فهرست مطالب

Scientific Journal of Rescue Relief - Volume:6 Issue: 2, 2014

Scientific Journal of Rescue Relief
Volume:6 Issue: 2, 2014

  • بهای روی جلد: 50,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1393/08/29
  • تعداد عناوین: 9
|
  • مقالات پژوهشی
  • کتایون جهانگیری، مهناز خردمند* صفحه 1
    مقدمه
    در هنگام زلزله مراکز آموزشی به دلیل حضور شمار قابل توجهی از دانش آموزان، معلمان و کارکنان در زمره مکان های با آسیب پذیری بالا طبقه بندی می شوند و پس از رخداد زلزله نیز می توانند به عنوان سرپناه اضطراری استفاده شوند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی آسیب پذیری سازه ای مراکز آموزشی یکی از محله های غرب تهران و تعیین سازه های ایمن در زمان وقوع زلزله صورت پذیرفته است.
    روش
    پژوهش کاربردی حاضر، به صورت موردی و در 4 مرحله انجام شد. برای ارزیابی مقاومت سازه ای مراکز آموزشی از تکنیک ارزیابی بصری سریع RVS و برای ارزیابی وضعیت توزیع مراکز آموزشی امن جهت سرپناه اضطراری در زمان بحران از نرم افزار GIS استفاده شد. مجموعه یافته ها با تکنیک SWOT تحلیل شد.
    یافته ها
    علی رغم قرارگیری این محله در منطقه با خطر پذیری نسبتا پایین شهر تهران، مقاومت سازه ای پایین بسیاری از مراکز آموزشی همراه با عدم رعایت ضوابط طراحی، موجب آسیب پذیری بالای این مراکز در زمان بحران خواهد شد که لازم است برای آن تدابیری اندیشیده شود. ضمن آنکه توزیع مراکز آموزشی امن محله به عنوان سرپناه اضطراری مناسب است. تحلیل SWOT نشان داد که وضعیت استراتژی این محدوده در موقعیت اقتضایی است.
    نتیجه گیری
    با توجه به حساسیت مراکز آموزشی، بررسی آسیب پذیری و تحلیل عملکرد آن ها در زمان قبل از وقوع زلزله ضروری است. راهبردهای پیشنهادی به منظور کاهش آسیب پذیری در دو گروه ایستا و پویا طبقه بندی و در مقاله ارائه گردیده است.
    کلیدواژگان: آسیب پذیری سازه ای، مراکز آموزشی، سرپناه اضطراری، زلزله
  • علی اردلان*، جواد بابایی، محمد اعظم شاطرزاده، محسن رونقی، کامبیز مهدی زاده، حسن حمیدی راد، هما یوسفی صفحه 15
    مقدمه
    بلایا حجم زیادی از نیاز های انسانی را ایجاد می کنند. مهم ترین این نیاز ها، نیاز های سلامتی هستند که تامین آنها موجب کاهش عوارض سوء بلایا می شود. پس از زلزله آذرماه استان خراسان جنوبی، به منظور مدیریت مشکلات سلامت ناشی از زلزله، مرکز بهداشت استان وارد عمل شد. این مطالعه جنبه های مختلف پاسخ حوزه سلامت به زلزله مذکور را مورد بررسی قرار داده است.
    روش
    در این مطالعه موردی-توصیفی، با استفاده از چک لیست هایی که توسط پژوهشگران تهیه شده بود و از طریق مصاحبه با دست اندرکاران سیستم سلامت مناطق زلزله زده، مرور مستندات موجود، مراجعه حضوری پژوهشگران و مشاهده نحوه پاسخ داده ها جمع آوری و تجزیه و تحلیل شده است.
    یافته ها
    زلزله، دو شهرستان قائنات و زیرکوه را لرزاند و موجب مرگ 6 نفر و مصدومیت 23 نفر گردید و 2143 نفر تحت تاثیر قرار گرفتند. زلزله 38 روستای منطقه را از 30 تا 100 درصد تخریب کرد. برای پاسخ به نیازهای ایجاد شده، بلافاصله ارزیابی سریعی از وضعیت و نیازهای سلامت به عمل آمد و با مبنا قرارداده شدن «برنامه ملی عملیات پاسخ بهداشت عمومی در بلایا و فوریت ها»، برنامه ریزی پاسخ به عمل آمد. گرو ه های مختلف کارشناسی مرکز بهداشت استان با همکاری همدیگر خدمات سلامتی لازم را ارائه و وضعیت بهداشتی منطقه را تحت کنترل درآوردند.
