فهرست مطالب

پژوهش ادبیات معاصر جهان - پیاپی 39 (پاییز 1386)

نشریه پژوهش ادبیات معاصر جهان
پیاپی 39 (پاییز 1386)

  • 136 صفحه، بهای روی جلد: 12,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1386/08/15
  • تعداد عناوین: 10
|
  • آرمان گرایی در بن بست: نگاهی به نمایشنامه فراوانی اثر دیوید هر
    حسین پیرنجم الدین صفحه 5
    این گفتار به بررسی مضمون اصلی (تقابل میان آرمان خواهی و جامعه ای منحط) و نیز اهمیت نمایشنامه فراوانی (1978) اثر دیوید هر، نمایشنامه نویس معاصر انگلیسی می پردازد. فراوانی، روایتی است فردی در بافتی تاریخی. روح سرکش شخصیت محوری این اثر نمودار شور تحول خواهی و آرمان گرایی دهه 1960 است که انبوه نمایشنامه نویسان جوان آن زمان نیز، از جمله دیوید هر، دستخوش آن بودند. تلخکامی این آرمان خواه در مواجهه با انحطاط روزافزون بریتانیای پس از جنگ جهانی دوم (در دوران رونق و «فراوانی») نقدی است کوبنده بر جامعه ای اخلاق زدوده و سترون که بذر آرمان گرایی در آن بخت روییدن ندارد. نگارنده می کوشد جایگاه این نمایشنامه را در مجموعه آثار هر و همچنین درام نویسی معاصر انگلیسی بررسی کند. در این مقاله تاکید می شود که اثر مورد بحث را باید نقطه عطفی (هم از حیث مضمون پردازی و هم از حیث سبکی) در کارهای نویسنده ای شمرد که سیر تطور مضامین و رویکردهای آثارش (فاصله گرفتن از رادیکالیسم و میل به لیبرالیسم و محافظه کاری) و نیز زندگی حرفه ای اش (گذار از «حاشیه» به «مرکز» درام نویسی انگلیسی) نمودگار و نمایه ای است از یکی از مهمترین الگوها و روندها در درام نویسی انگلیسی بعد از جنگ جهانی دوم تاکنون.
    کلیدواژگان: آرمان گرایی، انحطاط، درام انگلیسی معاصر، دیوید هر، فراوانی
  • علی افخمی، فهیمه کوچک زاده، نادر جهانگیری صفحه 21
    مقاله حاضر درباره بررسی تاثیر متغیر طبقه اجتماعی در گسترش واژگانی و ساختاری زبان نوشتاری دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر مشهد است. در این مقاله، در چارچوب نظریه بازیل برنشتاین که به بررسی تاثیر متغیر طبقه اجتماعی بر روی گونه زبانی دانش آموزان مقطع ابتدایی و کاربرد تعدادی از مقوله های دستوری شامل: تعداد واژه، اسم، ... می پردازد، پرداخته شد تا به سؤالات تحقیق پاسخ داده شود. برنشتاین (1975) در نظریه خود دوگونه زبانی محدود و گسترده را که متاثر از ساختارهای اجتماعی متفاوتند مطرح می کند و به مفهوم کنترل اجتماعی، نقش انواع خانواده، توزیع طبقاتی متغیر توالی های پایانی، توالی های خود محور و جامعه محور در کاربرد دو گونه زبانی محدود و گسترده اشاره می کند. نتیجه به دست آمده از مقاله حاضر نشان می دهد که تفاوت های طبقاتی و ساختارهای اجتماعی می توانند به عنوان عاملی مهم برای تمایز نوع گونه زبانی و در نهایت میزان مهارت دانش آموزان مقطع ابتدایی در به کارگیری زبان باشد.
