Archives of Razi Institute
Volume:68 Issue: 2, Autumn 2013

عقرب زدگی یکی از مشکلات اساسی پزشکی و اجتماعی در بسیاری از کشورهای منطقه نیمه استوایی و استوایی از جمله خاورمیانه می باشد. در ایران بیشترین آمار عقرب زدگی در حدود 60% مربوط به استان خوزستان می باشد. در یک گزارش از 21000 مورد عقرب زدگی 12% مربوط به عقرب گادیم بوده. این درحالی است که 95% از مرگ و میرهای عقرب زدگی در اثر گزش با این عقرب گزارش شده است. برخلاف عقربهای دیگر نیش این عقرب ایجاد درد نمی کند. بلکه بعد از مدتی محل گزش دچار تورم شده که قابلیت نفوذ را دارا می باشد. در بسیاری از موارد با نکروز در محل گزش همراه بوده و به نظر میرسد توکسینهای عصبی در زهر این عقرب نقش مهمی را ایفا نکنند. از آنجا که زهر این عقرب دارای خصوصیت سیتوتوکسیک می باشد بر روی سیستم کلیوی و خون به صورت هم زمان تاثیر سمیت داشته و باعث عوارض خونی و کلیوی در مصدومین می نماید. مطالعات فارماکوکینتیک نشان می دهند که تزریق عضلانی پادزهر عقرب برای خنثی نمودن زهر بی تاثیر بوده و با اینکه یکی از گزارشات حاکی از توزیع ضعیف اجزاء زهر عقرب گادیم در بدن می باشد اما از آنجا که در صورت بروز عوارض سیتوتوکسیک زهر این عقرب برگرداندن این عوارض توسط پادزهر عقرب عملا امکان پذیر نمی باشد لذا پیشنهاد می گردد پادزهر عقرب برای درمان مصدومین عقرب گزیده توسط گادیم از طریق داخل وریدی انجام گیرد. پادزهرهای با منشا F (ab) 2 به دلیل سرعت توزیع بافتی در بافتهای مختلف بدن و همچنین زمان طولانی ماندگاری در بدن به عنوان بهترین پادزهرها شناخته شده اند.

ویروس فلجی حاد زنبور عسل یک ویروس کوچک و دارای RNA تک رشته ای است که اخیرا در خانواده Dicistroviridae، جنس Cripavirus طبقه بندی شده است. در این مطالعه، ما برای اولین بار ABPVرا در کلنی های زنبور عسل بیمار، با علائم از دست دادن غیر طبیعی جمعیت بالغ و مرگ و میر قابل توجه در طول سال، بررسی کردیم. هدف از این مطالعه ارزیابی آلودگی کلنی های زنبور عسل به ویروس فلجی حاد در زنبورستانهای مبتلا به کاهش جمعیت در استانهای مختلف ایران بود. نمونه های زنبور عسل بالغ بین جولای و سپتامبر 2011 و 2012 و از 23 استان با شرایط آب و هوایی متفاوت جمع آوری شد. پس از آماده سازی نمونه ها و جداسازی RNA، RT-PCR با پرایمرهای اختصاصی انجام شد. محصول واکنش روی ژل آگارز الکتروفورز گردید. پرایمرها یک قطعه bp 618 را تکثیر می دادند. نتایج حاصل ازRT-PCR برای این ویروس که برای اولین بار در ایران انجام شد نشان داد که 9 نمونه از 160 نمونه جمع آوری شده از زنبورستانها از نظر وجود ABPV مثبت بود (62/5 ٪).

روش های سریع و کم هزینه استخراج ماده ژنومی باکتری ها در آزمایشگاه های میکروب شناسی تشخیصی و تحقیقاتی معمولا از مقبولیت بیشتری برخوردار هستند. آنزیم های نوکلئاز موجود در باکتری ها که در جریان استخراج ماده ژنومی آزاد می گردند می توانند سبب تخریب ماده ژنتیکی آنها و اختلال در نتایج آزمون های واکنش زنجیره ای پلیمراز بگردند. در مطالعه حاضر هنگامی که استخراج شده از سالمونلا انتریکا انتریتیدیس به چهار روش جوشانیدن ساده در بافر TE، جوشانیدن در بافر TE محتوی پروتئیناز K، فنل- کلروفرم-آیزوآمیل الکل و بالاخره کیت تجارتی در یک آزمون واکنش زنجیره ای پلیمراز اختصاصی بنام STM2-PCR بر روی یک سروتایپ استاندارد آزمایشگاهی و یک جدایه کلینیکی بکار گرفته شدند محصولات واکنش زنجیره ای پلیمراز هر چهار روش بجز نمونه حاصل از روش جوشانیدن ساده پایداری خود در دمای 4 درجه سانتیگراد را بمدت 28 روز حفظ نمودند. این تحقیق با هدف ارزیابی امکان یافتن راهکاری برای بهینه سازی روش ساده جوشانیدن باکتری که بتواند پایداری محصولات واکنش زنجیره ای پلیمراز را تضمین نماید صورت پذیرفته است. یافته کاربردی این مطالعه آن است که جوشانیدن باکتری در بافر TE محتوی 0.02 mg/μl پروتئیناز K، ضمن آنکه بسرعت و با حداقل هزینه قابل انجام می باشد می تواند در آزمایشگاه هایی که با تعداد زیادی نمونه سالمونلا سروکار دارند مورد استفاده قرار گیرد.

