فصلنامه تحقیقات حسابداری و حسابرسی
پیاپی 6 (تابستان 1389)

تحقیق حاضر با هدف تعیین رابطه ی بلندمدت بین نرخ رشد شاخص کل قیمت سهام و مجموعه یی از متغیرهای کلان اقتصادی از قبیل نرخ تورم، نرخ رشد نقدینگی، نرخ ارز، نرخ سود واقعی بانکی و درآمد نفتی، انجام گرفته است. در این تحقیق داده ها به صورت فصلی و برای دوره ی زمانی 1374-1386 و با استفاده از روش خود رگرسیون برداری با وقفه های توزیعی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.
نتایج آزمون ریشه واحد دیکی فولر تعمیم یافته حاکی از این است که متغیرهای نرخ رشد نقدینگی و نرخ رشد شاخص کل قیمت سهام، در سطح پایا و سایر متغیرها در تفاضل مرتبه اول پایا هستند. همچنین، نتایج آزمون هم جمعی نشان داد که بین نرخ رشد شاخص کل قیمت و متغیرهای مستقل، رابطه ی بلندمدت وجود دارد به طوری که ضرایب نرخ رشد نقدینگی و نرخ تورم، با نرخ رشد شاخص کل قیمت در سطح اطمینان نود درصد معنی دار و رابطه ی منفی دارند و معناداری ضرایب درآمد نفتی، نرخ ارز و نرخ سود واقعی بانکی، در سطح اطمینان نود درصد، رد شد.

هدف این تحقیق، بررسی تاثیر مدیریت سود بر بازده آتی دارایی ها و جریان های نقد عملیاتی آتی می باشد. مدیریت سود با استفاده از معیارهای کاهش هزینه های اداری، عمومی و فروش، افزایش سود غیرعملیاتی حاصل از فروش دارایی های بلندمدت و تولید بیش از حد اندازه گیری شد.
برای آزمون فرضیه ها از مدل گانی (2005) استفاده گردید. جامعه آماری، شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1380 تا 1385است. نتایج نشان داد، بین بازده آتی دارایی ها و جریان های نقدی عملیاتی آتی و مدیریت سود رابطه معنی داری وجود ندارد.

مرور مجله ها و پایان نامه های دانشگاهی، مجله های حرفه ای، و مقررات حسابداری نشان می دهد که در سال های اخیر مدیریت سود یکی از پربسامدترین زمینه های مطالعاتی و مقررات گذاری حسابداری بوده است. چون این مطالعه درصدد معرفی نظریه ی مدیریت سود است بنابراین طبیعی است که در میان ادبیات بسیار غنی مدیریت سود فقط به مطالعات دانشگاهی استناد می کند که درصدد عرضه و آزمایش نظریه ها و فرضیات مدیریت سود هستند. محور تمرکز مطالعات دانشگاهی عمدتا صورت بندی مدل های کشف مدیریت سود و آزمون قدرت پیش بینی گری این مدل ها است. بیشتر این مطالعات یا مستقیما به یک نظریه که ذاتا اثباتی است متکی هستند یا در صدد یافتن نظریه ای زمینه ای هستند. در بین مطالعات دانشگاهی جای کار متمایزی که صرفا به مرور نظریه های مدیریت سود پرداخته باشد خالی است. این مقاله درصدد است با مرور ادبیات موضوعی این جای خالی را پر کند. بدین منظور در بخش اول ابتدا تببین های دانشگاهی ربط سود به ارزش و نظریه های مدیریت سود بازخوانی می شود. سپس نظریه های منتخب نظریه های مدیریت سود معرفی می شود و نتیجه گیری می شود نظریه ی شرکت در میان نظریه های مدیریت سود یک نظریه ی مسلط است. بر این اساس، نظریه ی شرکت به عنوان یک نظریه ی مسلط بر پایه ی کار]37[با سه رویکرد متمایز شامل رویکرد هزینه ی قراردادها، رویکرد تصمیم گیری، و رویکرد سیاسی- قانونی بازخوانی می شود.

