فهرست مطالب

حفاظت و بهره برداری از منابع طبیعی - سال دوم شماره 1 (بهار 1388)

نشریه حفاظت و بهره برداری از منابع طبیعی
سال دوم شماره 1 (بهار 1388)

  • 102 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1388/11/10
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مهرزاد الله قلی پور، مجید نحوی، بابک ربیعی، حسین صبوری صفحه 1
    به منظور تعیین پایداری تولید ارقام امید بخش برنج، تعداد 10 لاین در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در سه منطقه رشت، رودسر و ماسال طی سال های 1383 الی 1385 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این بررسی، خصوصیاتی شامل عملکرد دانه، تعداد خوشه در بوته، وزن صد دانه، ارتفاع بوته، طول خوشه، روز تا رسیدگی کامل، میزان آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن، میزان ثبات و قوام ژل و راندمان تبدیل (میزان تبدیل شلتوک به برنج سفید) اندازه گیری شدند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که لاین های مورد مطالعه از نظر تمامی صفات دارای اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1 درصد بودند. اثر متقابل سه جانبه رقم × سال × مکان برای کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود. تجزیه پایداری عملکرد لاین ها نشان داد که لاین شماره 6 امید بخشIR75479-199-3-3 به دلیل برخورداری از نوسانات کم در سال های مختلف، با دارا بودن ضریب تغییرات و میانگین مربعات درون مکانی کوچک تر و در عین حال با عملکرد بالا، پایدارترین لاین می باشد. این لاین جزء لاین های با آمیلوز متوسط بوده و از این نظر مشابه ارقام محلی ایرانی می باشد. از نظر طول دوره رشد نیز این رقم جزء ژنوتیپپ های میان رس محسوب می گردد. بنابراین، لاین مذکور می تواند به عنوان رقم جدید برنج برای استان گیلان معرفی شود.
    کلیدواژگان: اثر متقابل ژنوتیپ x محیط، محیط، برنج، پایداری، لاین امیدبخش، کیفیت دانه
  • سمیه پاشایی، سعید حسنی صفحه 15
    شناسایی مکان های ژنی کنترل کننده صفات کمی (QTL) یک پیش نیاز مهم برای به کارگیری انتخاب به کمک نشانگرها است. در برنامه های اصلاح نژادی می توان جهت افزایش پیشرفت ژنتیکی از اطلاعاتQTL بهره جست. اغلب مطالعات موجود در ارتباط با نقشه یابی QTL در گاوهای شیری با استفاده از طرح نوه دختری انجام شده است. زمانی که برای انتخاب یک صفت معین از اطلاعات مربوط به QTL استفاده می شود، ممکن است پیشرفت ژنتیکی سایر صفات به خاطر وجود اثرات پلیوتروپی یا پیوستگی QTL تحت تاثیر قرار گیرد. به نظر می رسد نواحی کروموزومی که بر تولید شیر مؤثر هستند، بر دیگر صفات نیز مؤثر باشند. انجام آنالیزهای چند صفتی جهت تعیین اثرات پلیوتروپی ژن ها ضروری به نظر می رسد. اگر اثر منفی یک QTL خاص بر دیگر صفات مهم اقتصادی مشاهده نگردد، انتخاب براساس نشانگرها می تواند به کار برده شود. روش های موجود فرصت بسیار مناسبی را جهت شناسایی QTLهای بیشتر فراهم آورده است. دستاوردهای جدیدی همچون توالی یابی ژنوم گاو، امکان شناخت تغییرات ژنوم و بهره برداری از آن را آسان تر خواهد نمود. به خاطر فاصله نسل زیاد و هزینه بالا، تمام آنالیزهای QTL در گاوهای شیری بر اساس آنالیز جوامع تجاری با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده در مورد صفات اقتصادی از بانک های اطلاعاتی موجود صورت گرفته است. در این بررسی مروری، ابتدا طرح های مورد استفاده برای شناسایی QTLدر گاو شیری بررسی می گردید و سپس مکان های ژنی کنترل کننده صفات کمی شناسایی شده در گاوهای شیری بیان می گردد.
