نشریه پلاسما و نشانگرهای زیستی
سال ششم شماره 2 (پیاپی 22، بهار 1392)

نارسایی های حاد کبدی از جمله بیماری های مهم کبدی محسوب می شوند که خطر مرگ و میر آن ها بسیار بالا می باشد. پیشنهاد شده است که سلول درمانی جایگزین مناسبی به جای پیوند کل کبد، در درمان نارسایی های حاد کبدی می باشد. سلول های بنیادی مزانشیمی یکی از مهم ترین سلول ها در زمینه سلول درمانی هستند که از منابع مختلفی از جمله مغز استخوان به دست می آیند. فاکتور رشد شبه انسولین-1 (IGF-I) پس از اتصال به گیرنده خود (IGF-IR) در ترمیم بافت کبد تاثیر به سزایی دارد. ما در این تحقیق به بررسی الگوی بیان ژن IGF-IR در سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان انسان تحت تاثیر فاکتور نکروز تومور-آلفا (TNF-α) پرداخته شده است.
پس از استخراج سلول های بنیادی مزانشیمی از حدود 5 میلی لیتر مغز استخوان افراد دهنده سالم مراجعه کننده به بخش پیوند مغز استخوان بیمارستان نمازی شیراز (پس از اخذ رضایت نامه)، سلول ها جداسازی و کشت شدند. شناسایی آن ها با شیوه فلوسایتومتری انجام گرفت. سلول های پاساژ چهارم با مقدار ng/mL1 در زمان های مختلف (2، 10، 24 و 48 ساعت) تحت تاثیر فاکتور التهابی TNF-α تیمار شدند. میزان بیان ژن IGF-IR در سلول های بنیادی مزانشیمی تیمار نشده و تیمار شده با TNF-α با روش Real Time-PCR مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج آنالیز فلوسایتومتری نشان داد که سلول های بنیادی مزانشیمی نسبت به بیان مارکر CD90 مثبت بودند، در حالی که نسبت به بیان مارکرهای CD45و CD80منفی می باشند. در سلول های بنیادی مزانشیمی تیمارشده با TNF-α نسبت به گروه کنترل افزایش بیان ژن IGF-IR مشاهده شد. بیشترین میزان بیان ژن IGF-IR در گروه سلولی تیمارشده با ng/mL1 فاکتور التهابی به مدت 10 ساعت به-دست آمد.
الگوی افزایش بیان ژن IGF-IR در سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان انسان تحت تاثیر TNF-α، از یک رفتار وابسته به زمان تبعیت می کند. این نتیجه می تواند در آینده در زمینه سلول درمانی نارسایی های حاد کبدی کاربرد کلینیکی داشته باشد.

پروبیوتیک ها مکمل های غذایی و دارویی تهیه شده از میکروارگانیسم های زنده می باشند که با بهبود تعادل میکروبی روده، اثرات مفیدی بر روی میزبان (انسان یا حیوان) اعمال می کنند. تحقیقات نشان داده که مواد غذایی از طریق اعصاب واگ می توانند بر روی مغز و هورمون های عصبی تاثیر بگذارند. از این رو این احتمال وجود دارد که پروبیوتیک ها بتوانند با تنظیم فعالیت بخش هایی مختلف مغز، بر بهبود کارکرد آن موثر باشند.هدف از این مطالعه بررسی تاثیر، لاکتوباسیلوس برویس، پروبیوتیک بومی جدا شده از لبنیات سنتی ایران بر یادگیری شرطی احترازی غیر فعال موش صحرایی است.
در این تحقیق تجربی24 موش صحرایی نر نژاد ویستار در سن چهار هفتگی به وزن تقریبی 95 تا 118 گرم به صورت تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند. که دو گروه به عنوان کنترل با استرس و بدون استرس و دو گروه دیگر به عنوان دریافت کننده پروبیوتیک با استرس و بدون استرس در نظر گرفته شدند. گاواژ موش ها، ml 1/0بافر PBS حاوی ml/cfu 109لاکتوباسیلوس برویس به مدت یک ماه صورت گرفت.
نتایج حاصله نشان داد که در گروه های کنترل، استرس به طرز معنی دار (05/0P<) یادگیری را کاهش و مدت زمان حضور در اتاق تاریک ((TDCرا افزایش می دهد. در گروه های دریافت کننده پروبیوتیک حتی در شرایط استرس نیز یادگیری اختلاف معنی داری با گروه کنترل بدون استرس نداشت.
یافته های این تحقیق نشان گر اثر افزایشی لاکتوباسیلوس برویس پروبیوتیک بومی جدا شده از دوغ ترخینه، در یادگیری شرطی احترازی غیر فعال در موش صحرایی نر نژاد ویستار، تحت شرایط استرس می باشد. این امر نشان دهنده اثر بهبود دهنده پروبیوتیک های خوراکی بر حافظه و یادگیری است.