    نتیجه گیری
    با اینکه بزرگای زلزله اخیر 5/5 در مقیاس ریشتر بود و اوایل شب اتفاق افتاد ولی موجب مرگ 6 نفر گردید و تعداد زیادی از ساختمان های مسکونی مردم تخریب شد. حوزه سلامت هم با مبنا قراردادن برنامه ملی عملیات پاسخ بهداشت عمومی بلایا و با بسیج همه منابع به نیازهای سلامت ایجاد شده پاسخ مناسبی را فراهم کرد. با این وجود، با توجه به مستعدبودن کشور به انواع مخاطرات، سیستم سلامت باید با انجام تمرینات منظم برای پاسخ به وقایع مشابه آماده باشد.
    کلیدواژگان: زلزله، سیستم سلامت، پاسخ، خراسان جنوبی
  • زینب پرتوی شایان، سعید آصف زاده، محمد یوسفلی صفحه 21
    مقدمه
    حوادث طبیعی در جوامع رخ می دهند و هر از گاهی فجایع دلخراشی می آفرینند. در بین حوادث طبیعی، غافلگیری زلزله از همه بیش تر است و بدون پیشگیری و آمادگی، جامعه به فاجعه ای انسانی مبدل می شود که هم بر آدمیان و هم بر زیستگاه و جامعه آنان اثرات تخریبی مستقیم، غیرمستقیم و ثانویه بر جای می گذارد. این مطالعه در صدد پاسخگویی به این مسئله است که مدیریت مناسب عملیات امدادی چگونه باید صورت گیرد؟ ازاین رو، با پرسشگری از مدیران و معاونان جمعیت هلال احمر استان و شعب آن که در کمک رسانی به زلزله زدگان آذربایجان شرقی مشارکت داشتند، در صدد بررسی و شناسایی نقاط قوت و ضعف مدیریت عملیات امدادی از دیدگاه آنان برآمده است.
    روش
    این پژوهش یک مطالعه کیفی است. جامعه آماری این پژوهش مدیران، معاونان استان و روسای شعب منطقه زلزله زده آذربایجان شرقی (ورزقان، اهر و هریس) در 1391 بود. از آنجا که دستیابی به تمام مدیران و معاونان (جمعیت هلال احمر) استان آذربایجان شرقی حاضر در عملیات امدادی در مناطق زلزله زده وجود نداشت، لذا از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و با هر یک از نمونه های انتخاب شده، مصاحبه عمیق صورت گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شد. واحد محتوا در این مطالعه از نوع واحد ثبت است، پژوهشگر در فرایند تحلیل محتوای متن های مصاحبه از واحد ثبت «مضمون» استفاده کرده است. ضریب پایایی معادل 71/0 =C، R به دست آمده است.
    یافته ها
    نتایج این مطالعه نشان داده است، در اجرای عملیات امدادی جمعیت در زلزله آذربایجان شرقی فقط مقوله زمان حضور امدادگران نسبت به سایر مقوله ها مناسب بود و مابقی مقوله ها در وضعیت نامناسب/کمی نامناسب/و تا اندازه ای مناسب قرار گرفتند.
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج، یک ستاد مدیریت بحران متشکل از سازمان ها و ارگان های مختلف نیاز است تا بتوان برنامه ریزی مناسب در خصوص نحوه امداد رسانی، توزیع مناسب و به موقع امکانات و تجهیزات به عمل آید. این برنامه ریزی باید هم در سطح کلان، بین تمام ارگان ها و سازمان ها نظیر ارگان های نظامی، وزارت خانه ها (راه وترابری، نیرو، مخابرات، بهداشت و درمان و...)، شهرداری و شوراها و فرمانداری، بخشداری، دهیاری و جمعیت هلال احمر صورت گیرد و هم این برنامه ریزی در سطح خرد (هماهنگی بین سازمان های مختلف جمعیت) در داخل جمعیت صورت گیرد و در قالب یک دستورالعمل و پروتکل شرح وظایف هر یک به طور شفاف مشخص گردد.
    کلیدواژگان: آمادگی، بیمارستان، اورژانس، حوادث و بلایا
  • رقیه حیدری*، سیدعلی حسینی، علی حیاتی، قاسم موسوی صفحه 32
    مقدمه
    آمادگی، برنامه ریزی برای مدیریت بدترین شرایط است. تراکم بالای جمعیت، توسعه شهرنشینی، ضعف زیرساخت های کالبدی و اجتماعی، آسیب پذیری گروه های کم درآمد و در نهایت توجه به کاهش آلام شهروندان، نقش آمادگی در مدیریت بحران را به منظور مهار پیامدهای مادی و انسانی افزایش داده است. لذا هدف این پژوهش، شناخت عوامل موثر بر آمادگی مردم شهر رشت در برابر بحران های طبیعی و نیز اولویت های آن است.