    کلیدواژگان: انتخاب به کمک نشانگر، گاوهای شیری، طرح نوه دختری، مکان های ژنی صفات کمی
  • سیاوش سلیمیان ریزی، سعید نواب پور صفحه 27
    بلایت فوزاریومی سنبل (FHB) از بیماری های مهم قارچی گندم است. این بیماری علاوه بر کاهش عملکرد، با آلوده کردن دانه های گندم به زهرابه های قارچی و کاهش کیفیت دانه های گندم باعث ایجاد خسارت دوچندان برای کشاورزان می شود. زهرابه های قارچی ترکیبات سمی موجود در قارچ ها هستند که آلوده شدن دانه های گندم به این ترکیبات باعث کاهش کیفیت و نامناسب شدن محصول برای مصرف انسان و دام می شود. این ترکیبات همچنین برای سلامتی انسان و دام خطرناک هستند. برای کنترل بلایت فوزاریومی سنبله در گندم سه روش کنترل زراعی، شیمیایی و استفاده از واریته های مقاوم به این بیماری پیشنهاد شده است. روش های کنترل شیمیایی باعث کاهش خسارات ناشی از کاهش عملکرد این بیماری می شود. با وجود موثر بودن دو روش کنترل زراعی و شیمیایی، این دو روش فقط تا حدودی خسارات ناشی از کاهش عملکرد را جبران می کنند، ولی با این حال برای کاهش تجمع زهرابه های قارچی در میزبان تاثیر زیادی ندارند. بهترین روش کنترل این بیماری استفاده از واریته های مقاوم است که علاوه بر کنترل میزان کاهش عملکرد، باعث کاهش تجمع زهرابه های قارچی و در نتیجه عدم افت کیفیت دانه ها می شود که از نظر سلامتی برای انسان و تولیدات دامی دارای اهمیت بسیاری است.
    کلیدواژگان: بلایت فوزاریومی سنبله، کنترل، گندم، مقاومت
  • مریم قربانی کوکنده، کاظم دوست حسینی، علی نقی کریمی، بهبود محبی صفحه 35
    این تحقیق با هدف بررسی اثر استیلاسیون بر بازگشت ضخامت، دانسیته ظاهری و واکشیدگی ضخامت تخته های حاصل از خرده چوب های استیله شده گونه راش ایرانی (Fagus orientalis) انجام گرفت. خرده چوب های راش پس از 12 ساعت غوطه وری در انیدرید استیک، جهت رسیدن به 3 سطح استیله کردن 5، 9 و 16 درصد به مدت 30، 90 و 240 دقیقه در آون تحت دمای 120 درجه سانتی گراد حرارت داده شدند. سپس خرده چوب ها با چسب ملامین اوره فرمالدئید (MUF)، چسب زنی و پرس گردیدند. اندازه گیری ویژگی های فیزیکی فوق، مطابق استاندارد EN317 انجام شد. نتایج نشان دادند که پس از متعادل سازی، با افزایش شدت استیله کردن از صفر به 16 درصد، بازگشت ضخامت تخته ها از 49/4 درصد به 88/16 درصد افزایش و متعاقبا، دانسیته تخته ها از 706/0 گرم بر سانتی مترمکعب به 561/0 گرم بر سانتی مترمکعب کاهش یافت. همچنین با افزایش شدت تیمار، رطوبت و واکشیدگی ضخامت تخته ها پس از 2 و 24 ساعت غوطه وری در آب کاهش یافتند، به طوری که پس از متعادل سازی، جذب رطوبت از 79/5 درصد در تخته های شاهد به 09/4 درصد در شدت استیلاسیون 16 درصد کاهش یافت. بعد از 2 ساعت غوطه وری در آب، واکشیدگی ضخامت از 2/12 به 1/3 درصد و پس از 24 ساعت واکشیدگی ضخامت از7/18 به 7/5 درصد تقلیل یافت.
