فهرست مطالب

پژوهش های تاریخی ایران و اسلام - پیاپی 19 (پاییز و زمستان 1395)

مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام
پیاپی 19 (پاییز و زمستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/12/17
  • تعداد عناوین: 13
|
  • مرتضی ابراهیمی، سهیلا ترابی فارسانی صفحات 1-20

    کنترل و تنظیم بازارهای شهری، از موارد اعمال نفوذ حکومت ها بوده است. در دوره پهلوی اول برای تنظیم بازار از ابزارهای مختلفی استفاده شد؛ یکی از این ابزارها نهاد بلدیه بود. نهاد نوپایی که دیرزمانی از تاسیس آن نمی گذشت و در دوره پهلوی اول به عنوان ابزاری در دست حاکمیت در جهت نوسازی جامعه استفاده می شد و از این جهت نهاد پر اهمیتی بود. یکی از وظایفی که بر عهده بلدیه نهاده شده بود، تنظیم بازار و جلوگیری از قحطی و کمبود کالاهای اساسی در شهر بود. در راستای این وظیفه،بلدیه امکان مداخله در امور مربوط به بازار را یافت و تا حدی بر اصناف گوناگون کنترل پیدا کرد. در همین راستا بلدیه به گسترش فضای فیزیکی بازار پرداخت، از سدمعبر توسط کسبه جلوگیری کرد، به بهداشت مواد غذایی که در بازار ارائه می شد، پرداخت و از همه مهم تر به تنظیم بازار کالاهای اساسی مانند نان و گوشت پرداخت. در کنار مخالفت هایی که بخش سنتی جامعه با این تغییرات داشت گروه های دیگر جامعه از این اقدامات رضایت داشتند و حتی برخی از اصناف خواستار ورود بیشتر بلدیه در امور مربوط به بازار و صنف هایشان بودند.
    این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس بهره گیری از اسناد و روزنامه های دوره پهلوی اول تنظیم شده است. هدف این تحقیق بررسی فعالیت های نهاد نوپای بلدیه در زمینه چگونگی عرضه و تقاضای کالاهای اساسی و کنترل و تنظیم بازار است و سعی دارد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که در اثر فعالیت های بلدیه در این زمینه چه تغییراتی در وضعیت معیشت مردم ایجاد شد؟ در پاسخ به این پرسش به وظایف مشخص شده بلدیه در این زمینه پرداخته می شود و سپس اقداماتی که این نهاد در زمینه کنترل اقلام معیشتی مردم انجام داد را بررسی کرده، به اعتراضات و شکایات مردم پرداخته و در نهایت نتیجه فعالیت نهاد بلدیه در این زمینه ذکر می شود.

    کلیدواژگان: بلدیه، کنترل بازار، عرضه و تقاضای کالا، معیشت عمومی، رضاشاه
  • عباس احمدوند صفحات 21-30

    زباره مهم ترین شهر شبه جزیره قطر در قرن دوازدهم قمری است. این شهر که اکنون جزو استان الشمال کشور قطر است، از جمله شهرهای تاریخی این کشور است که به سبب آثار تاریخی و دژ شهر (ساخته شده در 1317 خورشیدی/ 1938) در خرداد 1392 خورشیدی/ ژوئن 2013 جزو فهرست میراث جهانی یونسکو در آمد. شبه جزیره قطر تا پیش از تاسیس زباره به وسیله طایفه عتوب، سرزمینی خشک و با شرایط نامناسب اقلیمی به شمار می رفت؛ هیچ شهر مهمی در قطر آن روزگار وجود نداشت و آن سرزمین به دور از مدنیت، پیوسته جولانگاه اقوام و قبایل باجگذار حاکمان سرزمین های همجوار دیگر بود. تاسیس زباره عملا موجب رونق قطر شد و این شبه جزیره را مورد توجه کشورهای منطقه و حتی دول استعمارگر اروپایی، انگلستان و فرانسه قرار داد. چنان که دخالت های دول استعمار گر و نزاع های قبیله ای موجب ویرانی شهر زباره شد.پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد زمینه شناسی تاریخی، به بررسی موردی ساخت و تاسیس شهری در حاشیه جنوبی خلیج فارس و تاثیر تاسیس آن بر حوادث سیاسی قرن دوازدهم خلیج فارس و به طور خاص استقلال کشور قطر خواهد پرداخت.

