دو ماهنامه میکروب شناسی پزشکی ایران
سال ششم شماره 1 (بهار و تابستان 1391)

نانوذرات پالادیم به علت خصوصیات ویژه فیزیکی و شیمیایی کاربرد های فراوانی در ساخت ابزارهای نوری، الکترونیک، دندانپزشکی و بویژه کاتالیست ها دارند. اخیرا روش های زیستی به عنوا روش های دوست دار طبیعت مورد توجه بسیاری قرار گرفته اند از این رو در این تحقیق تولید بیونانوذرات پایدار پالادیم توسط یک سیستم زیستی باکتری فلزدوست necator Cupriavidus مورد مطالعه قرار گرفت.
روش های بررسی: نانومتری بودن و ویژگی این ذرات و مکانیسم تولید با روش های میکروسکوب الکترونی عبوری و طیف سنج پر انرژی مورد بررسی قرار گرفت.
necator Cupriavidus به صورت زنده و غیر زنده قادر به احیا فلز پالادیم و تشکیل بیونانوذرات در سطح دیواره سلولی می باشد. عدم تولید نانوذرات در اسفروپلاست و همچنین نتایج شبیه سازی سطح سلول توسط میکروپارتیکلهای آمین و کربوکسیل دار دلیلی بر این است که تولید بیو نانو ذرات توسط مکانیسمی مستقل از فعالیت متابولیکی و آنزیمی در ارتباط با گروه های آمین و کربوکسیل موجود در دیواره سلولی این باکتری صورت می پذیرفت.
تولید نانوذرات از جمله پلادیم، به روش میکروبی که روش ساده، ارزان و بدون ایجاد آلودگی های زیست محیطی امکان پذیر است.

آنفلوانزا یک بیماری تنفسی حاد و شدیدا مسری است که به وسیله ویروس RNA دار متعلق به خانواده ارتومیکسوویریده ایجاد می شود. این ویروس می تواند پرندگان و پستانداران را مبتلا کند. آنفلوانزای مرغی یک عفونت و یا سندرمی است که توسط ویروس های انفلوانزا تیپ A ایجاد می شود. مخزن این بیماری پرندگان آبزی و مهاجر است و احتمال بروز این بیماری در هر منطقه وجود دارد. آنفلوانزا می تواند از طریق تماس مستقیم یا تماس از طریق فضولات یا ترشحات پرنده و یا به واسطه تماس با سطوح آلوده منتقل شود. برخی از سویه ها نظیر H9N2 آسیائی، حدت بیماریزائی نسبتا بالائی برای ماکیان داشته و ممکن است علائم شدیدتر و مرگ و میر بیشتری داشته باشند و موجب بروز ناگهانی علائم شدید و 100 % مرگ در طی دو روز شوند. لذا هدف از انجام این مطالعه، بررسی بیماری آنفلوانزا در مرغان بومی و ردیابی ویروس H9N2 در نمونه های اخذ شده از طیور به وسیله آزمایشات سرولوژیک بود.
در مجموع تعداد 308 نمونه مربوط به پرندگان با استفاده از ازمایش (Enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA و Alpha Acid Glycoprotein مورد بررسی قرار گرفتند.
در ازمایش الایزا 121 مورد (%60.7) و در آزمایش AGP مورد (5.8 %) از نمونه ها مثبت بودند.
از آنجایی که بیماری با علائم خفیف می تواند تشخیص را مشکل سازد،لذا پیگیری انتشار انفلوانزای مرغی،به تست های ازمایشگاهی نمونه های حاصل از پرندگان عفونی نیاز دارد.