    کلیدواژگان: استیله کردن، بازگشت ضخامت، تخته خرده چوب، دانسیته ظاهری، واکشیدگی ضخامت
  • بهمن پریزادیان کاوان، یوسف جعفری آهنگری، دانیال حاجیلری صفحه 49
    هدف از این مطالعه بررسی تاثیر سطوح مختلف گلیسرول در رقیق کننده های تریس و سیترات بر خصوصیات اسپرم قوچ زل در شرایط منجمد بود. منی از چهار راس قوچ زل با استفاده از مهبل مصنوعی جمع آوری گردید و نمونه های مناسب جهت یکنواخت سازی مخلوط شدند. نمونه های منی تحت تاثیر سطوح مختلف گلیسرول در رقیق کننده های تریس و سیترات قرار گرفتند و سپس درصد اسپرم های متحرک و زنده ارزیابی شد. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف گلیسرول (صفر، 1، 3، 5 و 7 درصد) بودند. نتایج این آزمایش نشان داد که تاثیر گلیسرول بر درصد تحرک و زنده مانی اسپرم ها معنی دار بود (01/0>P). مقایسه میانگین براساس آزمون دانکن نشان داد که بیشترین درصد تحرک (3/2±4/41) و زنده مانی (9/1±9/45) اسپرم در رقیق کننده تریس و بیشترین درصد تحرک (7/2±2/39) و زنده مانی (3/2±43) اسپرم در رقیق کننده سیترات در سطح 5 درصد گلیسرول می باشد. بنابراین به منظور نگهداری اسپرم قوچ زل در شرایط منجمد استفاده از گلیسرول (5 درصد) در رقیق کننده های تریس و سیترات توصیه می شود.
    کلیدواژگان: اسپرم، رقیق کننده، شرایط منجمد، قوچ زل، گلیسرول
  • حمیدرضا دنیویان، حمیدرضا مهرآبادی، عبادالله بانیانی صفحه 57
    یکی از دلایل توسعه کاشت متراکم پنبه در کشورهای توسعه یافته، کاهش هزینه های تولید این محصول می باشد. تغییر تراکم در زراعت پنبه با روش های مختلفی از جمله کاشت کپه ای، کم کردن فواصل ردیف و یا فاصله بین بوته ها انجام می شود. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تراکم بر عملکرد پنبه و همچنین مقایسه دو روش کاشت کپه ای و تک بوته، یک آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی طی دو سال زراعی (1384 و 1385) و در 3 منطقه گرگان، کاشمر و ورامین انجام گرفت. فاکتورهای مورد بررسی عبارت بودند از تراکم شامل 31250، 62500، 93750، 125000 و 156250 عدد بوته در هکتار که به عنوان فاکتور اصلی در نظر گرفته شد و دو روش کاشت کپه ای و تک بوته که فاکتور فرعی را تشکیل دادند. تراکم در پلات های فرعی منطبق با هر پلات اصلی در نظر گرفته شد. ارقام مورد کاشت در منطقه گرگان، ساحل و در دو منطقه دیگر ورامین بود. این بررسی نشان داد که عملکرد رقم ساحل در منطقه گرگان و رقم ورامین در منطقه کاشمر تحت تاثیر دامنه تراکم مورد بررسی واقع نگردید ولی در منطقه ورامین تراکم 93750 بهترین عملکرد را نسبت به بقیه تیمارها حاصل نمود (05/0P<). همچنین اختلاف معنی داری بین دو روش کاشت کپه ای و تک بوته در بین مکان های مختلف این بررسی مشاهده نگردید.