    کلیدواژگان: زباره، قطر، بحرین، عتوب، آل خلیفه، آل ثانی
  • محمدتقی ایمان پور، علی یحیایی، زهرا جهان صفحات 31-50

    ایجاد حکومت و اعمال قدرت توسط یک فرد یا گروه و تداوم و پذیرش آن توسط مردم،همواره از دغدغه های اصلی حاکمان و فرمانروایان در جوامع مختلف بوده است که اغلب از آن به عنوان تلاش برای کسب مشروعیت سیاسی یاد می شود. از آنجا که امیران بویه ای در زمانی کوتاه از زندگی ساده قبیله ای به حاکمیت منطقه وسیعی دست یافتند و از قبل الگو و برنامه ای مناسب برای حفظ و تداوم قدرت نداشتند، ناگزیر بودند که این الگو را از شهریاران پیش از اسلام به ویژه ساسانیان که در سده چهارم هجری قمری ارج و منزلت بسیاری در نزد مردم داشتند، اقتباس و با شرایط زمان منطبق کنند. بنابراین آل بویه برای این که حکومتشان توسط مردم بهتر پذیرفته شود، در صدد برآمدند تا با بهره گیری از مفهوم سیاسی سلطنت در ایران باستان یعنی الهی بودن حکومت، وراثت و عدالت به حکومت خود مشروعیت ببخشند. در این پژوهش تلاش بر آن است تا با استخراج اطلاعات از منابع و پژوهش ها و با استفاده از رویکرد تاریخی و روش تحلیلی و توصیفی، به اقدامات آل بویه برای کسب مشروعیت بپردازد.

    کلیدواژگان: آل بویه، ساسانیان، مشروعیت سیاسی، فرهنگ ایران باستان
  • محمد خداوردی تاج آبادی صفحات 51-78

    شیخ احمد احسایی(د. 1241 ق/1825 م) در دوره قاجار با استفاده از منابع معرفتی چهار جنبش فکری: صوفیه، فلسفه، اخباری و اصولی درصدد برآمد نحله جدیدی تاسیس کند و بین اصول عقاید مکتب شیعه وحدت و همدلی ایجاد کند؛ اما این نحله که به شیخیه موسوم گردید بر دامنه اختلافات درونی شیعه افزود و حتی خود احسایی از سوی برخی از علمای شیعه تکفیر شد. پس از مرگ سید کاظم رشتی، یکی از شاگردان او، حاج محمد کریم خان،پسر حکمران کرمان، ابراهیم خان ظهیرالدوله (حک:1218 1240ق/1803 1824م) با توضیح و تبیین یکی از اصول اعتقادی مکتب شیخیه یعنی رکن رابعموفق شد شاخه شیخیه کرمان را پدید آورد. این فرقه نوظهور به زودی پیروانی در کرمان و برخی توابع آن به دست آورد که تا پایان عمر قاجاریه در تحولات محلی موثر واقع شدند.ابراهیم خان ظهیرالدوله به سبب علاقه شدیدی که به افکار و اندیشه های شیخ احمد احساییداشت از مریدان وی گردید، سپس فرزندان و دیگر اعضای خاندان وی به این طریقه تمایل یافتند.ابراهیم خان ظهیرالدوله نخستین حاکمی بود که پس از قتل و غارت های آغا محمدخان منشا خدمات عمرانی و رفاهی در کرمان و دیگر شهرهای این ایالت گردید. این خاندان با تصاحب اراضی کشاورزی و حفر کانال های آبرسانی و قنات تحول عمده ای را در عرصه مالکیت اراضی کشاورزی و تولید داشتند. مضافا آنکه برخی از افراد این خاندان شیخی مسلک به حکمرانی این ایالت منصوب شدند. تجار شیخی نیز با تاسیس برخی از مراکز تجاری و قیصریه نیز به نوبه خود سهم قابل توجهی در رونق بازار و حیات اقتصادی این ایالتداشتند. برخی از طبیبان ماهر و چیره دست کرمانی از خاندان شیخی مسلک ابراهیمی بودند. نیز برخی دیگر از افراد این خاندان برای اولین در کرمانمرکز بهداشتی و درمانیتاسیس نمودند که خوداز شاخصه های مهمرشد عمومی سلامت افراد جامعه به شمار می رود.از دیگر خدمات رفاهی که به وسیله این خانداندر این شهر انجام گرفت می توان به اولین عکاس خانه و احداث خطوط تلگراف و راه های ارتباطی اشاره نمود.