    روش
    مطالعه حاضر، از نوع توصیفی- تحلیلی است که به روش پیمایش اجرا شده است. اطلاعات مورد نیاز به وسیله ابزار محقق ساخته با روش نمونه گیری خوشه ایطبقه بندی شده از مناطق پنج گانه شهر رشت گردآوری گردید. ابزار پژوهش پرسشنامه متشکل از 42 سئوال بود که با استفاده از تحلیل عامل تحلیل شد.
    یافته ها
    یافته های پژوهش را می توان در دو دسته عوامل نگرشی با مولفه های افزایش آگاهی مردم از عوامل خطرساز و بحران زا، افزایش فرهنگ عمومی مردم و آموزش عملی نکات ایمنی به مردم و عوامل عملکردی با مولفه های اقدامات حمایتی، اورژانسی و آموزشی قرار داد. همچنین در اولویت بندی عوامل، بین عوامل نگرشی، عامل آموزش عملی نکات ایمنی به مردم و در عوامل عملکردی، اقدامات اورژانسی در اولویت اول قرار گرفتند.
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج می توان گفت با گسترش آموزش همگانی امداد و نجات در میان مردم و افزایش حمایت دولت می توان نگرش و عملکرد مردم را در زمینه آمادگی در بحران تقویت کرد.
    کلیدواژگان: تحلیل عاملی، آمادگی، بلایای طبیعی، شهر رشت
  • محمد باعقیده، حمزه احمدی* صفحه 43
    مقدمه
    ایران کشوری بلاخیز است، تقریبا از40 مورد بلایای طبیعی 31 مورد آن در کشور ایران اتفاق می افتد. یکی از مهم ترین پیامدهای ناشی از تغییر اقلیم طی سال های اخیر افزایش وقوع مخاطره گرد و غبار است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بخش های مختلف جوامع را تحت تاثیر قرار داده است. افزایش بیماری های تنفسی، اختلال در حمل ونقل زمینی و هوایی، تخریب زیست محیطی، آلودگی محصولات کشاورزی و تراکم شدید در مراکز درمانی از اثرات شدید وقوع این مخاطره محسوب می شود. با توجه به اهمیت این مخاطره، این مطالعه با هدف بررسی توزیع زمانی رخداد پدیده گرد و غبار به صورت ماهانه، فصلی و سالانه و تعیین روند تغییرات آن و ارائه راهکارهایی برای مقابله و سازگاری با این پدیده، متناسب با شرایط موجود تدوین شده است.
    روش
    پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق، کاربردی و از نظر روش تحقیق، توصیفی- آماری محسوب می شود. جامعه مورد پژوهش غرب و جنوب غرب ایران را در بر می گیرد. برای این منظور داده های ماهانه و سالانه روزهای گرد و غباری 11 ایستگاه هواشناسی همدید واقع در منطقه مورد مطالعه از سازمان هواشناسی کشور تهیه و استخراج شد، سپس با بررسی آمار مربوطه در محیط نرم افزار Excel مجموعه داده ها برای دوره آماری مشترک 23 ساله در بین کل ایستگاه های مورد مطالعه تنظیم گردید. مجموعه داده ها با شاخص های آمار توصیفی و روش ناپارامتریک من- کندال ارزیابی شد.
    یافته ها
    بحرانی ترین وضعیت مخاطره گرد و غبار در جنوب غرب ایران رخ می دهد. ماه های گرم سال، تیر و مرداد، شدیدترین زمان رخداد این پدیده محسوب می شوند. بازه زمانی شش ماهه از آوریل (فروردین) تا سپتامبر(شهریور) زمان شروع و اوج تدریجی روزهای گرد و غباری است. فصل بهار در منطقه غرب و فصل تابستان در جنوب غرب بیشترین رخدادها را دارند. با توجه به شرایط جغرافیایی و ساختار طبیعی منطقه مورد مطالعه، رخداد روزهای گرد و غباری یکسان نیست و از شمال به جنوب فراوانی رخداد آن افزایش پیدا می کند. در مقیاس سالانه و ماهانه روند افزایشی و کاهشی معنا داری در رخداد پدیده گرد و غبار مشاهده نگردید، فقط در ایستگاه اهواز روند افزایشی معنادار در سطح 95 درصد اطمینان وجود دارد.
