فهرست مطالب

علوم و فناوری رنگ - سال پنجم شماره 1 (پیاپی 15، بهار 1390)

نشریه علوم و فناوری رنگ
سال پنجم شماره 1 (پیاپی 15، بهار 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/04/15
  • تعداد عناوین: 9
|
  • حامد مومن زاده، علیرضا خسروی، علیرضا تهرانی بقاء *، کمال الدین قرنجیگ صفحات 1-10

    امولسیونی از نانو ذرات کیتوسان از طریق افزایش تدریجی محلول پلی فسفات سدیم (SPP) به محلول کیتوسان (CS) تهیه شد. نتایج نشان داد که جذب رنگزای راکتیو آبی 19 (RB19) بر روی امولسیون کیتوسان حاوی نانو ذرات تحت تاثیر زمان تماس، غلظت اولیه ماده رنگزا، pH و دما می باشد. در یک غلظت اولیه ppm 160 و دمای 25 درجه سانتی گراد تحت شرایط بهینه (4=pH و نسبت کیتوسان به سدیم پلی فسفات برابر 2.85)، نانو امولسیون کیتوسان ظرفیت جذب بسیار بالاتری نسبت به کیتوسان معمولی دارد. درصد حذف رنگزای RB19 در شرایط بهینه به ترتیب برای کیتوسان و نانو امولسیون کیتوسان برابر با 60% و 100% بود.

    کلیدواژگان: امولسیون کیتوسان، پساب، رنگزای راکتیو، حذف مواد رنگزا، جذب
  • محمد منصوری مجومرد، حمیدرضا کریمی نیا صفحات 11-20
    در این تحقیق، روش رنگ زدایی آنزیمی به طور تجربی مورد بررسی قرار گرفته است. رنگ زدایی رنگینه سیاه راکتیو 5 در یک راکتور همزده با استفاده از پراکسیداز قارچی کپرینوس سینریوس مطالعه شده است. برای این منظور عواملی همچون غلظت آب اکسیژنه، pH محلول رنگی، غلظت محلول رنگی و فعالیت آنزیمی برای رنگ زدایی رنگینه سیاه راکتیو 5 مورد بررسی قرار گرفته اند. در نهایت بازده رنگ زدایی در شرایط راکتور زیستی 67 درصد مشاهده شد. در این حالت، رنگینه سیاه راکتیو به محیط واکنش به طور پیوسته وارد می شد و افزودن آب اکسیژنه و آنزیم پراکسیداز به طور ناپیوسته بود. ضمنا pH محیط واکنش برابر با 8 و غلظت رنگ و غلظت آب اکسیژنه به ترتیب ppm 40 و mM 96.1 بود.
    کلیدواژگان: رنگ زدایی، رنگ زدایی آنزیمی، پراکسیداز، سیاه راکتیو 5، کپرینوس سینریوس
  • مرضیه رنجبر محمدی، مختار آرامی، هژیر بهرامی، فیروز مهرمظاهری، نیاز محمد محمودی صفحات 21-27
    در این تحقیق، قابلیت رنگرزی کالای پشمی اصلاح شده با پلی ساکارید کیتوسان با استفاده از انیدرید مورد بررسی قرارگرفت. منسوجات پشمی آسیله شده با سوکسینیک انیدرید در دو حلال دی متیل فرمامید و دی متیل سولفوکسید و پیوند شده با کیتوسان با رنگزای اسیدی رنگرزی شدند. بررسی رنگرزی با رنگزاهای اسیدی نشان داد که در نمونه عمل شده با کیتوسان نسبت به نمونه عمل نشده و نمونه آسیله شده جذب رنگزا و میزان K/S افزایش می یابد و نمونه های عمل شده قابلیت رنگرزی بهتر و سریع تری دارند.
    کلیدواژگان: پشم پیوند شده، رنگرزی، کیتوسان، انیدرید
  • احمد اکبری، عبدالمجید بامنیری، عباس شایانفر صفحات 29-34
    تحقیق حاضر یک روش سریع و جدید برای سنتز دو رنگینه دندانه ای مونو آزو را توضیح می دهد. در این روش نمک دی آزونیوم(ArN2+ -CrO3-SiO2) از آسیاب نمودن و مخلوط کردن 2- آمینو بنزوئیک اسید به عنوان ترکیب دی آزو با سدیم نیتریت، سیلیکا ژل مرطوب و نانوسیلیکا کرومیک اسید بدون استفاده از حلال در دمای اتاق تهیه شد. نمک دی آزونیوم حاصل در حالت خشک در دمای اتاق پایدار است. رنگینه های مونو آزو از جفت شدن نمک حاصل با 1 و 2- نفتوکسید به عنوان ترکیبات جفت شونده به تفکیک با بازده خوب تا عالی تهیه شدند. از روش های دستگاهی از قبیل FT-IR، 13CNMR و 1HNMR برای شناسایی دو رنگینه به دست آمده استفاده شد. رنگینه های سنتز شده برای رنگرزی الیاف پشمی به روش دندانه دادن پس از رنگرزی با دی کرومات پتاسیم مورد استفاده قرار گرفت. مشخصات رنگی و ثبات شستشویی نمونه های رنگرزی شده اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که نمونه های رنگرزی شده و دندانه داده شده دارای شیدهای رنگی تقریبا یکسان بوده و ثبات شستشویی آنها در محدوده 3 است.
    کلیدواژگان: رنگینه آزو، نانو سیلیکا کرومیک اسید، 1، نفتل، 2، نفتل، رنگرزی، رنگینه دندانه ای
  • مهناز محمدزاده میانجی، حسین قصاعی صفحات 35-42
    ساخت لعاب های زرین فام در ایران از قرن چهارده میلادی به بوته فراموشی سپرده شده است ولی عده کثیری از هنرمندان معاصر علاقه مند به احیای این هنر می باشند. در این پژوهش توجه خاص به عوامل موثر بر ساخت لعاب زرین فام شده است. نتایج نشان می دهد که ترکیب، دما، شدت و گستره زمان احیاء و ضخامت لایه خام اعمالی از موثرترین عوامل در تشکیل پدیده زرین فام می باشند. سنجش دمای تجزیه مواد اولیه به کمک DTA/TG محدوده مناسب دمایی 600-500 درجه سانتی گراد را برای پخت لایه زرین فام تایید می کند. در این تحقیق از لعاب کاشی صنعتی به عنوان پایه و از چوب گردو برای ایجاد احیا هنگام پخت استفاده شد. تحقیقات نشان داد که برای رسیدن به لایه زرین فام پخته مطلوب ضخامت لایه خام نقش مهمی را ایفا می کند که بسته به نوع و ترکیب مینا متغیر است.تشخیص داده شد که از بین میناهای M1، M2 و M3 بررسی شده،M1 و M2 مناسب ترند وتوسط آن ها زرین فام طلایی قزح سان و زرین فام طلایی یک دست حاصل می شود.
    کلیدواژگان: لعاب احیایی، مینا، زرین فام
  • مهناز کرباسی، علی نعمتی، مریم حسینی زری * صفحات 43-50

