فهرست مطالب
فصلنامه روان شناسی و دین
سال هشتم شماره 2 (پیاپی 30، تابستان 1394)
- تاریخ انتشار: 1394/06/19
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 5این پژوهش، با هدف بررسی معنای زندگی در زوجین رضایتمند و ارائه الگوی معنای زندگی رضایت بخش، انجام گرفت. جامعه آماری زوجین رضایتمند تهرانی بودند که از بین آنان، 8 زوج از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. طول مدت زندگی مشترک زوجین منتخب، کمتر از 15 سال و حداقل دارای یک فرزند بودند. پژوهش با بهره گیری از روش های کیفی انجام و برای دستیابی به داده ها، از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. در مرحله اول، هریک از زوجین به تنهایی و در مرحله بعد، در کنار هم، مورد مصاحبه قرار گرفتند. میانگین مدت زمان مصاحبه های فردی، 60 و مصاحبه های مشترک، 30 دقیقه بود. برای تحلیل اطلاعات حاصل از مصاحبه، از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. یافته ها، ضمن معرفی مولفه های معنای زندگی فردی، معنای ازدواج و معنای زندگی مشترک زوجین، نشان داد همخوانی معنایی، همکاری در ساخت معنای مشترک و توانایی مذاکره در زوجین وجود دارد.
کلیدواژگان: معنای زندگی فردی، معنای ازدواج، معنای زندگی مشترک، الگوی معنای زندگی رضایت بخش -
صفحه 19هدف این پژوهش، بررسی پدیده آزارگری و مبارزه با آن از نظر روان شناسی و اسلام بود. بدین منظور، منابع روان شناختی و دینی مرتبط با این موضوع مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بود که با بررسی متون دینی و روان شناسی، ارتباط این مفاهیم بررسی شد. نتایج نشان داد که در دین اسلام و روان شناسی، به انواع آزارگری ها (مانند مسخره کردن، فحش دادن، عیب جویی کردن، غیبت کردن، تحقیر کردن و کتک کاری های فیزیکی) پرداخته شده و به تاثیرات مخرب آن اشاره شده است. با تامل در متون دینی، برنامه های خاصی برای مبارزه با آزارگری ارائه شده است. از جمله این برنامه ها، تقویت رفتارهای جرات مندانه، آگاهی دادن افراد از پیامدهای رفتارهای خود، از بین بردن زمینه های تمسخر، واکنش مستقیم، و قطع رابطه با این افراد می باشند. بنابراین، لازم است برنامه ای برای مقابله با آزارگری با استفاده از رهنمودهای قرآنی و اسلامی در قالب داستان، رهنمودها و با نگرشی روان شناسانه برای اقدامات پیشگیرانه و متناسب با فرهنگ ما تدوین گردد.
کلیدواژگان: زورگویی، آزارگری، اسلام، روان شناسی -
صفحه 37هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی معنویت درمانی بر کیفیت زندگی و سلامت روان زنان مبتلا به دیابت بود. روش این پژوهش، از نوع تحقیق نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با دو گروه آزمایش و کنترل بوده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه زنان مبتلا به دیابت شهرستان نجف آباد بودند که دارای پرونده سلامت در مراکز بهداشتی بوده و به شیوه حضوری و مصاحبه انفرادی دعوت شده بودند. برای نمونه گیری، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و پس از تکمیل فرم رضایت آگاهانه، 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفی، به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابتدا دو گروه پرسش نامه SCL-90-Rو کیفیت زندگی را تکمیل کردند سپس، برای گروه آزمایش 8 جلسه معنویت درمانی اجرا شد. یک هفته پس از آخرین جلسه، پس آزمون برای گروه ها اجرا شد. درنهایت، 45 روز پس از اجرای پس آزمون، آزمون پیگیری برای گروه ها اجرا شد و نتایج با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیری مانکوا با بهره گیری از نرم افزار spss با هم مقایسه شد. یافته ها نشان داد که اثر متغیر مستقل بر روی متغیر وابسته قابل ملاحظه و معنادار بوده است. معنویت درمانی برکیفیت زندگی و سلامت روان زنان مبتلا به دیابت تاثیر گذاشته است. می توان گفت: معنویت درمانی روش مناسبی برای افزایش کیفیت زندگی و سلامت روان می باشد و با علم به شیوع بالای دیابت و تبعات روحی و جسمی آن، پیشنهاد می شود از این روش برای درمان و کاهش پیامدهای روحی و روانی دیابت و سایر عوارض وابسته به آن استفاده شود.