    نتیجه گیری
    این پدیده از اواسط فصل بهار تا اواسط پاییز با شدت و ضعف مختلف مناطق غرب و جنوب غرب کشور را در برمی گیرد. افزایش تدریجی رخداد این پدیده از ماه مارس (اسفند) شروع می شود و شدت آن به ماه جولای (تیر) می رسد. بازه زمانی طولانی از رخداد این پدیده در طول سال و نبود روند افزایشی و کاهشی معنا دار در تغییرات درازمدت وقوع آن، بحران این پدیده را برای سازمان های مرتبط با بلایای طبیعی در اولویت قرار می دهد و نیز اجرای برنامه های مدیریتی مقابله با آن را ضروری می سازد. شناخت از رفتار این پدیده و توزیع زمانی آن در بخش قبل از بحران به منظور اجرای برنامه های پیشگیری به خصوص در حوزه سلامت حائز اهمیت است. در حین بحران این پدیده، اجرای برنامه های مدیریتی در مناطق بحرانی تر متناسب با شرایط جغرافیایی آنها نقش موثری در کاهش اثرات و پیامدهای مخرب به همراه دارد.
    کلیدواژگان: روند تغییرات، رخداد، غرب و جنوب غرب، گرد و غبار، مخاطره
  • جواد شجاع فرد، ناصر پورصادق، قاسم شهرآشوب، سحر زنگیشه صفحه 58
    مقدمه
    فرسودگی شغلی یک احساس ذهنی- درونی است که باعث ایجاد احساسات و نگرش های منفی فرد در ارتباط با شغلش و اختلال در عملکرد حرفه ای او می شود. در مقابل شرایط استرس زای شغلی، ظرفیت تاب آوری به عنوان یک پیش بینی کننده برای جلوگیری و کاهش فرسودگی شغلی محسوب می گردد. پژوهش حاضر برای تعیین رابطه بین فرسودگی شغلی و تاب آوری بین کارکنان فوریت های پزشکی شهر تهران در 1391 انجام شد.
    روش ها
    در این پژوهش، 128 نفر از کارکنان عملیاتی اورژانس تهران به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش (MBI) و پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون (CD-RISC) استفاده گردید و با استفاده از آزمون آماری همبستگی پیرسون ارتباط بین متغیر ها در سطح معنا داری 0/05 بررسی گردید. پس از تکمیل پرسشنامه توسط آزمودنی ها، داده ها با استفاده از نرم افزار تحلیل آماری SPSS-20 تجزیه و تحلیل شد.
    یافته ها
    بر اساس نتایج به دست آمده در مورد فرسودگی شغلی آزمودنی ها، در بعد خستگی هیجانی 21/9 در صد افراد در سطح متوسط قرار دارند و 15/6 درصد افراد در خستگی هیجانی در سطح بالایی قرار دارند. در مسخ شخصیت 23 درصد متوسط و 21/01 درصد مسخ شخصیت بالا دارند و در احساس عدم کفایت شخصی 36/7 درصد افراد در سطح بالا و 20/3 درصد متوسط هستند. بین ویژگی فردی تاب آوری و ابعاد فرسودگی شغلی رابطه معنا داری در سطح p<0/001 وجود دارد، ولی ارتباطی بین ابعاد فرسودگی شغلی و متغیر های جمعیت شناختی مشاهده نشد.
    نتیجه گیری
    شرایط فعالیت شغلی پرسنل فوریت های پزشکی می تواند فرسودگی شغلی را تشدید کند و در نتیجه زیان های جبران ناپذیری را برای بیماران و مصدومان اورژانس و حتی پرسنل ایجاد کند، لذا شناسایی عوامل زمینه ساز، موثر و تشدیدکننده فرسودگی شغلی، برنامه ریزی دقیق برای استفاده از روش های پیشگیری، برگزاری دوره های مشاوره، مهارت آموزی و ارتقای شرایط کاری در بهبود و کاهش اثرات این عوامل موثر می باشد. از آنجایی که ظرفیت تاب آوری به عنوان یکی از عوامل موثر در پیشگیری از فرسودگی شغلی مطرح است، لذا بهتر است که در این حوزه از افراد دارای ظرفیت تاب آوری بالاتر استفاده شود.
