فهرست مطالب

پژوهش های تاریخی ایران و اسلام - پیاپی 22 (بهار و تابستان 1397)

مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام
پیاپی 22 (بهار و تابستان 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/02/17
  • تعداد عناوین: 12
|
  • علمی و پژوهشی
  • حمید احمدی صفحات 1-23

    هدف این مقاله بررسی ابعاد داخلی، منطقه ای و بین المللی مداخله انگلستان در مناطق بلوچ نشین ایران در 1916 در جریان جنگ جهانی نخست است. کتاب مهاجمان سرحد ژنرال رجینالد دایر فرمانده عملیات نظامی انگلستان در رویارویی با سرداران بلوچ ایرانی تنها شرح مفصل بجای مانده از این رویداد مهم محلی در ایران است. بااین همه روایت دایر تصویر کاملی از این رویارویی ها به دست نداده و پرسش های زیادی را درباره این رویداد و زمینه ها و پیامدهای آن بجای می گذارد. آگاهی درست از این امر تنها با کنکاش پیرامون زمینه های ملی، منطقه ای و بین المللی آن امکان پذیر است. هدف این پژوهش تلاش در جهت روشن کردن این ابعاد سه گانه زمینه های رویارویی سرداران بلوچ با انگلیسی ها و نیروهای نظامیان است. نویسنده بران است که مبارزات سرداران بلوچ ایرانی با استعمار انگلستان در چهارچوب درک رابطه و هماهنگی آن ها با نخبگان سیاسی مشروطه خواه و استقلال طلب ایران در سطح ملی، تاثیر فتواهای جهاد علیه متفقین در منطقه بر مبارزات آن ها در سطح منطقه ای و بهره گیری انگلستان از ابزار ارتباط آلمان ها با بلوچ های ایران که چندان واقعی نبود در سطح بین المللی قابل فهم است.

    کلیدواژگان: بازی بزرگ، سرداران بلوچ، مشروطه ایران، نخبگان سیاسی، جهاد
  • ابوالفضل رضوی صفحات 25-42

    هجوم مغول و نابسامانی های پس ازآن، ساختار سیاسی و حیات اقتصادی- اجتماعی بخش مهمی از ایران را دچار گسست کرد و تا مدتی زمینه های لازم برای از میان رفتن نابسامانی های مذکور هموار نگردید. نوشتار حاضر با طرح این سوال که: پیشینه قومی- قبیله ای حاکمان مغولی پیش از تشکیل حکومت ایلخانان در احیای سنن حکومتی ایرانی و امنیت بخشی به اوضاع چه تاثیری داشته و در نظام مندی ساختار سیاسی عهد ایلخانی از چه جایگاهی برخوردار بوده است؟ بر این باور است که تلاش برای کاستن از شدت نابسامانی های حاکم بر ایران، نابسامانی هایی که مبهم بودن جایگاه سیاسی ایران در تقسیم اولوس های چنگیزی و نگرش مقطعی و موقتی مغول ها به این سرزمین آن را تشدید می کرد، از سوی نمایندگان اعزامی مغول که پایگاه قومی- قبیله ای متمدن تری داشتند آغاز شد. این کارگزاران مغولی با بهره گیری از پیشینه تمدنی خویش و سهمی که نمایندگان قبیله ای آن ها در نظام مندی قدرت نوظهور مغولی داشتند، موجبات احیای سنن سیاسی ایران را فراهم کردند و انتقال تجربیات ایشان در نهادینگی حکومت ایلخانی و روالمندی سنن سیاسی این عهد، سهم به سزایی داشت.