    کلیدواژگان: کرمان، شیخیه، شیخ احمد احسایی، حاج محمد کریم خان، تحولات اقتصادی، تحولات اجتماعی ابراهیم خان ظهیرالدوله، بیمارستان نوریه، عکاس خانه، تلگراف خانه
  • محسن رحمتی، امیر آهنگران صفحات 79-100

    ارمینیه به عنوان یکی از مهم ترین بخش های منطقه قفقاز به علت قرار داشتن بر سر راه جاده ابریشم و مرزهای جهان اسلام با دارالکفر، همواره نقش بارزی در تاریخ تحولات این منطقه ایفاء نموده است. با وجود این که ضعف ناشی از نبود مدارک و اسناد آماری در تاریخ نگاری اسلامی همواره یکی از موانع عمده برای تشریح جغرافیای اقتصادی ارمنستان و دیگر مناطق مختلف تحت سیطره جهان اسلام بوده است؛ اما اشارات اجمالی و گاه ناچیز جغرافی دانان و سفرنامه نویسان ایرانی و مسلمان نیز نتوانسته این ضعف موجود را مرتفع نماید. این پژوهش درصدد است تا با رویکردی توصیفی و تحلیلی که اساس آن بررسی آثار جغرافی نویسان و مورخان ایرانی و عرب قرون اولیه هجری است، ضمن بررسی جغرافیای اقتصادی این منطقه، به شناسایی و تبیین عوامل اثرگذار بر این قضیه بپردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که با وجود تهاجم پیاپی اقوام بیگانه به سرزمین ارمینیه و تاثیرات مخرب آن در اقتصاد این منطقه؛ اما برخی ویژگی های اقلیمی و طبیعی مساعد هم چون وجود دشت های وسیع و حاصل خیز، ناهمواری های بسیار مرتفع و غنی از معادن، دریاچه ها و رودهای گوناگون سبب شده است تا زمینه های لازم جهت تولید انواع صنایع دستی، محصولات کشاورزی و باغی، پرورش کرم ابریشم، پرورش دام و حیوانات بارکش قوی و زیست برخی گونه های نادر ماهیان آبزی و صدور آنها به دیگر مناطق جهان اسلام و شکوفایی اقتصادی و توسعه بازرگانی و تجاری ارمینیه گردد.

    کلیدواژگان: ارمینیه، محصولات کشاورزی و باغی، صنایع تولیدی و دستی، معادن زیرزمینی، تجارت و بازرگانی
  • فاطمه رضایی، مسعود مرادی صفحات 101-120

    دوران حکومت قاجار مصادف با شکل گیری اندیشه ملی گرایی در جهان بهتاثیر از انقلاب فرانسه بود. وقوع انقلاب مشروطه، بازتاب ورود این اندیشه ها به جامعه ایران بود و ایرانیان که در نظام استبدادی، بندگان پادشاه به شمار می آمدند، خواستار حقوق ملی و شهروندی شدند. مفهوم ملت پس از ورود به ایران در تقابل با تفکرات مختلف، به اشکال متفاوتی تعبیر شد. این مقاله، گوناگونی برداشت از مفهوم ملت را در میان اقشار مختلف روشنفکران، علما، حاکمان، توده های مردم وگروه های تاثیر گرفته از اندیشه های مارکسیستی بررسی می نماید و به این نتیجه می رسد که هر کدام از گروه های مزبور با توجه به زمینه فکری و تاثیری که از اندیشه ها و محیط های فکری مختلف گرفتند، مفهوم متفاوتی از ملت در نظر داشتندو در بسیاری موارد، تنها یک جابجایی واژگانی بینمفاهیم رعیت و ملت اتفاق افتاد و ملت به همان مفهوم رعیت بکار رفت.

    کلیدواژگان: عصر قاجار، ملت، روشنفکران، علما، حاکمان قاجار، توده مردم
  • محبوبه شرفی صفحات 121-144

    مهم ترین رکن نظام ضرب سکه و مبادلات پولی درعصر ایلخانی، سکه های فلزی اعم از طلا، نقره و مس بوده که در دوره ای کوتاه، اسکناس نیز به یاری آن آمده است. نظام یادشده نظامی چندفلزی و نه تک فلزی بوده است. تا پیش از اصلاحات غازان، از سیاستی متمرکز تبعیت نمی کرد؛ هریک از ممالک تحت تابعیت ایلخانان، مسکوکاتی با وزن و عیار خاص داشتند که عموما مهم ترین ویژگی آن در بسیاری از ادوار، تقلب در فلز سکه ها و کاهش وزن آنها بوده است. اقتصاد این عصر مبتنی بر نظام یادشده یعنی اقتصادی بر پایه پول و نه مبادله کالا با کالا بوده است. مقاله حاضر می کوشد با شناخت چگونگی وضعیت نظام ضرب سکه و مبادلات پولی درعصر ایلخانی و مهم ترین ویژگی هایان، کارآمدی و ناکارآمدی آن را بر پایه عوامل موثر در آن بشناسد.

