فهرست مطالب

زن در توسعه و سیاست - سال یازدهم شماره 4 (زمستان 1392)

نشریه زن در توسعه و سیاست
سال یازدهم شماره 4 (زمستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1393/01/30
  • تعداد عناوین: 8
|
  • امیر رستگار خالد، مهدی کاوه صفحات 453-478
    جذابیت جسمانی از جمله موضوعاتی است که در دوران جدید استاندارد های جدیدی پیدا کرده، به طوری که مدیریت بدن، به طور عام، و جراحی زیبایی، به طور خاص، اهمیت روز افزونی یافته و طیف وسیعی از رفتارهای گوناگون از بهداشت، بدن سازی، رژیم غذایی، و... تا انواع گوناگون جراحی را شامل می شود. این پژوهش با هدف بررسی معانی ذهنی مراجعه کنندگان برای عمل جراحی زیبایی در میان شهروندان تهرانی صورت گرفته است. مشارکت کنندگان این پژوهش را 26 نفر از دختران مراجعه کننده تشکیل می دهند. محققان از رویکرد کیفی نظریه زمینه ای[1] و تکنیک جمع آوری اطلاعات مصاحبه عمیق بهره جسته اند. تحلیل داده ها و مدل پارادایمی ساخته شده حاکی است گسترش فرهنگ ظاهرگرایی به منزله شرایط علی، فرایند جامعه پذیری به منزله بستر و زمینه و افزایش درگیری فضای ذهنی به منزله شرایط مداخله گر تاثیر گذارند. مشارکت کنندگان با قرارگرفتن در شرایط یادشده، راهبرد بازاندیشی را اتخاذ می کنند، که در نتیجه آن پذیرش اجتماعی به منزله پیامد مطرح می شود.
    کلیدواژگان: بدن، پروژه زیبایی، جراحی زیبایی، زنان، مدل پارادایمی
  • محمد اسماعیل ریاحی، توحید علیزاده صفحات 479-508
    پژوهش حاضر، با هدف توصیف میزان مهارت های پیش از ازدواج دختران مجرد 15 سال و بیشتر ساکن استان مازندران، که پدرشان شهید، جانباز، یا آزاده اند، و نیز برای شناسایی میزان تاثیرپذیری مهارت های پیش از ازدواج آن ها از مهارت های والدینشان انجام شده است. بر این اساس، 366 نفر با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران و به شیوه نمونه گیری دو مرحله ای تصادفی متناسب انتخاب شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد میزان مهارت های پیش ازدواج در بین دختران در سطحی پایین تر از متوسط مورد انتظار است و اکثریت پاسخگویان سنین 14 تا 18 سالگی را مناسب ترین سن برای یادگیری این مهارت ها دانسته و آموزش از سوی والدین در خانواده را به منزله بهترین راه کسب مهارت های پیش از ازدواج معرفی کرده اند. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که متغیرهای مستقل وارد شده در معادله رگرسیونی، 45 درصد از واریانس میزان مهارت های پیش از ازدواج را به منزله متغیر مستقل تبیین می کند و میزان مهارت های پیش از ازدواج در بین دخترانی بالاتر است که آموزش های مستقیم بیشتری را از سوی مادران و پدرانشان در زمینه مهارت های ازدواج و زندگی زناشویی دریافت می کنند. پایین بودن نسبی میزان مهارت های پیش از ازدواج و تمایل دختران جوان به شرکت در دوره های آموزشی، بر لزوم برگزاری دوره ها و کلاس های آموزش مهارت های پیش از ازدواج برای دختران به صورت نظام مند و متوالی دلالت می کند.