    کلیدواژگان: مغول، ایلخانان، قراختائیان، اویغورها، اویرات ها
  • عظیم شه بخش صفحات 43-56

    این مقاله حوادث رویارویی بلوچ های ساحل مکران با پرتغالی ها را بر اساس روایات تاریخی و همچنین اشعار حماسی بلوچی مورد برسی قرار می دهد. با توجه به در دسترس نبودن منابع تاریخی قابل اتکا آگاهی های جمع آوری شده از این اشعار حماسی می تواند در این خصوص مفید باشد. این اشعار حماسی نه تنها جزییات حضور و یورش پرتغالی ها را به خلیج فارس و سواحل دریای مکران روایت می کند بلکه درباره نبردهای قهرمانانه ی بلوچ های نیز منابعی سودمند می باشند. سوال اصلی تحقیق این است که بازتاب نبردهای پرتغالی ها با بلوچ ها در اشعار حماسی بلوچی چه بوده است؟ در ادامه فرض تحقیق بر این مسئله استوار است که بازتاب نبردهای پرتغالی ها با بلوچ ها در اشعار حماسی بلوچی جلوه ای خاص داشته و سینه به سینه روایت شده است. در متن این اشعار شفاهی از شخصیت پهلوانی- حماسی همل هوت به عنوان فرمانده بلوچ ها و سرداری که در راس نبردهای موفقیت آمیز فراوانی علیه پرتغالی ها قرار داشته است، یاد می شود.

    کلیدواژگان: نبردهای پرتغالی ها- بلوچ ها، خلیج فارس، شعر حماسی، مکران، میر همل هوت
  • رضا صحت منش، محمد مهدی خلج صفحات 57-88

    وابستگی به خاندان قاجار از مهم ترین معیارهای انتخاب حکام ایالات در دوره قاجاریه بود، در تعیین حکام کرمان نیز این معیار لحاظ می شد. علیرغم این، دو خاندان غیر قاجاری یعنی خاندان وکیل الملکی و بختیاری خارج ازاین رویه مرسوم در این دوره به حکومت کرمان و بلوچستان رسیدند. خوانین بختیاری بین سنوات 1912 م/1330 ق تا سال 1923 م/1342 ق در کرمان مصدر کار بودند. پژوهش پیش رو با روش توصیفی – تحلیلی و با بررسی اسناد، منابع تاریخ محلی کرمان، تاریخ محلی بختیاری و مطالعات جدید در پی پاسخی برای این پرسش است که بختیاری ها بر اساس چه انگیزه ها و اهدافی به حکومت کرمان تعیین شدند؟ یافته های پژوهش حاکی است که دو خاندان غیر قاجاری یعنی خاندان وکیل الملکی و خاندان بختیاری 28 سال، و بیش از 20 درصد از 135 سال طول مدت حکومت کرمان در دوره قاجار را، حکومت کردند. مدت زمان حکومت بختیاری ها در کرمان 66/6 درصد کل میزان حکومت در دوره قاجار بود. حکام بختیاری کرمان وابستگی زیادی به انگلستان داشتند و به قدرت رسیدن آن ها در کرمان مبتنی بر اعمال نفوذ انگلستان بود. تعیین آنان به حکومت کرمان و بلوچستان نقش مهمی در بازیابی قدرت مورد تهدید انگلستان در سال های منتهی به جنگ جهانی اول در این منطقه داشت.

    کلیدواژگان: حکام بختیاری، قاجار، کرمان، انگلیس، آلمان، جنگ جهانی اول
  • محمدتقی ایمان پور، عبدالله صفرزایی، علی ناظمیان فرد صفحات 89-108

    اندرزهای شاهان ساسانی ازلحاظ تربیتی چنان ارزشمند بود که در دوره ساسانیان، در ابعاد متعدد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مورد استفاده کاربردی قرار گرفت. علاوه بر این، در ایران دوره اسلامی نیز این اندرزها در ابعاد متعدد، توسط اقشار مختلف، ازجمله: فرمانروایان، وزرا و نویسندگان نصیحت نامه ها، به کار گرفته شد. یکی از نویسندگان نصیحت نامه ها در ایران دوره اسلامی که از طبقه حاکم نیز به شمار می رفت، عنصرالمعالی بود. تنوع آرای تربیتی عنصرالمعالی در قابوس نامه، نشانگر آن است که در تدوین و شکل گیری آرای وی، منابع متعددی دخیل بوده است. با این اوصاف، بررسی اندرزهای شاهان ساسانی به عنوان یکی از منابع دخیل در شکل گیری آرای تربیتی عنصرالمعالی، جای تحقیق دارد. سوال مطرح شده، این است که اندرزهای شاهان ساسانی چگونه و در چه ابعادی بر آرای تربیتی عنصرالمعالی تاثیرگذار بوده است؟ اهمیت این موضوع تبیین فرایند چگونگی درهم آمیختن اندرزهای دوره ساسانی با آموزه های اسلامی است، که حاصل این آمیزش، پدید آمدن آثاری بود که جزو منابع تربیتی ایران دوره اسلامی محسوب می شدند. در تحقیقاتی که تاکنون راجع به آرای تربیتی عنصرالمعالی انجام گرفته، توجهی به تاثیر اندرزهای شاهان ساسانی بر آرای تربیتی وی نشده است. هدف این نوشتار، واکاوی چگونگی تاثیر اندرزهای شاهان ساسانی بر آرای تربیتی عنصرالمعالی در قابوس نامه است، که با استفاده از منابع کتابخانه ای به روش تاریخی با توصیف، تحلیل و مقایسه داده ها انجام گرفته است