کلیدواژگان: معنویت درمانی، کیفیت زندگی، سلامت روان، دیابت -
صفحه 51این پژوهش به بررسی تفاوت ویژگی های شخصیتی و امید در میان دانش آموزان مرتبط و غیرمرتبط با جنس مخالف پرداخته است. حجم نمونه پژوهش 316 نفر از دانش آموزان دبیرستان های شهرستان رباط کریم است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی انتخاب شدند. پژوهش از نوع مطالعه کمی همبستگی است. ابزار استفاده شده در این پژوهش، پرسش نامه 13 سوالی ارتباط با جنس مخالف، پرسش نامه 90 سوالی شخصیتی «آیسنک» و پرسش نامه 12 سوالی «امید» اشنایدر است. داده ها بر اساس آزمون خی دو و آزمون t مستقل تحلیل شد. یافته ها حکایت از آن دارد که پسران بیش از دختران وارد ارتباط با جنس مخالف می شوند. همچنین ارتباط با جنس مخالف با افزایش ویژگی های شخصیتی روان رنجوری، روان گسسته گرایی، برون گرایی، و کاهش امید، همبسته است. یافته دیگر اینکه شدت روان گسسته گرایی در افرادی که ارتباط جنسی را تجربه کرده اند بیشتر است. بنابراین، خودمهارگری جنسی تاکید شده است.
کلیدواژگان: شخصیت، امید، دوستی، جنس مخالف -
صفحه 67این پژوهش، با هدف «ساخت پرسش نامه قدردانی مبتنی بر آموزه های اسلامی» صورت گرفته است. بدین منظور، از دو روش توصیفی و پیمایشی استفاده شده است. در روش توصیفی، آموزه های اسلامی در ارتباط با شکر و قدردانی جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت و پس از استخراج مولفه های شناختی، رفتاری و عاطفی، قدردانی در دو حیطه قدردانی از خالق و مخلوق، پرسش نامه اولیه تدوین گردید. در روش پیمایشی نیز ارزیابی روایی و اعتبار مقیاس در نمونه 104 نفری از جامعه آماری دانش پژوهان موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی€ مورد بررسی قرار گرفت. برای به دست آوردن روایی همگرا و ملاکی، به ترتیب از مقیاس رضایت از زندگی و پرسش نامه قدردانی استفاده شده است. میانگین نمرات کارشناسان، برای بررسی روایی محتوایی، 87/ 0 و ضریب تطابق کندال 159/ 0 به دست آمد. برای به دست آوردن روایی سازه، همبستگی خرده مقیاس ها با یکدیگر و با نمره کل مقیاس، همبستگی مولفه های هر خرده مقیاس با نمره کل و همچنین همبستگی هر گویه با نمره کل محاسبه گردید و نتایج حاکی از روایی مطلوب بود. در بررسی اعتبار مقیاس نیز ضریب آلفای کرونباخ 9/ 0 و نتایج دونیمه سازی اسپیرمن 81/ 0 و دو نیمه سازی گاتمن 78/ 0 به دست آمده است.
کلیدواژگان: اسلام، روان شناسی، قدردانی، شکر، پرسش نامه -
صفحه 79هدف از این پژوهش پیش بینی کاهش مصرف مواد در دانش آموزان دبیرستانی، بر اساس دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی و هیجان خواهی بود. آزمودنی های پژوهش شامل 600 دانش آموز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای از میان دانش آموزان پسر دبیرستان های شهرستان نجف آباد (اصفهان) در سال تحصیل 92-1391 انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از سیاهه گرایش به مصرف مواد مخدر قربانی، پرسش نامه دلبستگی به خدا بک و مک دونالد، پرسش نامه نگرش مذهبی سراج زاده، پرسش نامه حمایت اجتماعی فلمینگ و همکاران و مقیاس هیجان خواهی فرم پنجم زاکرمن استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد حدود 47 درصد از واریانس گرایش یا عدم گرایش به مصرف مواد توسط دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی و هیجان خواهی و حدود 52 درصد از واریانس گرایش یا عدم گرایش به مصرف مواد توسط مولفه های توکل به خدا، ماجراجویی یا خطرپذیری، حمایت خانواده و بعد اعتقادی تبیین می شود. همچنین ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که دلبستگی به خدا (410-= r)، نگرش مذهبی (35/ 0- =r)، حمایت اجتماعی (29/ 0-= r) و هیجان خواهی (18/ 0= r) با گرایش به مصرف مواد همبستگی معنی داری دارند (05/0P<). با توجه به نقش عوامل و ویژگی های مذهبی، خانوادگی و شخصیتی در گرایش به مصرف مواد مخدر، پیشنهاد می شود برای پیشگیری از گرایش به مصرف مواد در نوجوانان و جوانان، به تقویت دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی و تعدیل هیجان خواهی در دانش آموزان از سنین پایین پرداخته شود.