    ذرات دی اکسید تیتانیم (تیتانیا) به روش میکروامولسیون آب در روغن تهیه شدند و جهت بررسی خواص فوتوکاتالیستی از متیلن بلو استفاده گردید. میکروامولسیون از آب، سیکلوهگزان و یک فعال کننده سطح آنیونی به نامAOT (bis (2-ethylhexyl) sodium sulfosuccinate تشکیل شد. کوچک ترین اندازه ذره در سیستم میکروامولسیون، 28 نانومتر بود که در نسبت مولار آب به فعال کننده سطح 2، به دست آمد. تاثیر عوامل مختلف حین فرآیند (نسبت آب به فعال کننده سطح (W0) و دما) در مشخصات نهایی از جمله ساختار فازی و اندازه ذرات بررسی گردید. ذرات تیتانیایی که در این شرایط آماده شده بودند، به صورت پودر بی شکل بوده و در دمای oC 500، دمایی که کمتر از دمای معمول تعریف شده جهت ایجاد فاز آناتاز است به فاز آناتاز تبدیل شدند. ذرات نانو پودر تیتانیا به وسیله دستگاه های SEM، TEM، FT-IR و DTA مورد بررسی قرار گرفتند. ذرات تیتانیای که در دمای oC500 کلسینه شدند بالاترین مشخصات فوتوکاتالیستی تجزیه متیلن بلو را از خود نشان دادند.