دراین مقاله رابطه بین تحلیل دوپانت تعدیل شده بر حسب صنعت برای پیش بینی سودآوری شرکتهای مورد آزمون قرار گرفته است هدف تحقیق حاضر یافتن پاسخ این سوال است که آیا استفاده از تحلیل دوپانت با تعدیل بر حسب صنعت امکان پیش بینی سودآوری آتی شرکتهای پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران را افزایش خواهد داد، که به عنوان اطلاعات مناسب ومربوط در تصمیم گیری سرمایه گذاران مورد استفاده قرار گیرد. همچنین استفاده کنندگان از صورتهای مالی به این نکته پی ببرندکه تجزیه و تحلیل به کمک نسبت دوپانت به عنوان یکی از روش های تجزیه و تحلیل گزارشات مالی دارای بار اطلاعاتی بوده و می تواند در تصمیم گیری ها مورد استفاده قرار گیرد.
دراین مقاله برای تحلیل دوپانت، خالص بازده دارایی های عملیاتی به دو جز ء حاشیه سود و گردش داراییهای عملیاتی، تفکیک شده است، که هر دو تحت تاثیر عضویت در صنعت هستند. داده های تحقیق مربوط به نمونه ای متشکل از 11 صنعت که شامل310 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق در دوره زمانی 8 ساله (از ابتدای سال 1377 تا ابتدای سال 1385) بوده وبا استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره تجزیه و تحلیل داده ها انجام شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق بیانگر این موضوع است که رابطه معنی داری بین اجزای تحلیل دوپانت تعدیل شده برحسب صنعت و پیش بینی سودآوری آتی وجود ندارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر گزارش مشروط حسابرسی بر روی قیمت و بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در واقع هدف، پاسخگویی به این سوال است که آیا گزارش مشروط حسابرسی برای استفاده کنندگان دارای محتوای اطلاعاتی است یا خیر؟ روش پژوهش مورد استفاده در این مطالعه، روش شبه تجربی با طرح پس رویدادی است که به موجب آن دو گروه تجربی و کنترل متشکل از 70 شرکت بورسی، که بر اساس نمونه گیری جفتی انتخاب شدند، جهت دستیابی به هدف پژوهش در بازه زمانی 1385-1386 مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته های پژوهش بیانگر نبود وجود تفاوت معنی دار بین بازده غیر عادی حاصل از انتشار گزارش مشروط و مقبول حسابرسی است. به عبارت دیگر، با استناد به نتایج مزبور می توان ادعا کرد که گزارش مشروط حسابرسی نسبت به گزارش مقبول برای استفاده کنندگان، دارای محتوای اطلاعاتی افزون بر سایر گزارش ها نیست.

در این مقاله تاثیر اقلام تعهدی اختیاری به عنوان شاخص کیفیت سود بر الگو، شیوه تامین مالی و کارایی سرمایه گذاری شرکت مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی پژوهش بررسی نقش اقلام تعهدی در تعیین بازده دارایی ها، حساسیت سرمایه گذاری به وجوه نقد داخلی و تعیین تاثیر میزان تامین مالی از منابع خارجی بر قیمت گذاری بازار اقلام تعهدی اختیاری می باشد. در راستای دستیابی به هدف مذکور و پاسخگویی به پرسش های تحقیق سه فرضیه تدوین گردیده و به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل رگرسیون چند متغیره و اطلاعات مالی 107 شرکت عضو نمونه بین سال های 1377 الی 1386 استفاده شده است.
یافته های پژوهش حاکی از این است که در سطح کل نمونه در شرکتهای دارای اقلام تعهدی اختیاری مثبت بزرگ، سرمایه گذاری در دارایی های سرمایه ای حساسیت بیشتری به جریان های نقدی داخلی دارد. افزون بر این نتایج حاصل شده بر رابطه منفی بین اقلام تعهدی اختیاری جاری و بازده آتی دارایی ها دلالت دارد. نتیجه دیگر تحقیق نشان می دهد که قیمت گذاری بازار اقلام تعهدی اختیاری تحت تاثیر میزان تامین مالی خارجی قرار ندارد. افزون بر این آزمون فرضیه های تحقیق در بین صنایع مورد بررسی به نتایجی متنوع منتهی گردید.