    کلیدواژگان: شاهان ساسانی، تاثیر اندرزها، عنصرالمعالی، آرای تربیتی، قابوس نامه
  • یزدان فرخی، آرش امین پور صفحات 109-131

    با ظهور صفویه و شکست های حکمرانان آق قویونلو و متواری شدن آن ها به دیاربکر، حوادث سیاسی مهمی در این منطقه روی داد. با وقوع جنگ چالدران که نقطه تلاقی و برخورد سیاست های شاه اسماعیل صفوی و سلطان سلیم عثمانی بود، امرای کرد دیاربکر نیز درگیر مسائل سیاسی میان ایشان شدند. از سوی دیگر انتزاع همیشگی آناتولی شرقی از قلمرو ایران اسلامی از مهم ترین مسائل مهم تاریخی است که در این میان نقش کردها نیز شایان بررسی است. جایگاه کردهای دیاربکر و نیز جزیره در سیاست شاه اسماعیل و سلطان عثمانی و نیز نقش ایشان درنتیجه و پیامد جنگ چالدران چه بود؟ ای پژوهش به شیوه تحلیلی و توصیفی در تلاش است که به پرسش های اخیر پاسخ گوید. به نظر می رسد شیوه تعامل شاه اسماعیل با قبایل کرد در منطقه دیاربکر و جهت گیری سیاسی این قبایل تاثیر قابل توجهی در تحولات سرزمینی میان ایران عثمانی داشته است. این پژوهش نشان می دهد که گرایش کردها به شاهزادگان آق قویونلو، درگیری آنان با قزلباش ها، سیاست جایگزینی قزلباش ها به جای امرای بومی کرد، شکست چالدران و سرانجام نقش اختلاف مذهبی در انتزاع دیار بکر از قلمرو صفوی نقش داشتند

    کلیدواژگان: کردها، صفویان، شاه اسماعیل، عثمانی، دیاربکر، چالدران
  • مرضیه قاسمی، علی حاتم، فرهاد تهرانی صفحات 133-152

    اهمیت اجتماعی برخی از مکان ها در زندگی مردم، از دیرباز موجب شکل گیری فرهنگ خاصی در این مکان ها شده است. فرهنگی که در گستره تعاملات اجتماعی مردم شکل گرفته و در تاروپود زندگی آن ها ریشه دوانده است. حمام ها یکی از مکان هایی هستند که به واسطه حضور اقشار اجتماعی مختلف، جایگاه شکل گیری آداب فرهنگی و محل گسترش برخی از مشاغل خاص بوده اند. در این پژوهش که با هدف شناختن جایگاه حمام در زندگی مردم، به شیوه توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای، انجام پذیرفته است، تلاش گردیده تا بدین پرسش اساسی پاسخ داده شود که؛ حمام در بافت تاریخی - اجتماعی قدیم ایران، چه جایگاهی داشته است؟ لذا در این پژوهش در دو بخش اصلی: ویژگی های حمام به عنوان یک سازه معماری، و فرهنگ حمام و آداب رایج در آن، بدین مسئله پرداخته شده است. نتیجه این بررسی ضمن این که نشان از اهمیت حمام در بافت شهری قدیم ایران دارد، نشان از گسترش باورها و آداب خاصی نیز دارد که نه تنها در معماری فضای حمام، بلکه در رفتار و منش مردم در این مکان نیز قابل مشاهده است.