دفروکسامین یک شلانه کننده آهن بوده که در درمان بیماری های مسمومیت با آهن،مورد استفاده قرار گرفته و بر فرآیند آنژیوژنز نیز موثر می باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثر دفروکسامین بر آنژیوژنز در پرده کوریوآلانتوئیک جنین جوجه است.
40 عدد تخم مرغ نطفه دار نژاد ROSS در 4 گروه شاهد، شاهد آزمایشگاهی 1، تجربی 1 و2 که به ترتیب، با دفروکسامین 10 و 100 میکرومولتیمار یافته تقسیم شدند. در روز هشتم انکوباسیون، اسفنج ژلاتینی بر روی پرده کوریوآلانتوئیک قرار داده شد که در گروه های تجربی 1 و 2 به ترتیب با 10 میکرولیتر، دفروکسامین10 میکرو مول و 100 میکرومول آغشته گردید. روز دوازدهم، تعداد و طول انشعابات عروقی در تمام نمونه ها به کمک نرم افزار Image J اندازه گیری و اطلاعات به دست آمده به کمک نرم افزار SPSS توسط آزمون های آماری t و ANOVA در سطح 05/0 P< تحلیل گردید.
میانگین تعداد و طول انشعابات عروقی در نمونه های گروه شاهد آزمایشگاهی1 نسبت به گروه شاهد، اختلاف معنی داری نداشت (05/0 p>). میانگین تعداد و طول انشعابات عروقی در گروه تجربی 1، نسبت به گروه شاهد، کاهش معنی دار داشت (05/0P<). میانگین تعداد انشعابات عروقی در گروه تجربی 2 نسبت گروه شاهد کاهش معنی دار داشت (05/0 P<)، اما میانگین طول انشعابات عروقی در گروه تجربی 2 نسبت به گروه شاهد، کاهش معنی دار نشان نداد (05/0 p>).
دفروکسامین، دارای اثرات مهاری بر آنژژیوژنز در پرده کوریوآلانتوئیک جنین جوجه می باشد.

ضایعات اعصاب محیطی به صورت رتروگراد به جسم سلولی نورون های آلفا رسیده و سبب دژنراسیون مرکزی در نخاع می شود. این احتمال وجود دارد که سیاه دانه از خانواده آلاله به علت داشتن مواد آنتی اکسیدانت از این ضایعات ممانعت کند. هدف از این تحقیق بررسی اثر نوروپروتکتیوی عصاره آبی گیاهNigella sativa (سیاه دانه) بر دژنراسیون آلفا موتونورون های نخاع پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در رت می باشد.
در این مطالعه 24 سر رت نر نژاد ویستار به وزن 250 تا 300 گرم به طور تصادفی در چهار گروه شش تایی:کنترل(A)، کمپرسیون(B)، کمپرسیون+ تیماربا عصاره آبی دانه ی گیاه با دوز mg/kg75 (C)، کمپرسیون+تیمار با عصاره ی آبی دانه ی گیاه با دوز mg/kg 50 (D) تقسیم شدند. درگروه کنترل عضله در محل عصب سیاتیک بدون آسیب شکافته و در گروه های کمپرسیون و تیمار با عصاره، عصب سیاتیک پای راست تحت کمپرسیون (60 ثانیه) قرار گرفت. در گروه های تیمار عصاره با دوزهای 75 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش در دو نوبت به صورت داخل صفاقی تزریق شد. پس از 28 روز رت ها با روش پرفیوژن تثبیت و پس از نمونه برداری از قطعات کمریL2-L4 نخاع و پاساژ بافتی از آن ها برش های 7 میکرونی سریال تهیه گردید. در برش ها پس از رنگ آمیزی با آبی تولوئیدین شمارش نورون های حرکتی شاخ قدامی نخاع به روش دایسکتور انجام شده و داده هابااستفاده ازنرم افزار Minitab 14 و آزمون های آماری T-test و ANOVA تجزیه وتحلیل شدند.
دانسیته نورونی درگروه کمپرسیون (32±650) نسبت به گروه کنترل) 24±1803)کاهش معنی داری داشت و دانسیته ی گروهC (66±1350) و گروه D(126± 1287) نسبت به گروه کمپرسیون افزایش معنی داری نشان داد(001/0 P<) این مطالعه نشان دادکه عصاره آبی دانه ی گیاه سیاه دانه باعث افزایش دانسیته نورون های حرکتی آلفا شاخ قدامی نخاع رت ها باکمپرسیون عصب سیاتیک می گردد واین افزایش دانسیته نورونی با میزان عصاره دریافتی ارتباط دارد.