    کلیدواژگان: میکروامولسیون، تیتانیا، نسبت آب به فعال کننده سطح
  • سعیده گرجی کندی، امیر کیومرثی، کمال الدین قرنجیگ صفحات 51-60
    داده های طیفی، که اطلاعات با ارزشی را در اختیار می گذارند معمولا در تعداد ابعاد زیادی بسته به دقت دستگاه اندازه گیری گزارش می شوند. این در حالی است که در طی نیم قرن اخیر به کارگیری روش های ریاضی چون تحلیل اجزاء اصلی(PCA) نشان داده است که تعداد بردارهای ویژه داده های طیفی، بسیار محدود می باشد. در این پژوهش، با به کارگیری روش PCA برای یک مجموعه 629 تایی از نمونه های پشمی رنگرزی شده با رنگزاهای طبیعی، تعداد بردار ویژه لازم برای بیان داده های انعکاس طیفی چنین رنگزاهایی مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای GFC، RMSE و همچنین میانگین اختلاف رنگ تحت دو منبع نوری به عنوان معیار ارزیابی، برای بررسی خطا به خدمت گرفته شد. نتایج حاکی از آن بود که داده های انعکاس طیفی نمونه های رنگرزی شده با رنگزاهای طبیعی به علت داشتن منحنی های مشابه و هموار می توانند با دقت بسیار بالایی (0.999 GFC=) با تقریبا 5 بردار ویژه بازسازی شوند. همچنین به کارگیری بردارهای ویژه همسان (تهیه شده از مجموعه رنگزاهای طبیعی)، نتایج بهتری نسبت به مجموعه های دیگر نظیر پلی استر رنگرزی شده و همچنین مجموعه 1269 تایی مانسل داشته است.
    کلیدواژگان: رنگزاهای طبیعی، طیف انعکاسی، تحلیل اجزاء اصلی، بردارهای ویژه
  • ابوالفضل درویش، محمدرضا محمدزاده عطار، رضا نادری صفحات 61-68
    غیر سمی بودن رنگدانه های فسفات روی آنها را به عنوان جایگزینی مناسب برای رنگدانه های بر پایه کرومات، جهت استفاده در پوشش های محافظ سطح مطرح ساخت. ولی عدم کارایی مناسب رنگدانه فسفات روی باعث به وجود آمدن نسل های جدیدی از این رنگدانه ها، با حفظ غیر سمی بودن و افزایش کارایی شد. این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد بازدارندگی رنگدانه فسفات روی آلومینیم (ZPA)، به عنوان نسل دوم از رنگدانه های فسفات روی اصلاح یافته، انجام پذیرفت. بدین منظور خواص جدایش کاتدیک و چسبندگی مربوط به پوشش های پلی یوتان، حاوی غلظت های حجمی های مختلف از رنگدانه های فسفات روی و فسفات روی آلومینیم، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون چسبندگی Pull-Off، در دو حالت تر و خشک نشان داد که با تغییر نوع و مقدار درصد حجمی رنگدانه استفاده شده در پوشش، میزان افت چسبندگی نمونه ها پس از غوطه وری در محلول 3.5% کلرید سدیم، از یکدیگر متفاوت خواهد بود. همچنین در آزمون جدایش کاتدی مشاهده شد که پوشش هایی که از افت چسبندگی کمتری برخوردار بودند، میزان جدایش کمتری، نسبت به مابقی پوشش ها داشتند. لذا عملکرد مناسب پوشش های حاوی درصد حجمی های بهینه از رنگدانه های فسفات روی(ZP) و فسفات روی آلومینیم (ZPA) در آزمون های انجام شده، احتمال تشکیل لایه ای محافظ در فصل مشترک فلز/پوشش را توسط رنگدانه های مذکور را مطرح ساخت.
    کلیدواژگان: جدایش کاتدی، آزمون چسبندگی Pull، Off، رنگدانه ضدخوردگی، فسفات روی آلومینیم، فسفات روی، غلظت حجمی رنگدانه
  • محمدرضا شمشیری، علی اکبر یوسفی، فرهاد عامری صفحات 69-75
    بلورهای فوتونیکی سه بعدی یا نانوکلوییدها، به دلیل ساختار تناوبی که دارند دارای خواص نوری مفیدی چون هدایت نور و موج بری هستند. قرارگیری این نانوساختارها در میان فیلم های پلیمری متشکل از چند لایه، موجب بهبود این خواص در مقایسه با فیلم های تک لایه دارای ساختار نانو می شود. در این تحقیق، ابتدا پلیمرهای پلی متیل متاکریلات و پلی استایرن به ترتیب در حلال های استون و سیکلوهگزان (به همراه ml 5 تتراکلریدکربن به ازای ml 95 سیکلوهگزان) حل شدند و سپس به همراه سوسپانسیونی از نانوذراتی بر پایه استایرن، توسط دستگاه نشانش لوله ای بطور متناوب روی یکدیگر قرار گرفتند. خواص نوری فیلم های ریخته گری شده به روش اسپکتروفوتومتری بررسی گردید. این مطالعات نشان داد که افزودن لایه های پلیمری بر روی ساختارهای سه بعدی باعث تغییر رنگ ناشی از آنها می گردد. به کمک این داده ها تغییر رنگ از آبی به سبز به شکست پرتوهای نور در لایه های پلیمری ارتباط داده شد.
    کلیدواژگان: بلورهای فوتونیکی، موج بر، نانوکلویید، چرخ ریزی، پلی استایرن، پلی متیل متاکریلات
|
  • H. Momenzadeh, A. Khosravi, A. R. Tehrani-Bagha, K. Gharanjig Pages 1-10