در این پژوهش امکان سنجی بکارگیری مدل بهای تمام شده تاریخی و مدل ارزش اقتصادی در موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران مورد بررسی قرار می گیرد. هدف از این تحقیق آنست که از طریق مدل های مذکور، با کمی کردن ارزش منابع انسانی ، بتوان آنها را اندازه گیری و به عنوان دارایی گزارش نمود. تحقیق حاضر، تحقیقی نظری از نوع توصیفی می باشد که در آن از پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، افرادی هستند که دارای مدرک مدرک دکتری یا کارشناسی ارشد حسابداری می باشند و روش نمونه گیری نیز از نوع تصادفی ساده بوده است. جهت تجزیه وتحلیل پاسخ سوالات پرسشنامه از مقیاس لیکرت وبرای آزمون فرضیه ها نیز از روش آماری t (استیودنت) و مدل رگرسیونی استفاده شده است. نتایج بدست آمده از تحقیق بیانگر این است که بکارگیری مدل های مزبور برای اندازه گیری ارزش منابع انسانی امکان پذیر بوده و براین اساس باکمی کردن ارزش خدمات ارایه شده توسط منابع انسانی بر مبنای معیارهای پولی، می توان آنها را به عنوان دارایی شناسایی وگزارش نمود.

ما در این تحقیق به دنبال بررسی ارتباط بین هموارسازی سود و حباب قیمتی بودیم، برای رسیدن به این مقصود تعداد 47 شرکت را طی سالهای 1374-1387 مورد بررسی قرار دادیم. ابتدا شرکتهای هموار ساز را از شرکتهای غیرهموارساز با استفاده از مدل ایکل تفکیک نمودیم و سپس برروی آنها با استفاده ازروش همگرایی یوهانسون و جوسیلیوس، تست حباب را انجام دادیم که بدین ترتیب شرکتهای حبابدار از غیرحبابدار نیز تفکیک گردیدند و سپس با استفاده از آزمون خی دو (استقلال) به بررسی رابطه هموار سازی سود و حباب قیمتی پرداختیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که هموار سازی سود و حباب قیمتی دو موضوع مستقل از هم هستند و نمی توان از هموارسازی به عنوان عاملی که باعث شکل حباب قیمتی می شود، نام برد.
بدین ترتیب فرضیه پژوهشی مبنی بر وجود رابطه معنادار بین هموارسازی سود و حباب قیمتی رد می شود و نمی توان هموارسازی سود را عاملی موثر در شکل گیری حباب قیمتی دانست.

بسیاری از پژوهش های جاری در حوزه مدیریت سود در زمینه کشف اقلام تعهدی غیرعادی متمرکز شده اند. مدیریت سود ممکن است با استفاده از اقلام تعهدی یا رویدادهای مالی واقعی یا هر دو صورت پذیرد. تا کنون تلاش کمی به منظور نشخیص این که آیا اقلام تعهدی غیرعادی محصول دستکاری تعهدات بدون تاثیر جریان های نقدی است یا در نتیجه دستکاری رویدادهای مالی واقعی که بر جریان های نقدی و معوقات هر دو موثر است، صورت گرفته است.
هدف از انجام این پژوهش بررسی دستکاری رویدادهای مالی واقعی از طریق تمرکز روی متغیرهایی مانند جریان های نقدی ناشی از عملیات، هزینه های اختیاری، تغییر در موجودی کالا و هزینه های تولیدی است. اقلام تعهدی به عنوان جانشینی مناسب برای اندازه گیری مدیریت سود انتخاب شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که رابطه معنی داری بین وجوه نقد عملیاتی و تغییرات در موجودی کالا از یک طرف و مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار تهران از طرف دیگر وجود دارد.