    کلیدواژگان: ایلخانان، نظام ضرب سکه، مبادلات پولی، مسکوکات، چاو، برات
  • مهدی صلاح، محمدعلی نعمتی صفحات 145-170

    عصر رضاشاه دوره جدیدی در منازعات حکومت مرکزی با ایلات و عشایر بود. رضاشاه که در روند اوضاع آشفته کشور روی کار آمده بود، سعی در تمرکزگرایی و ایجاد کشوری به سبک ممالک مدرن اروپایی داشت و از این رو تضعیف ایلات وعشایر و اسکان یا تخته قاپو کردن این جامعه سنتی را با توجه به خصلت های مرکز گریز ایلات، درراس برنامه های خویش قرار داد. حضور قوای نظامی رضاشاه در لرستان و تخته قاپوی عشایر این منطقه از سال 1302ش. آغاز و تا سال 1312ش. به طول انجامید. شیوه گردآوری این مقاله با رجوع به منابع کتابخانه ای و نیز روزنامه های دوره زمانی رخداد تاریخی همراه بوده است. مقاله با توجه به مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و مبتنی بر تاریخ تحلیلی انجام گرفته است و یافته های پژوهشی این مقاله نشان می دهد که آنی ترین تاثیر طرح اسکان عشایر در منطقه لرستان، برهم خوردن ساختار اجتماعی و از جمله تضعیف پایگاه اجتماعی روسای عشایر لر، دگرگونی در حیات معیشتی و شغلی و تغییرات جمعیتی منطقه بود با این حال تغییر در شیوه آموزش و پرورش و نهاد قضاوت منطقه نیز موثر واقع شد که می توان در امتداد تغییرات اجتماعی لحاظ نمود.

    کلیدواژگان: رضاشاه، لرستان، ایلات و عشایر، پهلوی، اسکان
  • حبیب الله کاظم نژادی، دادخدا خدایار، علیرضا طاهری، زهرا حسین آبادی صفحات 171-184

    قیام امام حسین (ع) یکی از وقایع بسیار مهم در تاریخ اسلام است. این واقعه که یکی از حوادث محوری تاریخ تشیع می باشد تاثیرات عمیقی بر فرهنگ ایران داشته است؛ از جمله ادبیات و هنر که نشانه های آن به ویژه درهنر نقاشی قهوه خانه ای ظهور کرده است. هدف این پژوهش یافتن تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم حماسه عاشورا در خلق نقاشی های قهوه خانه ای است. امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) و همراهان آنها بعنوان نماد انسان های مومن حقیقی و شهادت طلب در این تابلو ها به تصویر کشیده شده اند و در مقابل، لشکریان اعداء به عنوان عناصر ضد اخلاق و اسلام معرفی شده اند. چنین نقاشی هایی از قداست مذهبی و معنوی برخوردار بوده و بر اساس فرهنگ عاشورایی تولید شده اند. روش تحقیق توصیفی-تفسیری است و بر اساس مطالعه کتابخانه ای و مشاهدات مستقیم و غیر مستقیم آثار نقاشی صورت گرفته است.

    کلیدواژگان: حماسه ی عاشورا، امام حسین(ع)، هنر نقاشی، قهوه خانه، قاجار
  • مصطفی لعل شاطری، عباس سرافرازی، هادی وکیلی صفحات 185-210

    دوره ی قاجار یکی از مهم ترین مقاطع هنری ایران محسوب می گردد، چراکه تاثیر پذیری از هنر غرب به ویژه در نقاشی به صورت محسوسی بروز یافت. با وجود اینکه هنر نقاشی در دوره ی قاجار تا حد زیادی بر اساس بنیادهای هنری عصر صفوی استوار شده بود، در برابر وجوه متنوع هنر غرب که تا حد بسیار زیادی به صورت ظاهری دریافت می گردید، تحت تاثیر قرار گرفت. در این بین تلاش هم زمان و درعین حال متناقض برای تقلید از سنت های درباری و متعاقبا دستاوردهای غربی آغاز شد که نتیجه آن نه تنها بازگشت صحیح و مستقل به روش های سنتی نبود، بلکه هنرمندان و حامیان آنان نیز در فراگیری صحیح و کامل دستاوردهای غربی نیز چندان موفقیتی به دست نیاوردند و صرفا نمود بصری آن به صورت التقاطی سطحی در آثار هنری و ثمره ی آن کاهش تدریجی اسلوب ایرانی و گرته برداری از آثار نقاشان رنسانس از سوی هنرمندان ایرانی و ایجاد سبک هایی تلفیقی به ویژه در عصر ناصری بود. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی و تکیه بر تحقیقات جدید به بررسی روند نفوذ سبک های غربی در نقاشی ایران از ابتدای دوره قاجار (1210ق/ 1795م.) تا پایان عصر حکومت ناصرالدین شاه (1313ق/ 1895م.) و متعاقبا رویکرد پادشاهان قاجار و نقاشان درباری پرداخته و آن را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.

