نشریه پژوهش ادبیات معاصر جهان
پیاپی 41 (پاییز 1386)

تحقیق حاضر به منظور مقایسه عملکرد معلمان قوی و ضعیف در مکالمه زبان انگلیسی از نظر کمیت و نوع سؤالات کلاسی و تصحیح خطای زبان آموزان انجام گرفت. کلاس های دو معلم قوی و دو معلم ضعیف، هر کدام دو بار، به صورت حضوری بازدیدشدند. انتخاب معلمان مورد نظر از طریق پرسشنامه ای که توسط زبان آموزان، کارکنان بخش آموزش و مدیر مؤسسه ای که تحقیق حاضر در آنجا صورت گرفت تعیین گردیدند. معلمان انتخاب شده از لحاظ میزان و نوع سؤالی که می پرسیدند و نیز از نظرمیزان استفاده از شش نوع نحوه تصحیح خطای زبان آموزان مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده از بازدیدهای کلاسی نشان داد که بین دو نوع معلم مورد بررسی در این تحقیق هم از لحاظ تعداد سؤالات و هم از لحاظ تعداد دفعات تصحیح خطاها تفاوت معنی داری وجود دارد. در واقع، معلمان قوی از هر دو جنبه مورد مطالعه بر معلمان ضعیف برتری معنی دار داشتند.

این مقاله، فراگیری خوشه ایویژگی های نحوی گزینه فاعل اجباری را در زبان انگلیسی، به عنوان زبان دوم فارسی زبانان، بررسی می کند. پژوهش ها نشانگر آنند که در فراگیری زبان اول، همبستگی های مشخصی بین پدیده های زبانی در ظاهر ناوابسته وجود دارد که در چارچوب نظریه «همه شمول و نیمه شمول» به عنوان تاثیر خوشه اییک پدیده نحوی بر پدیده های دیگر تعبیر می شود. برای نمونه، شواهد و قراینی وجود دارند که در زبان آلمانی، فراگیری مطابقت فاعل-فعل با کاهش کاربرد (نادرست) فاعل تهی همراه است. در همین راستا، بحث ها و دلایلی مطرح شده اند که چنین ساز و کاری، برای پردازش نحو زبان دوم نیز فعال است. بنابراین، مقاله حاضر گزارشی است از مراحل اجرا و نتایج یک آزمون قضاوت دستوری که هم آیی و همنشینی ویژگی های مرتبط با گزینه فاعل اجباری در زبان دوم را بررسی می کند. افزون بر این، هر سطح بسندگی، شامل دو زیرگروه از نظر سن شروع به یادگیری زبان دوم است که از آنها به عنوان فراگیران زود هنگام و دیر هنگام یاد می شود. نتایج این بررسی نشانگر آنند که این سه ویژگی نحوی مربوط به گزینه فاعل اجباری، بطور تقریبا کاملی در فراگیران پیشرفته زبان دوم هم آیی و همنشینی دارند که این خود بیانگر اهمییت و نقش سطح بسندگی در نحوه پردازش درونداد زبان دوم از سوی افراد دوزبانه است. این نکته نیز باید افزوده شود که در زیر گروه های سنی هر گروه، تفاوت عمده ای از لحاظ هم آیی و همنشینی ویژگی های نحوی مشاهده نشده است.

صاحب نظران آموزش زبان انگلیسی بر این باورند که آموزش زبان به شیوه فعالیت محور (Task-based) شرایط مطلوبی برای یادگیری زبان دوم فراهم آورده و امر یادگیری را آسان می کند. به همین دلیل اخیرا تدریس زبان به شیوه فعالیت محور مورد توجه مدرسان زبان انگلیسی و تهیه و تدوین کنندگان مطالب درسی قرار گرفته است. مقاله حاضر ابتدا به بررسی مکاتب عمده تهیه و تدوین مطالب درسی پرداخته و آنگاه سه روش تدریس فعالیت محور شامل 1) Procedural Syllabus 2)Process Syllabus و 3) Task-Based Language Teaching را کندوکاو می کند. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل آماری پژوهش حاضر نشان می دهد که کیفیت کنش زبانی گروهی که با شیوه فعالیت-محور مورد آموزش قرار گرفته اند از نظر روانی و ساختار دستوری بهتر از گروه دیگر که به شیوه ساختار- محور آموزش دیده اند می باشد. همچنین کیفیت کنش زبانی گروهی که با شیوه ساختار- محور مورد آموزش قرار گرفته اند از نظر ساختار دستوری بهتر از گروهی که با شیوه فعالیت-محور آموزش دیده اند می باشد.

به منظور بررسی تاثیر ایجاد آگاهی از همانندی های نوشتاری در درک و تولید واژگان زبان دوم، چهار گروه از دانشجویان درس زبان عمومی برگزیده شدند که از دو گروه به عنوان گروه های آزمایشی و از دو گروه به عنوان گروه های کنترل استفاده شد. افراد گروه های آزمایشی از شباهت ها و تفاوت های نوشتاری واژگان آگاه شدند، ولی چنین کاری درباره افراد گروه های کنترل انجام نشد. در پایان دوره آزمایشی برای مقایسه درک واژگانی، از یکی از گروه های آزمایشی و یکی از گروه های کنترل، آزمونی چند گزینه ای انجام گرفت. با هدف مقایسه تولید واژگانی، به دو گروه باقیمانده یک فعالیت تولیدی زبانی داده شد. فرایند آماریANOVA نشان داد که بین میانگین نمرات گروه ها تفاوت های معنی داری وجود دارد. آزمون Scheffe هم نشان داد که آگاهی از همانندی های نوشتاری واژگانی، هم در درک و هم در تولید واژگان زبان دوم، تاثیر مثبت دارد.