    کلیدواژگان: فرسودگی شغلی، تاب آوری، پرسنل فوریت های پزشکی
  • عبدالله محمودی، فایق عبدالله زاده* صفحه 69
    مقدمه
    زمانی که از بحران صحبت به میان می آید به خودی خود مسئله مدیریت مطرح می شود، اینکه چگونه کارکنان و مسئولان بخش های ذیربط در مراحل قبل، حین و بعد از حادثه از خود واکنش نشان می دهند، چه رویکردهایی را برای مدیریت بحران مطرح می کنند و اینکه برنامه های مدیریت استراتژیک در حیطه منابع انسانی چگونه است. در این خصوص آنچه مساله را حادتر می کند این است که تاکنون در کشور ایران خصوصا در ارگان های درگیر در حوادث و سوانح توجه رضایت بخشی به این مقوله نشده است و می طلبد تا با یک برنامه ریزی دقیق و رفع چالش ها برای بهبود وضعیت فعلی اقدامات موثری صورت پذیرد. تحقیق حاضر به منظور بهبود وضعیت فعلی و در پی پاسخ به این سئوال است که مدیریت منابع انسانی چه تاثیری بر کارایی کارکنان در چرخه مدیریت بحران دارد.
    روش
    این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از حیث گردآوری داده ها، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری تحقیق تمامی کارکنان جمعیت هلال احمر استان آذربایجان غربی (269 نفر) در 17 شعبه استان بود که با استفاده از فرمول کوکران، 159 نفر بررسی شدند. همچنین داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شد و از آماره هایی نظیر کندال تائو b وc، کروسکال والیس و آزمون تجزیه واریانس یک طرفه بهره گرفته شد.
    یافته ها
    تحقیق حاضر نشان داد که مدیریت منابع انسانی بر ابعاد مختلف کارایی کارکنان در چرخه مدیریت بحران از جمله بر آمادگی کارکنان، پاسخگویی بهتر بحران و کاهش خسارات جانی و مالی تاثیر به سزایی گذاشته است. بنابراین همه فرضیه های تحقیق تایید شدند.
    نتیجه گیری
    با توجه به یافته های تحقیق، می توان به این نتیجه رسید، افرادی که گویه های تخصص و مهارت و علاقه مندی به شغل را به عنوان پایه و اساس کارایی خود معرفی کردند، پاسخگویی بهتری در چرخه مدیریت بحران داشته اند. همچنین، پیشنهاد می گردد، همایش ها و کارگاه های آموزشی در خصوص اهمیت منابع انسانی در مراحل قبل، حین و بعد از وقوع بحران از سوی مسئولان امر به منظور همگرا کردن نظرها و انتظارات کارکنان و جلوگیری از ایجاد شکاف میان انتظارت و رویکردهای ارگان های دخیل در سوانح (کارکنان) نسبت به معیارهای افزایش کارایی برنامه ریزی و برگزار گردد.
    کلیدواژگان: مدیریت، منابع انسانی، کارایی، مدیریت بحران
  • عبدالکاظم نیسی، صیدمهدی ویسه، حسن تردست* صفحه 83
    مقدمه
    امروزه یکی از موانع توسعه پایدار جوامع، حوادث طبیعی و بحران ها هستند که به دلیل نبود مطالعه و برنامه ریزی و نیز نبود آمادگی و مقابله مناسب با آنها تلفات و خسارات سنگینی را به جوامع وارد می کنند. این تحقیق با هدف بررسی عوامل موثر بر میزان اثربخشی تیم های امداد و نجات برای پاسخگویی به بحران ها در سطح استان ایلام انجام پذیرفته است.
    روش
    تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی از لحاظ درجه کنترل، میدانی و از لحاظ گردآوری داده ها از نوع پیمایشی (میدانی) است. روش تحقیق علی- ارتباطی است. جامعه آماری، 1200 نفر از امدادگران و نجاتگران داوطلب جمعیت هلال احمر استان ایلام در 1392 می باشند. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و ابزار تحقیق، پرسشنامه استاندارد و شاخص های مورد استفاده، آمار توصیفی فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار و ضریب تغییرات و آمار استنباطی رگرسیون چند متغیره و تحلیل همبستگی اسپیرمن است.
    یافته ها
    ضریب همبستگی چندگانه رگرسیون برآورد شده R=0/719 و مقدار ضریب تعیین 0/583=R2 و مقدار تعدیل شده آن 0/562=R2 می باشد. معنا دار بودن رگرسیون چندگانه نیز توسط F محاسبه شده در سطح 99 درصد (0/000=Sig) محرز است. بر اساس ضریب تعیین تعدیل شده 2/56 درصد از متغیر اثربخشی تیم های امداد و نجات توسط دو متغیر علاقه اعضای تیم های امداد و نجات و آمادگی جسمی -روانی اعضای تیم های امداد و نجات تبیین شدند.