    کلیدواژگان: دوره قاجار، فتحعلی شاه، محمد شاه، عصرناصری، نقاشی، هنر غرب
  • نورالدین نعمتی، سیروس فیضی، شیوا تقوایی زحمت کش صفحات 211-234

    از دوره شاه عباس صفوی بندرعباس به عنوان برترین بندر تجاری ایران در سواحل خلیج فارس شناخته می شد. این برتری تا انتهای دوره صفویه برقرار بود؛؛ ولی پس از آن بندرعباس هرگز رونق سابق را نیافت. این بندر در دوره قاجار به عنوان بندر مجاور بندر بوشهر که مهم ترین بندر تجاری ایران در دوره قاجار محسوب می شد، فعالیت می کرد؛؛ ولی در دوره پهلوی اول که به سبب رشد بندر خرمشهر بندر بوشهر از رونق افتاد، وضعیت اقتصادی بندرعباس به سمت افول بیشتر پیش رفت. نوشتار پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از آمار و اسناد در پی پاسخ به این پرسش است که وضعیت اقتصادی بندرعباس در دوره پهلوی اول چگونه بوده است. این پژوهش بر این فرضیه استوار است که بندرعباس در دوره پهلوی به رکودی که با افول دولت صفوی آغاز شده بود ادامه داد.اگرچه نتیجه بررسی های انجام شده نشان از رشد میزان تجارت و صنعت این بندر دارد؛ اما در این زمان به واسطه بالا رفتن حجم تجارت خارجی خلیج فارس و بنادر خوزستان به دلیل دسترسی ریلی به سراسر ایران، حجم تجارت خارجی تمام بنادر رشد داشته است و بندرعباس در این زمان به لحاظ کیفی همچنان در رکود به سر می برد. نه تنها تجارت خارجی بلکه صنعت، کشاورزی و اقتصاد داخلی بندرعباس نیز نسبت به سایر شهرهای ایران ضعیف و ناکارآمد بود.

    کلیدواژگان: بندرعباس، اقتصاد، تجارت، صنعت، کشاورزی
  • مهدی وزین افضل، مرتضی نورایی، علی اکبر جعفری صفحات 235-260

    تحول در راه سازی شوسه در ایران، از دوره قاجار شروع شد. در این تحول، نقش روشنفکران، قدرت های خارجی و پیوستن ایران به اقتصاد جهانی، بسیار مشهود بود. در این دوره توسعه راه سازی در کشور، به طور مستقیم با اقتصاد، رشد اجتماعی، بهداشتی و در نهایت توسعه و پیشرفت کشور در رابطه بود. ایجاد راه شوسه متناسب با اقتصاد و جمعیت منطقه مازندران، از دوره صفویه به عنوان یکی از اهداف نظام حاکمه مطرح بود تا اینکه در دوره ناصرالدین شاه قاجار(1264-1313ه.ق)، این طرح عملیاتی شد و راه شوسه مازندران ساخته شد. از نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی و در دوران سلطنت ناصرالدین شاه، با رشد جریانهای اقتصادی و سیاسی جهان غرب و پیوستگی روزافزون اقتصاد و سیاست کشورها با یکدیگر، حکومت ایران متوجه نیاز به راه های نوین شد؛ ولی در این راستا مشکلات و چالش های جدی فراروی شاه قاجار برای ایجاد راه های شوسه وجود داشت که مهمترین آنها نگرانی های سیاسی و نظامی از ایجاد چنین راه هایی بود. راه های جدید می توانست ساختار سنتی ارتباطات در ایران را به نفع قدرت های خارجی همسایه تغییر دهد، قدرت قبایل و طوایف ایلی را گسترش داده و در نهایت پایتخت سیاسی کشور را در معرض هجوم نظامی آسانتر قرار دهد. ناصرالدین شاه برای غلبه بر این نگرانی ها، سیاست توسعه تدریجی راه ها و حرکت توام با احتیاط را در پیش گرفت. وی اولین سعی جدی خود برای ساخت راه شوسه را معطوف به ساخت راه مازندران کرد. زیرا در مازندران، نفوذ قدرت های خارجی کمتر بود، طوایف رقیب نیرومندی وجود نداشت و طوایف ساکن منطقه روابط تنگاتنگی با دولت قاجار داشتند و از نظر اقتصادی نیز می توانست پایتخت سیاسی را در مسیر رشد و شکوفایی قرار دهد. در این مقاله مشکلات و فرایند راه سازی شوسه را در منطقه مازندران با تاکید بر سیاست های داخلی و خارجی ناصرالدین شاه مورد بررسی و تبیین قرار می گیرد.