بروسلوز بیماری ناتوان کننده ای است که هزینه گزافی را بر اقتصاد و اجتماع تحمیل می کند. اگرچه واکسن از سقط جنین جلوگیری می کند ولی در برابر عفونت حفاظت کامل را فراهم نمی کند. عامل شایع بروسلوز در ایران بروسلا ملیتنسیس بوده و از طرفی، پروتئین BP26 این باکتری خاصیت آنتی ژنیسیته خوبی داشته و کاندیدای مهمی برای تولید واکسن است. در این مطالعه ژن bp26 بروسلا ملیتنسیس ابتدا در وکتور PTZ57R/T الحاق گردید و پس از آن در وکتور pET-28a کلون گردیده و تعیین ترادف شد. وکتور نوترکیب به میزبان E.coli BL21(DE3) منتقل شده بیان گردید و سپس پروتئین نوترکیب با ستون کروماتوگرافی Ni-NTA علیه His tag تخلیص گردید. پروتئین rOmp28 به دست آمده می تواند به عنوان ابزار تحقیقاتی در جهت تهیه کیت تشخیصی و کاندیدای واکسن باشد.

هماگلوتینین در مایکوپلاسما سینوویه توسط ژن لیپوپروتئین متغیر vlhA بیان می شود. هماگلوتینین در بیماریزایی، چسبندگی و کلونیزاسیون مایکوپلاسما سینوویه نقش مهمی دارد. هدف از این مطالعه تعیین توالی نوکلئوتیدی ژن vlhA جدایه های ایرانی مایکوپلاسما سینوویه جهت تشخیص تنوع نوکلئوتیدی بوده است. با استفاده از پرایمرهای الیگونوکلئوتیدی مکمل ناحیه '' 5 ژن vlhA، 10 جدایه از مایکوپلاسما های جدا شده از مزارع مرغ گوشتی 3 استان تهران، مرکزی و قزوین، حدود 400 جفت باز تکثیر یافتند. سپس قسمت حفاظت شده ژن vlhA جدایه های ایرانی مایکوپلاسما سینوویه، تعیین توالی و آنالیز شدند. نتایج نشان داد که بین توالی نوکلئوتیدی (386-1) تمام جدایه های ایرانی تشابه کامل وجود دارد و ناحیه '' 5 ژن vlhA در تمام جدایه های ایرانی بدون تغییر بوده است. در مقایسه توالی با سویه واکسینال MS-H، در تمام جدایه های ایرانی در قبل از نوکلئوتید 386 تفاوت وجود داشت، بعلاوه مشاهده گردید که تمام جدایه های ایرانی مایکوپلاسما سینوویه دارای جهش نقطه ای و تغییر ساختاری بودند. این مطالعه تفاوت بین جدایه های ایرانی و سویه واکسینال را نشان داد. این اطلاعات بیان می دارد که تغییرات در توالی ژن vlhA می تواند بر روی کدون های اسید آمینه ژن vlhA و در بیماریزایی جدایه های مایکوپلاسما سینوویه تاثیر گذار باشد.