انسان خود باعث پیدایش سل مقاوم به دارو شده است. پیدایش جهانی XDR-TB نخستین بار در سال 2005 میلادی گزارش شد. XDR-TB فرمی از مقاومت دارویی است که در آن باسیل سل علاوه بر انکه حداقل به 2 داروی مهم و اصلی ضد سل (ایزونیازید و ریفامپین) مقاوم است. به یک فلوروکوئینولون و حداقل به سه داروی تزریقی امیاکسین،کانامایسین و کاپرئومایسین مقاوم است. با توجه به اینکه میزان XDR-TB به سرعت رو به گسترش است لذا هدف از مطالعه بررسی میزان شیوع XDR-TB در استان آذربایجان شرقی بود.
روش آزمایش: تست های حساسیت دارویی داروهای رده دوم (امیاکسین،کانامایسین، افلوکساسین، سیپروفلوکساسین) بر روی سویه های ایزوله شد مایکوباکتریوم توبرکلوزیس مقاوم به چند دارو (XDR-TB) طی چهار سال اخیر به روش نسبی انجام گرفت. از سویه استاندارد H37Rv که حساس به تمامی انتی بیوتیک هاست به عنوان کنترل کیفی استفاده شد.
از 8 سویه MDR-TB، 3 سویه (37/5 %) XDR-TB تشخیص داده شدند.
با توجه به اینکه مقاومت XDR-TB فقط در نمونه های بیماران نوجوانی مشاهده شد، مراجعه این افراد به مرکز تحقیقات سل و بیماری های ریوی تبریز جهت تشخیص و درمان مسئله ساز می باشد و باید تمهیدات ویژه های در نظر گرفته شود.

جیوه از سمی ترین فلزات سنگین است. بعلت کاربرد زیاد ان در صنعت، کشاورزی، دندانپزشکی استخراج طلا و... باعت الودگی محیط زیست می شود و مقادیر اندک آن در خاک و اب تهدید کننده جانران ان ناحیه است، غلظت کم این فلز باعث مسمومیت حاد و مزمن، اختلال در بینایی، شنوایی و سیستم عصبی می شود و با عبور از سد خونی – مغزی و جفت باعث صدمه مغزی، عدم رشد فکری، کوری و ناتوانی در صحبت کردن جنین میشود. باکتری های مناطق الوده به جیوه از طریق فرایند احیا قادر به حذف این فلز در محیط اطراف خود هستند دریاچه مهارلو (نمک) در 23 کیلومتری جنوب شرق شیراز است. کلیه فاضلاب ها خانگی، تجاری، صنعتی، بیمارستانی و کشاورزی شیراز از طریق رود خانه های خشک، پل فسا، سلامیه وارد دریاچه شده و ان را آلوده می کند. از جمله این آلاینده های این دریاچه فلزات سنگین به خصوص جیوه می باشد. هدف از این پژوهش حاضر جداسازی و شناسایی هالوتولرانت های مقاوم به جیوه از اب و رسوبات دریاچه و بررسی توانایی حذف جیوه توسط انهاست.
پس از نمونه گیری از اب و رسوبات 4 ایستگاه دریاچه در 4 فصل سال باکتری های هالوفیل مقاوم به جیوه از طریق غنی سازی در محیط کشت L.B.Broth و کشت در محیط L.B.Agar حاوی نمک و جیوه جداسازی شدند. با اندازه گیری میزان جیوه باقی مانده در محیط با دستگاه جذب اتمی، توانایی حذف جیوه توسط مقاوم ترین باکتری های جدا شده محاسبه شد. و سینتیک رشد ان بررسی شد.
باکتری های مقاوم به جیوه نقش تعیین کننده ای در جذب و حذف این عنصر از محیط زیست دارند،از جمله سوشهای باکتری های هالوتولرانت، مقاوم به جیوه می توان اشرشیاکلی، ویبریوها، کلبسیلا، سیتروباکتر و... را نام برد.

