فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی
سال دوم شماره 2 (پیاپی 4، تابستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/06/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • شکرالله خواجوی، مصطفی اعتمادی جوریابی صفحه 1
    در این تحقیق، با توجه به اهمیت وجود اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی، به بررسی عوامل مؤثر بر پیاده سازی موفق سیستم های اطلاعات حسابداری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده و سعی گردیده است تا این عوامل به ترتیب میزان تاثیر گذاری آنها اولویت بندی گردند. عوامل تاثیر گذار در قالب سه فرضیه اهم «منابع انسانی»، «مشخصات فنی سیستم های اطلاعات حسابداری» و «استراتژی های مدیریتی» طبقه بندی گردیده اند. برای آزمون فرضیه ها از آزمونهای دو جمله ای و تحلیل واریانس استفاده شده است. در راستای بررسی عوامل مؤثر در پیاده سازی موفق سیستم های اطلاعاتی حسابداری و تعیین میزان تاثیر هرکدام و اولویت بندی آنها از پرسشنامه کتبی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که تمام عوامل مطرح شده در این تحقیق، به عنوان عوامل تاثیر گذار در پیاده سازی موفق سیستم های اطلاعات حسابداری هستند و در این میان، منابع انسانی، استراتژی های مدیریتی و مشخصات فنی سیستم های اطلاعات حسابداری به ترتیب دارای بیشترین تاثیر هستند. از میان عوامل فرعی مطرح شده نیز دانش و درک کاربران از سیستم های اطلاعات حسابداری، تجربه قبلی پرسنل، مشارکت کاربران، تعهد و التزام مدیریت، مدیریت پروژه، مقاومت کاربران در برابر تغییر، کیفیت آموزش، بودجه زمانی، انعطاف پذیری سیستم با نیازهای سازمان و زیر ساخت مناسب سخت افزاری، به ترتیب دارای بیشترین تاثیر در پیاده سازی موفق سیستم های اطلاعات حسابداری بودند.
    کلیدواژگان: سیستم های اطلاعاتی حسابداری، مشارکت کاربران، بورس اوراق بهادار تهران، پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی حسابداری
  • روح الله رجبی، عزیزالله گنجی * صفحه 23

    نظام راهبری شرکت ها، مجموعه سیاست ها، روش ها و اقداماتی است که برای تامین منافع ذی نفعان شرکت ها تدوین و به اجرا گذاشته می شود. هدف نظام راهبری شرکت ها، افزایش ضریب اطمینان فعالیت های شرکت و سیاست های مدیریت در راستای منافع سهامداران به طور مشخص و به طور کلی، تمامی ذی نفعان است. بنابراین، می توان انتظار داشت که بین نظام راهبری شرکت ها و عملکرد مالی آنها رابطه معنی داری وجود داشته باشد. پژوهش حاضر نیز به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که آیا نظام راهبری شرکت ها در ایران، با شاخص های مختلف ارزیابی عملکرد مالی ارتباطی دارد یا خیر؟ در این پژوهش تعداد هشتاد شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه انتخاب شده اند. همچنین تعداد نوزده مکانیزم شناخته شده راهبری که در هفت گروه طبقه بندی شده به همراه چهارده شاخص ارزیابی عملکرد مالی که در شش گروه طبقه بندی شده اند، مورد آزمون قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که از هفت گروه کلی مکانیزم موثر بر راهبری شرکت ها، مکانیزم های متعلق به پنج گروه با برخی از شاخص های عملکرد مالی رابطه دارد. بعلاوه، نتایج نشان می دهد که سیستم راهبری شرکت ها در ایران بیش از آن که از ویژگی های یک سیستم برون سازمانی برخوردار باشد، با سیستم های درون سازمانی همخوانی بیشتری دارد.