خصوصیات هماتولوژی در ماهیان می تواند شاخصی از شرایط طبیعی و غیر طبیعی محیط بوده و در گونه های مختلف ماهیان به عنوان یک شاخص مهم ماهی شناسی مد نظر قرار گیرد. هدف از این تحقیق، تعیین و بررسی مقایسه ای برخی فاکتورهای خون شناسی ماهیان کپور، فیتوفاک و آمور است.
آزمایش، با نمونه گیری از 10 قطعه ماهی از هر گروه از ماهیان انجام پذیرفت. خون گیری از ماهیان با استفاده از قطع ورید ساقه دمی انجام گرفته و پس از جمع آوری خون ها در ظروف مخصوص مقادیر هر کدام از شاخص های هماتولوژی و آنزیمی خون تعیین گردید.
نتایج حاصل از این بررسی در مورد فاکتورهای هماتولوژی نشان داد که اختلاف معنی داری در تعداد گلبول های قرمز و سفید(لنفوسیت و نوتروفیل)، هموگلوبین، هماتوکریت، خون ماهیان کپور، فیتوفاک و آمور مشاهده گردید(05/0p<). اما هیچ اختلاف معنی داری در میزان حجم متوسط گلبول قرمز (MCV)، میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی (MCH)، گلبول های قرمز، مونوسیت و ائوزینوفیل خون ماهیان مورد بررسی وجود نداشت. نتایج تحقیق نشان داد که در بین تیمارهای مختلف از لحاظ میزان آنزیم آلانین آمینوترانسفراز، لاکتات دهیدروژناز و آلکالین فسفاتاز اختلاف معنی داری وجود دارد(05/0p<). اما هیچگونه اختلاف معنی داری در میزان آنزیم آسپارات آمینوترانسفرازدر سرم خون ماهیان کپوز، فیتوفاک و آمور وجود ندارد.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که بین فاکتورهای هماتولوژی و آنزیمی ماهیان یک خانواده تفاوت وجود دارد.

اثرات سمی احتمالی نانوذرات نقره بر انسان از جمله نگرانی های بزرگی است که مصرف این نانوذرات را با چالش های زیادی مواجه کرده است. امروزه نانوذرات نقره بیشتر به دلیل داشتن اثر ضدمیکروبی مورد توجه زیادی قرار گرفته ولی عوارض جانبی واحتمالی آن باعث تردید در مصرف آن شده است. از جمله تاثیرات عمده ای که نانوذرات نقره در بدن می تواند داشته باشد تاثیر آن بر کبد و متابولیسم آن بوده که کمتر مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی اثر تزریقی نانوذرات نقره بر میزان سطح پلاسمایی آنزیم های کبدی AST، ALT و ALP می باشد که می تواند افق جدیدی را در رابطه با چالش های موجود باز نماید.
در این تحقیق تجربی از 21 سر موش صحرایی ماده نژاد اسپیرال استفاده گردید. موش ها به صورت تصادفی به 7 گروه تقسیم شدند.گروه اول به عنوان گروه شم،گروه دوم به عنوان گروه کنترل وگروه های سوم تا هفتم به عنوان گروه های آزمون به ترتیب با 5، 10، 20، 40 و80 ppm نانوذرات نقره به مدت 10 روز به صورت تزریقی تیمار گردیدند. سپس موش ها با بیهوشی در اتر کشته شدند و از قلب حیوانات خونگیری به عمل آمد. ارزیابی میزان سطح پلاسمایی آنزیم های AST، ALT و ALP با استفاده از کیت های تشخیصی شرکت پارس آزمون با روش اسپکتروفتومتری غیر مستقیم انجام گردید.
نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین گروه های کنترل و گروه های شم وجود نداشته و تنها نانوذرات نقره در غلظت های بالا نانوذرات نقره باعث کاهش معنی دار میزان آنزیم های مورد نظر گردید.
در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که نانوذرات نقره در غلظت های بسیار بالا می تواند اثرات مخرب بر کبد داشته باشد و مصرف آن در غلظت های بالا بایستی با احتیاط صورت گیرد.