    کلیدواژگان: انتظارات از ازدواج، تعارضات زناشویی، دانش باروری، مهارت های پیش از ازدواج، مهارت های والدین
  • محمود جمالی، مژگان سپاه منصور، معصومه فلاحیان صفحات 531-542
    این مطالعه با هدف بررسی مقایسه بهزیستی روان شناختی زنان سرپرست خانواده و زنان دارای سرپرست شهر تهران انجام شد. پژوهش حاضر، مطالعه ای توصیفی مقطعی بود. جامعه آماری این پژوهش را زنان سرپرست خانواده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و زنان دارای سرپرست در شهر تهران در سال 1391 تشکیل دادند. نمونه آماری پژوهش 280 نفر شامل 140 نفر از زنان سرپرست خانواده و 140 نفر زنان دارای سرپرست بودند که به طور تصادفی از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (1989) بود. داده ها به وسیله روش تحلیل واریانس چندمتغیره و با استفاده از نرم افزار رایانه ای SPSS18 صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که میانگین نمره های زنان دارای سرپرست در بهزیستی روان شناختی و مقیاس های پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، و زندگی هدفمند بیش از میانگین نمره زنان سرپرست خانواده بود که آزمون آماری بیانگر تفاوت معنادار بین دو گروه است. در مقیاس های خودمختاری، تسلط بر محیط و رشد فردی میانگین نمره های زنان سرپرست خانواده بیش از نمره های زنان دارای سرپرست بود، اما فقط در مولفه خودمختاری، تفاوت موجود بین میانگین نمره های دو گروه معنادار بود. نتایج دلالت بر این دارد که زنان سرپرست خانوار در مقایسه با زنان دارای سرپرست از خطرپذیری و آسیب پذیری بالاتری برخوردارند. بنابراین، شرکت آن ها در دوره های آموزشی مهارت های ارتباطی و حل مسئله و تصمیم گیری می تواند موجبات افزایش بهزیستی روان شناختی و رشد و تعالی آن ها را در بر داشته باشد.
    کلیدواژگان: بهزیستی روان شناختی، زنان سرپرست خانواده، زنان دارای سرپرست
  • علی یار احمدی، فاطمه روستا صفحات 543-558
    سبک زندگی ارتقادهنده سلامت، عاملی ارزشمند برای کاهش شیوع و تاثیر مشکلات سلامت، و بهبود کیفیت زندگی است. از آنجا که زنان وظایف مراقبت از سایر اعضای خانواده را بر عهده دارند، سلامتی آن ها امری محوری است. از این رو، توجه به وضعیت سلامتی آنان، از جمله سبک زندگی ارتقادهنده سلامت، بین آن ها بسیار حائز اهمیت است. هدف این پژوهش، مطالعه سبک زندگی ارتقادهنده سلامت زنان سنین باروری است. جامعه آماری این پژوهش شامل زنان سنین باروری 1549 سال ساکن شهر شیراز است و حجم نمونه 392 نفر، با روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شده است. نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون روایی شاخص های مختلف مطالعه شامل سلامت عمومی، خودکارآمدی، آگاهی از رفتار سالم، حمایت اجتماعی، سبک زندگی سلامت محور به ترتیب 77/0، 72/0، 64/0، 91/0 و 87/0 است. یافته ها نشان می دهد که بین تحصیلات، میزان مطالعه در حوزه سلامت، میزان استفاده از وسایل ارتباطی، هویت طبقاتی، حمایت اجتماعی، خودکارآمدی، سلامت عمومی خودگزارش شده، و آگاهی از رفتار سلامتی با سبک زندگی سلامت محور رابطه معناداری وجود دارد. از طرفی نتایج مطالعه نشان می دهد بین سن پاسخگویان، وضعیت تاهل، وضعیت اشتغال، بعد خانواده، درآمد، و تجربه برخی بیماری های خاص با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود ندارد. نتایج مدل های رگرسیونی نشان می دهد 4 متغیر شامل خودکار آمدی سلامت، سلامت عمومی خود گزارش شده، مطالعه در حوزه سلامت، و آگاهی از رفتار سلامتی 51 درصد از تغییرات سبک زندگی ارتقادهنده سلامت زنان در سنین باروری را تبیین می کند که در این میان خودکارآمدی سلامت، موثرترین متغیر است.