    کلیدواژگان: حمام های تاریخی، صفویه، قاجار، فرهنگ عامیانه، فضای اجتماعی، دلاکان
  • محمدکریم یوسف جمالی، پریسا گنجی، بهزاد معینی سام، نادره نفیسی صفحات 153-173

    در ایران باستان بنا بر سنتی دیرینه جامعه به سه یا چهار طبقه تقسیم می شد. صاحب نظران بر این باورند که این میراث مشترک به دوران هندواروپایی برمی گردد که رد پای آن را می توانیم در جوامع و باورهای اقوام هندواروپایی بیابیم. بررسی منابع حاکی از وجود طبقات مختلفی در جامعه ایران باستان بوده است ازجمله ی این طبقات روحانیون، جنگجویان، دبیران، کشاورزان و صنعتگران بوده است. اما موضوعی که مهم است، اینکه آیا این تقسیم بندی بر پایه باورهای مذهبی و خدایان آنان حاصل شده و یا عاملی اجتماعی هم در آن دخیل بوده است. تقسیم بندی طبقات اجتماعی در متون دینی و غیردینی چه تفاوتی باهم داشته است. ازآنجاکه بیشتر اطلاعات و داده های ما از متون دینی و غیردینی ایران باستان است، در پی یافتن منشا این تقسیم بندی و چگونگی این تقسیم بندی در تاریخ ایران باستان هستیم.

    کلیدواژگان: طبقات اجتماعی، هندواروپایی، ایران باستان، اوستا، پهلوی
  • علیرضا ابطحی، علی نادریان فر، سهیلا ترابی فارسانی صفحات 175-198

    منطقه بلوچستان علیرغم اهمیت خاص و استراتژیک، ازجمله مناطقی است که در طول سال های حاکمیت قاجار کمتر موردتوجه قرارگرفته است. این منطقه تا قبل از سال 1307 ه. ش از نهضت فرهنگی مملکت بهره چندانی نداشت و آموزش اندک و محدود بود، اما باروی کار آمدن رضاشاه و استقرار ارتش در این منطقه، گام های مهمی در راستای سوادآموزی اطفال بلوچ برداشته شد. بنابراین هدف از این تحقیق، بررسی سیر تحول و عملکرد مدارس نوین در بلوچستان می باشد. بر این اساس، با توجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق به روش تاریخی و به شیوه توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد نویافته تلاش گردید علاوه بر علت عدم توسعه و پیشرفت مدارس نوین در بلوچستان، واکنش مردمان بلوچ نسبت به تاسیس مدارس نوین و نقش نظامیان در توسعه این مدارس موردبررسی قرار گیرد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که پس از عملیات قشون در بلوچستان و استقرار ارتش در سال 1307 ش. دولت توجه خود را معطوف به گسترش مدارس نوین نمود؛ اما مردمان بلوچ نه تنها در ابتدا واکنش مثبتی نسبت به این گونه اقدامات نشان نداد بلکه به مقاومت در برابر آن نیز بر خواست. از طرفی دیگر، عدم وجود ادارات دولتی، وسعت زیاد منطقه، فقدان وسایل ارتباطی، عدم آشنایی بلوچ ها با فواید تحصیل، مشکلات تهیه لوازم تحریر، فقر مردم و ناتوانی در تهیه لباس متحدالشکل، تبلیغات سوء روحانیون مذهبی علیه مدارس نوین، و از همه مهم تر استخدام و جذب آموزگار و بی اعتنایی دولت به امور فرهنگی، از عوامل اصلی عدم توسعه و پیشرفت مدارس نوین در بلوچستان بوده است.