    کلیدواژگان: راهبری شرکت ها، عملکرد مالی، تئوری نمایندگی
  • ایرج نوروش، سیما یزدانی صفحه 35
    در بررسی و تبیین ارتباط بین اهرم و سرمایه گذاری تئوری های مختلفی وجود دارد و مقالات تجربی متعددی به بررسی این ارتباط و عوامل مؤثر بر آن پرداخته اند. در این مقاله، رابطه اهرم و تصمیمات سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می شود. برای این منظور، دو اندازه از اهرم و سه مدل تجربی استفاده شده اند و سپس قوت مدل های مورد استفاده بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که رابطه منفی و معنی دار بین اهرم و سرمایه گذاری برقرار است. همچنین، نتایج نشان می دهند که ارتباط اهرم-سرمایه گذاری برای شرکت هایی با فرصت رشد کمتر، قویتر از شرکت هایی با فرصت رشد بیشتر است. در نهایت، قوت برآورد ها آزمون شده است. برای این منظور، متغیرها با استفاده از متوسط صنعت تعدیل شده اند. نتایج استفاده از رویکرد تعدیل متغیرها بر اساس متوسط صنعت مشابه نتایج قبلی به دست آمده بود.
    کلیدواژگان: اهرم، سرمایه گذاری، فرصت های رشد و صنعت
  • شاپور محمدی، رضا راعی، حسن قالیباف، غلامحسین گل ارضی * صفحه 49

    رفتارجمعی سرمایه گذاران در بازار سرمایه نوعی تورش رفتاری است که می تواند تاثیرات مخربی بر عملکرد بازار سرمایه داشته باشد. روش ها و مدل های مختلفی توسط پژوهشگران و صاحب نظران جهت سنجش و اندازه گیری رفتارجمعی سرمایه گذاران در بورس های مختلف جهان ارائه گردیده است که هریک از این روش ها برای شرایط خاصی مناسب هستند. رویکرد تبعیت از بتا، یکی از جدیدترین روش ها و رویکردهای اندازه گیری و سنجش رفتار جمعی سرمایه گذاران است. در رویکرد مذکور، رفتار جمعی سرمایه گذاران از طریق پراکندگی مقطعی عوامل حساسیت (ضرایب بتا) اندازه گیری می شود. مقاله حاضر، با استفاده از همین رویکرد و با به کارگیری مدل فضای حالت، تبعیت جمعی سرمایه گذاران ازعوامل بازار، ارزش و اندازه در یک دوره زمانی92 ماهه (فروردین 1380 الی آبان ماه 1387) را بررسی و مطالعه می نماید. نتایج پژوهش حاضر نشان می‎دهد سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران به صورت جمعی و مستمر از عامل بازار تبعیت می کنند. تبعیت جمعی سرمایه گذاران از عامل بازار و نادیده گرفتن متغیرهای بنیادی توسط سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار باعث می گردد تا روابط تعادلی در بورس اوراق بهادار تهران تا حد زیادی تضعیف شده، بازار به سمت عدم کارایی متمایل گردد. علاوه بر این، نتایج پژوهش نشان می دهد که سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران در تصیمات سرمایه گذاری خود به عامل اندازه و ارزش توجه جمعی ندارند که بر این اساس می توان گفت که توجه همزمان به سهم شرکت های کوچک یا بزرگ و یا توجه همزمان به سهام شرکت های ارزشی یا رشدی نمی تواند تاثیری بر روابط تعادلی بازار سرمایه در ایران داشته باشد.

    کلیدواژگان: بورس اوراق بهادار، مالی رفتاری، رفتار جمعی، تبعیت از بتا، مدل فضای حالت
  • محمد کاشانی پور، ساسان مهرانی، یوسف پاشانژاد صفحه 61
    سرمایه گذاران برای تصمیم گیری، بر کمیت، کیفیت و بموقع بودن اطلاعات افشا شده از سوی راهبران شرکت ها اتکا می کنند. نحوه برخورد سرمایه گذاران با این اطلاعات و تصمیمات آنها، حجم عرضه و تقاضا، یا به نوعی عمق بازار و قیمت های پیشنهادی جهت خرید و فروش را شکل می دهد. به عبارتی، راهبری شرکتی منسجم و ساختار یافته نقش مهمی در جهت دهی به تصمیمات سرمایه گذاران و بازیگران در بازار سرمایه و تحقق بازارهای سرمایه با نقدشوندگی بالا ایفاد می کند. بر این اساس، در این پژوهش، رابطه بین برخی از مکانیزم های نظام راهبری شرکت ها و نقدشوندگی بازار بررسی و در این راستا، اطلاعات مربوط به نمونه ای از 61 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1386 بررسی گردیده است. ملاک انتخاب این 61 شرکت، معامله اوراق بهادار شرکت حداقل در 100 روز از سال است. سپس داده های قیمت پیشنهادی خرید و فروش و حجم سهام مورد عرضه و تقاضا جمع آوری و رابطه آن با کیفیت راهبری شرکتی سنجیده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که شرکت هایی با ساختار هیات مدیره مستقل تر و رویکرد هیات مدیره اثربخش تر دارای نقدشوندگی بازار بیشتری نسبت به سایر شرکت ها هستند. در واقع، شرکت هایی که امتیاز بیشتری از لحاظ کیفیت راهبری شرکتی داشته اند، اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام کمتر و اختلاف سهام مورد عرضه و تقاضای بیشتری را دارا بوده اند
    کلیدواژگان: نظام راهبری شرکتی، اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش، عمق بازار، نقدشوندگی بازار
  • علیرضا شهریاری، یحیی حساس یگانه* صفحه 77