اثرات جانبی داروهای باروری محققان را بر آن داشته است تا در زمینه تاثیر داروهای گیاهی بر فرآیند تولید مثل، بررسی های مختلفی را انجام دهند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر عصاره آبی-الکلی هسته زیتون بر میزان هورمون های LH،FSH، استروژن و پروژسترون در جنس ماده بررسی شد.
روش کار: در این مطالعه تجربی40 سرموش صحرایی ماده نابالغ از نژاد ویستار با اختلاف وزن کمتر از ده درصد و سن تقریبی 4-5 هفته در گروه های10 تایی به شرح زیر تقسیم شدند.گروه کنترل: شامل10 سر حیوان که در زمان آزمایش (28روز) ماده خاصی دریافت نکرد.گروه شاهد: شامل10سرحیوان بود که یک میلی لیترآب مقطر به عنوان حلال دارو به مدت28 روز دریافت نمود.گروه های تجربی1و2 شامل1 سر حیوان بود که عصاره هسته زیتون را به میزانmg/kg250و500 به مدت28روز به روش خوراکی دریافت کردند.از تمام حیوانات در پایان دوره آزمایش نمونه های خونی تهیه و میزان هورمون هایLH،FSH،استروژن و پروژسترون به روش RIA اندازه گیری و نتایج حاصله با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه به همراه آزمون تعقیبی توکی ارزیابی شدند (05/0>P).
غلظت سرمی هورمونLH درگروه های تجربی1و2 نسبت به گروه های کنترل و شاهد افزایش معنی داری را نشان داد.همچنین غلظت سرمی هورمونFSH،استروژن و پروژسترون در گروه تجربی 2افزایش معنی داری نسبت به گروه های کنترل و شاهد نشان داد.
با توجه به نتایج حاصله عصاره آبی-الکلی هسته زیتون باعث تشدید فعالیت محورهورمونی هیپوفیز-تخمدان وافزایش میزان هورمون های LH،FSH،استروژن و پروژسترون در موش صحرایی ماده نابالغ می شود.

ماهی کپور نقره ای (Hypophthalmichthys molitrix) یکی از مهم ترین گونه های پرورشی ماهیان گرما بی است، که با توجه به سهم 70 درصدی آن در ترکیب رهسازی نقش مهمی را در تولید دارد. از این رو اثر سنین مختلف ماهی کپور نقره ای روی پارامترهای سلولی و بیوشیمیایی خون مورد بررسی قرار گرفت.
برای این منظوراز 100 قطعه ماهی کپور نقره ای در سنین 9 ماهه، +1، +2و +3 ساله در مزرعه تکثیر و پرورش تعاونی12(کاس ماهی) واقع در شهرستان رشت استان گیلان خون گیری به عمل آمد.
نتایج به دست آمده نشان داد که با افزایش سن مقدار هموگلوبین و متوسط غلظت هموگلوبین گلبول ها (MCHC) افزایش یافته و از یک گروه سنی به گروه سنی دیگر این افزایش دارای اختلاف معنی داری است(05/0P<). ولی مقدار فسفر غیر آلی در گروه سنی 9 ماهه با سنین بالاتر کاهش داشته و دارای اختلاف معنی داری بود (05/0P <). هم چنین مقدار کلسیم و گلوکز در گروه سنی یک ساله، تعداد گلبول سفید (WBC)، مقدار هماتوکریت (HCT)، تعداد نوتروفیل، میزان کلسترول و پروتئین در گروه سنی دو ساله و میزان تری گلیسرید، هموگلوبین (Hb)، متوسط غلظت هموگلوبین گلبول ها (MCHC)، متوسط وزن هموگلوبین گلبولی (MCH)و تعداد مونوسیت در گروه سنی سه ساله نسبت به سایر گروه های سنی بیشتر و دارای اختلاف معنی داری بود (05/0P <).
برخی از پارامترهای سلولی و بیوشیمیایی خون در ماهی کپور نقره ای به سن بستگی دارد.