فهرست مطالب

نامه آموزش عالی - پیاپی 1 (بهار 1387)

نشریه نامه آموزش عالی
پیاپی 1 (بهار 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/02/17
  • تعداد عناوین: 8
|
  • میرمحمد سیدعباس زاده، ام البنین باقری صفحات 9-28
    هدف کلی این پژوهش، بررسی نگرش مدیران و اعضای هیئت علمی دانشگاه ارومیه نسبت به پذیرش مدیریت کیفیت جامع و رابطۀ آن با برخی ویژگی های جمعیت شناختی آنان بود. جامعۀ آماری، شامل کلیه مدیران و اعضای هیئت علمی دانشگاه ارومیه می شود که در سال تحصیلی 86 - 85 در این دانشگاه مشغول به کار بوده اند، که با به کارگیری روش نمونه گیری تصادفی ساده، 210 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش پژوهش، از نوع توصیفی میدانی است. اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. پایایی این پرسشنامه 88/0 r به دست آمد.
    تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نشان داد، تفاوت معناداری در سطح05 /0 بین نگرش مدیران و اعضای هیئت علمی در پذیرش مدیریت کیفیت جامع در مؤلفه های بهبود مستمر، آموزش و ارزشیابی وجود دارد. بین سابقه مدیریت مدیران با نگرش آنان نسبت به پذیرش مدیریت کیفیت جامع ارتباط معناداری مشاهده نشد، اما بین سابقه خدمت و مرتبه علمی اعضای هیئت علمی با دو مؤلفه مشتری محوری و کار تیمی ارتباط معناداری در سطح 01/0 مشاهده شد.
    کلیدواژگان: مدیریت کیفیت جامع، مدیران، هیات علمی، آموزش عالی
  • سیده طیبه مطیعی لنگرودی، بلال ایزانلو، رضا پیروی صفحات 29-47
    پژوهش حاضر، به منظور مقایسه دو نظریه کلاسیک آزمون (CTT) و پاسخ سؤال (IRT) از نظر اندازه گیری شاخص های دقت آزمون انجام شد. روش تحقیق، از نوع کاربردی توصیفی است و برای بررسی سؤال پژوهشی، پاسخنامه های داوطلبان ورود به دانشگاه های کشور در سال 1384، در رشته علوم تجربی در آزمون اختصاصی درس زیست شناسی مورد استفاده قرار گرفت. از بین کلیۀ داوطلبان شرکت کننده نظام سالی - واحدی در این گروه آزمایشی، یک گروه نمونۀ 1000 نفری به طور تصادفی انتخاب شد و سؤال تحقیقی بر روی پاسخنامه های گروه نمونه بررسی شد. نتایج تحقیق نشان داد که نظریه IRT از نظر اندازه گیری شاخص های دقت آزمون بر نظریه CTT ارجحیت دارد. با توجه به نتایج تحقیق، در نظریه پاسخ سؤال، برای هر سطح توانایی، آگاهی و خطای استاندارد جداگانه ای به دست می آید که بر اساس آن می توان فهمید آزمون در کدام سطح توانایی، دارای بیشترین دقت و کمترین خطاست؛ مزیتی که نظریه کلاسیک اندازه گیری فاقد آن است.
    کلیدواژگان: نظریه کلاسیک اندازه گیری، نظریۀ پاسخ سؤال، تابع آگاهی شاخص های دقت آزمون، پایایی
  • مهتاب پورآتشی صفحات 49-63
    از اهداف هر نوع آموزش، می توان به تغییر در دانش، بینش و ایجاد و پرورش توانایی ها و مهارت هایی در فراگیران اشاره کرد تا این تغییرات به بهتر زندگی کردن فرد کمک نماید. از جمله مباحث جدیدی که امروزه در آموزش علوم مختلف وارد شده، بحث کارآفرینی است. توانا سازی دانشجویان برای ایجاد کسب و کار جدید، نیاز به آموزش در زمینه مهارت های کسب و کار و مهارت های کارآفرینی دارد؛ بنابراین، مقالۀ حاضر که به روش کتابخانه ای انجام شده، درصدد است تا به بحث در خصوص نهادینه کردن آموزش کارآفرینی در نظام آموزش عالی بپردازد. در این قالب، موضوع هایی نظیر مفهوم کارآفرینی، سابقۀ آموزش کارآفرینی در نظام آموزش عالی، اهداف آموزش کارآفرینی و... مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: کارآفرینی، آموزش عالی، آموزش کارآفرینی، دانشجو
  • ساختار و فرایند انتخاب و انتصاب رؤسای دانشگاه: بررسی تجارب جهانی و ارائه سناریویی برای ایران
    نسرین نورشاهی صفحات 65-93
    در این پژوهش، با توجه به لزوم بازنگری در ساختار و فرایند انتخاب و انتصاب رؤسای دانشگاه، و براساس تصویب مادۀ 49 قانون برنامه چهارم توسعه و حرکت در جهت استقلال دانشگاه ها، نوع شناسی تجارب 21 دانشگاه جهان در ساختار و فرایند انتخاب و انتصاب رؤسای آنها صورت گرفته است؛ و براساس آن و با استفاده از تکنیک سناریوسازی و نظرخواهی از صاحب نظران آموزش عالی دربارۀ سناریوهای پیشنهادی، در نهایت دو سناریو: 1. عدم تمرکز 2. همکاری ذی نفعان داخلی و بیرونی برای ساختار و فرایند انتخاب و انتصاب رئیس دانشگاه در ایران پیشنهاد شده است.