    کلیدواژگان: راه شوسه، مازندران، ناصرالدین شاه، توسعه، اقتصاد، قدرت های خارجی
  • شهرام یوسفی فر، آذر جلیلیان، هوشنگ خسروبیگی، سید ابوالفضل رضوی صفحات 261-273

    آموزه های دین اسلام بر برپایی قسط و عدل تکیه دارد. از همین رو، حکومت های دوره میانه اسلامی تلاش داشتند تا برای کسب مشروعیت سیاسی در این راستا عمل نمایند و به همین منظور به برپایی دیوان مظالم اهتمام خاصی داشتند. در دوره اخیر و به ویژه دوره حکومت سلجوقیان، نیاز به برپایی دیوان مظالم به تاسی از سنت ایران باستان بیشتر احساس می شد که با توجه به خاستگاه تاریخی از نظر دینی و اجتماعی، نیازمند کسب مشروعیت سیاسی بودند. بر این اساس دیوان مظالم به عنوان بخشی از ساختار نظام قضا در این دوره کارکردی سیاسی یافت. از این رو، پژوهش حاضر تلاش دارد تا ضمن بررسی تاریخی دیوان مظالم در دوره میانه اسلامی، به این مساله پاسخ دهد که کارکرد سیاسی متصور از دیوان مظالم نزد سلجوقیان چه بود؟ فرضیه اذعان دارد که کارکرد دیوان مظالم در دوره مذکور بیشتر جنبه صوری داشته است و هدف از آن نمایاندن تلاش سلطان به عنوان دادرس عالی مملکتی بود.

    کلیدواژگان: سلجوقیان، دیوان مظالم، امنیت، عدالت
|
  • Pages 1-20

    Conrtol and regulation of urban markets have been among the areas that government put their influence at the area of Reza Shah. He used different tools to regulate the market. One of these was 'Baladieh'. A newborn organization which was used in the area of pahlavid I as a tool to repair society and was an important element. One of the functions of Baladiyeh was regulating the market and preventing from famine and shortage of basic goods. As such, Baladiyeh developed the physical aspect of Bazar and took control of some of ies elements. In so doing, it also prevented from blocking the pass ways, controlled the health system of Bazar and most notably regulated the selling of basic goods such as bread and meat. Baladiyeh had some people who opposed it while some others favored it and asked for more control. This descriptive-analytical study strives to use the documents and newspapers from first pahlavi period. The aim of the study is to examine the activities of the new born Baladiyeh in relation to production and distribution of basic goods as well as the regulation of the market. It also aims to answer what modifications were made in the people life by Baladiyeh activities? To answer this question, clear tasks of Baladiyeh are reported and then its functions in controlling the basic goods of people are studied. Finally, complaints of people are examined and the results of Baladiyeh performance are reported.

    Keywords: Baladiyeh, Regulating the market, Supply demand public life, Reza Shah
  • Pages 21-30

    Zubara was the Most Important City of Qatar Peninsula in 18th Century. Zubara, located in al-Shamal Province of Qatar Sheikdom today, is a Historical City of the Country and is Famous for Its Historical Monuments, especially Zubara Castle (Built in 1938, Added to UNESCO World Heritage List by June 2013). Qatar Peninsula was a Dried Land with a Bad Clime until the Establishment of Zubara by Atub Tribe. There was no Real City in the Peninsula and Actually Uncivilized Qatar was Arena of Tribes whom was tributary of Neighbor Rulers. The Establishment of Zubara Really Boomed Qatar; Regional Countries and European Colonial Powers Such as France and Britain Paid Attention to Qatar Peninsula. Although Colonial Interferences and Tribal Disputes Destructed the City Later on. This Paper Uses Historical Grounds and Survey the Establishment of a City in Southern Shores of Persian Gulf as a Case Study ; The Article will Check the Impact of Zubara Establishment on Persian Gulf Political Events during 18th Century and Especially Independency of Qatar.

    Keywords: Zubara, Qatar, Bahrain, Atub, Al-i- Khalifa, Al-i- Thani
  • Pages 31-50

    Establishment of a government and implementation of power by a person or a political group and the acceptance of the authority of government by people always have been the main concern of rulers in various societies which this phenomena is called the political legitimacy . Since the Buyids dynasty succeed to governorship of an extensive area in short time and since they did not have a pre-plan idea about how to rule and manage the land under their rule, thus had to follow the ancient Iranian system of governorship, in particular, Sasanian whom were well-known in fourth century A.H. Thus, in order to be accepted by their people, they in first step, try to legitimize their rule by using the concept of political legitimacy of government in ancient Iran, including the concept of the king's divinity origin, the concept of inheritance and justice. In this research, based on historical sources and research and by using historical research methods it has been tied to examine Buyids attempt to legitimate their rule in Iran during fourth centuries.