    کلیدواژگان: بلوچستان، رضاشاه، ارتش، مدارس نوین، دوست محمدخان بارکزائی
  • اکرم ناصری، عباس سرافرازی، زهرا علیزاده بیرجندی صفحات 199-227

    کتاب تاریخ جهانگشای نادری تالیف میرزا مهدی خان استرآبادی یکی از مهم ترین منابع تاریخ نگاری سلسله ای عصر افشاریه است. نوشتار حاضر بر مبنای روش توصیفی-تحلیلی می کوشد که از طریق مطالعه شاخصه های بینشی و روشی استرآبادی در نگارش تاریخ جهانگشای نادری، چگونگی بازتاب فضای سیاسی-اجتماعی حیات مورخ را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. در قلمرو تاریخ نگاری و نقد تاریخی توجه به بینش و روش مورخ امری ضروری است. بینش و روش در تاریخ نگاری دو مقوله تفکیک ناپذیر و مرتبط با یکدیگرند. شناخت مورخ و اثر تاریخ نگارانه ی او مبنای شناخت زمانه اوست و فهم متون تاریخ نگارانه در هر عصری مستلزم شناخت عناصر روشی و بینش حاکم بر متن تاریخی است. در واکاوی بینش استرآبادی در جهانگشا به گرایش ها، باورها و تمایلات اثرگذار مورخ در چند محور مشیت گرایی، نخبه گرایی، بینش مذهبی، اجتماعی و انتقادی پرداخته شده است. در بررسی روش استرآبادی در جهانگشا، مولفه هایی که در مباحث روش شناختی مدنظر قرار می گیرد، نظیر ویژگی های سبکی، منابع مورداستفاده مورخ و عواملی ازاین دست مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. دستاوردهای این پژوهش نشان می دهد که در پیدایی و نگارش تاریخ جهانگشای نادری، عواملی چون بافت و موقعیت اجتماعی و سیاسی حیات استرآبادی و گرایش های فردی مولف در کنار ویژگی های زبانی در پرتو شرایط و موقعیت زمانه بر بینش و روش تاریخ نگارانه ی متون این عصر تاثیر گذارده است.

    کلیدواژگان: میرزامهدی خان استرآبادی، تاریخ جهانگشای نادری، حیات سیاسی-اجتماعی، بینش، روش
  • تحلیل وضعیت نهاد اتابکی و جایگاه اتابکان در حکومت سلجوقیان کرمان
    جمشید روستا صفحات 229-254

    حکومت محلی سلجوقیان کرمان در حدود سال 433 ه.ق و به همت ملک قاورد بن چغری بیگ تاسیس گردید. حکومتی که پس از وی نیز در خاندان او به‌صورت موروثی باقی ماند و تا سال 583 ه.ق تداوم یافت. نوشتار حاضر با کاربرد روش تحلیلی بر آن است تا در گام نخست به معرفی حکومت مذکور در مقدمه، پرداخته و در دومین گام ضمن واکاوی نهاد اتابکی و وظایف اتابکان نزد ترکمانان سلجوقی، وضعیت این نهاد را در حکومت سلجوقیان کرمان موردبررسی قرار داده و مقتدرترین اتابکان این دولت را معرفی نماید. پرسش تحقیق در این نوشتار عبارت است از اینکه: نهاد اتابکی در حکومت سلجوقیان کرمان چگونه بوده و اتابکان این حکومت از چه جایگاهی برخوردار بوده‌اند؟ نتیجه‌ی به‌دست‌آمده از این نوشتار، نشانگر آن است که اتابکان سلجوقی کرمان از اقتداری روزافزون برخوردار بوده و نقش آنان در انتقال قدرت از یک حاکم به دیگری، از نهاد وزارت و وزرا نیز بیشتر است. رویکردی که خاص سلجوقیان کرمان بوده و نسبت به سایر شاخه‌های سلجوقیان – به‌ویژه سلجوقیان بزرگ- از تازگی برخوردار است.

    کلیدواژگان: وضعیت، نهاد اتابکی، جایگاه اتابکان، سلجوقیان، کرمان
  • بررسی مالیات و تاثیر آن بر زندگی روستاییان در دوره صفویه
    علی اکبر جعفری*، اصغر فروغی ابری، محسن شانه ای صفحات 255-273