    کلیدواژگان: توالی های پایانی، توالی های جامعه محور و خودمحور، طبقه اجتماعی، کنترل، گونه زبانی گسترده و محدود
  • امیر حسینی صفحه 39
    وجه، یکی از مقوله های گرامری فعل است که عموما، در سه معنای اخباری، امری و التزامی، توجه زبان شناسان روسی و فارسی را برانگیخته است. ابزارهای زبانی برای بیان این مفاهیم، در زبان روسی و فارسی متفاوت اند. برای بیان وجه التزامی، در هر دو زبان، که بر قضیه ای غیر واقعی دلالت دارد، و تنها احتمال وقوع آن در گذشته و یا آینده می رفته و یا می رود، نه تنها فعل، بلکه عوامل زبانی متعدد دیگر تاثیر گذارند. هدف از این پژوهش، مطالعه و مقایسه ابزار زبانی بیان وجه التزامی و بررسی ساختارهای نحوی است، که در بیان این مفهوم، در زبان های روسی و فارسی کاربری دارند، و نیز یافتن وجوه تفاوت و تشابه زبانی آن است. از آنجا که، برای بیان وجه التزامی، در زبان فارسی، ابزارهای گرامری بیشتری دخالت دارند، بنا براین، معانی گرامری زمان و شخص در فعل جمله مورد نظر فارسی، دقیقا مشخص است، در صورتی که، معانی مذکور، در وجه التزامی افعال زبان روسی، به دلیل نبود ابزار گرامری لازم، وجود ندارد.
    کلیدواژگان: ابزار گرامری، زبان روسی، زبان فارسی، معنای گرامری، وجه التزامی
  • ایلمیرا دادور، سمانه رودبار محمدی صفحه 55
    از دیر باز قصه ها که به صورت سنت شفاهی از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته اند، بیانگر جهان بینی ها، نظام های اجرایی و اجتماعی بوده اند که در گذر از زبان ها، قرن ها، قاره ها و پیروی از فرهنگ های گوناگون دچار تغییراتی شده اند. با جمع آوری قصه ها از نقاط مختلف دنیا، از اقوامی با زبان ها و آداب و رسوم متفاوت، متوجه شباهت هایی میان آنها می شویم، بدین گونه که نه تنها تار و پود آنها یکی است، بلکه جایگاه عناصر داستانی نیز در همگی آنها یکسان است. این شباهت ها بیشتر اقوامی را در بر می گیرد که زبان آنها متعلق به خانواده زبان هندو اروپایی است و همگی از یک مبدا حرکت خود را آغاز کرده اند. سفر کردن از خلال مکان و زمان برای جستجوی این قصه ها و نیز دست یافتن به معانی آنها از دیدگاه ساختاری، موجی است که از قرن بیستم در گستره علوم انسانی آغاز شد و رو به گسترش نهاد، هدف این مقاله را در بر می گیرد؛ بدین منظور روش کار پروپ، نخستین محقق در این زمینه مد نظر خواهد بود که بر روی چند قصه نمونه پیاده خواهد شد تا ببینیم آیا قصه های ایرانی نیز در چارچوب این روش می توانند قرار گیرند.
    کلیدواژگان: ساختارگرایی، سفر، سنت شفاهی، شباهت، قصه، هند و اروپایی
  • سید حسن زهرایی صفحه 71
    واحدهای زبانی در ساختار زبان روسی، با قرار گرفتن در یک نظام مرتبه ای، سطوح مختلفی از سلسله مراتب را تشکیل می دهند. این سطوح عبارتند از «سطح واج»، «سطح تکواژ»، «سطح واژه»، «سطح کلام». موضوع اصلی مطالعات علم صرف و علم نحو به ترتیب، سطح واژه و سطح کلام اند. در زبان شناسی روسی، این دو حوزه مطالعاتی از دیر باز به شکل سنتی دستور زبان نامیده می شوند. بررسی آثار و تحولات علمی و پژوهشی در زمینه علم صرف روسی، موجب می گردد تا بتوان چهار دوره مطالعات علم صرف روسی را، از عصر لامانوسوف تا به امروز از یکدیگر متمایز نمود. توجه به دو وجه صورت و معنای واژه، مهم ترین مشخصه مطالعات صرفی در طول این چهار دوره به شمار می آید.
    کلیدواژگان: دستور زبان، نظام مرتبه ای، واحدهای زبانی، وجه صورت، وجه معنا
  • راضیه شیخ الاسلامی، محمد خیر صفحه 83
    در این پژوهش، ارتباط بین جهت گیری های انگیزشی، شامل وضعیت بی انگیزشی، انگیزش بیرونی، درونی و یادگیری زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه تحقیق شامل 199 دانشجوی دانشگاه شیراز بود. این افراد با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. به این منظور از تمامی کلاس های انگلیسی عمومی دانشگاه شیراز، 7 کلاس به تصادف انتخاب و تمامی دانشجویان این کلاس ها مورد مطالعه قرار گرفتند. برای اندازه گیری جهت گیری های انگیزشی، از مقیاس جهت گیری های یادگیری زبان (LLOS) استفاده شد و مجموع نمرات امتحان میان ترم و پایان ترم درس انگلیسی عمومی نیز به عنوان شاخص میزان یادگیری زبان انگلیسی منظور شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیره، تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصله نشان داد که جهت گیری بی انگیزشی دارای ارتباط منفی و معنادار با نمرات انگلیسی عمومی است. دو جهت گیری انگیزشی بیرونی و درونی ارتباط معناداری را با یادگیری زبان انگلیسی نشان ندادند.
