فهرست مطالب

زن در توسعه و سیاست - سال سیزدهم شماره 2 (تابستان 1394)

نشریه زن در توسعه و سیاست
سال سیزدهم شماره 2 (تابستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/07/18
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سهیلا علیرضانژاد، سحر خاکپور صفحات 151-170
    پول و نحوه هزینه کرد آن از عواملی است که می تواند در خانواده تنش هایی گاه عمیق ایجاد کند و از این رو مهم است که به چگونگی هزینه کرد و ماهیت آن توجه شود. این مقاله درباره چگونگیتفاوت ها و شباهت های رفتار زنان و مردان با پول در خانواده، می پرسد. برای پاسخ به این پرسش از روش ترکیبی مطالعه میدانی و پیمایش استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساخت یافته و پرسش نامه بود. یافته های تحقیق حاکی از آن است که زنان معمولا در مقایسه با مردان، پول را به مثابه پول خاص هزینه می کنند. همین ویژگی در انجام و هزینه کرد پس انداز و سرمایه گذاری نیز مشاهده می شود. سیاست گذاران مالی مردان اند؛ در حالی که زنان به مثابه مدیران خانواده، بر منابع محدودتری کنترل دارند. درک زنان و مردان از هزینه شخصی با هم متفاوت است. تمایل زنان به پس انداز و سرمایه گذاری با بالا رفتن سن کم می شود و الگوی آن تغییر می کند؛ اما این روند در مردان مشاهده نمی شود.
    کلیدواژگان: پول، جنسیت، زنان متاهل
  • سهیلا صادقی فسایی، مرضیه ابراهیمی صفحات 171-192
    در حالی که خشونت مردان در متن زندگی اجتماعی آن ها بررسی می شود، خشونت زنان، بدون در نظر گرفتن تاثیر عوامل اجتماعی، به عوامل فردی ای چون استرس های روانی، پرخاشگری یا عصبانیت های زنانه نسبت داده می شود. برخلاف این گونه تفسیرهای رایج و متعارف، که سعی می کند خشونت زنان را در قالب تفاسیر فردی و کلیشه ای قرار دهد، در این مقاله، خشونت زنان در ارتباط با تجربیات زندگی آن ها توضیح داده می شود. مطالعه حاضر، که از نوع مطالعات کیفی است، با انجام دادن مصاحبه های عمیق با 30 زن، که به علت ارتکاب جرایم خشن در زمان اجرای مصاحبه ها (سال های 1391 تا 1393) در زندان بوده اند، به این مطلب دست یافت که خشونت زنان عمدتا مواجهه ای است و تفسیر جرایم خشن زنان بدون توجه به نابرابری های ساختاری، نابرابری های جنسیتی، انزوا و بی قدرتی آن ها ممکن نیست. روایت زندگی زنان مصاحبه شده نشان می دهد که خشونت زنان انعکاس دهنده سبک زندگی آن هاست که با محرومیت ها و تبعیض های فردی، خانوادگی و اجتماعی در هم تنیده است و به عبارت دیگر، رفتارهای خشن زنان نوعی مقابله با شرایطی است که دائما آن ها را در موضع قربانی شدن قرار داده است. پیشینه و نحوه زندگی زنان مطالعه شده نشان می دهد که بسیاری از آن ها در دوران کودکی خشونت های فیزیکی، عاطفی، روانی و جنسی را تجربه کرده اند یا با ازدواج های اجباری و زودرس دائما تحت یک نوع رابطه اجباری و سلطه جویانه درآمده اند که در واقع منعکس کننده تعاریف فرهنگی از نقش مردان است.
    کلیدواژگان: آزارهای جنسی، خشونت زنان، روش کیفی، قربانی شدن، نابرابری جنسیتی
  • مهران سهراب زاده، لیلا پرنیان صفحات 193-224
    در پژوهش حاضر، با هدف راه بردن به تجربه و درک دختران و زنان جوان از مصرف قلیان، به روش نظریه مبنایی با 37 نفر از این افراد، که سابقه مصرف داشتند، مصاحبه نیمه ساخت یافته و تعاملی انجام گرفت. نتایج نشان داد که پاسخ گویان به دلایل دوست محوری، برابری گرایی، تجددگرایی، لذت گرایی، تغییر الگوی فراغت و فشار و درماندگی به مصرف قلیان روی آورده اند. در این میان، نبود مانع و مجاورت مکانی به مثابه زمینه تسهیل گر و مجاورت خانوادگی به منزله شرایط مداخله گر عمل کرده اند. استراتژی دختران و زنان جوان در مصرف قلیان شامل: ادامه مصرف به روش پنهان یا آشکار، ترک مصرف و تشدید و تغییر الگوی مصرف دلالت دارد. بر اساس مطالعه حاضر، مصرف قلیان، گسترش ناهنجاری و آسیب، پشیمانی و احساس گناه و طرد و بی اعتباری اجتماعی را در پی داشته است.