    در تحقیق حاضر، رابطه بین تمرکز مالکیت و محافظه کاری بررسی شده است. بر اساس ادبیات تحقیق حاضر، فرضیات رقیب متفاوتی در مورد وجود رابطه میان این دو متغیر و نیز جهت آن رابطه وجود دارد. فرضیه نظارت فعال، بیان می کند که سهامداران عمده شرکت، از قدرت رای دهی خود در جهت نظارت فعال بر عملیات شرکت و تصمیم گیری استفاده می نمایند. در مقابل، فرضیه منافع شخصی بیان می کند که مالکان عمده شرکت، از قدرت خود در جهت اداره شرکت در مسیر دلخواهشان استفاده می نمایند. برای بررسی این رابطه، از مدل رگرسیون استفاده شده است. ما بر اساس اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 85-1381 (285 سال- شرکت) به این نتیجه رسیدیم که با در نظر گرفتن متغیرهای کنترلی، از قبیل: اندازه، رشد، و... رابطه منفی معناداری میان تمرکز مالکیت و محافظه کاری وجود دارد. این نتیجه گیری مطابق با فرضیات منافع شخصی و اتحاد استراتژیک و نا هماهنگ با فرضیه نظارت فعال است.

    کلیدواژگان: تمرکز مالکیت، محافظه کاری، کیفیت سود، فرضیه منافع شخصی، فرضیه نظارت فعال
  • علی ابراهیمی کردلر، محمد جواد اعرابی صفحه 95
    در این مطالعه، رابطه بین تمرکز مالکیت و کیفیت سود در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از تعداد 148 شرکت نمونه در دوره زمانی 1385-1381 بررسی شده است. نویسندگان مختلف در تحقیقات خود در این زمینه تاکنون به نتایج متناقضی مبنی بر رابطه این دو متغیر دست یافته اند. شاید یکی از اصلی ترین دلایل دستیابی به این نتایج متناقض، توجه نکردن به روابط متقابل بین بلوک داران و در نتیجه به کارگیری معیارهای نامناسب تمرکز مالکیت باشد. در این تحقیق، ابتدا با به کارگیری روشی جدید به بررسی تناسب به کارگیری معیارهای مختلف تمرکز مالکیت پرداخته شد و نتایج حاصل مبین آن است که استفاده از معیار گروهی تمرکز مالکیت برون سازمانی در بررسی تاثیر آن بر کیفیت سود در بورس اوراق بهادار تهران مناسب است. سپس، به منظور بررسی تاثیر تمرکز مالکیت بر کیفیت سود از معیارهای کیفی اطلاعات مالی مندرج در چهارچوب نظری استانداردهای حسابداری(مربوط بودن و قابل اتکا بودن) بهره گرفتیم. نتایج تحقیق نشان داد که تمرکز مالکیت برون سازمانی به بهبود کیفیت سود منجر می شود (تایید فرضیه نظارت فعال)، در حالی که به شواهد قانع کننده ای در ارتباط با تاثیرگذاری بلوک داران درون سازمانی بر کیفیت سود دست نیافتیم.
    کلیدواژگان: تمرکز مالکیت، کیفیت سود، بلوک داران
  • محمدرضا نیکبخت، محسن تنانی صفحه 111
    پاسخگویی به عموم، لازمه عملی کردن فرایند دموکراسی است، اما یکی از ابزارهای اصلی پاسخگویی در عرصه فعالیت های اقتصادی، حسابرسی و حسابدهی است. در واقع، حسابرسی و حسابدهی در بعد نظارتی هر سیستمی جای دارد و به شکلی گسترده از بالاترین سطح اداره کشور تا کوچکترین واحد تجاری، کاربرد دارد، زیرا هر سیستمی برای اینکه دوام داشته باشد، به نظارت و بازخورد نیاز دارد، اما به رغم وسعت کارهای حسابرسی - با توجه به ضرورت آن - تعیین حق الزحمه این خدمت در کشور ما بر یک مدل علمی استوار نیست و بر یک مبنای منطقی و قابل دفاع نمی توان گفت این کار با توجه به ویژگی های واحد مورد رسیدگی، با چه هزینه ای انجام شدنی است. در همین راستا، تحقیق حاضر به آزمون عوامل مؤثر بر حق الزحمه حسابرسی پرداخته است. برای این منظور، اطلاعات مورد نیاز از صورت های مالی شرکت ها و نیز از طریق مصاحبه با مسؤولان آنها برای پنج سال متوالی (86 - 82) جمع آوری گردید و پس از مرتب سازی، ارتباط آنها با حق الزحمه حسابرسی آزمون شد. روش آماری در این تحقیق، تحلیل همبستگی از طریق روش تخمین داده های تلفیقی (پانل) بوده و آزمون ها با استفاده از نرم افزار Eviews صورت گرفته است. یافته های این تحقیق نشان داد متغیرهای حجم عملیات (اندازه) شرکت، پیچیدگی عملیات شرکت، نوع مؤسسه حسابرسی و تورم ارتباط معنی داری با حق الزحمه حسابرسی دارند، ولی متغیرهای ریسک حسابرسی و تحصیلات و تجربه مسؤول تهیه کننده صورت های مالی، با متغیر وابسته (حق الزحمه حسابرسی) فاقد ارتباط آماری بودند.
