فهرست مطالب

نشریه قلم
پیاپی 5 (بهار - تابستان 1386)

  • بهای روی جلد: 15,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/06/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • محمد رحیم احمدی صفحه 5
    همانطور که می دانیم رمان معروف ژرژ پرک با عنوان '' زندگی طرز مصرف'' آکنده است از عبارت و جملاتی که به نویسندگان دیگر تعلق دارند. این مقاله با عنوان '' نقل قولهای مستتر: بررسی درج دو عبارت پروستی در رمان پرک'' با اتکا بر نظریه زاویه دید، به تحلیل شیوه ها و راهبردهای پرک برای درج دو عبارت از پروست در رمان خویش و مخفی کردن آن در توده رمانی خود می پردازد، بی آنکه خواننده معمولی بتواند متوجه حضور این جملات گردد. آنچه مورد توجه ماست، بررسی تغییرات بیانی دو متن و شیوه های انتقال متن اول به متن دوم است.اینکه چگونه قطعاتی از رمان '' در جستجوی زمان از دست رفته'' که یک رمان به صیغه اول شخص مفرد است می توانند در رمان ''زندگی طرز مصرف'' که یک رمان سوم شخص است درج گردند.
    کلیدواژگان: نقل قول مستتر، پروست، پرک، رمان، سوم شخص
  • فریده علوی، نگار صالحی نیا صفحه 21
    از اساس بنیادین یک اثر ادبی شخصیت های موجود در آن می باشند. خلق شخصیت های داستانی با شرایط جامعه و موانع فرهنگی موجود در آن ارتباط تنگانگی دارد و پیرو تحولات اجتماعی که نوع بشر دچار آن می شود شکل می گیرد. هر زمانه ای، به فراخور حال خود و باورهای ذهنی موجود، یک نوع قهرمان خاص رامی طلبد. انسان عصرحاضرانسانی است با ذهنی پریشان و روحی آزرده ازلطمات جنگ ها، فروپاشی ارزش ها و حاکمیت جامعه نظام مصرفی،پس بدیهی است که دیگر با شخصیت های ادبی مرسوم مانند قهرمان های رمان های بالزاک همذات پنداری نمی نماید. امروزه، شخصیت های داستانی به دلیل آشفتگی ذهنشان تبدیل به اشباح اندک فردیت یافته ای شده اند. محو شدن قهرمان از عرصه رمان و تبدیل شدن او به وجودی نامشخص از خصیصه های شاخص جریان ادبی رمان نو در فراتسه می باشد. در آثار گلشیری نیز، شخصیت ها مکان تجلی احساسات غالب این دوران شده اند: تشویش، ناتوانی، شکست، پوچی و تنهایی. در اینجا کوشیده ایم شباهت های بسیاری را که در شیوه پرداختن به شخصیت داستانی بین آثار نویسندگان فرانسوی رمان نو و نوشته های هوشنگ گلشیری وجود دارد، نمایان سازیم.
    کلیدواژگان: شخصیت داستانی، رمان نو، هوشنگ گلشیری، آشفتگی ذهنی، عمل
  • مهوش قویمی، شهروز پزشکی صفحه 33
    همه شخصیتهای رمانها نامی دارند که ممکن است با نگاهی اجمالی ارزش واقعی آن نام تجلی پیدا نکند. شخصیت همچنین در نخستین ظهور خود در داستان، بر خواننده تاثیر ویژه ای می گذارد که فقط با تحلیلی دقیق می توان به ارزش واقعی آن پی برد. هر چند نویسندگان نقشهای مختلفی به هر یک از شخصیتهای خود در قسمتهای مختلف رمان می دهند، با این همه، نخستین ظهور شخصیت در اثر، ازهمه مهمتر است زیرا ممکن است بر درک خواننده از این شخصیت تاثیر به سزایی بگذارد. هدف از ارائه این مقاله که با مطالعه بر شخصیتهای سووشون اثر سیمین دانشور شکل گرفته، یافتن ارتباطهای احتمالی میان نام و نقش شخصیت از یک سو و نخستین ظهور و نقش آن از سوی دیگر است.
    کلیدواژگان: شخصیت، نام، ظهور، نقش، حضور، سووشون
  • آریو کارآموزی صفحه 53
    ادبیات نمی تواند فلسفه را نادیده بگیرد زیرا انجام یک پژوهش جدی درباره برخی از مفاهیم و معانی اساسی در ادبیات، بدون در نظر گرفتن آن مفاهیم و تحول آنها در فلسفه، امکان پذیر نیست.