فیلاریازیس یکی از بیماری های سگ سانان است که اهمیت زیادی در بهداشت عمومی و دامپزشکی دارد. لذا مطالعات پراکندگی و بهبود روش های تشخیصی این بیماری بسیار حائز اهمیت می باشد. در این مطالعه از 205 قلاده سگ، از شهرستان های مختلف استان آذربایجان شرقی خونگیری به عمل آمد. خون ها بعد از آماده سازی، به روش Knott برای بررسی حضور میکروفیلر مطالعه شدند. به منظور بررسی مولکولی از روش واکنش زنجیره ای پلیمراز و پرایمرهای عمومی Pan-filarial و اختصاصی گونه های Dirofilaria immitis، D. repens، Acanthocheilonema reconditum، A. dracunculoides، Brugia malayi و B. pahangi استفاده گردید. در بررسی میکروسکوپی شیوع کلی بیماری 77 مورد (5/37%) و در بررسی مولکولی 94 مورد (8/45%) مشاهده گردید. بیشتر ین شیوع گونه های بیمار ی به ترتیب مربوط به Dirofilaria immitis 54 مورد (4/57%) و Acanthocheilonema sp 40 مورد (6/42%) بود. بررسی توالی مربوط به ناحیه ITS-2 میکروفیلر Acanthocheilonema sp مشخص نمود که این میکروفیلر احتمالا گونه جدیدی از این خانواده می باشد. چنین مطالعاتی می تواند در مدیریت بیماری، تبیین قوانین بهداشتی و کاهش هزینه های درمانی در منطقه مورد مطالعه، موثر واقع شده و روش واکنش زنجیره ای پلیمراز به عنوان یک روش سریع و دقیق برای شناسایی گونه های فیلاریازیس به کار برده شود.

کنه هیالوما آناتولیکم آناتولیکم در بسیاری از نقاط کشور ایران پراکنده و به عنوان آلودگی اصلی کنه ای در ایران مطرح می باشد. در حال حاضر واکسن تجارتی نو ترکیب ساخته شده از روده کنه تحت عنوان” گاواک“در دنیا وجود دارد که اطلاعات زیادی از مصرف یا اثر بخشی این واکسن در ایران وجود ندارد. در این تحقیق آنتی ژن نو ترکیب مشابه Bm86 تحت عنوان HA03 در بانک ژنی به ثبت رسیده است این ژن دارای 2190 جفت باز و 664 اسید آمینه می باشد و در این تحقیق به عنوان اولین کاندیدای واکسن ازجدایه های ایرانی (جدا شده از بوشهر، مسجد سلیمان و کردان) مورد ارزیابی قرار گرفته است. مطالعات نرم افزاری روی HA03 در مقایسه با جدایه های دیگر BM86- BM95 و HA98 نشان می دهد، این آنتی ژن حاوی هفت فاکتور رشد اپیدرمی غنی از سیستئین، یک ناحیه هیدروفوبیک بین غشایی، یک سکانس راهبرنده، چندین سایت گلیکوزیلاسیون می باشد. لذا با این دستاوردها می توان گفت HA03 یک گلیکو پروتئین غشایی بوده که معادل %89، %64، %65 شباهت با HA98،BM86 و BM95 دارد. مقایسه باندهای پپتیدی روی کلاسهای MHC-I و MHC-II بیانگر این است که علاوه برشباهت زیاد با آنتی ژنهای مورد مطالعه جدایه ایرانی حاوی باندهای پ‍‍‍پتیدی بوده که بین همه آنتی ژنهای فوق مشترک است لذا شاید بتوان گفت می تواند کاندیدای برتری نسبت به HA98،BM86 و BM95در ایمن سازی علیه کنه هیالوما می باشد. نتایج حاصل از بررسی هیدروفوبیسیته این آنتی ژن و مقایسه آن با سایر آنتی ژنها دلالت بر آنتی ژنیسیته بالای HA03 دارد لذا اطلاعات بدست آمده از مقایسه نرم افزاری چهار آنتی ژن فوق بیانگر این نکته مهم است که جدایه ایرانی می تواند به عنوان اولین کاندیدای واکسن ضد کنه و نهایتا بیماری های منتقله به وسیله کنه مورد توجه قرار گیرد.

در سال های اخیر، انکپسولاسیون پروتئین ها و آنتی ژن ها با استفاده از هیدروژل ها، علی الخصوص بصورت ذرات کلسیم آلژینات، بسیار مورد توجه بوده و بکار گرفته شده است. به خوبی به اثبات رسیده است که محلول آلژینات در شرایط خاص نانوپارتیکل های مناسب تشکیل می دهد که می تواند برای انتقال واکسن مورد استفاده قرار بگیرد. هدف از این کار سنتز نانوپارتیکل های آلژینات برای انتقال پروتئین ها و ارزیابی تاثیر فاکتورهای مختلف بر خصوصیات نانوذرات بوده است. برای سنتز نانوذرات از روش ژلاسیون یونی استفاده بعمل آمده است، به این ترتیب که محلول کلسیم کلراید با غلظت های مختلف تحت شرایط هموژناسیون قطره قطره به محلول های با غلظت مختلف پلیمر اضافه شده است. تاثیر سرعت و مدت زمان هموژناسیون نیز بر خصوصیات ذرات مورد مطالعه قرار گرفته است. اندازه، توزیع اندازه و مورفولوژی ذرات، ظرفیت و کارایی احتباس نیز مورد بررسی قرار گرفته است. شرایط اپتیمم برای تهیه نانوذرات مطلوب غلظت 3/0 درصد پلیمر، 1/0 درصد کلسیم کلراید، مدت زمان هموژناسیون 45 دقیقه، سرعت هموژناسیون rpm 1300 بدست آمد. می توان نتیجه گیری کرد که خصوصیات ذرات بشدت تحت تاثیر شرایط محیطی سنتز نانو ذرات می باشد و در شرایط اپتیمم می توان ذرات دارای قابلیت کاربرد برای انتقال انواع پروتئین ها و واکسن ها را تهیه کرد.