    کلیدواژگان: حق الزحمه حسابرسی، ریسک حسابرسی، مؤسسات بزرگ حسابرسی، تورم
|
  • Sh. Khajavi, M. Etemady Jooriaby Page 1
    In this research we study the influencing factors that have direct effects on successful AIS implementation. According to other researches, we specified some factors that are most effective, and categorized them through three main hypotheses of human recourses, technical characteristics of AIS and management strategies. To study various dimensions of these groups we determined some other factors as subsidiary hypotheses. Results of this study show that all of the main and subsidiary hypotheses have direct effect on successful implementation of AIS and among the main hypotheses human recourses is placed as the most influencing factor.
  • R. Rajabi, A. Ganji Arjenaki Page 23

    Corporate Governance is a set of policies, methods and processes that are carried out for supplying the interests of the firm's stakeholders. The aim of Corporate Governance is increasing the certainty coefficient of the firm's activities and management policies in connection to shareholders and all of the stakeholders’ interest. Therefore, it can be expected that there might be a relationship between Corporate Governance and financial performance. This research is also seeking for an answer to this question that "Is there a relationship between the corporate governance with different indexes of financial performance in Iran? In this research 80 sample companies listed in Tehran Security Exchange is selected. In addition nineteen mechanisms of corporate governance which are classified into seven groups have been selected and analyzed using fourteen indexes of financial performance that are classified into six groups. The results indicate that from seven general groups of effective corporate governance mechanisms, five factors correlates with a number of financial performance indexes. Additionally based on our results, corporate governance system in Iran has more features with indigenous systems rather than endogenous systems.

  • I. Noravesh, S. Yazdani Page 35
    There are different theories that challenged the relation between leverage and investment decision. Also a large empirical literature tests this position. We investigate the impact of financial leverage on the firm's investment decisions in Tehran Stock Exchange (TSE). Using alternative measures of leverage and alternative empirical models, this paper shows that leverage is negatively related to investment. Then, we test which empirical methodology used is most suitable. Furthermore, we show that negative effect of leverage in investment is significantly stronger for firms with low growth opportunities than those with high growth opportunities. As a further test of the robustness of the estimates, we control for industry effects: we use the industry median to adjust the variables in models. The results of industry-adjusted variable approach are similar to the previous ones.
  • Sh. Mohamadi, R. Raeei, H. Ghalibaf, Gh. Gol Arzi Page 49