    The chitosan emulsion containing nano-particles has been prepared in a suspension form by adding drop-wise sodium polyphosphate (SPP) solution into a chitosan solution (CS). The results showed that the adsorption of C. I. Reactive Blue 19 (RB19) on chitosan emulsion was affected by contact time، initial dye concentration، pH، and temperature. For an initial dye concentration of 160ppm and 25°C in the optimum conditions (pH=4، [CS] / [SPP] =2. 85)، the chitosan nano-emulsion has much higher dye adsorption capacity. The RB19 removal in optimum condition was 60% and 100% for conventional chitosanand chitosan nano-emulsion respectively.

  • M. Mansouri, H. R. Kariminia Pages 11-20
    This research reports on the examination of enzymatic decolorization. Decolorization of Reactive Black 5 using fungal peroxidase obtained from Coprinus Cinereus was studied in a stirred tank reactor. Effect of several parameters including hydrogen peroxide concentration، pH، dye concentration and enzyme activity on the decolorization of Reactive Black 5 was investigated. Dye decolorization efficiency of 67% was achieved under continuous feeding of dye solution and stepwise addition of hydrogen peroxide and peroxidase enzyme. Under this condition، pH value، dye and hydrogen peroxide concentrations were 8. 0، 40 ppm and 96. 1 mM، respectively.
  • M. R. Mohamamadi, M. Arami, H. Bahrami, F. M. Mazaheri, N. M. Mahmood Pages 21-27
    In this research، dyeing ability of the chitosan grafted-acylated wool fabrics has been studied. Acylated wool fabrics at two different solvents (dimethylsulfoxide (DMSO) and N،N-dimethyl formamide (DMF)) using succinic anhydride (SA) and grafted with chitosan have been dyed with acidic dye Polar Brilliant Red 3BN. Chitosan grafted fabrics indicated the higher K/S in comparison with the acylated and blank wool samples.
  • A. Akbari, A. Bamoniri, A. Shayanfar Pages 29-34
    The present study describes a rapid and novel method for the synthesis of two monoazo mordant dyes. In this method، diazonium salt (ArN2 + -CrO3-SiO2) was prepared via grinding of 2-amino benzoic acid as diazo component، NaNO2، wet SiO2 and nano silica chromic acid without solvent at room temperature. The obtained diazonium salt was sufficiently stable to be kept at room temperature in the dry state. Azo dyes were prepared by coupling of (ArN2 + -CrO3-SiO2) with 1 and 2- naphthoxide as coupling components، in good to excellent yields. The analytical methods such as FT-IR، 13CNMR and 1HNMR were used for identification of two synthesized dyes. Synthesized monoazo mordant dyes were applied to dyeing wool in after chrome method. The chromaticity co-ordinations and wash fastness of samples were measured. The results showed that the hues of both dyed and mordanted samples are the same and their wash fastnesses are 3.
  • M. Mohammadzadeh Mianji, H. Ghassai Pages 35-42
    Produce of Persian luster ware is doing inactive since about 14. century. Many of contemporary ceramists are interested to alive the forgotten fantastic and beautiful Iranian art. This research studies different factors، which have influence of successful processing luster enamel such as temperature، thickness of unburned layer and intensity and term of reduction. The differential thermal analyses (DTA) and thermo gravimetry (TG) diagrams of raw materials shows that the best range of reduction temperature should be 500-600°C. Industrial opaque glaze is a suitable basic glaze for luster enamel and wood ofwalnut can be a helpful reduction agent to produce an acceptable luster enamel. Thickness of unfired luster layer was a important factor to realize the effect and shining of luster by different enamel composition. Between three composition (M1، M2 and M3) the best results belong to M1 and M2، which could create golden and iridescent luster.
  • M. Karbassi, A. Nemati, M. Hosseini Zor Pages 43-50