    دوره صفویه به‌واسطه ایجاد تغییر در نگرش دینی یکی از مهم‌ترین ادوار تاریخی است. در این مقاله به بررسی مقدماتی وضعیت روستاییان به‌مثابه یکی از گروه‌های فرودست در دوران صفویه از بعد اقتصادی خواهیم پرداخت. روستاییان در دوران صفویه یکی از مهم‌ترین گروه‌های اجتماعی برای تامین نیازهای ملی دولت مرکزی بودند. این تامین مالی دولت مرکزی توسط روستاییان به‌واسطه مالیاتی خاصی بوده است که همواره از دوران قبل از اسلام بر زمین‌های کشاورزی توسط دولت‌ها بسته می‌شده است؛ اما در دوران صفویه این مالیات به همراه دو نوع اضافه ستانی دیگر وضعیت جدیدی را برای روستاییان به همراه آورد. هدف اصلی این نوشتار روشن ساختن معنا و مفهوم سه اصطلاح مالیاتی رایج در این دوره و تاثیر آن بر زندگی اقتصادی روستاییان است. در این نوشتار از روش توصیفی تحلیلی برای بررسی وضعیت اقتصادی حاکم بر روستاهای زمان صفویه استفاده گردیده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که نحوه‌ی مالیات دستگاه مالیاتی صفویه از روستاییان به‌صورتی بوده است که بیش از این‌که مالیات صورت بگیرد اضافه ستانی بوده است و روستاییان که به‌واسطه این اضافه‌ستانی‌های هرساله تحت‌فشار بوده‌اند با انواع روش‌ها سعی می‌کردند از این فشار مضاعف بکاهند.

    کلیدواژگان: روستائیان، نظام مالیاتی، مالوجهات، تسعیر، طرح، صفویه
|
  • Pages 1-23

    The purpose of this article is to examine the internal, regional and international dimensions of British intervention in the Baloch region of Iran in 1916 during the First World War. The book of strikes on the frontier of General Reginald Dyer, commander of the British military operation in confronting the Iranian Baluchi commanders, is the only detailed explanation of this important local event in Iran. However, the narrative of the story does not give a complete picture of these confrontations and poses many questions about this event and its context and consequences. Proper awareness of this is only possible by examining national, regional and international contexts. The purpose of this research is to attempt to clarify these three dimensions of the context of the confrontation of the Baloch Commanders with the British and the military. The author writes that the struggles of the Iranian Baloch rulers with British colonialism in terms of understanding and coordinating with the constitutional and political elites of Iran at the national level, the impact of the jihadist fatwas against the Allies in the region on their regional-level struggles, and the use of Britain's Germans' The Baluchi Iran, which was not very real, was internationally motivated.

    Keywords: Great game, Baloch rulers, Iranian constitutionalism, political elite, jihad
  • Pages 25-42

    As a result of the Mongol invasion and its subsequent disorder,political and socio-economic structure of many parts of Iran was broken and there wasn't the appropriate fields for disappearance of these disorders for a long time.This paper with proposing this question that: what influence the Mongol rulers Tribal-ethnic ancestry had in reviving the traditions of the Iranian government and restoring security before the Ilkhanids government and what was the situation of systematic political structure of Ilkhanids era? It is believed that to reduce the efforts of Iran's ruling ravages which strengthen the uncertainty of the Iran political situation in division of Mongols emperor, started from the Mongol deputy that they had more civilized tribes and ethnic bases. These deputies with enjoying their cultural background and their contribution tribal representatives in systematically Mongolian power revived Iranian political traditions and transfer their experiences in to the institutionalization of government.

    Keywords: Mongol, Ilkhanids, Qarakhatayids, Uighurs, Ouyrats
  • azim shahbakhsh Pages 43-56

    The paper discusses some evidence regarding the Baloch-Portugese confrontation, attested in Balochi epic poetry. Due to the scarcity of reliable historical sources particularly on the encounters of the Portuguese with the Baloch, the information gathered from the epic poetry comes to fill that gap; it provides detailed description of not only the invasion of the Portuguese in Persian Gulf, but also the heroic battles the Baloch fought against the formers. In this particular cycle the famous epic figure of Hammal from the Hut clan appears as a central hero who eventually dies in captivity after numerous successful combats.

