فهرست مطالب
نشریه تاریخ اسلام در آینه پژوهش
سال پنجم شماره 2 (پیاپی 18، تابستان 1387)
- 186 صفحه،
- تاریخ انتشار: 1387/08/20
- تعداد عناوین: 8
-
نقد یک مقاله و پاسخ نقدصفحه 5اشارهپس از آن که در شماره 16 فصلنامه، مقاله ای درباره «تعداد جمعیت حاضر در غدیر» منتشر شد، دو مقاله در نقد آن از سوی دو نفر از پژوهشگران محترم به دفتر فصلنامه رسید. با توجه به سیاست نشریه مبنی بر انتشار هم زمان نقد و پاسخ، این دو نقد برای پاسخ گویی در اختیار نویسنده مقاله قرار گرفت. با تشکر از نویسنده مقاله و ناقدان محترم، نخست این دو نقد، و سپس پاسخ آن ها برای داوری خوانندگان محترم و نیل به تبیین بیشتر حقایق تاریخی، تقدیم می شود
-
زمینه ها و علل گسترش نفوذ خوارج در سیستان و تاثیرات آنان در دوره خلافت امویصفحه 47
خوارج را می توان به عنوان مهم ترین حزب مخالف خلافت اسلامی در قرون نخستین هجری به شمار آورد. آنان قیام های متعددی علیه خلفا تدارک دیدند و از این رو همواره از سوی آنان تحت فشار بودند. آنان سعی کردند تا برای نجات جان خود و مصون ماندن از تعقیب و شکنجه خلفا، در مناطق دوردست قلمرو اسلامی مستقر شوند. سیستان یکی از جمله مناطقی است که مورد توجه خوارج واقع شده بود و به تدریج نیز به دلایلی خاص، به یکی از کانون های مهم خوارج در قرون نخستین هجری تبدیل شد.
کلیدواژگان: خوارج، امویان، سیستان و ایران -
آراستگی و زینت در سیره رسول فضیلت (ص)صفحه 65
کنکاش و پژوهش در سیره معصومان علیهم السلام، به ویژه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، همواره مورد نیاز بوده و حاصل آن از طراوت و تازگی خاصی برخوردار است؛ زیرا تبیین و تحلیل دقیق سیره معصوم و ارائه اصول مربوط، نقش مستقیم در الگودهی و الگوگیری در سطوح مختلف جامعه دارد. محور مورد بحث در این نوشتار، سیره نبوی صلی الله علیه و آله که جامع فضایل قابل دست یابی برای بشریت است در زمینه آراستگی و زینت است. این محور، هم به اخلاق فردی مربوط می شود و هم به اخلاق اجتماعی؛ و تلاش بر آن بوده که از مجموع روایات سیره در منابع فریقین که نگارنده به آنها دست یافته، ترسیم و تصویری درست از اخلاق نبوی صلی الله علیه و آله در این زمینه ارائه شود. از این رو، عناوینی همچون: توجه به آراستگی، اصلاح مو، شانه زدن و مرتب کردن ظاهر، روغن زدن و خضاب کردن، و استفاده از عطر و انگشتر مورد بحث قرار گرفته است
کلیدواژگان: آراستگی، زینت، سیره نبوی (ص)، اصلاح مو، خضاب، عطر، انگشتر، روغن زدن و شانه کردن -
جغرافیای تاریخی شهر بست از آغاز تا دوره معاصرصفحه 81
شهر بست در شرق سیستان و در کناره رود هیرمند، با شهر زرنگ مرکز سیستان در یک عرض جغرافیایی قرار دارد و در منابع جزء کابل، خراسان و سیستان به شمار آمده است. این شهر که قدمت آن به 500 قبل از میلاد می رسد، مرکز مبادلات بازرگانی بین هند و بلاد اسلامی بوده است. بست، اول بار توسط غوریان به آتش کشیده شد و پس از آن در دوره صفویان به توپ بسته شد. شهر جدید بست به نام لشکرگاه، امروزه مرکز ولایت هلمند و یکی از مراکز عمده کشاورزی افغانستان است.
واژگان کلیدی: بست، لشکرگاه، سیستان، هیرمند و جغرافیای تاریخی.