    کلیدواژگان: ارتقای سلامت، سبک زندگی، زنان، سنین باروری، شیراز
  • احمد یعقوبی فرانی، هاجر وحدت مودب، سمیه لطیفی صفحات 559-574
    اگرچه مشاغل خانگی یکی از زمینه های مناسب فعالیت اقتصادی زنان، به ویژه در مناطق روستایی، به شمار می رود، توسعه آن با موانع و محدودیت های متعددی روبه روست. بر همین اساس، در پژوهش حاضر، به بررسی موانع عمده گرایش زنان و دختران روستایی به مشاغل خانگی پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش را زنان روستایی بالای هجده سال بخش سردرود شهرستان رزن در استان همدان تشکیل می دهند که بر اساس فرمول کوکران 187 نفر از آن ها به صورت تصادفی و با استفاده از نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای گزینش و مطالعه شدند. مهم ترین ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که روایی صوری آن به تایید متخصصان رسید و جهت بررسی پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، پایایی در همه قسمت های پرسشنامه بیشتر از 8/0 برآورد شد که بیانگر قابلیت اعتماد آن است. طبق نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی، عوامل بازدارنده گرایش زنان روستایی به راه اندازی مشاغل خانگی در شش عامل فرهنگی و اجتماعی، زیرساختی و مالی، شخصیتی، حمایتی، خانوادگی، و آموزشی دسته بندی شدند. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد، به رغم وجود این محدودیت ها، نگرش زنان روستایی به راه اندازی مشاغل خانگی در سطح مطلوبی قرار دارد که بر این اساس می توان گفت در صورت رفع عوامل بازدارنده، مشاغل خانگی در این منطقه توسعه خواهد یافت.
    کلیدواژگان: توسعه روستایی، زنان روستایی، کسب وکار، مشاغل خانگی، موانع کارآفرینی
  • حسین مسعودنیا، مینا نظری*، نجات محمدی فر صفحات 575-594

    از جمله تغییر و تحولاتی که در دهه های اخیر در حوزه سیاسی و اجتماعی در ایران به وجود آمد، تغییر در میزان حضور و مشارکت سیاسی اجتماعی زنان بوده است و انتظار می رود با افزایش توانمندی ها و ارتقای سطح تحصیلات زنان و افزایش تعاملات در سطح بین الملل، حضور زنان در حوزه قدرت سیاسی اجتماعی، به ویژه در قوه مقننه، دو چندان شود. این پژوهش با تاکید بر اهمیت مشارکت سیاسی زنان در توسعه و پیشرفت کشور، با رویکردی مقایسه ای تحلیلی درصدد ارزیابی میزان مشارکت و حضور زنان در قوه مقننه از قبل تا بعد از انقلاب اسلامی بوده است. یافته های این مطالعه نشان می دهد مشارکت سیاسی زنان از دوران پهلوی تا انقلاب اسلامی ایران شاهد فراز و نشیب هایی بوده است و به رغم پیشرفت های علمی و کسب تجارب سیاسی اجتماعی زنان، هنوز تا بهره مندی مناسب از توانمندی آن ها در ساختار مدیریتی کشور فاصله وجود دارد و به نظر می رسد مشارکت آن ها در این سطح، نیازمند ایجاد انگیزه و برطرف کردن موانع پیش روست.