    کلیدواژگان: انگیزش بیرونی، انگیزش درونی، تعلیم و تربیت آموزش، روانشناسی
  • غریب رضا غلامحسین زاده صفحه 95
    بی شک تحقیقات و پژوهش های عظیمی در زمینه حافظ و اشعارش (حافظ پژوهی) توسط شارحان و حافظ پژوهان زیادی صورت گرفته که هر یک به نوبه خود تاثیر به سزایی در تکریم مقام حافظ داشته که به زعم خود توانسته اند خوانشی نو و برداشتی تازه از اشعارش ارائه دهند. به این اعتبار می توان گفت که اشعار وی به لحاظ ابعاد پیچیده ذهنی او، به دلیل درون مایه های پر رمزوراز و خوانش های گوناگون بیشتر به منشوری هزارپهلو همانندند و دارای کیفیات و ویژگی هایی اند که قابلیت خوانش های متعدد و امکان کاویدن از جوانب مختلف را میسر می سازند. در همین زمینه، این نوشتار پژوهشی است در گستره نقد ادبی معاصر، در پرتو رویکرد منطق مکالمه میخاییل باختین تا برداشتی دیگر و خوانشی نو از فلسفه وجودی اشعار حافظ ارائه کند. با عنایت به این نکته نفس عمل از نحله ای مکالمه ای برخوردار است که از یک سو مکالمه و گفت وشنودی است با خواجه حافظ از دریچه اشعار وی و بررسی آن در سطوح و جنبه های مختلف و ازسوی دیگر مکالمه ای مابین جنبه تئوری منطق مکالمه و جنبه عملی آن میان شاعری پارسی گو و نظریه نقد ادبی معاصر.
    کلیدواژگان: انسان شناسی فلسفی، باختین، تک آوایی، چندآوایی، حافظ، رابطه من غیر، منطق مکالمه
  • بررسی ویژگی های قهرمانان آثار آنتون چخوف و نقش طبابت و علوم پزشکی در شکل گیری افکار و دیدگاه های وی
    جان الله کریمی مطهر صفحه 111
    آنتون چخوف نویسنده شهیر قرن نوزده روسیه برخلاف نویسندگان بزرگی چون داستایفسکی و تالستوی که معمولا در آثار خود قهرمانان خارق العاده جامعه خود را توصیف کردند، زندگی روزمره مردم اطراف خود را به تصویر کشیده است. حوادث و قهرمانان آثارش بسیار زنده و واقعی اند؛ همسانی فوق العاده ای بین آثار وی و زندگی واقعی وجود دارد که خواننده ادامه آنچه را که در آثارش وصف شده اند، در دنیای اطراف خود احساس می کند و می بیند. تحصیل در دانشکده پزشکی و ایده های زاخارین، یکی از استادان برجسته دانشکده پزشکی نقش مهمی در ویژگی های هنری آثار او و شکل گیری افکارش داشت. پزشکان یکی از شخصیت های مرکزی داستان ها و نمایشنامه های اویند، چخوف ابعاد مختلف شخصیت پزشکان را بسیار استادانه و با روان شناسی ظریفی توصیف کرده است. در مقاله حاضر، ضمن بررسی برخی از شخصیت های آثار چخوف، نشان داده شد که او تحت تاثیر افکار زاخارین در پزشکی، از ارائه راه حل های کلی و الگوهای عمومی برای همه موارد و مسائل اجتناب می کرد و معتقد بود که گاهی اوقات قوانین و الگوهای کلی در موارد اتفاقی مصداق ندارند و نمی توانند مفید باشند.
    کلیدواژگان: آثار ادبی، آنتون چخوف، تاثیر، جداگانه، طبابت، عقیده عمومی