    کلیدواژگان: بازاندیشی، تجددگرایی، سبک زندگی مخاطره آمیز، لذت گرایی، مصرف قلیان
  • علی شکوری، زینب شفیعی صفحات 225-244
    مقاله حاضر به یکی از جنبه های مهم همسریابی اینترنتی در ایران، یعنی تاثیر تفاوت های جنسیتی بر ترجیحات همسرگزینی در فضای مجازی، می پردازد. جنسیت و تفاوت های جنسیتی در همسریابی اینترنتی همواره محور بحث ها بوده است، اما در ایران این مطالعات سابقه ای طولانی ندارند. مطالعه حاضر با رویکردی کمی انجام گرفته و یافته های آن از سایت همسریابی طوبی، که یک پایگاه اطلاعاتی بزرگ آنلاین است، استخراج شده است. سایت همسریابی طوبی نوعی شبکه اجتماعی بر محور همسرگزینی است و مشاهده اطلاعات و داده های این سایت برای همه کاربرانی که پروفایل دارند امکان پذیر است. در این پژوهش، از اطلاعات پروفایل همه کاربران سایت در سال1390، که از طریق دو نرم افزار R و Sequel pro پالایش شده اند، استفاده شده و نمونه گیری انجام نشده است. بنابراین، ترجیحات همسر گزینی 84 هزار کاربر از شهرها و استان های مختلف کشور جمع آوری و ابعاد مختلف تفاوت های جنسیتی در ترجیحات همسریابی آنلاین از این طریق شناسایی شده است. تحلیل های آماری استفاده شده در این مقاله به گونه ای انتخاب شدند که برای همه افراد در فرهنگ های مختلف در یک پایگاه اطلاعاتی بزرگ قابل اجرا باشند. دو عامل اصلی، کیفیت های شخصی/ والدینی (شامل صداقت، مهربانی، ایمان، وفاداری، اهل سفر و تفریح بودن) و کیفیت های جذابیت/ منزلت اجتماعی (شامل وضعیت ظاهری مناسب، تحصیلات، وضعیت مالی مناسب، وضعیت خانوادگی مناسب، تهرانی بودن) از میان تعداد زیادی از ترجیحات همسرگزینی انتخاب شدند. در مجموع، مردان به وضعیت ظاهری مناسب، صداقت، تعهد و وفاداری، بیش از زنان و زنان به تهرانی بودن، تحصیلات، ایمان، وضعیت خانواد گی، وضعیت مالی بیش از مردان اهمیت می دهند.
    کلیدواژگان: ترجیحات زنان، ترجیحات مردان، ترجیحات همسرگزینی، تفاوت های جنسیتی، همسریابی اینترنتی
  • زهرا افشاری صفحات 245-262
    این مقاله به بررسی تاثیرات متقابل باروری و برابری جنسیتی در ایران با استفاده از داده های های پانل استانی در دوره زمانی 13871391 می پردازد. برای دستیابی به این هدف، اثر دو نوع برابری، برابری در خانواده و برابری در نهادهای فردگرا، بر باروری بررسی شده است. برای این منظور، دو مدل باروری و برابری جنسیتی برآورد شده است. مدل اول نشان می دهد که با افزایش برابری جنسیتی (در کل و در بازار کار) باروری از یک الگوی U (وارونه) تبعیت می کند؛ یعنی ابتدا افزایش برابری جنسیتی باروری را کاهش می دهد، ولی پس از رسیدن به نقطه عطف باروری، افزایش می یابد. مدل دوم نمایانگر یک رابطه Uمانند بین باروری و برابری جنسیتی (در کل و در تحصیلات) است. به عبارت دیگر، افزایش باروری ابتدا برابری جنسیتی را افزایش می دهد، سپس پس از رسیدن به نقطه ای افزایش برابری جنسیتی را به همراه دارد. نتایج دلالت بر این دارد که در ایران انتقال از باروری بالا به باروری زیر سطح جایگزینی همراه با برابری سریع در نهادهای فردگرا (مانندآموزش)، ولی برابری کمتر در دیگر نهاد فردگرا، یعنی مشارکت در بازار کار، بوده است. به علاوه این انتقال همراه با برابری سریع در نهاد خانواده، و لی برابری کمتر در نهادهای خانواده گرا، مانند توسعه سیاست های حمایتی مناسب در دوره بارداری و فرزندداری، توسعه ترتیبات کاری انعطاف پذیرمحیط کار بوده است.
    کلیدواژگان: ایران، باروری، برابری جنسیتی
  • رضوان حسین قلی زاده، زهرا قاسمی، ساجده ناصری صادق، آرزو احمدآبادی * صفحات 263-289