    Keywords: Baloch-Portugese combats, Persian Gulf, Makran costal, Baloch Epic Poetry, Hammal the Hut
  • reza sehat manesh, mohammad mehdi khalaj Pages 57-88

    Relating to Qajars was one of the most important criteria in selection as Qajarid governors, however, the mentioned respect was observed to appointment of Kerman rulers. In spite of this, the other two families (non- Qajarid) i.e Bakhtiyari and Vakil oul-molki gained power in Kerman not on the mentioned basis of relating to Qajars. The Bakhtiyari Family ruled in Kerman from 1912 to 1923. Using the descriptive-analytic method, the present article seeks to answer the question that what factors and motivations effected on the selection of Bakhtiyari governors? Findings show the two aforementioned families ruled 28 of 135 years i.e. more than 20 percent which Qajarid rulers governed in Kerman. The period took 6/66 the whole of Qajars yoke in the city. The Bakhtiyari rulers depended on Britain drastically and their penetration was based on Britain exertion. Nevertheless, Appointment of them in Kerman and Baluchistan played a pivotal role in revitalizing of Britain power which had been threatened at the end of WWI.

    Keywords: Bakhtiyari governors, Qajar, Kerman, Britain, Germany, WWI
  • abdollah safarzayee, ali nazemiyan fard Pages 89-108

    Sassanid kings' advices were so valuable and rich that they were used practically in various political, social, religious, cultural and educational dimensions in the Sassanid period. Moreover, the advices were also considered in various dimensions by different groups of people such as: rulers, ministers and advice authors in Iran in Islamic period. Onsor ol mali is one of the advice authors in Iran in Islamic period who was also considered from ruler's group. Onsor ol mali's educational votes in Qabous-Nameh represent that he has been influenced by various sources in compiling them. The main question ofpresent writing is whether the Sassanid kings' pieces of advice can be considered as one of the main sources of Onsorolmali in compiling Onsorolmali? In researches accomplished on Qabous-Nameh and Onsorol mali educational votes origin, it hasn't been considered the effect of Sassanid kings' advices on Onsorol mali educational votes. The writing aims to analyze the effect of Sassanid kings' advices on Onsorolmali educational votes inQabous-Nameh which has been accomplished using librarian sources in historical method by describing, analyzing and comparing data.

    Keywords: Sassanid kings, the effect of advices, Onsorolmaali, Qabus-Nameh
  • arash aminpoor Pages 109-131

    With the advent of the Safavid and the defeats of the rulers of Aghouwinlu and their enslavement to Diyarbakir, significant political events took place in the area. With the outbreak of the Chaldoran War, which marked the intersection of the policies of Shah Isma'il Safavi and Sultan Salim Ottoman, Diyarbakir's emperors also engaged in political affairs among them. On the other hand, the permanent separation of Eastern Anatolia from the territory of Islamic Iran is one of the most important historical issues in which the role of the Kurds is also worthy of consideration. What was the position of the Kurdish Diyarbakir and the island in the policies of Shah Isma'il and the Ottoman Sultan, as well as its role in the outcome of the Chaldoran War? This research in an analytical and descriptive way is trying to answer the most recent questions. It seems that the manner in which Shah Ismayl interacted with the Kurdish tribes in the Diyarbakir area and the political orientation of these tribes has had a significant impact on the territorial changes between the Ottoman Empire. The study shows that the Kurdish tendency towards Aghqoyunlu princes, their involvement with Qizilbashes, the Qizilbash replacement policy instead of indigenous emirates, the failure of Chaldoran, and finally the role of religious issues and differences were influential in the separation Diyarbakir of the Safavid realm.

    Keywords: Kurds, Safavids, Shah Ismael, Ottoman, Diyarbakir, Chaldoran
  • marziyeh ghasemi, ali hatam, farhad tehrani Pages 133-152

    The social significance of some places in people's lives has long created a special culture in these places. A culture that has developed in the field of social interaction of people and rooted in their lives. Baths are one of the places that, due to the presence of different social classes, have become the place of the formation of cultural customs and the location of the expansion of certain occupations. In this research, in order to understand the status of the bath in people's lives, in a descriptive-analytical manner and with reference to the documents and the library sources, efforts have been made to answer the basic question that: What is the role of bathing in the old historical-social context of the old Iran,? So, in this study, in two parts: the characteristics of the bath as an architectural structure, and the bath culture and the common habits in it, have been addressed. The result of this study, while highlighting the importance of bathing in the ancient urban fabric of Iran, shows the development of certain beliefs and customs not only in the architecture of the bath room, but also in the behavior of people in this place.