    Herd behavior by investors in capital markets is a behavioral bias that can cause undesirable effects on the performance and efficiency of markets. Many methods and models are provided by researchers and scholars to measure the herd behavior of investors in stock markets. Each of these models is appropriate for certain conditions. Beta Herding is the newest approach to measurement and evaluation of investors herd behavior in capital market. In this approach herd behavior of investors is measured through the cross-sectional dispersion of sensitivity factors (beta coefficients). In this article we will analyze the herding of investors toward market, value and size with beta herding approach and using state space model. Our study has conducted for the period of April 2001 to November 2008 (92-months). We find evidence of herding toward market factor in Tehran stock exchange. We also didn’t find any evidence of herding toward other factors such size and value. thus we can say that simultaneous attention to shares of small or big companies or simultaneous attention to growth or value stock have not affect the equilibrium relations in Iran's capital market.

  • M. Kashanipoor, S. Mehrani, Y. Pashanejad Page 61
    Investors rely on quality, quantity and timeliness of disclosed information for decision making. The way investors conduct with this information and their decision, would form the capacity of supply and demand or on the other hand market depth and offered prices of selling and buying. On the other hand, a well structured corporate governance system has a great role in directing investors and market players and realization of a liquid market. On the basis of this concept in this research, we study the relationship between corporate governance system and market liquidity. A minimum of 100 days trading is required for the sample companies. In this regard, data of 61listed companies in Tehran stock exchange collected for 1386. Then, bid-ask spread information's and supply and demand volume has been collected and their relation with corporate governance quality has been examined. Results of the research show that companies with more independent board and more efficient approach have more market liquidity in comparison with other companies. In fact, the companies which have better corporate governance quality grades, have less bid-ask spreads and less differential share demand and supply.
  • Y. Hhasas Yeganeh, A. Shahriari Page 77

    In this paper, we review the relationship between concentrated ownership and conservatism. On the base of the literature, there are different competing hypotheses about the relation between these two variables and the sign of such relationship. Private interest hypothesis suggest that owners with high ownership percentage use their voting power to manage the firm in the way that they want. On the other hand, active monitoring hypothesis argue that concentrated owners use their power to monitor the manager and decision-making on firm performance. For the review, we use regression model and financial information of listed companies in Tehran exchange securities for 1381-85 period (285 firm-year). We conclude that with consideration of some control variables such as size, growth, and etc, there is a negative relation between concentrated ownership and conservatism. The result is consistent with private benefit hypothesis and inconsistent with active monitoring hypothesis.

  • A. Ebrahimi Kordlar, M. J. Aerabi Page 95
    In this study we review the relationship between ownership concentration (OC) and earnings quality (EQ) by testing the data collected from 148 listed companies in the Tehran’s Stocks Exchange during a 5 year period from 1381-85. Researchers have found mixed results about the relationship between these two subject matters. We argue that one of the main reasons of such countervailing evidences is that those authors have used inappropriate OC measures disregarding the mutual relationships among blockholders. In order to avoid the possibility of such happening, using an innovative measure of OC, we are convinced that the usage of group measures of OC is justifiable with respect to the review of outside blockholders’ impact on EQ in Tehran’s Stock Exchange. Considering the multidimensionality nature of EQ concept, we have applied in our models, a measure of EQ using the qualitative characteristics of financial information of the conceptual framework of Iran’s Accepted Accounting Standards (Relevancy & Reliability). The results indicate that outside blockholders significantly improve EQ, while we found no evidence of such impact by Insiders.
  • Mohammad Reza Nikbakht, Mohsen Tanani Page 111
    An essential process in institutionalizing democracy is accountability. It seems one of the main ingredients of economical accountability is auditing. Auditing stands in monitoring aspect of every organization and it has extended application from top to bottom of governing level in each country. For every system to be active and going on, feedback and monitoring is required. But in spite of audit’s development – because of its necessity – we can’t logically say how audit fees are determined and reasonably we can’t claim, according to firm’s characteristic and with what cost, the work would be done. In this regard, we have tested factors influencing financial audit fees. For this purpose, required data have been collected from listed firms’ financial statements and interviews with financial managers for a five years (2004- 2008) periods. After sorting the collected data, their relation with audit fees tested. Statistical method used in this study is correlation analysis through panel data and the hypothesis tested using Eviews software. Research findings showed variables such as firm’s size, complexity of firm’s operation, kind of audit firm and inflation statistically have significance relation with audit fees but variables like audit risk, education and experience of client’s financial manager don’t have significance relation with the dependent variable (audit fees).