    به رغم حضور زنان در مقاطع تحصیلی عالی و احراز شایستگی های عمومی، تعداد کمی از بانوان در پست های مدیریتی و مهم منصوب شده اند؛ در نتیجه به علت حضورنداشتن در تصمیم گیری های سازمانی قدرت کمتری نسبت به مردان دارند. در این پژوهش، فرهنگ سازمانی و به تبع آن جنسیت به منزله مهم ترین عامل اثرگذار بر توزیع قدرت سازمانی مدنظر قرار گرفته است. از این رو، از روش پژوهش توصیفی همبستگی استفاده شد. جامعه آماری مطالعه شده را کلیه کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد (1250 نفر) تشکیل دادند. روش نمونه گیری از نوع تصادفی ساده و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و حجم نمونه برابر 300 نفر انتخاب شدند. جهت گردآوری داده های مورد نیاز از پرسش نامه استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین فرهنگ سازمانی و توزیع قدرت رابطه معناداری وجود دارد و همچنین فرهنگ سازمانی توزیع قدرت در سازمان را پیش بینی می کند. بین توزیع قدرت در دو گروه زنان و مردان تفاوت معناداری وجود دارد و با توجه به مقادیر میانگین در دو گروه مردان و زنان می توان این گونه نتیجه گرفت که توزیع قدرت مردان در سازمان به طور معناداری بیشتر از گروه زنان است.

    کلیدواژگان: توزیع قدرت، جنسیت، فرهنگ سازمانی
  • زینب کاوه فیروز، فریبا کرمی * صفحات 291-308

    ایران، در چند دهه اخیر، افت شدیدی را در میزان باروری کل داشته است. نتایج مطالعات نشان می دهد نقش زنان در اجتماع و توانایی تصمیم گیری در امور خانواده از عوامل موثر بر رفتار باروری زنان است. پژوهش حاضر، با استفاده از روش پیمایش، به بررسی رابطه برخی ابعاد ساختار قدرت زنان در خانواده با میزان فرزندآوری زنان در شهر تهران می پردازد. داده ها از طریق پرسش نامه از 400 زن همسردار دارای حداقل یک فرزند در شهر تهران جمع آوری شده است. نتایج تحلیل دو متغیره نشان می دهد که رابطه بین متغیرهای دسترسی به منابع ارزشمند (تحصیلات، اشتغال، سرمایه اقتصادی)، استقلال فکری زنان، تقسیم کار خانگی، نگرش به نابرابری های جنسیتی و ساختار قدرت در خانواده با میزان فرزندآوری معنادار است. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون بیانگر این است که از میان متغیرهای مختلف، متغیر دسترسی زنان به منابع ارزشمند و تقسیم کار خانگی نقش تعیین کننده ای در تبیین تغییرات متغیر وابسته دارد؛ به گونه ای که با افزایش دسترسی زنان به منابع ارزشمند و کاهش مشارکت آنان در تقسیم کار خانگی فرزندآوری کاهش می یابد. علاوه بر این، متغیر استقلال زنان نیز به طور مستقیم و غیر مستقیم در رابطه با متغیر فرزندآوری قدرت تبیین بالایی دارد؛ به گونه ای که وقتی استقلال زنان افزایش می یابد، فرزندآور شان کاهش پیدا می کند.