    Titanium dioxide (titania) particles were prepared by a water-in-oil emulsion system، and studied for the photodecomposition property of methylene blue. Microemulsion (ME) consisted of water، cyclohexane and a anionic surfactant such as (AOT). The smallest diameter of the particles was 28 nm in the system of cyclohexane with surfactant when the molar ratio of water to surfactant was 2. The effect of the process parameters (water/surfactant ratio، temperatures) on the final characteristics has been investigated، in terms of structural phase and particle size. Titania particles prepared in this condition were collected as amorphous powder، and converted to anatase phase at less than 500°C، which is lower than the ordinal phase transition temperature. The titania nanopowders were characterized by means of X-ray diffraction and SEM، TEM، FT-IR، and DTA. The titania calcined at 500 ºC shows the highest activity on the photocatalytic decomposition of methylene blue.

  • S. Gorji, A. Kiumarsi, K. Gharanjig Pages 51-60
    Spectral data which give valuable information، are usually represented with a high dimension according to the accuracy of instrument. During the last decades، applying mathematical methods such as Principal Component Analysis (PCA) has shown that spectral data has limited number of principal vectors. In the present study، the appropriate numbers of PC vectors for representing the spectral reflectance of natural dyes were investigated applying a set of 629 wool samples dyed with natural dyes. GFC، RMSE and color differences under two illuminants were considered to evaluate the magnitude of error. Experimental results showed that it is possible to represent the spectral data of natural dyes with almost 5 principal components with precious accuracy (GFC=0. 999). In addition، the best results were obtained when the principal vectors are extracted from the same data set (natural dyes) in comparison to other sets such as dyed polyesters or 1269 Munsell set.
  • A. Darvish, M. M.Attar Pages 61-68
    In recent years، attempts have been done to replace toxic materials like chromate based pigments by phosphate pigments having less toxicity properties. However، the anticorrosive performance of zinc phosphate pigment has been proven not to be comparable to chromate type pigments. Regarding this، attempts have done to produce second generation of phosphate pigments. This study aims to investigate and compare the properties of a polyurethane coating، containing zinc phosphate (ZP: first generationpigments) and zinc aluminum phosphate (ZPA: second generation)، at different pigment volume concentrations (PVC) of each pigment. Effect of pigment type as well as PVC on the adhesion of coating to steel panels were investigated before and after 90 days immersion in 3. 5 wt% NaCl solution using pull-off test. Cathodic disbonding (CD) was done according to ASTM G8 to investigate the disbonding behavior of coatings. Results obtained in pull-off and Cathodic disbonding (CD) tests revealed that، greater adhesion loss can be observed on the samples showing lower resistance against disbonding. Evaluation of coating resistances against disbonding were examined at each of the PVCs. It was found that، the solved components of each pigment، at their optimum PVCs، can produce protective layer at coating/metal interface which lead to increase resistance of coated layer to disbonding.
  • M. Shamshiri, A. A. Yousefi, F. Ameri Pages 69-75
    Due to their periodic structures, three dimensional photonic crystals possess some useful optical properties such as wave guiding. Sandwiching these structures between multilayered polymer films improves such properties compared to those of single-layer films because they form a nano structure. In the present investigation polymethyl methacrylate and polystyrene were dissolved in proper solvents namely, acetone and cyclohexane(plus 5ml carbon tetrachloride per 95ml of cyclohexane). Solutions and suspension of nano particles were spin-casted rotationally using specially designed machine to produce a periodic structure. The optical properties of the cast films were studied using spectrophotometric techniques. It was found that cladding three-dimensional polymer films induced a color change. A color-shift from blue to green was found to be related to refraction of light amongst polymer layers. J. Color Sci. Tech. 5(2011), 69-75© Institute for Color Science and Technology.