    نتیجه گیری
    میزان تجهیزات به کارگیری شده، نوع تجهیزات به کارگیری شده، میزان علاقه اعضای تیم های امداد و نجات، میزان روحیه کار تیمی و دسته جمعی، میزان آمادگی جسمانی و روانی اعضای تیم های امداد و نجات بر اثربخشی این تیم ها به منظور پاسخگویی به بحران ها تاثیرگزار بوده است. نوع سازمان دهی تیم ها بر میزان اثربخشی آنها تاثیر ندارد؛ به عبارت دیگر اثربخشی تیم های امداد و نجات مستقل از نوع سازمان دهی عمل می کند.
    کلیدواژگان: مدیریت بحران، اثربخشی، تیم های امداد و نجات، حوادث و سوانح، استان ایلام
  • مقاله آمورشی
  • علی آذر*، علی پناهی، رقیه شریفی صفحه 96
    مقدمه
    یکی از بخش هایی که به شدت تحت تاثیر فعالیت های شهری است و همواره در خطر تغییر و تحول های غیرمهندسی و غیرفنی قرار دارد، بستر رودخانه ها، مسیل ها و آبراهه هایی است که از داخل محدوده شهرها، به ویژه شهر های بزرگ و کلان شهرها عبور می کنند و نقش اساسی زهکشی آب های سطحی شهرها را بر عهده دارند.
    روش
    این تحقیق توصیفی و تحلیلی است و از نظر اهداف تحقیق جزء تحقیقات کاربردی محسوب می شود و از ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. هدف تحقیق تعیین مناطق آسیب پذیر و حساس واقع در حریم رودخانه است.
    یافته ها
    با بررسی های میدانی و نقشه های موجود، حریم بستر رودخانه با استفاده از GIS مشخص شد که در حدود 483242 مترمربع ساختمان های غیرمجاز در حریم رودخانه احداث شده اند که در برخی موارد تا درون بستر رودخانه نیز پیشروی کرده اند. در این تحقیق مناطق حساس و آسیب پذیر در حریم مشخص گردید و راهکار های لازم برای کاهش خسارت ارائه شد.
    نتیجه گیری
    با توجه به ضریب موجی بودن هیدرولیکی مئاندری بودن رودخانه مهران رود بربار 2/1 می باشد که بیانگر موجی بودن آن است و مقدار سیلاب احتمالی که می تواند با دوره بازگشت 50 ساله و احتمال 2 درصد معادل 82/8 متر مکعب در ثانیه اتفاق بیفتد، لازم است در صورت انجام هرگونه تجهیزات و عملیات عمرانی در مسیر این رودخانه، محدوده ای که در جریان90 مترمکعب در ثانیه زیر آب می رود مد نظر قرار گیرد. همچنین مشخص شد که 483242 متر مربع از انواع کاربری های شهر تبریز در حریم طغیانی مهران رود قرار گرفته است که از این میزان بیش از 23 درصد از مجموع کل کاربری ها را کاربری مسکونی به خود اختصاص داده است.
    کلیدواژگان: سیل، بستر طغیانی، مهران رود، GIS، ضریب موجی بودن
|
  • Katayoun Jahangiri, Mahnaz Kheradmand* Page 1
    Background
    In the case of occurring earthquake، education centers are classified into high vulnerable places because of existing high number of students، teachers and workers. These centers can be used as an emergency shelter after earthquake too. This study has been performed in one of neighborhoods in west of Tehran in order to evaluating the seismic structural vulnerability of education centers and choosing safe buildings for emergency shelters in earthquake.
    Methods
    In this applied research study، RVS and GIS were used in four steps in order to evaluate the structural resistance of educational centers and distribution of secure training centers for emergency shelter in times of crisis respectively. Data was collected and analyzed by using SWOT.
    Findings
    Despite being this neighborhood in the low-risk area of Tehran، low structural resistance of many educational centers، lack of design regulars and criteria make these centers vulnerable to disasters; therefore، some solutions must be found. Moreover، distribution of safe educational centers is necessary as the emergency shelters. SWOT analysis shows that the strategy situation is contingency.
    Conclusion
    With regard to the importance of educational centers، the vulnerability and functional assessment before earthquake are necessary. Recommended strategies for reducing vulnerability have been classified into two static and dynamic groups.