درآمدشهر باستانی بست در شرق حوزه سیستان، موقعیت استراتژیکی بسیار نیرومندی از نظر اقتصادی، سیاسی و نظامی داشته و نقش بسیار مهمی در تحولات شرق و جنوب شرق خلافت اسلامی ایفا کرده است، هم چنان که دوری از مرکز خلافت، آن را مکان و مرکزی مناسب برای شورش ها و قیام های خوارج و عیاران قرار داده بود. یکی از اولین دولت های مستقل اسلامی در همین سرزمین پاگرفت و غازیان، آن جا را پایگاه مناسبی برای جهاد علیه کفار می دانستند. با توجه به این ویژگی هاست که در متون قدیمی، به خصوص متون جغرافیایی عمده، هم چون المسالک والممالک ابن خرداذبه، مسالک و ممالک اصطخری، صوره الارض ابن حوقل و... مطالبی در مورد بست وجود دارد. البته نوشتار مستقلی در مورد بست و تاریخ آن نگاشته نشده و در تاریخ های عمومی و مدخل بست در دایره المعارف ها، مطالب کلی و مختصری درباره جریان های سیاسی و اجتماعی عمده آمده که گاهی حتی در حد آمدن یک اسم بوده است.
در این نوشتار به زوایایی از جغرافیای تاریخی بست به عنوان زیربنای مطالعاتی بست تحت موضوعاتی، نظیر موقعیت جغرافیایی بست، پیشینه تاریخی، توابع و آبادی های مهم آن، راه های بازرگانی، محصولات کشاورزی، منابع طبیعی، ویژگی های انسانی و تحولات سیاسی این خطه پرداخته شده است. دوره زمانی مورد بحث نیز همان گونه که در عنوان مقاله قید شده است از آغاز تا دوره معاصر است، جز در مورد جغرافیای سیاسی تاریخی بست که به سبب گستردگی مباحث آن، تنها تا پایان امویان پی گیری خواهد شد.کلیدواژگان: بست، لشکرگاه، سیستان، هیرمند و جغرافیای تاریخی -
تاثیر عوامل سیاسی بر منازعات مذهبی اصفهان از قرن چهارم تا هفتم هجریصفحه 117
عوامل سیاسی، مجموعه راه کارها و اقداماتی است که طبقه حاکم برای پیشبرد اهداف و مقاصد خود و حفظ قدرت بر جامعه از آن بهره می برند.
عوامل سیاسی یکی از تاثیر گذارترین عوامل در ساختار جامعه، اعم از اقتصاد، فرهنگ، نظامی گری، مذهبی و... است. در این پژوهش درباره تاثیر عوامل سیاسی بر منازعات مذهبی شکل گرفته در اصفهان از قرن چهارم تا قرن هفتم هجری بحث شده و با طرح این سوال که گرایش مذهبی اقتدار رسمی جامعه (سلاطین و کارگزاران) بر منازعات مذهبی اصفهان چه تاثیری داشت، به بررسی تحولات سیاسی و تاثیر آن ها در منازعات اصفهان پرداخته می شود.کلیدواژگان: عوامل سیاسی، اقتدار، مذهب، کارگزاران و منازعات مذهبی -
وضعیت شیعیان مصر در عصر صلاح الدین ایوبیصفحه 137
بررسی وضعیت شیعیان در جوامع مختلف و چگونگی برخورد حاکمان با آن ها غالبا از موضوعات مورد توجه برخی از محققان بوده است. در این مقاله ضمن بررسی وضعیت شیعیان در عصر صلاح الدین ایوبی به چگونگی به قدرت رسیدن او از دل حکومت فاطمیان در مصر و چگونگی برخورد او با تشیع اشاره می شود. در ضمن علل کم رنگ شدن تشیع در مصر نیز بررسی شده است.
کلیدواژگان: تشیع، مصر، شیعیان مصر و صلاح الدین ایوبی -
بررسی کاربردهای لقب امیرالمومنین در بستر تاریخ اسلامصفحه 159
پژوهش حاضر، در برابر این پرسش که «در تاریخ اسلام، لقب امیرالمومنین چه کاربردها و مفاهیمی داشته است؟» سامان یافته، و قسمت نخست آن، در شماره پیشین مجله تقدیم شد.