    کلیدواژگان: کاشت متراکم، کاشت کپه ای، کاشت تک بوته، پنبه
  • فاطمه نعمت الهی، محمود شور صفحه 69
    یکی از راهکارهای افزایش ماندگاری گل های بریده استفاده از مواد شیمیایی در محلول های نگهداری این گلها می باشد. هدف از این تحقیق مروری بر پرکاربردترین مواد شیمیایی در تحقیقات انجام شده در این زمینه می باشد. قندها از طریق فراهم کردن مواد اولیه برای تنفس، بسته شدن روزنه ها به همراه افزایش غلظت اسمزی در گل ها و برگ ها و جلوگیری از تولید اتیلن و کاهش حساسیت گل ها به ماده مذکور، در افزایش عمر ماندگاری اغلب گل های بریده مؤثر هستند. اسید سیتریک با کاهش اسیدیته محلول و کنترل فعالیت های میکروبی، دوام گل های بریده را افزایش می دهد. ترکیبات 8- هیدروکسی کوئینولین سیترات و 8- هیدروکسی کوئینولین سولفات با خاصیت میکروب کشی در محلول های نگهداری سبب تاخیر در انسداد آوندی ساقه با عامل باکتریایی شده و همین امر سبب افزایش عمر گل های بریده می شود. نیترات نقره یک باکتری کش قوی و تیوسولفات نقره یک بازدارنده قدرتمند برای فعالیت اتیلن است. به همین علت، این مواد می توانند شاخص ماندگاری را در گل های بریده افزایش دهند. قرار گرفتن گل های بریده در معرض اتانول و استالدهید از طریق تخریب تخمدان (به عنوان عامل جذب کننده کربوهیدرات)، باعث افزایش عمر نگهداری آنها می شود. استفاده از سایر ترکیبات نظیر سولفات آمونیوم، بنزیل آدنین، اسید جیبرلیک و... و نحوه تاثیر آنها بر افزایش ماندگاری گل های مورد بررسی قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: عمر نگهداری، گل های بریده، محلول نگهداری، مواد شیمیایی
  • اسدالله محمدی زرج آباد، محمد سوداگر صفحه 87
    این تحقیق به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف نمک در جیره غذایی فیل ماهیان جوان پرورشی بر شاخص های رشد و بقاء، در مرکز تحقیقات شیلات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. 72 فیل ماهی جوان با میانگین وزن 26/3±38/38 گرم پس از 10 روز سازگاری با غذای شاهد (غذای آغازین قزل آلا بدون نمک) درون 12 عدد مخزن مدور پلی اتیلنی با ظرفیت 250 لیتر با تراکم 6 قطعه ماهی در هر مخزن پرورش داده شدند. 4 تیمار غذایی حاوی سطوح مختلف نمک (0، 5/0، 1 و 5/1 درصد وزن جیره) به مدت 33 روز بر روی ماهیان اعمال شد. در طول دوره پرورش، وزن و طول ماهیان هر دو هفته یک بار اندازه گیری شد. داده ها در قالب طرح کاملا تصادفی تجزیه و تحلیل شدند و میانگین تیمارها با استفاده از آزمون دانکن مقایسه گردید. براساس نتایج تحقیق حاضر، افزایش وزن (3/6±16/99 گرم)، ضریب رشد ویژه (16/0±26/3 درصد بر روز)، ضریب تبدیل غذایی (06/0±14/1)، عملکرد غذا (04/0±87/0) و شاخص قیمت (444±66/8026 ریال) در تیمار حاوی 5/0 درصد نمک به طور معنی داری مطلوب تر از سایر تیمارها بود (05/0P<). شاخص وضعیت نهایی در تیمارهای آزمایشی، اختلاف معنی داری را نشان نداد. همچنین شاخص بقاء در تیمارهای مختلف تحت تاثیر میزان نمک جیره قرار نداشت (05/0P>). با توجه به نتایج حاصل، بررسی تاثیر نمک بر میزان هضم پذیری غذا و فعالیت آنزیمی دستگاه گوارش ماهیان در مطالعات آینده پیشنهاد می گردد.