    کلیدواژگان: انقلاب اسلامی، زنان، شورای نگهبان، مجلس سنا، مجلس شورای اسلامی، مجلس شورای ملی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مشارکت سیاسی
  • فهیمه فرهمند پور، الهام بحرانی فرد صفحات 595-610
    کتاب های درسی، در کنار آموزش دانش آموزان، آن ها را برای پذیرش نقش های متناسب با ویژگی های جنسیتی شان، آن گونه که مدنظر مولفان این کتب است، آماده می کنند. پژوهش حاضر در صدد است به چگونگی بازنمایی نقش اجتماعی سیاسی زنان در کتاب های درسی دو مقطع ابتدایی و راهنمایی، در سال تحصیلی 13911392 بپردازد. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمی بر اساس شاخص جنسیت در بین تصاویر و متن دروس است. آنچه مسلم است، باید دید عمومی به نقش های زنان بسط داده شود و بسیاری فعالیت ها مانند: فعالیت های خیریه و امور عام المنفعه، امدادگری، و انجام دادن فریضه های اجتماعی مهمی مانند: امر به معروف و نهی از منکر به منزله فعالیت های اجتماعی مهمی که زنان جامعه به آن مشغول اند مورد توجه قرار گیرد. همچنین، دسته بندی و تحلیل محتوای گزاره های توصیفی و هنجاری نشان می دهند که بیشتر گزاره ها و تصاویر موجود در کتاب های درسی توصیفی است، اما توصیف آن ها از مقوله های نقش آفرینی زنان در عرصه های سیاسی و اجتماعی، در بیشتر موارد، حضور گسترده و رو به افزونی زنان را در فعالیت های اجتماعی به درستی منعکس نمی کند.
    کلیدواژگان: بازنمایی، تحلیل محتوای کمی، زنان، کتاب های درسی، متون آموزشی، نقش اجتماعی
|
  • Amir Rastegar Khaled, Mehdi Kaveh Pages 453-478
    Physical attractiveness has set new standards، so that the management body in general and cosmetic surgery in particular become increasingly important; such as a range of different behaviors، health، body building، diet، and different types of surgery include. This study examined the meanings of mental patients for cosmetic surgery in Tehran. Participants in this study comprised 26 female patients. The grounded theory is a qualitative research approach and data collection techniques are made use of in-depth interviews. The data suggest a model paradigm made to promote itself as causal conditions، context and enhance the socialization process as involving mental space as conditions are influenced. Participants included in the above circumstances، the decision to reflective strategy، which thus arises as a result of its social acceptance.
    Keywords: beauty project, body, cosmetic surgery, paradigmatic model, women
  • Mohammad Esmaeil Riahi, Mohammad Riahi Pages 479-508
    The present study aims to describe the rate of premarital skills among daughters of Martyrs and Veterans in Mazandaran Province، as well as to identify the impact of parents’ marital skills on their girls’ skills. The universe of the study is all of single، older than 15 years old girls whose fathers were martyr or veteran. 366 young girls have been selected as a sample of the study via two-steps proportional random sampling method. Descriptive results indicate that rate of premarital skills is less than expected level (9. 4 out of 20 score). However، these girls were more skilled in communication and anger control skills، as well as problem solving than marriage expectation and fertility skills. On the basis of regression analysis، rate of premarital skills among young girls can be predicted significantly (R2= 0. 45)، by independent variables، such as receiving direct education on marital life from parents، being younger girl، having higher education level، having richer fathers financially، and observing less negative behaviors of their fathers at home. These findings imply on necessity of invest on the teaching of premarital skills to young girls، especially in order to regulating their marriage expectation and increasing fertility knowledge.
    Keywords: communication skills, daughters of martyrs, veterans, fertility knowledge, marital problem solving skills, marriage expectations, premarital skills
  • Mohammad Taghi Iman, Maryam Soroush Pages 531-542
    Various forms of capital provide sources in social structure that facilitate social action. The aim of this study was to compare available capitals in different generations of women. Questionnaire was completed by 386 women and their mothers (a total of 772 questionnaires). The results indicate that cultural capital of the present generation has increased compared to past generation. Social capital has lowered and economic capital has not changed. The results indicate that structural variables have a significant relationship with all types of capital. Controlling these variables we conclude that cultural capital is increased between generations، social capital has not changed with the reference of generation and economic capital well distributed along class and generational dynamics have not significant relationship. Results are discussed in relation with theory and previous researches.