    Keywords: Buyids, Sasanian, Political legitimacy, Ancient Iran culture
  • Pages 51-78

    During the Qajar period, Shaykh Ahmad ibn Zayn al-Dín ibn Ibráhím al-Ahsá'í (d. 1241 AH / 1825 AD), using the epistemic resources of the four intellectual movements such as Sufism, philosophy, Akhbari, and Usuli, sought to establish unity and empathy in the principles of the Shiite school of thought;But this religious movement, expanded the Shia's internal differences. Shaykh Ahmad al-Ahsaʼi was excommunicated by some Shiite scholars. After the death of Sayyid Kazim Rashti,, one of his disciples, Hajj Mirza Mohammad Karim Khan Kermani (1810 - 1873), the son of the ruler of Kerman, Ibrahim Khan Zahir al-Dawlah (ruled 1218 1240 AH / 1803 1824), succeeded in creating the Shaykhi community of Kerman branch. A particularly controversial doctrine developed by Kermani is the doctrine of the al-Rukn al-Rābi. This emerging community soon gained its followers in Kerman and its surrounding areas, and it became effective in the local economic and social evolutions of Kerman by the end of the Qajar period.

    Keywords: Kerman, the Shaykhi community, Shaykh Ahmad al-Ahsaʼi, Hajj Mohammad Karim Khan, economic-social evolutions
  • Pages 79-100

    Arminiye as one of the most important parts of the Caucasus region and because of being on the Silk Road and the borders of the Islamic world with Dar-alKufr, has always played a significant role in the history of this area has changes.Despite weakness due to lack of documents and statistics on Islamic historiography has always been one of the major impediments to describe the geography of the Armenian economy and other areas under the control of the Islamic world, but remarks brief and sometimes little geographers and travel writers Iranians and Muslims failed these weaknesses are overcome.This study attempts to descriptive and analytical approach based on the effects of Iranian and Arab geographers and historians of the early centuries AH, is studying economic geography of the region, to identify and explain the factors influencing these cases pay.Research findings show that despite repeated invasions of foreign nations in the land of Arminiye and its destructive effects on the economy of the area, but some as favorable climatic and natural characteristics, there is a large plains and Fertile, Very high roughness and rich in minerals, Various lakes and rivershas made To fieldsfor productiontypes ofhandicrafts, Agricultural and horticultural products, sericulture, animal husbandry and strong draft animals and the environment, some species of rare fish and aquatic export to other regions of the Islamic world and the prosperity and development of the commercial Arminiya.

    Keywords: Arminiye, Agricultural, horticultural products, Manufacturing, manual, Underground mining, Business, Economy
  • Pages 101-120

    The era of the Qajar government coincided with the formation of the thought of nationalism in the world as a result of the French Revolution. The occurrence of the Constitutional Revolution reflected the entrance of these ideas into Iranian society and Iranians demanded national and citizenship rights from the Qajar Autocracy. in opposition to different thoughts, the concept of the nation was interpreted in different ways after entering Iran. This paper examines the diversity of conceptions of the nation meaning among different classes of intellectuals, scholars, rulers, masses of people and groups influenced by Marxist ideas. And it turns out that each of these groups considered a different concept of the nation with respect to the field of thought.

    Keywords: Qajar era, nation, intellectuals, scholars, Qajar rulers, masses of people
  • Pages 121-144

    The most important foundations of the coinage system and exchanges in the Ilkhanate era were metal coins including gold, silver and copper. In the short run, paper money or Banknotes also became popular. So, the system was Multi-metal. Until the Ghazan reforms, it did not follow a centralized policy. Each of the countries under the jurisdiction of the Ilkhanate had a special weight and carat. Generally, its most important feature in many times was coin fraud and weight loss. The economy of this era was based on money, and barter system of exchange did not have much place. The present article tries to recognize the status of the system of coinage and exchanges in the Ilkhanate era, its most important features, its efficiency and ineffectiveness based on its effective factors.

    Keywords: Ilkhanate, Coinage system, exchanges, coins, chao
  • Pages 145-170

    Reza Shah Era wae a new age in the central government disputes with Nomadic tribes. Reza Shah who came to power in the chaotic situation in the country, tried to make in Iran centralization and the creation of a modern country like style of European countries. So, he placed in the top of his programs: Weakening of nomadic tribes, putting or cancelling of this traditional society, according to centrifugal characteristics of States. Reza Shah's military presence in Lorestan begins in 1302 until 1312. The collecting method of this article is by referring to the library refferences and also searching to the newspapares of that time. This article has been done according to library and documentary studies, and based on historical analysis. Research findings of this article shows that the most immediate impact of Nomads settling project in Lorestan, disrupting the social structure, undermining the social base of the directors of Luri nomadic, changing in economic life and career and changes in population of the region. However, the change in the way of education and the judgment of region was effective, that can be practical along social change.