    کلیدواژگان: تغذیه، شاخص های رشد، فیل ماهی، نمک
|
  • M. Allahgholipour, M. Nahvi, B. Rabiei, H. Sabouri Page 1
    Stability of ten pre-release rice cultivars (genotypes) were determined by sowing them in Randomized Complete Block Design (RCBD) with 4 replications at 3 locations (Rasht, Roudsar and Masal) and three consecutive years (2004-2006). In current study, traits such as grain yield, panicle number, 100-grain weight, plant height, panicle length, days to maturity, amylose content, gelatinization temperature, gel consistency and total rice recovery were measured. Combined analysis over all the three locations and years revealed high significant differences for studied genotypes. The genotype × location × year (G×L×Y) interaction was significant for all characters. Stability analysis revealed that promising line No 6 (IR75479-199-3-3) is the most stable genotype, since it showed the lowest coefficient of variation and mean square within each of the location. This stable high yielding cultivar with moderate amylase content is comparable with Iranian traditional land races. There fore it is suitable for releasing as a new cultivar for Guilan province conditions.
  • S. Pashaei, S. Hassani Page 15
    Detection and estimation of individual quantitative trait loci (QTL) is a prerequisite to application of marker-assisted selection (MAS), Study on dairy cattle has mainly focused on milk production traits. Most of the QTL mapping studies that are presently being carried out using the granddaughter design. When QTL-information is used for selection, genetic progress in other traits may be influenced as well, due to pleiotropic effects of QTL or closely linked QTL. QTL-information can be used in breeding schemes and marker-assisted selection to increase the rate of genetic improvement. Chromosomal regions showing effects on milk production seem to have effects on other traits. Multiple trait analyses should be used to determine whether pleiotropic gene effects play a role. If there are no negative effects on other economically important traits, MAS can be applied. Currently available methods offer excellent opportunities to identify more QTL. New initiatives, like sequencing the bovine genome, will further facilitate the identification of genomic variation, and its use. Due to the long generation interval and the high cost of each individual, all QTL analyses in dairy cattle have been based on the analyses of commercial populations using data on economic traits gleaned from existing data banks. In present review, we consider the experimental designs which have been applied for QTL detection in dairy cattle and then major identified QTL in dairy cattle will be discussed.
  • S. Salimian Rizi, S. Navab Pour Page 27
    Fusarium head blight (FHB) is an important disease of the wheat worldwide. In addition to the yield reduction, it causes several losses by contamination of the grains to mycotoxins and reducing the grain quality. Mycotoxins are fungal toxic compounds that contamination of the grains to them can be harmful for human and animals health. Cultural practices, chemical control and improving the host resistance are three ways were proposed to FHB control. Chemical practices lead to reduce yield losses resulted from FHB. Despite the effectiveness of cultural practices and chemical control, these two methods just cover a part of yield reduction and not effective to reduce fungal toxin aggregation. The host resistance to FHB in addition to effect on the yield related losses reduces the mycotoxin concentration and grain quality reduction. In this point of view, host resistance is the best way to FHB control.
  • M. Ghorbani Kokandeh, K. Dost Hoseini, A.N. Karimi, B. Mohebby Page 35
    Present research was conducted to investigate the effect of acetylation on springback, density and thickness swelling in particleboard producing by acetylated particles from Fagus orientalis. After 12 hours soaking in acetic anhydride, acetylated particles were heated in an oven at 120˚C for 30, 90 and 240 minutes, to achieve three levels of acetylation, including 5, 9 and 16%. Then, particles adhesived with 10% melamine urea formaldehyde and pressed. Physical properties were determined according to EN317 standard for particleboards. Results showed increase of springback from 4.49% to 16.88%, decrease of density from 0.706 g/cm3 to 0.561g/cm3, with increasing in acetylating levels from zero to 16%. Inaddition, with increasing in acetylation levels, moisture and thickness swelling of boards decreased. After conditioning, sample moisture absorption decreased from 5.79% in untreated boards to 4.09% in boards with 16% acetylation. After 2 and 24 hours soaking in water, thickness swelling decreased from 12.2% to 3.1% and from 18.7% to 5.7%, respectively.