    Keywords: cultural capital, economic capital, generations, social capital, women
  • Aliyar Ahmadi, Fatemeh Rosta Pages 543-558
    Health promoting lifestyle is a valuable source for reducing the incidence and impact of health problems and improving the quality of life. The purpose of this study is investigating the health-oriented lifestyle of women of reproductive ages. The statistical population of study is women of reproductive age living in Shiraz city. A sample of 392 person was selected thorough multiple stage cluster sampling. The study is based on Pender''s health promotion model، although with some revisions. The result of Cronbach’s Alpha for the test of reliability for the lifestyle index is 0. 87. The findings reveals that there is a significant relationship between the education of women، the study in areas of health، the use of communication media، social identity، social support، self-efficacy of health، self-reported general health، and awareness of health behavior with the dependent variable; health oriented life style. The study indicates that age of respondents، the marital status، employment status، household income and experience of some particular diseases do not have any significant relationship with the dependent variable. The results of regression models shows that four variables including self-efficacy of health، self-reported general health، the study in areas of health، and awareness of health behavior explain 51 percent of changes in variance of health oriented lifestyle. Among them، self-efficacy of health is the most influential one.
    Keywords: health, oriented lifestyle, health promotion, reproductive ages, Shiraz, women
  • Ahmad Yaghoubi Farani, Hajar Vahdat Moaddab, Somayeh Latifi Pages 559-574
    Home business is one of the best fields of women''s economic activity and considered as an important strategy for job creation، particularly for rural women. Nonetheless many barriers avoid addressing rural women to these businesses. The main purpose of this study was to analyze the most important barriers for trends of rural women and girls to home businesses. The statistical population of this study was rural women that are over 18 years in Sardrod district in Razan county، Hamedan province. 187 people were studied randomly according to Cochran formula. The most important data collection tool was a questionnaire that its validity was confirmed by panel of experts and Its reliability was tested by Cronbach''s alpha coefficient. According to results of factor analysis، barriers to rural women trend to establish home businesses were classified in six factors that were: social and cultural، infrastructure and finance، personality، support، domestic and training. Social and cultural factors as the most important factor was introduced.
    Keywords: businesses, home businesses, entrepreneurship inhibitions, rural development, rural women
  • Hosseion Masudnia, Mina Nazari, Nejat Mohammadifar Pages 575-594

    Changes in the rate of women socio-political participation and presence are among the changes and developments occurred in socio-political sphere in Iran in the recent decades. It is expected that as women capabilities and education rate and international interactions increase، their socio-political participation and presence especially in Legislature Branch increase dramatically as well. This study is to evaluate women participation and presence in Legislature Branch before and after Islamic Revolution through comparative-analytic approach by stressing the importance of political participation of women in the development of the country. Findings of this article indicate thatwomen political participation has undergone striking fluctuation from Pahlavi period to Islamic Revolution. Although women have fulfilled scientific and socio-political accomplishments hence there is a long way to go in order to utilize their abilities in the management structure of the country pertinently. It seems that their participation in this level demands motivation and eliminating existing obstacles.

    Keywords: expediency council, guardian council, islamic revolution, national assembly, political participation, senat parliament, women
  • Fahimeh Farahmand Pour, Elham Bahranifard Pages 595-610
    Besides textbooks teach students، prepare them to accept their roles in accordance with their gender characteristics، as it is considered by the authors. This study is intended to represent how women’s social – political roles in both elementary and middle high school textbooks، academic year deal 1391-92. Research method is quantitative content analysis based on gender in education between images and text. The results indicate the defining social roles for women new look requires a lot of activities، such as care for the environment، charitable activities and public works، aid workers، and the presence of important social practice such as enjoining good and forbid the evil taking place in the new definition. Also، the categories and content analysis، descriptive and normative statements indicate that further descriptive statements and images in textbooks. But describing the role of women in social and political issues in most cases is not consistent with reality.
    Keywords: educational materials, qualitative content analysis, representation, social roles, textbooks, womens