کلیدواژگان: گرایش به مصرف مواد، دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی، هیجان خواهی، دانش آموزان دبیرستانی -
صفحه 97هدف این پژوهش تعیین رابطه سرمایه اجتماعی و عمل به باورهای دینی با وضیعت تحصیلی دانش آموزان بود. روش تحقیق از نوع همبستگی و نمونه مورد مطالعه، تعداد 145 نفر از دانش آموزن مقطع متوسطه در شهر صائین قلعه بودند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و پرسش نامه های سرمایه اجتماعی و عمل به باورهای دینی بر روی آنها اجرا شدند. برای اندازه گیری وضیعت تحصیلی، از معدل تحصیلی دانش آموزان استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تحلیل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که بین عمل به باورهای دینی و وضیعت تحصیلی دانش آموزان و نیز بین سرمایه اجتماعی و وضیعت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین نتیجه تحقیق نشان داد که 37 درصد از تغییرات (واریانس) متغیر وضیعت تحصیلی توسط دو متغیر عمل به باورهای دینی و سرمایه اجتماعی توضیح داده می شود و 63 درصد نیز وضیعت تحصیلی به تغییرات سایر متغیرها و عوامل است.
کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، باورهای دینی، پیشرفت تحصیلی -
ملخص المقالاتصفحه 109
-
Page 5This research which aims at investigating the meaning of the life of the spouses enjoying material satisfaction, provides a pattern of the meaning of satisfactory life based on its findings. The statistical community includes satisfied couples from Tehran, among whom eight couples were chosen by purposeful sampling. The married life period of the selected spouses is less than 15 years and they have at least one child. The research used qualitative methods and semi-structured interviews were conducted in order to collect the data. In the first stage, each spouse was interviewed alone and in the next stage, the two were simultaneously interviewed. On average the interviews with either lasted 60 minutes and the interviews with both spouses 30 minutes. To analyze the data obtained from the interviews, the open, axial and selective codification is used in the research. In addition to identifying the constituents of the meaning of individual life, meaning of marriage and meaning of the marital life of spouses, the findings show that such characteristics like; semantic consistency, cooperation in conveying the common meaning and ability are shared by the spouses.Keywords: the meaning of individual life, the meaning of marriage, the meaning of marital life, the semantic model of satisfactory life
-
Page 19The aim of this study was to investigate the phenomenon of abuse and fighting it from the perspective of psychology and Islam. To this end, the psychological and religious sources related to this topic were studied. The research method in this study was descriptive-analytical and the relationship between the concepts was investigated through studying texts on religion and psychology. The results showed that in Islam religion and in psychology, different types of abuse (like ridiculing, cursing, fault-finding, gossiping, humiliating and physical beating) have been investigated and the damaging impacts of such acts have been mentioned. Reflecting on religious texts, specific programs have been offered to combat abuse. Among these programs are strengthening brave behaviors, raising awareness of the consequences of abusive behaviors, eliminating the grounds for ridicule, direct response, and cutting ties with these people. Therefore, using the Quranic and Islamic guidance in the form of stories and guidelines, and through a psychological approach to preventive measures appropriate to our culture, we need to develop a plan for dealing with abusive behaviors.Keywords: bullying, abuse, Islam, psychology
-
Page 37This study aims at identifying the effectiveness of spirituality therapy method on the quality of life and sanity of the women who suffer from diabetes. This study uses a semi-experimental kind of method and a plan for pretest - post-test was made. The study group was divided into two groups: test group and control. The statistical community including all the women of Najaf Abad who suffer from diabetes from among those who have files in the health clinics. They were called for face-to-face interview. 30 people of them were randomly chosen as sample and were divided in two groups: test group and control group. First, the two groups completed SCL-90-R questionnaire and a questionnaire on the quality of life. Then, the test group attended eight sessions on spirituality therapy. The findings show that the effect of independent variable on dependent variable is noteworthy and meaningful. The spirituality therapy method has affect on the quality of life and on the sanity of the women suffering from diabetes. To sum up, spirituality therapy method contributes to improving the quality of life and people’s sanity.Keywords: spirituality therapy, quality of life, sanity, diabetes
-