بیشتر مطالعاتی که در زمینه تکوین جنین انسان به صورت سیستماتیک انجام شده است در ابتدا بر روی جنین موش آزمایش شده است. از موش ن‍ژاد NMRI بیشتر در زمینه های سم شناسی، ناهنجاری و داروسازی تحقیقات بعمل می آید. رویان موش نژاد NMRI در شرایط آزمایشگاهی دارای توقف در مرحله دو سلولی میباشد. هدف از این پروژه مقایسه چهارنوع روش کشت جهت تکوین زیگوت رویان موش نژاد NMRI بعد ازمرحله انجماد شیشه ای می باشد. رویان تک سلولی از موشهای ماده ن‍ژاد NMRI بعد از سوپراوولاسیون و جفت گیری با موشهای نر نژاد NMRI تهیه گردیده است. رویانها با استفاده از محلول EFS40 به روش انجماد شیشه ای منجمد و جمع آوری شده اند. رویانهای تک سلولی در چهار گروه مختلف کشت داده شده اند: گروه الف: رویانها در محیط M16 کشت داده شده اند. گروه ب: رویانها در محیط Ham''s F12 DMEM/ کشت داده شده اند. گروه ج: امبریوها در محیط کشت Ham''s F12 DMEM/ و هم کشتی با سلول Vero کشت داده شده اند. گروه د: امبریوها در محیط کشت Ham''s F12 DMEM/ و هم کشتی با سلول Mouse Embryonic Fibroblasts (MEFs) کشت داده شده اند. نتایج نشان داده اند که که هم کشتی رویان تک سلولی با سلولهای MEFs نه تنها باعث بر طرف شدن توقف دو سلولی شده بلکه اختلاف معنی داری با سایر روش ها جهت تکوین رویان تا مرحله بلاستوسیت داشته است.

لیشمانیوز یک بیماری تک یاخته ای مشترک میباشد که توسط تک یاخته لیشمانیا ایجاد می شود. لیشمانیوز جلدی(CL)، یک بیماری پیچیده با طیف وسیعی از تظاهرات بالینی است. مطالعه حاضر جهت تعیین گونه این انگل به روش واکنش زنجیره ای پلیمراز در شهر اصفهان طی سال های 1390- 1389 صورت گرفت. 124 بیمار با ضایعه مشکوک به لیشمانیوز و دارای اسمیر مستقیم مثبت از ضایعه انتخاب شدند. هر نمونه برداشت شده از ضایعه پس از رشد و تکثیر در محیط NNN به منظور خالص سازی انگلها از عناصر محیط کشت اولیه به محیط کشت سلولی RPMI 1640 همراه با سرم جنین گوساله به میزان 20% به عنوان مکمل وارد شد. سپس نمونه ها برای انجام واکنش زنجیره ای پلیمراز مورد استفاده قرار گرفتند. از 124 بیمار، 111 مورد (89.51٪) به L.major و 12 مورد (9.67٪) به L.tropica آلوده بودند، با این حال تنها در یک مورد آلودگی به طور همزمان با L.major و L.tropica مشاهده شد که تشخیص این آلودگی همزمان فقط با واکنش زنجیره ای پلیمراز ممکن است. L.major شایع ترین گونه در بیماران مورد مطالعه بوده است (p-value<0.001).