عفونت های استافیلوکوک اورئوس به عنوان یکی از خطرناک ترین و مرگبارترین عفونت های دوره کودکی با مقاومت به آنتی بیوتیک ها در طی چند دهه گذشته و حتی افزایش مقاومت به ونکومایسین، در تمام دنیا به عنوان یک مشکل جدی مطرح هستند. بدین ترتیب نیاز به یافتن جایگزینی مناسب و مطمئن و همچنین مجدود کردن مصرف ونکومایسین از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. تیکوپلانین یک آنتی بیوتیک باکتریوسیدال گلیکوپپتیدی است که حتی روی استافیلوکوک های مقاوم به متی سیلین تاثیر باکتریسیدال با نفروتوکسیسته ناچیز داشته و مصرف عضلانی آن نیز امکان پذیر است اما در مورد مقاومت سویه های استافیلوکوک اورئوس در نمونه های بالینی کودکان در کشور ما مطالعه کافی وجود ندارد.
در مطالعه ما بطور روتین از تمام بیماران مشکوک به عفونت که از تاریخ 1/12/1388 تا تاریخ 1/7/1389 در بیمارستان کودکان حضرت علی اصغر (ع) بستری بوده اند کشت نمونه بالینی به عمل آمد و کلیه کشت های استافیلوکوک اورئوس مثبت وارد مطالعه ما شد. سپس محقق پژوهش، با حاضر شدن بر بالین بیمار به جمع آوری اطلاعات مربوطه و فاکتورهای خطرساز باقوه پرداخت. در روزهای بعد تا زمان ترخیص نیز بیمار ویزیت شده تا سیر بالینی، فاکتورهای زمینه ای، فاکتورهای خطرساز بالقوه درمانهای انجام شده و نتیجه بیماری مشخص گزدد. پس از تایید نمونه ها از نظر استافیلوکوک اورئوس ازمایش تعیین حساسیت با روش انتشار دیسک بر اساس استاندارد CLSI انجام شد. MIC آنتی بیوتیک teicoplanin با روش E-test، تعیین گردید. پایین ترین مقداری که هاله عدم رشد دیده شد. به عنوان MIC در نظر گرفته شد. برای تعیین مقاومت به متی سیلین از محیط مول هینتون آگار حاوی 6 میکروگرم اگزاسیلین در لیتر استفاده شد. (CLSI-M100-S20) از 1/12/1388 تا 1/7/1389 تعداد 30 نمونه استافیلوکوک اورئوس از 30 کودک بستری شده در بخش های مختلف بیمارستان فوق تخصصی آموزشی حضرت علی اصغر (غ) تهران جدا گردید. بیشتر بیماران مذکر (7/56 %) و اکثرا در گروه سنی از بدو تولد تا 6 ماهگی (53.3 %) بودند. طبق تعریف اکثر موارد عفونت (63.3 %) از نوع عفونت بیمارستانی بود. محل جداسازی نمونه استافیلوکوک اورئوس در بیشتر بیماران از زخم (20 %) و سپس خون و تراشه بود. از نظر وجود ریسک فاکتور ابتلا به عفونت استافیلوکوک اورئوس در کل 70 درصد بیماران بیماری زمینه ای داشتند. اغلب بیماران (80 %) مصرف قبلی آنتی بیوتیک را در 6 ماه گذشته داشتند. 63.3 درصد بیماران در بخش ICU بیستری بودند. 16.7 درصد بیماران در حال دریافت کموتراپی و 23.3 درصد سابقه قبلی عمل جراحی داشته و 16.7 درصد در بدو مراجعه نوتروپنیک بودند. در حین درمان این بیماران، برای (93.3 درصد) بیماران به طور همزمان از داورهای بالقوه نفروتوکسیک استفاده شد و 23.3 درصد بیماران در سیر بالینی شان دچار افزایش سطح BUN/Cr شدند. بعد از انجام روش آزمایشگاهی E-test مشخص شد که تمام بیماران مورد مطالعه، به آنتی بیوتیک تیکوپلانین حساس بودند. 14 مورد (46.6 درصد) نیز به متی سیلین مقاوم بودند از نظر نتیجه نهایی عفونت 73.3 درصد بیماران بعد از درمان بهبود یافته و 16.7 درصد بیماران نیز باوجود درمان فوت شده و وضعیت نهایی 10 درصد بیماران به دلیل ترخیص با رضایت شخصی یا انتقال به مرز دیگر نامشخص ماند.