    کلیدواژگان: استقلال زنان، باروری، تقسیم کار خانگی، تهران، ساختار قدرت در خانواده، مشارکت اجتماعی، منابع ارزشمند، نابرابری های جنسیتی
|
  • Soheila Alirezanejad, Sahar Khakpour Pages 151-170
    The precise question of this article is: do women and men spend their money in the same way or not? Answering this question a mixed method was designed. Qualitative data was gatherd by using semi structured interview and questionnaire was the technique for data gathering in survey. Findings showed that women usually are playing role of executive function but men have strategic control over money; then they usually make strategic decision on monetary matters of family. Money which women have usually is sort of especial purpose money. Women’s Rate of savings and investment is increasing by age. On the contrary we can not see the same situation among men.Compared men; women spend their money for different resons and also invest it in different ways.
    Keywords: Gender, Money, married Women
  • Soheila Sadeghi Fasaei, Marzieh Ebrahimi Pages 171-192
  • Mehran Sohrab Zade, Leila Parnian Pages 193-224
    This article aims to study the causes, strategies and consequences of tobacco consumption among women and young girls. This research using qualitative methods, data-driven approach to theorizing (grounded theory) and a semi-structured interview technique was interactive. The population of the study included women and young girls, living in the city of Shiraz. Using purposeful and theoretical sampling, with 37 girls and women who were involved in these types of using tobacco, were interviewed.The results showed that water-pipe use among respondents factors include: being with friends, equalitarian, modernization, enjoyment, change in leisure activity and pressure. Two factors (lack of barriers and adjacent areas) as well as the underlying cause (adjacent family) are intervening factors in smoking hookah. Strategy girls and young women in the use of hookah include: Continued use of hidden or revealed by abstinence and implies intensifying and changing consumption patterns. According to the study, tobacco use, consequences such as the spread of disorder and damage, regret and guilt and social invalidity Has brought
    Keywords: risky lifestyle, smoking hookah, modernization, reflexivity, enjoyment
  • Ali Shakouri, Zeinab Shafiyi Pages 225-244
    This paper studies the effect of gender differences in mate preference in one of the major Iranian online dating services. To best of our knowledge, there are only few similar studies conducted with this objective focusing on Iran. A quantitate approach is utilized in this paper which is inferred from a database of approximately 84 thousands of users from various geographical location inside Iran. Statistical analysis of this paper concentrates on two important criteria; (1) Personal/Parental qualities (which includes: honesty, kindness, faith and trustworthiness, fidelity, being funny and loving travel) and (2) Attractiveness/Social Status (which includes: looks, education, income, family status and being born in Tehran). The study concludes that men tends to prefer qualities such as looks, honesty and fidelity while women mostly prefer qualities such as being born in Tehran, education, faith and trustworthiness, family status and income over other qualities
    Keywords: online dating, mate preferences, gender differences, women preferences, men preferences
  • Zahra Afshari Pages 245-262
    Using cross-provinces and panel regressions, this paper investigates the interrelationship between gender equality and fertility in Iran for the2007-2012 period. The article attempt to explain the low fertility rate in Iran by distinguishing two types of gender equity i.e. gender equity in individual-oriented institutions and gender equity in family-oriented institutions. For this purpose two models. i.e. Fertility and gender equality models are estimated. The first model show that as income equality (in general, and gender equality in labor market) increases, fertility follows a U shape pattern. Second model, confirm a U shape relationship between fertility increase and gender equality (in general and in education). The results argue that the transition from very high fertility to replacement-level fertility in Iran has been associated with a rapid shift toward high levels of gender equity in individual institutions such as education but low levels of equality in market employment, in combination with high level of gender equity within the family and low level of family-oriented institutions.
    Keywords: gender Equality, FERTILITY, Iran
  • Rezvan Hossein Gholizadeh, Zahra Ghasemi, Sajedeh Naseri Sadegh, Arezoo Ahmad Abadi Pages 263-289

    Despite the presence of women in higher education and qualification levels of public decency,a small number of women in management positions have been appointed and the result of the absence of organizational decision-making power of less than men. In this research, organizational culture and consequently gender as the most important factor influencing corporate power distribution is considered. The method used descriptive correlational study. The target population included all staff Ferdowsi University of Mashhad (1250 patients) were formed. The sample size was set to 300. A questionnaire was used to collect the required data; the results showed that there is a significant relationship between organizational culture and Distribution power. Organizational culture predicts the distribution of power within the organization. Distribution of power between the two groups, there was significant differences between men and women and According to the mean values of the two groups of men and women can be concluded that The distribution of power in the organization, significantly more men than women.

    Keywords: Distribution Power, Organizational Culture, Gender
  • Zeynab Kaveh Firouz, Fariba Karami Pages 291-308

    In the last few decades,Iran has experienced sharp fertility decline.Studies indicate that women have a major role in childbearing.This paper examines the relationship between family power structure and fertility behavior in the Tehran city. The data is collected information from around 400 women who are married and have at list a child in the Tehran city. The results of the bivariate analysis showed that the relationship between accessing to valuable resources(education, employment, economic capital),women's mental autonomy, division of household labor, attitudes to gender inequality and family power structure with fertility is insignificant. The results of the logistic regression analysis indicated that among all different variables, accessing to valuable resources and division of household labor are the strong determinants of dependent variable; as fertility rate reduces with the rise in accessing to valuable resources and decline in partnership in division of household labor. Women’s autonomy is the other important variable affecting fertility rate; as fertility rate reduces with the rise in Women’s autonomy. Given the results of this study, population policies in Iran in order to facilitate childbearing for couples should provide opportunities in which women could be able to continue their economic activity, have their social participation, maintain and strengthen their power in family as well as promoting childbearing.

    Keywords: FAMILY POWER STRUCTURE, FERTILITY, TEHRAN, SOCIAL PARTICIPATION, WOMEN'S AUTONOMY, VALUABLE RESOURCES, DIVISION OF HOUSEHOLD LABOR, GENDER INEQUALITY