    برای مثال، ارائه زمینه پژوهش در مورد مفهوم آزادی انسان در آثار نویسندگان و شعرا، بررسی تحلیلی- انتقادی این مفهوم را در افکار و آثار فیلسوفان می طلبد.
    در این مقاله کوشش شده است تحلیلی موشکافانه از مفهوم آزادی انسان در فلسفه دکارت، با در نظر گرفتن تحول آن در افکار و آثار اسپینوزا، ارائه شود. دکارت اراده انسان را آزاد، مطلق و بخش ناپذیر می داند. از دیدگاه او ماهیت اراده آزاد انسان همان آزادی انتخاب بین دو متضاد است. آزادی مطلق و بدیهی اراده، مورد نظر دکارت، در فلسفه اسپینوزا رنگ می بازد تا سرانجام به نوعی برداشت حکیمانه از جبر ردای آزادی، منجر شود.
    کلیدواژگان: فلسفه، ادبیات، پژوهش های تحلیلی- انتقادی، آزادی انسان، جبر، خدا، دکارت، اسپینوزا، سارتر
  • رویا لطافتی، محسن آسیب پور صفحه 65
    اگر نگاه به متن برای تحلیل و بررسی انسجام محتوایی آن باشد؛ برای رسیدن به این هدف دیگر پرداختن به جمله در مقام واحد متن موضوعیتی ندارد و کلیت متن در درجه نخست اهمیت قرار می گیرد.
    داشتن انسجام محتوایی کل متن، مولفه ای پیچیده و ظریف است که نبود آن در نوشته های خود فرانسه زبانان نیز مشاهده می شود. چنین چالش هایی در تکالیف زبان آموزان ایرانی بی تردید روند یادگیری زبان را دچار آسیب هایی می کند که بی تردید می باید در کلاس های درس به آن پرداخت. ما هم در این مقال تلاش کرده ایم تا با طرح این مهم تا اندازه ایی به راهکارهای تحلیل و بررسی انسجام محتوایی متن بپردازیم.
    کلیدواژگان: دستور زبان، آموزش زبان فرانسه، متن، انسجام محتوایی
  • ژولی میروکور صفحه 83
    آثار آندره مالرو گستره ای جهانی و اروپایی دارد. این توجه خاص نسبت به اروپا نقاشی پابلو پیکاسو را نیز شامل می شود. با اینکه مالرو در مورد پیکاسو در زمان حیاتش مطلبی ننوشته است اما در سالگرد مرگ نقاش کتابی را به رشته تحریر در آورد تا بدین ترتیب از او قدردانی به عمل آورد. رابطه پیکاسوی نقاش و مالروی نویسنده بسیار پر فرازو نشیب بود. با اینحال در اسپانیا کتاب ضد خاطرات همانقدر سرو صدا بپا کرد که تابلو های پیکاسو. به همین دلیل است که مالرو سخنگوی نقاش می شود تا بهتر عقاید خویش را در مورد نقاشی بیان کند و پیکاسو هم به بهترین وجه موزه خیالی نویسنده را به تصویر می کشد.
    کلیدواژگان: مالرو، پیکاسو، نقاشی، ادبیات
  • ماندانا صدرزاده، لادن معتمدی صفحه 93
    واژه "رمان خانوادگی " به بازسازی داستان زندگی یک فرد از طریق رویا پردازی اشاره دارد که در آن شخص سیر تحولات داستان را بر اساس دلخواه خود نه بر اساس واقعیت به پیش می برد. لیکن مقوله رمان خانوادگی صرفا در قالب تخیل و رویا پردازی خلاصه نمی شود و در آن ارتباط تخیل با داستان زندگی فرد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
    در مقاله حاضر که به مطالعه تخیل براساس الگوی رمان خانوادگی در داستانهای خود زندگینامه ای خانم انی ارنو می پردازد سعی شده است رویاهای دوران کودکی و نوجوانی نویسنده مورد بررسی قرار گیرد. در مرحله بعدی نشان خواهیم داد چگونه تغییر طبقه اجتماعی نزد ارنو منجر به ایجاد کشمکش های روانی شده است که با ظهور تخیلاتی بر مبنای الگوی رمان خانوادگی در دوران کودکی و نوجوانی نویسنده مشخص می شوند. این تخیلات یک مکانیسم تدافعی در مواجهه با فرودستی اجتماعی و بهترین وسیله برای بازسازی هویت نویسنده است.
    کلیدواژگان: رمان خانوادگی، آنی ارنو، بازسازی، کودک