Page 51This study examines the differences in personality traits and hope among the students who have relationships and students who have no relationships with the opposite sex. The survey sample consists of, 316 students from the high schools in Robat Karim chosen by random cluster sampling. It is a quantitative- correlational research in which 13-item questionnaire on the relationship with the opposite sex, "Eysencks" 90 -item questionnaires on personality and Schneider's 12- item questionnaire on "hope" were used. Chi-square and t-tests were used for analyzing the data. The findings suggest that the proportion of the boys who establish relationship with the opposite sex is higher than that of the girls. Moreover, the relationship with the opposite sex is related to the increase in neurotic personality traits, schizophrenia, extroversion, and despair. Another finding is that the schizophrenia from which those who have experienced sexual relationship is more serious. Therefore, abstinence from sex heavily stressed in this research.Keywords: personality, hope, friendship, opposite sex
-
Page 67This descriptive study is a survey that aims to "develop an appreciation questionnaire based on the Islamic teachings". In descriptive method, Islamic teachings on appreciation and gratitude were analyzed. After extraction of cognitive, behavioral and emotional components in two areas of appreciation of the Creator and the creature, the preliminary questionnaire was developed. In the survey method, the reliability and validity of the scale were studied in a sample of 104 participants from the statistical population of Imam Khomeini Institute’s students. In order to obtain the convergent and criterion-based validity, the Satisfaction with Life Scale and the appreciation questionnaire were respectively used. In evaluation of content validity, experts’ mean scores of 0. 87and Kendall’s concordance coefficient of 0.159 were obtained. To measure the construct validity, the correlation between the subscales and the total score, the correlation between the components of each subscale and total score, and the correlation of each item with the total score were calculated. The results show a satisfactory validity. In studying the reliability of the scale, Cronbach's alpha coefficient of 0. 9, Spearman split-half of 0.81,and Guttman split-half of 0.78 were obtained.Keywords: Islam, psychology, appreciation, gratitude
-
Page 79This study tries to predict the decrease in the rate of drug misuse among high school students due to their devotion to God, religious attitude, social protection and seeking the emotionality. The survey sample consists of 600 male students from Najaf Abad’s (Isfahan) high schools for the academic year 1391-1392 who were chosen on the basis of a multi-stage cluster-sampling method. For gathering the data from the list of victims’ tendency towards drug misuse; the study uses Back and Mc Donald’s questionnaire on Devotion to God, Serajzadeh’s questionnaire on religious attitude, Fleming and collegues’ questionnaire on social support and the fifth sensation-seeking scale by Zuckerman. The results of analysis of multi-variable regression show that about 47 percent of the variance of the tendency or non-tendency towards drug misuse is ascribed to students’ devotion to God, religious attitude, social support and excitation-seeking, and about 52 percent the the variance of tendency or non-tendency towards drug misuse to students’ trust in God, adventure-seeking or risk-taking, family support and ideological aspect.Keywords: tendency towards drug misuse, devotion to God, religious attitude, social support, excitation, seeking
-
Page 97This study seeks to find the relationship of social wealth and adherence to religious beliefs with the educational status of students. A kind of correlation method is used in this research, and the survey sample consist of 145 high school students from Sa’in Ghal’e who were chosen on the basis of the stratified random -sampling method, and questionnaires about social wealth and adherence to religious beliefs were distributed among them to fill out. The students’ average mark was used for recognizing the educational status. The collected data were analyzed by Pearson correlation coefficient and regression analysis. The results show that there is a positive and meaningful relationship between adherence to religious beliefs and students’ educational status and between social wealth and students’ educational status. Also, the result of research shows that 37 percent of the changes (variance) of the variable of students’ educational status are explained according to two variables: religious beliefs and social wealth, and 63 percent of the educational status according to the changes of other variables and factors.Keywords: social wealth, religious beliefs, educational progress
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.