    Keywords: structural vulnerability, educational center, emergency shelter, earthquake
  • Ali Ardalan*, Javad Babaie, Mohammad Azam Shaterzadeh, Mohsen Ronaghi, Kambiz Mehdizadeh, Hassan Hamidirad, Homa Yousefi Page 15
    Background
    Disasters such as earthquake induce large volume of human needs. One of the most important of them is primary health care needs. Following the 5 December 2012 South Khorasan earthquake، the public health system of the province actively involved to provide primary health care for the affected people. This case study investigated the response operations of public health system to earthquake.
    Methods
    In this case-descriptive study، data collected by researchers using checklists، interview with healthcare workers in earthquake-affected areas، reviewing documents، and observation of the response operations.
    Findings
    An earthquake measuring 5. 5 on the Richter scale hit Qaenat and Zirkouh areas caused 6 deaths and 23 injuries. About 2143 people were affected and 38 villages destroyed about 30 to 100%. Responding to the health needs، a rapid health needs assessment was performed immediately. Then، a response plan designed according to «National Public Health Disaster and Emergency Operation Plan». Public health system in collaboration with expert health groups provided the primary health care services for the affected communities.
    Conclusion
    Although the recent earthquake was mild and occurred in the early of night، but it killed some people and destroyed a number of structures. Public health system provided an appropriate response according to EOP. Nevertheless، because Iran is a disaster prone country، the health system should be prepared for different types of hazards.
    Keywords: earthquake, health system, response, south Khorasan
  • Roghayeh Heidari*, Seyed Ali Hosseini, Ali Hayati, Ghasem Mousavi Page 32
    Background
    Preparedness is to plan for the crisis management. High population density، development of urban areas، poor infrastructures، vulnerability of low-income groups and finally with regard to relieve the pain and suffering of citizens increased the role of crisis management in reducing material and human consequences. Thus، this study aims to identify factors affecting readiness and its priorities to deal with natural disasters in Rasht city.
    Methods
    In this descriptive-analytical study، the required data are collected by cluster sampling in five districts of Rasht city. The self-administrated questionnaire comprising 42 questions was analyzed using factor analysis.
    Findings
    The findings could be presented in two parts: attitude factors (including increasing people’s awareness of the risk factors، improving public culture of these risks and teaching safety tips to people)، and functional factors (supportive actions، emergency، and education). The first priority in attitude factors was practical training of safety features، and in the functional factors، the emergency was placed at first.
    Conclusion
    According to the results، people’s readiness and their attitudes can be reinforced by increasing public education in rescue and relief and enjoying governmental support.
    Keywords: factor analysis, preparedness, natural crisis, Rasht city
  • Mohammad Baaghideh, Hamzeh Ahmadi* Page 43
    Background
    Iran is a disaster prone country. Among the 40 different types of natural disasters، about 31 types have been identified in Iran. One of the most important consequences of climate change is to increase dust storm disaster occurrence in recent years that affect different sections of the society directly or indirectly. The sever impacts of the dust storm hazard are such as the increase in respiratory diseases، disorder in ground and air transportation، environmental destruction، pollution of agricultural products، and high density in health centers due to its side effects. Thus، this research aims to study the time distribution of dust storm occurrence as monthly، seasonal and annual and to determine variations and managing strategies in order to deal with this phenomenon based on the appropriate situations.
    Methods
    In this applied and statistical-descriptive study، west and southwest of Iran were studied. Therefore، the monthly and annual data of dusty days were prepared and extracted from 11 meteorological synoptic stations from the meteorological organization by using Excel، descriptive statistical indices and Mann-Kendall method.
    Findings
    The most critical condition of dust storm occurs in the southwest of Iran. The hottest months of the year، (July and August) are the most severe times of occurring this phenomenon. Dusty days started in six months (from April to September); and the frequent occurrence is in spring and summer in west and southwest regions respectively. Due to geographical situation and region structure، dusty days’ occurrence is not the same and increases from the north to south. The significant increase and decrease is not observed in dust storm phenomenon annual and monthly. There is only a significant increase in Ahvaz station (95%).
    Conclusion
    This phenomenon involved west and southwest regions with different intensity from mid-spring to mid-autumn. The gradual increasing of this phenomenon got started from April to July. Evaluating the time of occurrence is annual and monthly. Lack of the significant increasing and decreasing trend in occurring long-term changes makes it a top priority for organizations to deal with natural disasters in order to have disaster management programs. Understanding this phenomenon and time distribution plays an effective role in decreasing of damaging impacts of this phenomenon before and during crisis in order to implement prevention programs and management programs especially in the field of health in critical areas in accordance with the geographical conditions.