بیشترین موارد جدا شده استافیلوکوک اورئوس در شیرخواران این مرکز مربوط به عفونت های بیمارستانی و بخصوص در ICU بود که در کودکان با بیماری زمینه ای رخ داد. تمام موارد از نظر in vivo به آنتی بیوتیک تارگوسید حساس بودند. اما با دورهای متعدد دیگر که بالقوه نفروتوکسیک هستند درمان شدند. استفاده بجا از این داور بجای ونکومایسین در این گروه از بیماران ممکن است ضمن کاهش مصرف ونکومایسین به ترخیص سریع تر کاهش عوارض جانبی شنوایی و کلیوی و رضایت مندی بیشتر بیماران کمک کند.

کلبسیلا باکتری بیماری زای فرصت طلبی است و بیشتر در محیط های بیمارستانی و در افراد با ضعف سیستم ایمنی از جمله بیماران سوخته عفونت ایجاد می کند و افزایش مقاومت نسبت به دارو ها در این جنس می تواند تهدیدی جدی به حساب اید. هدف از این مطالعه تعیین شیوع ای باکتری در عفونت های زخم سوخته، فراوانی مقاومت نسبت به انتی بیوتیک ها، کمترین غلظت جلو گیری کننده از رشد برخی انتی بیو تیک ها و فراوانی ایزوله های کلبسیلا مولد انزیم های بتالاکتاماز و بتالاکتاماز با دامنه گسترده بوده است.
سویه های کلبسیلا جدا شده از بیماران مبتلا به عفونت زخم سوخته بستری در بیمارستان امام خمینی کرمانشاه در بازده زمانی 87-1385 در ازمایشگاه میکروب شناسی دانشکده پزشکی تا حد گونه با ازمایش های بیوشیمیایی تشخیص داده شدند.مقاومت باکتری نسبت به انتی باکتری ها با روش استاندارد انتشار دیسک: Kirby bauser، تولید انزیم بتالاکتاماز با روش اسیدومتری، تولید بتالاکتاماز را از دامنه گسترده با روش دو دیسک و برای تعیین کمترین غلظت جلوگیری کنده از رشد از روش Microbroth Dilution استفاده شد. هم چنین پرونده تمامی بیماران سوخته بررسی و شیوع باکتری های جدا شده از زخم های سوخته ثبت شد.
باکتری کلبسیلا در بازه زمانی ذکر شده از سیتروباکتر با شیوع 32/6 % شایع ترین عامل جدا شده از زخم سوخته بود.انتی باکتری های ایمی پنم، سفتازیدیم، کوتریموکزازول، سیپروفلوکسازین، جنتامایسین، سفتوتاکسیم و کاربنی سیلین با: 98 %، 60 %، 12/4 %، 9/5 %، 9 %، 4/3 % اثر بخشی: موثر ترین دارو ها بودند و البته ایمی پنم با اختلاف کاملا معنی داری P< 0/005 از تمامی انتی بیوتیک ها موثر تر بودند.MIC 50 نیز به ترتیب مربوط به انتی بیوتیک های ازیترومایسین، سفتریاکسون، سفپیم و سه انتی بیوتیک سفکسیم، سفتازیدیم و پیپراسیلین 4، 128، 256، 512، Microbroth Dilutionبر میلی لیتر به دست امد و بنا براین از این دسته ازیترومایسین موثر ترین دارو بود. همچنین 163 سویه (2/76 %) دارای انزیم بتالاکتاماز و 2/55 % دارای انزیم بتالاکتاماز با دامنه گسترده است.