مطالعه ای ملکولی جهت شناسا یی تی لریا در گوسفندان و کنه های ناقل شهرستان های فسا و کازرورن در سالهای 1390-1391 انجام گرفت. دراین بررسی تعداد 100 نمونه خون بهمراه کنه از گوسفندان مناطق مختلف شهرستانهای فسا و کازرون پس از معاینه بالینی جمع آوری گردید. گسترش های خونی تهیه شده از ورید گوش با گیمسا رنگ آمیزی گردیدند. کنه های جمع آوری شده براساس گونه و جنس کنه به مجموعه های 5 تایی تقسیم شدند. آنگاه نسبت به جدا سازی غدد بزاقی در نرمال سالین با استفاده از استری و میکروسکوپ اقدام شد و سرانجام خون و غدد بزاقی کنه های جمع آوری شده با روش Semi-nested PCR مورد آزمایش قرار گرفتند. در بررسی میکروسکپی آلودگی تی لریا در 46 % گسترش های خونی مشاهده شد، در صورتی که با استفاده ازروش Semi-nested PCR، 76 نمونه خون (76%) آلوده به تی لریا بودند. همچنین با این روش در 43 نمونه خون (43%) آلودگی به تی لریا اویس، 3 نمونه خون (3%) آلودگی به تی لریا لستوکاردی و 30 نمونه خون (30%) آلودگی مخلوط به دو گونه اویس ولستوکاردی تعیین گردید.هی چگونه تفاوت معنی داری در فراوانی آلودگی تی لریا در گوسفندان این دو شهرستان مشاهده نشد. در مطالعه حاضر، کنه رپی سفالوس تورانیکوس به میزان 48 % به عنوان شایع ترین کنه و سپس کنه های هیالوما آناتولی کم به میزان 42% و هیالوما مارژی ناتوم به میزان 8% بودند. در این مطالعه در یک مجموعه از غدد بزاق ی کنه ریپی سفالوس تورانی کوس آلودگی به تی لریا اویس تعیین گردید. بر پایه نتایج بدست آمده فراوانی آلودگی تی لریا اویس در مقایسه با تی لریالستوکاری بالاتر بود و همچنین رپی سفالوس تورانی کوس می تواند به عنوان ناقل تی لریا اویس مطرح باشد.

ل ی شمان ی وز، از جمله ب ی مار ی های مهم و شای ع مشترک ب ی ن انسان و دام بوده و از لحاظ بهداشت عموم ی قابل توجه می باشد. در مطالعه حاضر، در مجموع 195 گربه خانگی و از سنین مختلف، برای تعیین آنتی بادی ضد انگل ل ی شمان یا اینفانتوم، در نمونه های سرمی و به روش سنجش ایمونوکروماتوگرافی مورد مطالعه قرار گرفتند. گربه های مورد مطالعه از ب ی ن موارد ارجاعی به بیمارستان دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز، در جنوب غرب ای ران و در فاصله زمانی اردیبهشت ماه 1388 تا اسفند ماه 1390 انتخاب شده بودند. تقسیم بندی بر اساس سن، جنس، نژاد، منطقه و فصل انجام گرد ی د. گربه های مورد مطالعه بر اساس سن به 3 گروه (کمتر از 1 سال، 1 تا 3 سال و بالای 3 سال) و بر اساس منطقه به 5 ناحیه (شمال، شرق، غرب، جنوب و مرکز) تقسیم بندی شدند. نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون مربع کای، آزمون دقیق فیشر و آزمون Z مورد آنالیز قرار گرفتند. هجده نمونه از کل 195 نمونه سرمی (23/9 درصد)، دارای آنتی بادی ضد انگل ل ی شمان یا ای نفانتوم بودند (فاصله اطم ی نان 95 %: 3/13-1/5 %). شیوع عفونت در گربه های بالغ ب ی شتر از 3 سال (57/28%؛ 14 عدد از 49 مورد) به طور معنی داری در مقایسه با گربه های می انسال 1 تا 3 سال (57/3%؛ 3 عدد از 84 مورد) (نسبت شانس= 8/10) و کمتر از 1 سال (61/1%؛ 1 عدد از 62 مورد) (نسبت شانس= 4/24) بیشتر بود (001/0 P <). شیوع عفونت در گربه های نر (82/9 درصد؛ 11 عدد از 112 مورد) نسبت به گربه های ماده (43/8 درصد؛ 7 عدد از 83 مورد)، در فصل بهار (04/13%: 6 عدد از 46 مورد) و منطقه شمال (89/13%: 5 عدد از 36 مورد) بالاتر بود، اما تفاوت بین شیوع عفونت از نظر جنس، فصل و منطقه معنی دار نبود (05/0< P). در قسمت نتیجه گیری، تاکید می گردد که جهت کاهش خطر انتقال عفونت به د ی گر ح ی وانات و انسان، جمعیت گربه ها بو ی ژه گربه های بالغ در این منطقه، کنترل شوند.