    Keywords: trend, southwest, west, dust storm, hazard, occurrence
  • Javad Shojafard*, Naser Poursadegh, Ghasem Shahrashoub, Sahar Zangisheh Page 58
    Background
    Mental burnout is a feeling inside that causes negative feelings and attitudes in individual about the job and his professional function. In the face of job stress conditions، resilience as a predictor is to prevent and reduce burnout. This study is to determine the relationship between burnout and resilience among emergency medicine staff in Tehran in 2012.
    Methods
    In this study، about 128 emergency operations staff were selected and studied randomly in Tehran. Data was collected and analyzed by using two standard questionnaire Maslesh Burnout Inventory (MBI) and Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RISC) and SPSS-20; also relation between variables was evaluated using Pearson''s correlation coefficient (0/05).
    Findings
    The results are as follows: about 21/9% of people are in average in level of emotional exhaustion; and 15/6% of people are high in emotional exhaustion; 23% are moderate and 21/01% are high in depersonalization; 36/7% are high and 20/3% are moderate in personal accomplishment. In addition، there is significant relationship between individual characteristics of resilience and burnout (p<0/001); However، no correlation was observed between burnout and demographic variables.
    Conclusions
    The careers of emergency medicine personnel can exacerbate burnout resulting in irreparable damage to patients، emergency patients and even personnel. Thus identifying the predisposing and intensifying factors of burnout، detailed planning for the use of contraceptive methods، holding counseling and training courses improve working conditions and reduce the impact of these factors. Since the capacity of resilience is considered as one of the effective factors in prevention of burnout; therefore، it is better to employ individuals with higher resilience capacity.
    Keywords: burnout, resilience, emergency medicine personnel
  • Abdollah Mahmoudi, Faegh Abdollahzadeh* Page 69
    Background
    Crisis management arises when talking about crisis and disasters. How employees and officials of relevant departments react before، during and after the disasters; what approaches adopt to crisis management and how the strategic management initiatives are in the area of human resources. However، there has not been considerable attention in the involved organs in accidents and disasters in Iran. Thus، it requires careful planning and effective measures to meet challenges and improve the current situation. The present study aims to answer how human resource management affects on the performance of employees in disaster management cycle.
    Methods
    In this applied، cross correctional study، all employees of west Azerbaijan Red Crescent society (269) were studied in 17 branches and 159 selected by using Cochran formula. Data were analyzed by using SPSS، Kruskal-Wallis، Kendall''s Tau (tau-b and tau-c) and one-way variance analysis.
    Findings
    The results show that human resources management affects on different aspects of personnel in disaster management cycle such as the employees’ performance، preparedness، better accountability and reducing life and financial losses and damages.
    Conclusion
    According to the findings، people who introduce items such as expertise and interest in the job as the basis of their performance had a better response in crisis management cycle. In addition، it recommends to the authorities to hold conferences and workshops about the importance of human resources before، during and after crisis and disasters in order to converge the opinions and expectations of employees and also to prevent gaps between expectations and approaches of organizations involved in disasters (employees) towards the criteria of increasing planning efficiency.
    Keywords: management, human resources, performance, crisis management
  • Abdul Kazem Nysi, Seid Mehdi Veyseh, Hassan Tardast* Page 83
    Background
    Today، natural disasters and crises are as the barrier to sustainable development due to lack of planning and lack of proper preparation and response impose a heavy toll to the communities. This study aims to investigate the factors influencing the effectiveness of rescue and relief teams to respond to the crisis in Ilam province.
    Methods
    In this applied research، about 1200 volunteers’ rescuers and relief workers were selected and studied by using stratified random sampling، standard questionnaire and indicators such as descriptive statistics، percentage، mean، standard deviation، coefficient of variation، inferential statistics، multivariate regression analysis and spearman''s correlation in Ilam province in 2013.
    Findings
    According to the results، the coefficient of multiple regression correlation estimated R=0/719; the coefficient of determination was R2= 0/583 and the adjusted value was R2=0/562 (sig=0/000). About 56/2% of rescue and relief teams’ effectiveness was identified based on the adjusted coefficient of determination by variables of interest and mental and physical preparedness of rescue and relief teams’ members.
    Conclusion
    The items such as the amount and type of equipment used، interest of rescue and relief teams’ members، spirit of team working، physical and mental readiness of rescue and relief teams’ members affect on the teams effectiveness to respond to the disasters and crises. However، teams’ organization has no effect on the efficacy; in other words، the effectiveness of rescue and relief teams is independent from organizing.
    Keywords: crisis management, effectiveness, relief, rescue teams, accidents, incidents, Ilam province