این تحقیق رابطه بین انگیزه و استفاده از راهبردهای یادگیری زبان توسط دانشجویان دانشگاه را مورد بررسی قرار داد. بعلاوه متغیرهایی چون جنسیت و سطح بسندگی زبان مورد مطالعه قرار گرفت، ابزار استفاده شده در این تحقیق شامل موارد زیر می گردد: الف- پرسشنامه ای در مورد انگیزه که توسط ولراند و همکاران (1992) ساخته شده بود. ب- پرشسنامه دیگری در مورد راهبردهای یادگیری زبان که توسط اکسفورد (1990) ساخته شده بود. ج- یک تست تافل. نتایج این تحقیق نشان داد که انگیزه بیرونی رابطه معنی داری با انتخاب راهبردهای یادگیری زبان نداشت، این در حالی است که انگیزه درونی رابطه معنی داری با راهبردهای یادگیری زبان پیدا کرد. همچنین تفاوتی بین زنان و مردان به لحاظ انتخاب و استفاده از راهبردها وجود نداشت وسطح بسندگی زبان تفاوتی در استفاده از استراتژیک ها و راهبردها ایجاد نکرد. همچنین، زبان آموزان ایرانی بیشتر از انگیزه درونی برخوردار بودند تا از انگیزه بیرونی.

در حوزه درک مطلب در زبان خارجی شناخت کمی از میزان درک خواننده زبان خارجی در متونی که در آنها نمادهای منطقی به صورت آشکار و ضمنی به کار رفته اند و نیز در متونی که شیوه گفتمان آنها متفاوت است وجود دارد. این رساله به بررسی درک مطلب دانشجویان ایرانی دوره کارشناسی از متون داستانی، تفسیری و مباحثه ای که در آنها روابط بین گزاره ها به صورت ضمنی و آشکارا نشان داده شده است می پردازد.160 شرکت کننده با توانش های زبانی مختلف به سؤالات این نوع متون پاسخ دادند. نتایج بدست آمده تفاوت های چشمگیری بین سطح توانش زبانی، شکل گفتمان متن (تفسیری، داستانی، مباحثه ای) و نوع متن (با نماد و بدون نماد) را نشان داد. پاسخ های شرکت کنندگان در متون مختلف نیز تاثیر نوع و ساختار متن بر درک خوانندگان در اشکال ضمنی و آشکار نمادها در متن را نشان می دهد. در نهایت این نتایج تاثیر کمکی این نمادها را در درک مطلب نیز تایید می کند. نتایج این تحقیق بر درک ما از ماهیت بلاغی و شناختی متون مختلف و نقش مثبت نمادهای منطقی در درک این نوع متون کمک می کند. بنابراین، مدرسان زبان، آزمون سازان و تدوین کنندگان متون درسی باید بیشتر به رابطه میان نمادهای متنی و انواع متون در طراحی و تدوین متون و روش های مناسب تدریس جهت بالابردن سطح درک مطلب خوانندگان زبان انگلیسی توجه نمایند.

اولین رمان پیراندللو به زندگی و شخصیت زنی به اسم مارتا آیالا می پردازد که هر از گاهی نامه های عاشقانه ای از شخصی معروف و صاحب اعتبار دریافت می کند و این برای او و همسرش مشکلاتی می آفریند. این مقاله به تلاش نویسنده برای به نمایش گذاشتن تقابل میان فرد و عرف و سننی که به صورت قوانین سفت و سخت در آمده اند اشاره می کند. با بیان این تقابل پیراندللو می خواهد ثابت کند که هر کسی ناچاراست ماسکی تحمیلی را بپذیرد و چهره ای متفاوت از خود نشان دهد تا هماهنگ با جامعه عمل کند. هر گونه مقاومتی در برابر فشارهای جامعه محکوم به شکست است. در این راستا مارتا آیالا در ابتدا سعی دارد با تکیه بر توانایی های فردی اش به حل مشکلات بپردازد اما از آنجایی که تلاش او عرف و سنت های پذیرفته شده را به چالش می طلبد با پاسخی سخت مواجه می شود. به زعم پیراندللودر یک جامعه بسته خطای فرد در به چالش کشیدن عرف و قراردادهای اجتماعی نابخشودنی است.

این تحقیق به بررسی مهارت خواندن همراه با درک مطلب در متن انگلیسی دانشگاهی می پردازد و هدف آن یافتن ارتباط بین معلومات و شناخت زبان آموزان (دانشجویان دانشگاه) از ساختار «بند» در متن انگلیسی و استنتاج مطلب موجود در آن می باشد. برای بررسی این نکته، 155 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران (دانشکده های هنرهای زیبا و فنی) انتخاب شدند. آنها به دو گروه مستقل در هر دانشکده تقسیم شدند. به گروه های آزمایش به مدت 10 هفته چگونگی ساختار «بند» در متن انگلیسی تشریحی آموزش داده شد. سپس با استفاده از یک آزمون درک مطلب شامل چند متن انگلیسی تشریحی دانشگاهی، توانایی استنتاج مطلب و تشخیص ارتباط منطقی دانشجویان از متن معین گردید. اطلاعات جمع آوری شده با محاسبات آماری تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که در گروه اول تفاوت معنی داری بین گروه گواه و آزمایش وجود دارد. بدین معنی که توانایی شناخت ساختار «بند» در متون انگلیسی نقش اساسی در استخراج معنی و تشخیص ارتباط منطقی در متن انگلیسی تشریحی دانشگاهی دارد. در حالی که این رابطه به صورت معنی دار در گروه دوم مشاهده نگردید.