 3 روش یکسان و مبتنی بر فیلمی با موضوع آنژیوپلاستی بود. پس از انجام مداخله، پس آزمون 15 سوالی 4 گزینه ای اجرا شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آنالیز واریانس و تست دقیق فیشر استفاده شد.
بین گروه ها از نظر مشخصات جمعیت شناختی تفاوت معناداری وجود نداشت. میانگین نمرات پس آزمون در گروه سخنرانی 88/1± 87/7، گروه نمایش فیلم انیمیشن 50/1± 66/10 و گروه ترکیبی 28/1± 1/11 بود که بین گروه ها از نظر نمرات تفاوت معنی داری دیده شد(001/0=P) هم چنین براساس آزمون توکی، مشخص شد که میانگین نمرات دانشجویان در دو گروه نمایش فیلم(03/0=P) و ترکیبی(001/0=P) به طور معنی داری از گروه سخنرانی بیش تر بود.
نتایج این پژوهش نشان داد که دانشجویان گروه ترکیبی و نمایش فیلم توانستند نمرات بالاتری در مقایسه با دانشجویان گروه سخنرانی کسب کنند و می توان گفت که این دو روش تدریس از کارایی بیشتری برخوردار هستند. اگرچه نتایج فیلم قابل توجه بود؛ اما بررسی این که چه فیلمی نمایش داده شود که دانشجو در آن نقش فعالی داشته باشد و تنها یک شنونده غیرفعال نباشد، نیز موردنیاز است.