    Keywords: historical baths, Safavid, Qajar, folklore, social space, dilemma
  • parisa ganji, behzad moeini sam, nadereh nafisi Pages 153-173

    In the ancient Persia, society was divided into three or four classes based on more ancient tradition. According to some scholars, this common legacy originates in the Indo-Europen period, traces of which can be found in the Indo-European societies and beliefs. It is important to find the fact that whether these classes were related to a religious belief and gods or they were brought about by a social role. What differences had the social classes in religious and non religious texts. Since most information of the classes refers to the texts in the Sasanian period, we are trying to find the division process in ancient Iran.

    Keywords: Class, Indo-European, Ancient Persia, Colour, Profession
  • ali naderiayn far, soheyla torabi farsani Pages 175-198

    Despite its special and strategic importance, Baluchistan is one of the areas that has been neglected during the Qajar dynasty. Before 1928, this region was not much influenced by the cultural movement in Iran and education was limited. However, after the appointment of Reza Shah and the deployment of the army in this area, important steps were taken in line with the Baloch children's literacy. Hence, the present research is aimed to study the evolution and function of modern schools in Baluchistan. Considering the significance of the research subject, it is tried to identify the reasons for the lack of development and progress of modern schools in Baluchistan, the response of Balochi people to the establishment of modern schools, and the role of the military in the development of these schools in a historical descriptive-analytical study using library resources and newly-found documents. The findings indicated that after a military operation in Baluchistan and the deployment of the army in 1928, the government focused its attention on the establishment of new schools. Nevertheless, the Baluch people not only did not respond positively to such actions but also stubbornly resisted them. On the other hand, lack of governmental institutions and offices, large area of this region, unfamiliarity of Baluch people with the benefits of education, problems with the provision of books and writing materials, people’s poverty and inability to provide uniform clothing, propaganda of religious clerics against modern schools, and the government’s disregard for cultural affairs were the main barriers to the development and progress of modern schools in Baluchistan.

    Keywords: Baluchista, n Reza Shah, The army, Modern schools, Dost Mohammad Khan Barakzai
  • abaas sarafrazi, zahra alizade birjandi Pages 199-227

    Jahangusha-i Naderi is written by Mirza Mehdi Khan Astarabadi and is one of the most important refrences in histography of Afshariye era. The present qualitative study tries to show the social political reflection of writer's life via studying his methods and indices of writing the book. Paying attention to the historian's insight and method is a necessary matter in history clerkship and history criticism area. Insight and method are two unseparatable and related topics in history clerkship. Knowing the historian and his historic work are the first things to know his times and to derstand the historic passages in each period, being familiar with the insight and the method elements of them are necessary. The present writing is allocated to study the Mirza Mehdi Khan-e Astarabadi insight and method , who is the Tāriḵ-e jahāngošā-ye nāderi writer, based on descriptive- analytic method. The historic writing, jahāngošā-ye nāderi, is one of the history clerkship sources of Afshariyeh's dynasty. To search deeply about Astarabadi insight in this writing, the effective tendencies and believes of the historian are discussed in different basises like; tendency to the wish, best part, religious insight and tribal tendencies. There are other elements which are important in method discourse, for example; method specifications analysis, the sourse wich are used by the historian and etc that are studied in Astarabadi method analysis in the history of jahāngošā-ye nāderi. The conclusions from this study show that to product and writing of this, there are some elements that affected on the insight and method of the history clerkship of these passages , for instance; texture, the writer's social situation, and individual tendencies, besides the language specifications, under the conditions and the time situations.

    Keywords: Mirza Mehdi Khan-e Astarabadi, The history of jahāngošā-ye nāderi, social, political atmosphere, insight, method
  • Analysis of the situation of Atabaki institution and the position of Atabakan in the Seljuk government of Kerman
    Jamshid Roosta Pages 229-254
  • Investigating taxes and its impact on the lives of villagers in the Safavid period
    AliAkbar Jafari *, Asghari Foroughi Abr, Mohsen Shanei Pages 255-273