    کلیدواژگان: ساختار و فرایند، انتخاب رئیس دانشگاه، عدم تمرکز، ذی نفعان داخلی، ذی نفعان بیرونی، سناریوسازی
  • زهره عزیزی صفحات 95-109
    امروزه مقوله کیفیت مهم ترین دغدغه در آموزش عالی است و در این راستا نظام های مختلف ارزیابی برای سنجش کیفیت عرضه شده است. یکی از این نظام ها، ارزیابی درونی است که با استفاده از آن می توان به نقاط ضعف و قوت یک سیستم پی برد و اقدامات لازم را درجهت تقویت آن انجام داد. این مقاله به بیان نتایج حاصل از طرح پژوهشی ارزیابی درونی گروه آموزشی مدیریت صنعتی دانشگاه تهران (که درسال 84 انجام شده است) و راهکارهای بهبود کیفیت این گروه می پردازد. در اولین مرحله از اجرای ارزیابی درونی، رسالت و اهداف گروه در سه حوزه درون داد، فرایند و برون داد تدوین گردید و سپس عوامل، ملاک ها و نشانگرهای ارزیابی و معیارهای مطلوبیت هر یک تدوین شد. در ادامه، ابزارهای گردآوری داده ها تهیه شد و در گام بعدی به جمع آوری و تحلیل داده ها پرداخته شد. نتایج این ارزیابی نشان می دهد که عوامل درون داد، فرایند و برون داد گروه در سطح”نسبتا مطلوب“قرار دارد و می توان با انجام یک برنامه ریزی راهبردی کیفیت گروه را به وضعیت مطلوب ارتقاء داد.
    کلیدواژگان: اعتبارسنجی، ارزیابی درونی، کیفیت گروه آموزشی، ملاک، نشانگر
  • غلامرضا یادگارزاده، فضل الله مقیمی، کورش پرند، آرش بهرامی صفحات 111-132
    این پژوهش با هدف بهینه سازی اجرای ثبت نام های الکترونیکی با استفاده از دیدگاه های داوطلبان آزمون سراسری انجام شده است. طرح تحقیق از نوع پیمایشی و جامعۀ آماری طرح شامل داوطلبان آزمون سراسری سال 1386 شهرستان تهران بوده که با استفاده از روش نمونه گیری اتفاقی، نمونه ای به حجم 740 داوطلب از چهار منطقۀ شمال غرب، شمال شرق، جنوب غرب و جنوب شرق انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته است. اطلاعات تحقیق با استفاده از پرسشنامۀ محقق ساخته با ضریب همسانی درونی835/0 و روایی محتوایی مورد تایید کارشناسان سنجش و اندازه گیری آموزشی جمع آوری شده است. نتایج نشان داد، داوطلبان به ثبت نام از طریق اینترنت علاقه مند بوده اما مشکلاتی از قبیل دسترسی نداشتن به سخت افزار، اعتماد نداشتن به ثبت نام اینترنتی و عدم شناخت شیوه های ثبت نام را ذکر کرده اند. دیدگاه های داوطلبان در خصوص ثبت نام اینترنتی با توجه به گروه آزمایشی متفاوت نبود، اما از نظر دسترسی به شبکۀ اینترنت بین مناطق مختلف تفاوت معنادار بود. همچنین نتایج نشان داد، داوطلبان نحوۀ اطلاع رسانی سازمان را در بحث ثبت نام "مطلوب" ارزشیابی کرده اند.
    کلیدواژگان: ثبت نام الکترونیکی، آزمون سراسری، داوطلب آزمون سراسری، سازمان سنجش آموزش کشور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، فناوری اطلاعات
  • رضا محمدی، صدیقه شریعتی، فرانک مختاریان، سمیه کرم زاده صفحات 133-167
    تربیت نیروی انسانی متخصص، تولید دانش و انجام تحقیقات بنیادی، کاربردی و توسعه ای، نشر و انتقال دستاوردهای پژوهشی و ارائۀ خدمات تخصصی از سوی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی انجام می گیرد؛ بنابراین، نظام آموزش عالی، با برون دادها و پیامدهای خود عملا در راه توسعۀ علمی کشور گام برمی دارد و باید در جهت رفع نیازهای کشور به خصوص نیازهای برون سازمانی متنوع فعالیت نماید؛ بنابراین، وجود سازوکاری برای آگاهی از وضعیت موجود و میزان مطابقت آن با وضعیت مطلوب و برنامه ریزی برای تحقق و رسیدن به وضعیت ممکن لازم و ضروری می نماید. ارزیابی سازوکاری را به دست می دهد که به وسیلۀ آن می توان به این هدف مهم و راهبردی جامۀ عمل پوشانید. دراین زمینه، همگام با مطرح شدن بحث ارزیابی کلان عملکرد دستگاه های اجرایی، وزارت علوم تحقیقات و فناوری نیز با توجه به دانش و تجربه های کسب شده، استقرار نظام ارزیابی کلان عملکرد را در صدر اولویت برنامه های خود قرار داده و انجام ارزیابی در ابعاد عمومی و اختصاصی را جهت تعالی عملکردی خود مورد توجه و آن را اجرایی و تا حدودی می توان گفت نهادینه کرده است.
    در این مقاله، ضمن بیان ضرورت ها، اهداف، ابعاد و کاربردهای ارزیابی کلان عملکرد، روند شکل گیری ارزیابی عملکرد در وزارت متبوع، رئوس فعالیت ها و اقدام های انجام شده و در دست انجام و چالش های پیش روی استقرار و نهادینه شدن کامل آن در آموزش عالی و پیشنهادهای لازم ارائه شده است.
    کلیدواژگان: ارزیابی عملکرد، کیفیت، تعالی عملکردی، شاخص های عملکردی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان سنجش آموزش کشور