    Keywords: Reza Shah, Lorestan, nomadic tribes, besides, settling
  • Pages 171-184

    Imam Hussein's uprising (as) is one of the most important events in the history of Islam . This events is one of the pivotal events in the history of Shi'ism and had profound effect on the culture of Iran, including literature and art, specially in Coffeehouse Painting. The purpose of this research is finding direct and indirect effects of Ashura epic in creating the Coffeehouse Paintings. Imam Hussein (AS) and Hazrat Abolfazl (as) and along with them as the true symbol of the Pious and martyrdom -seeking are depicted in the Painting and in contrast armies of enemies of Islam are Presented as immoral elements. Such Paintings of religious and spiritual sanctity and has been Prouduced by the culture of Ashura. The research methodology is description-inter predation, based on library studies and directly or indirectly observations of Coffeehouse paintings.

    Keywords: Ashura epic, Imam Hussein (AS), Painting art, Coffeehouse
  • Pages 185-210

    The Qajar period is one of the most important sections of art in Iran. The explicit effects of West art culminated in the age which the painting were also affected. In the Qajar period painting consciously inspired by the art of the Safavid period. In this period, traditional art retracted versus the various effects of western art that was received superficially, and affected the same and contradictory effort for returning to court traditions and following the Western achievements. The result of these efforts, no serious, true and independent return to the traditional format and no complete receipt of western academic achievements, but its expression came superficially eclectic at artwork and Its result is nothing but the gradual loss of Iranian method and copying the works of the masters of the Renaissance at the Iranian painters, and creating fusion styles especially in the era of Naseri. The present study aims to investigate the process of influence of Western styles in the Iranian painting from the beginning of Qajar period (1210 A.H / 1795 A.D.) to the end of Naser al-Din Shah rule (1313 A.H / 1895 A.D.) and consequently the approach of Qajar kings and court painters by the descriptive-analytical method and based on recent research and scrutinize and analyze it.

    Keywords: Qajar period, Fath Ali Shah, Mohammad Shah, Naseri era, painting, West art
  • Pages 211-234

    Bandar Abbas under the Shah Abbas reign (1571-1629) become the center of economic activity after the shah was able to throw out the Portuguese forces. However, the area experienced fundamental changes after the weakening of the Safavid dynasty and abruption of affairs in Iran during the Afshar and Zand periods by the extensive emigration of Arabs to this area. In the First Pahlavi period, centralization of political power and the formation of an organized naval force in Iran the security and order was restored. At this time, the state enforced an economic renovation policy and thus made substantial changes in the people’s economic life. But the harbors in the north got the priority in national and international trade. The present paper examined this question that how Bandar Abbas lost its economic and transit significance under the first Pahlavi period, and reflects on whether the new development and economic renovation policy under the first Pahlavi was in any way responsible for the collapse of Bandar Abbas’ economic glamour and prosperity.

    Keywords: Policy, Economy, Bandar Abbas, Renovation, Trade
  • Pages 235-260

    The development of road construction in Iran began from the Qajar period. The role of intellectuals, foreign powers and Iran's joining the global economy was very evident in this transformation. From the second half of the nineteenth century and during the reign of Naser al-Din Shah Qajar, with the growth of the West world economic and political currents and the ever-increasing integration of the economy and politics of the nations, the Iranian government noticed the need for new roads. In this regard, the Qajar king encountered serious problems and challenges for the creation of such roads. Political and military concerns was most notable challenges. In order to overcome such concerns, Nasser-al-Din Shah take a policy of gradual and warily development of the roads. He made his first serious attempt towards the construction of the Mazandaran carriageway. In this article, the problems and the process of road construction in Mazandaran with an emphasis on internal and external policies of Naser al-Din Shah are discussed and explained.

    Keywords: carriageway, Mazandaran, Naser al-Din Shah Qajar, Development, Economy, Foreign powers
  • Pages 261-273

    The teachings of the Islamic religion are based on the establishment of justice. Therefore, the governments of the Islamic Middle Ages were struggling to gain political legitimacy in this regard. As a result, they paid special attention to establishment of the Divan-e Mazalem. As a result, the Great Seljuk for the sake of various political reasons paid special attention to setting up such Divan. Therefore, the present research attempts to answer this question: What were the political functions of the Divan-e Mazalem in Great Seljuk Empire? The hypothesis acknowledges that the function of the Divan-e Mazalem in the aforementioned period was more formal in nature, and pursued a particular goal.

    Keywords: The Great Seljuk Empire, Divan-e Mazalem, Security, Justice