  • B. Parizadian Kavan, Y. Jafari Ahangari, D. Hajilari Page 49
    The objective of present study was to investigate the effect of different levels of glycerol in tris and citrate extenders on Zel rams semen characteristics in frozen condition. Semen samples were collected from 4 Zel rams using artificial vagina and suitable samples were mixed together and subjected to different treatments in tris and citrate extenders. Spermatozoa characteristics including percentage of motile and viable cells were assessed. The experiment was carried out on the basis of completely randomized design with 5 treatments and 3 replicates. Treatments were different levels of glycerol (0, 1, 3, 5 and 7 percentage). Results showed that, the effect of glycerol on motility and viability percentage of spermatozoa in tris and citrate extenders were significant in frozen condition (P<0.05). Means comparison of treatments on the basis of Duncan test showed that the highest motility (%41.4±2.3) and viability (%45.9±1.9) of spermatozoa in tris and highest motility (%39.2±2.7) and viability (%43±2.3) of spermatozoa in citrate extenders were obtained in 5 percent of glycerol. In conclusion, using 5 percent of glycerol in tris and citrate extenders is recommended for storage of Zel ram semen in frozen condition.
  • H.R. Donyavian, H.R. Mehrabadi, A. Banyani Page 57
    One of the reasons for planting cotton crop in a high density in developing countries is reducing the cost of cotton (Gossypium hirsutum L.) production. There are some mehods to change the dencity in the field, including hill planting, reducing the space between rows or plants on the row. To investigate the effects of plant density on yield of cotton and to compare hill and row planting methods, a split plot experiment in randomized complete block design was conducted in three locations, (gorgan, kashmar and varamin) and in two years (2005, 2006). The factors were density (31250, 62500, 93750,125000, 156250 plant/ha) and plating methods (hill and row planting) as main and subplots respectively. Plant density in subplots were in consistance with each main plot. The varieties used in current study were sahel in Gorgan and varamin in kashmar and varamin regions. Results showed that yield were not effected by density in Gorgan and Kashmar regions. In Varamin, the effect of density was significant and 93750 plant/ha showed the best yield (P>0.05). There were no significant differences between two planting methods for yield in all locations.
  • F. Nematollahi, M. Shoor Page 69
    Use of chemical materials in the vase solution is one of the ways of increase the vase life of cut-flower. The objective of paper is to review the most present usable chemical materials in the researches. Sugars are effective on the vase life by providing primary material for respiration, closing the stomata with increasing the osmotic concentration in flowers and leaves, prevention of ethylene production and decreasing the sensitivity of cut-flower to ethylene. Citric acid increases cut-flower longevity by reduction of vase solution pH and the control of microbial activity. 8-hydroxyquinoline citrate and 8-hydroxyquinoline sulfate can delay the bacteria-induced xylem blockage with their anti microbial characteristics. For that reason the vase life of cut-flower is increased. Silver nitrate is a powerful anti bacterial and silver thiosulfate is a very powerful inhibitor of ethylene activity. Therefore, They can increase the longevity in cut-flowers. Ethanol and acetaldehyde can increase the long my of cut-flowers, by destruction of ovary as a carbohydrate sink. Use of other chemical materials such as Ammonium sulfate, benzyl adenine, gibberellic acid, and their effect on longevity of cut-flowers will be studied.
  • A. Mohammadizarejabad, M. Sudagar Page 87
    Present investigation was carried out to examine the effect of using different levels of salt in diets of great sturgeon (Huso huso) juvenile cultured in fresh water on growth and survival rate in Gorgan University Aquaculture Research Center. Seventy two great sturgeon juveniles were divided to four treatments and stocked in 12 circular tanks (250 L) after 10 days acclimation to control diet. They were fed on diets supplemented with 0, 0.5, 1 and 1.5% salt for 33 days. Growth, total length and survival indices were measured each two weeks. A completely randomized design was used for data analysis and Duncan multiple range test was used for means comparison. Based on current results, diet supplemented with 0.5% salt was better than the other treatments (P<0.05). The best body weight increase (99.16±6.3g), specific growth rate (3.26±0.16% day-1), feed conversion efficiency (0.87±0.04), food conversion rate (1.14±0.06), price index (8026.66±444 R) were observed in diet supplemented with 0.5% salt. There were no significant differences among treatments for survival rate (P>0.05). Based on the results of present study, investigation the effect of salt on digestibility and enzyme activity of fish digestive system is proposed in next researches.