در آن قسمت، سه فصل «بررسی واژگانی»، «نخستین کاربرد» و «گسترش کاربرد»، ارائه شد و قسمت حاضر، ادامه فصل «گسترش کاربرد» است. هم چنین در پایان همین قسمت، نتیجه گیری پژوهش به طور یک جا آمده استکلیدواژگان: امیرالمومنین، خلافت، واژه شناسی و تاریخ اسلام -
خلاصه المحتویاتصفحه 181یمکن اعتبار الخوارج اهم فرقه معارضه للخلافه الإسلامیه فی القرون الاولی للهجره. حیث قاموا بثورات عدیده ضد الخلفاء. ولهذا فقد کانوا یواجهون ضغوطا من قبل اولئک الخلفاء. وهو ما دفعهم إلی الالتجاء والعیش فی المناطق النائیه من اقالیم الخلافه الإسلامیه خوفا علی انفسهم وللبقاء بعیدا عن الملاحقه والتعذیب التی کان تمارسه علیهم السلطات یومذاک. وکانت سیستان واحده من المناطق التی کان یقصدها الخوارج. ولهذا السبب ولاسباب اخری خاصه تحولت هذه المنطقه إلی واحده من اهم المراکز المهمه للخوارج فی القرون الاولی للهجره.
-
The Grounds for the Expansion of Kharijites'Page 47
Kharijites can be considered the most important opposition party for the Islamic government in the early centuries in the Muslim era. They Provoke numerous riots against caliphs and were thus under pressure by them. They tried to settle in far-off areas of Islamic territory to survive and escape the pursuit and torture of the caliphs. Sistan is one of the regions of main attraction for Kharijites and, for special reasons, gradually became one of the major centers of Kharijite's activities in the early centuries of Muslim era
-
Elegance and Embellishment in the Prophet's Life-StylePage 65
Exploration and research on the life-Style (biography) of the In fallible, especially that of the Prophet, has always been Felt Necessary and the result of such a research always enjoys a particular freshness and vivacity; this is because careful explanation and analysis of the Life-Style of the In fallible as Well as the Presentation of related principle plays a direct role in setting an example of behavior in different levels of society. The focus of discussion in this paper is the Prophet's Life-Style - who himself enjoys all virtues accessible for human beings - in term of elegance and embellishment. This discussion is concerned with both individual and collective ethics. We have tried to make use of all Sira traditions, in both Shii and Sunni sources accessible to the writer, to present a right picture of the Prophetic ethics on this issue. Therefore, the following topics have been discussed here: concerning oneself with embellishment, having a haircut, combing one's hair, tiding one's appearance, anoiting and dying the hair, using perfumes and Wearing rings.
-
The Historical Geography of Bost City from the Beginning to the Modern AgePage 81
Bost a city in the east of Sistan and near Hirmand River, is situated on the same latitude as the Zarang city, the center of Sistan, and as far as its resourses are concerned, it has been considered as part of Kabul, Khorasan and Sistan. This city, whose history goes back to 500 B.C., had been the center of commercial transactions between India and Islamic countries. Bost was first set on fire by Ghurids and then was cannonaded by Safavids. Today, the new city of Bost, named Lashkargah, is the center of Helmand province and one of the major agricultural centres of Afghanistan.
-
The Effect of Political Factors on the Religious Struggles in Isfahan from the 4th Century up to the 7th CenturyPage 117
The political factors are a series of methods applied and measures taken by the ruling class to further their goals and preserve their control over society.
Political factors are one of the most influential factors in the structure of society, other factors being economy, culture, militarism, religion, etc. In this study, the effect of political factors of religious struggles in Isfahan from the 4th century up to the 7th century has been discussed, and the political changes and their effect on struggles in Isfahan have been reviewed by posing the following question: "What was the effect of the religious leaning of authorities (rulers and governors) on religious struggles in Isfahan?" -
The Egyptian Shiis under Salahuddin AyyubidPage 137
Studying the Shiis' conditions in various societies and the way in which governors have treated them have often been one of the Primary Concerns of some scholars. In this article, while reviewing the Shiis' condition under Salahuddin Ayyubi, the way in which he came into power at the Time of Fatimid dynasty in Egypt, and the way he treated Shiism would be mentioned. Meanwhile, the reasons Why Shiism Continued to decline in Egypt have also been investigated.
-
A Survey on the Usages of the Eepithet "Amir al-momenin" in the Historical Context of Islam (2)Page 159
The present study has been organized to answer the following question: "What were the usages and meanings of the epithet 'Amir al-mo'menin' in the history of Islam?" The first section of the study was published in the previous issue of the magazine.
In that section, three chapters entitled "the lexical review", "the early usage", and "the common of usage" were presented. The present section is the rest of the third chapter, i.e. "the Common of usage". Besides, a conclusion has been presented for the whole study at the end of this section.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.