بحث: داروی ایمی پنم ازیترومایسین انتی بیوتیک های مناسبی برای درمان عفونت های سوخته ناشی از کلبسیلا به شمار میروند و لازم است در تمامی مراکز درمانی از این دارو استفاده غیر ضروری و از ایمی پنم تا حد امکان به عنوان داروی امپایریک به کار برده نشود تا شاهد افزایش مقاومت نسبت به این دارو ها نباشیم.

اپیدمی بیماری ایدز در جهان رو به افزایش است و تاکنون هیچ درمان قطعی برای این بیماری کشف نشده است.بیماران مبتلا به ایدز نیازمند مراقبتهای روتین دندانپزشکی میباشند.ولی مطالعات قبلی انجام شده حاکی ان است که بسیاری از دندان پزشکان از پذیرش این گونه بیماران رباز می زنند، اذا هدف مطالعه حاضر تعیین اگاهی، دیدگاه و عملکرد دندانپزشکان عمومی شهر قزوین در مورد بیماران الوده به HIV بود.
در این مطالعه توصیفی-تحلیلی 51 نفر از دندانپزشکان عمومی شاغل در شهر قزوین جهت انجام تحقیق انتخاب شدند.در مرحله اول، مجری طرح با مراجعه به مطب دندانپزشکان مورد مطالعه، به عنوان یک بیمار فرضی، الوده به HIV عملکرد انها را مورد بررسی قرار داد و در مرحله دوم اگاهی و دیدگاه افراد مورد مطالعه از طریق تکمیل پرسش نامه سنجیده شد.نتایج به دست امده توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل اماری قرار گرفت.
میزان اگاهی 30 نفر (71 %) از افراد مورد مطالعه در حد متوسط با میانگین 15/1 +59/5 بود. 36 نفر (70 %) از دندانپزشکان مورد مطالعه، بیمار آلوده به ایدز را در مطب خود پذیرش نکردند. در حالی که در پاسخ به سوالات دیدگاه 13 نفر (32 %) انها عدم تمایل خود را جهت پذیرش این گونه بیماران نشان داده بودند.
بین اگاهی و دیدگاه عملکرد دندانپزشکان مورد مطالعه در مورد بیماران الوده به HIV ارتباطی که از لحاظ اماری معنادار باشد یافت نشد(P>0.05).

اشرشیاکلی یکی از مهمترین عوامل مسمومیت های غذایی است و برخی از سویه های ان مانند E.coli O157H7 عوارض خطرناکی مانند سندرم اورمی همولیتیک و کولیت هموراژیک ایجاد می کنند.محیط های کروموژن یکی از روش های تشخیص نسبتا سریع میکرو ارگانیسم های بیماری زا در اب و مواد غذایی هستند که در دهه اخیر مورد استفاده قرار گرفتند. هدف از این مطالعه بررسی توانایی محیط کروموژن در تشخیص E.coli O157H7 در اب و مواد غذایی و مقایسه ان با روش کشت استاندارد می باشد.
در این مطالعه ازمایشگاهی در مرحله اول 25 نمونه اب و چهار نوع مواد غذایی (5 نمونه از هر کدام) به طور عمدی با سوش استاندارد E.coli O157H7 الوده و سپس با دو روش کروموژن و کشت استاندارد شناسایی گردید و سرعت حساسیت دو روش در شناسایی این باکتری بررسی و مقایسه گردید. سپس نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS و فرمول اماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
سرعت تشخیص باکتری با استفاده از محیط کروموژن (18 ساعت و 20 دقیقه) بیشتر از روش استاندارد (72 ساعت) بوده ولی حساسیت این روش (99/61 %) کمتر از روش استاندارد (100 %)تعیین گردید.
نتایج این مطالعه و سایر مطالعات مشابه نشان میدهدمحیط های کروموژن دارای سرعت و حساسیت بالایی در تشخیص E.coli O157H7 در نمونه های اب و مواد غذایی بوده و میتواند به عنوان یک روش جایگزین در تشخیص باکتری های بیماری زا در ازمایشگاه های مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد.