پژوهش نامه نظم و امنیت انتظامی
سال هفتم شماره 1 (پیاپی 25، بهار 1393)

مدیریت امنیت عمومی ناظر بر امنیت شهروندان در شبکه تعاملات فرد، دولت و جامعه با ماموریت های پلیس در ارتباط مستقیم است. پیشرفت، توسعه و پیچیدگی فزاینده نهادهای اجتماعی، فرصت ها و تهدیداتی را برای نظم و امنیت عمومی در جامعه به وجود می آورد. نیروی انتظامی به عنوان یکی از متولیان اصلی حوزه امنیت عمومی با چالش های گوناگونی در جامعه مواجه می شود که برای مدیریت امنیت عمومی، نیازمند برنامه های راهبردی در این زمینه است، مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که راهبردهای مناسب مدیریت امنیت عمومی توسط ناجا چیست؟ بنابراین هدف اصلی این مقاله، شناسایی راهبردهای مدیریت امنیت عمومی و برنامه ریزی برای آن است. روش اجرای این تحقیق، توصیفی و استنباطی از نوع پیمایشی بوده و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل؛ تمامی خبرگان، صاحبنظران و مسولین در حوزه های راهبردی در نهادهای مختلف امور امنیتی است که با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 81 نفر انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسش نامه بوده و با استفاده از الگوی سوات و نظرسنجی از نخبگان و کارشناسان حوزه امنیت عمومی، تنظیم شده و پس از استخراج نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت ها با استفاده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی، SWOT و QSPM، اطلاعات جمع آوری شده، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که دوازده راهبرد برای ناجا در حوزه مدیریت امنیت عمومی مشخص و اولویت بندی کرد که در صورت اجرایی شدن آن راهبردها، پیامدهای مثبتی برای امنیت عمومی در جامعه خواهد داشت.

تحقق جامعه ایده آل و مطلوب از آرمان های پیامبران الهی، فلاسفه و اندیشمندان بزرگ در طول تاریخ بوده و یکی از ویژگی های برجسته ی این جامعه، برخورداری از امنیت، آرامش و آسایش در ابعاد گوناگون است. یکی از انواع مهم امنیت، امنیت اجتماعی است که دست یابی به آن به عوامل متعددی وابسته است. از مهم ترین عوامل تقویت کننده امنیت اجتماعی، می توان به ارزش های اخلاقی نهادینه شده در روابط اجتماعی اشاره کرد. هدف این پژوهش بررسی راهبرد نهادینه سازی ارزش های اخلاقی و نقش آن در امنیت اجتماعی در سپهر قرآن و روایات است. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کیفی است که با استفاده از روش توصیفی، مبتنی بر تکنیک اسنادی و کتابخانه ای انجام می شود. مهم ترین شاخص های راهبرد نهادینه سازی ارزش های اخلاقی مورد تاکید برمبنای آموزه های قرآنی در این پژوهش عبارت اند از: صداقت، ایمان و عمل صالح، برادری برابری، عدالت، احسان، صبر، وفای به عهد، امانت داری، امر به معروف و نهی از منکر. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در پرتو راهبرد نهادینه کردن ارزش های اخلاقی، زمینه و محیط مناسبی برای رشد هنجارها و ارزش ها نیز فراهم می شود و افراد، احترام به حقوق دیگران را به عنوان یک اصل اجتماعی پذیرفته در نتیجه، تعدی به حقوق دیگران، مزاحمت، کینه توزی، جرم و جنایت، بزهکاری و قانون شکنی در جامعه کاهش می یابد.

این پژوهش به دنبال بررسی و تبیین روند تحولات فضای سایبر و نقش آن در تهدیدهای ناشی از جرم در دهه اخیر کشور بوده است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال که شناخت میزان و نقش روند تحولات فضای سایبر بر تحول تهدیدهای ناشی از جرم در کشور بوده است؟ تحولات فضای سایبر دامنه فعالیت ها را که پیش از این در دنیای واقعی، آنالوگ و ملی تعریف شده بود به دنیای مجازی، دیجیتال و بین المللی کشانده است. چنین تغییرات محیطی حامل فرصت ها، آسیب ها و تهدیدها یی است که تغییر و تحول در تهدیدهای ناشی از جرم از پیامدهای غیر قابل اجتناب آن است. مدیریت تهدید برای رویارویی با چنین تحولاتی، ناگزیر به انتخاب مدلی راهبردی با شرایط جدید خواهد بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تبیینی (کمی و کیفی) است. اطلاعات مورد نیاز در قالب نخبگی و از طریق پرسش نامه، گردآوری و همچنین از داده های ثانویه (آمار و اطلاعات موجود در ناجا و...) بهره برداری شده است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل؛ خبرگانی که مهارت شناخت جرم داشته و با محیط سایبر و مسائل اجتماعی، فرصت ها، آسیب ها و تهدیدهای آن تا اندازه ای آشنا بودند و به نوعی در این رابطه مسولیت داشته اند، است که با توجه به محدودیت چنین جامعه آماری، تعداد 149نفر با ویژگی های مذکور در شهر تهران انتخاب شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که قابلیت و ظرفیت سازگاری روند تحولی جرم، همگام و همسو با روند تحولات فضای سایبر، الگوی تهدیدهای جرم را در کشور از قابلیت و ظرفیت های پیچیده و نوینی برخوردار کرده است. به همین منظور دکترین مدیریت راهبردی، یکپارچه، شبکه ای و هوشمند در چارچوب یک مدل، به همراه راهکارها، ارائه شده است.

مدیریت امنیت عمومی ناظر بر امنیت شهروندان در شبکه تعاملات فرد، دولت و جامعه با ماموریت های پلیس در ارتباط مستقیم است. پیشرفت، توسعه و پیچیدگی فزاینده نهادهای اجتماعی، فرصت ها و تهدیداتی را برای نظم و امنیت عمومی در جامعه به وجود می آورد. نیروی انتظامی به عنوان یکی از متولیان اصلی حوزه امنیت عمومی با چالش های گوناگونی در جامعه مواجه می شود که برای مدیریت امنیت عمومی، نیازمند برنامه های راهبردی در این زمینه است، مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که راهبردهای مناسب مدیریت امنیت عمومی توسط ناجا چیست؟ بنابراین هدف اصلی این مقاله، شناسایی راهبردهای مدیریت امنیت عمومی و برنامه ریزی برای آن است. روش اجرای این تحقیق، توصیفی و استنباطی از نوع پیمایشی بوده و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل؛ تمامی خبرگان، صاحبنظران و مسولین در حوزه های راهبردی در نهادهای مختلف امور امنیتی است که با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 81 نفر انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسش نامه بوده و با استفاده از الگوی سوات و نظرسنجی از نخبگان و کارشناسان حوزه امنیت عمومی، تنظیم شده و پس از استخراج نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت ها با استفاده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی، SWOT و QSPM، اطلاعات جمع آوری شده، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که دوازده راهبرد برای ناجا در حوزه مدیریت امنیت عمومی مشخص و اولویت بندی کرد که در صورت اجرایی شدن آن راهبردها، پیامدهای مثبتی برای امنیت عمومی در جامعه خواهد داشت.

با بروز تحول در عرصه های مختلف زندگی بشری، مفاهیم نیز دچار تحول شده و معانی متفاوتی پیدا می کنند. در حقیقت، مفاهیم، چارچوب ها و تبیین های نظری، باید برای تبیین رویدادهای جدید، کارآمدی داشته باشند. به همین دلیل، همزمان با شکل گیری گفتمان جدید، مفاهیم باید بازتعریف و مفاهیم جدید، طرح و تعریف شوند. در علوم سیاسی، بررسی و تحول مفاهیمی مانند؛ قدرت، امنیت، دولت، حاکمیت، تهدید، نظم، موازنه و غیره، جزو پایه ای ترین مبانی نظری محسوب می شوند که با شکل گیری گفتمان جهانی شدن، نیازمند بازتعریف آنها هستیم. در این مقاله از روش تحلیل گفتمان بهره گرفته شده است. گفتمان ها نقش معنادار کردن مفاهیم را بر عهده دارند. از همین رو با تغییر گفتمان ها، مفاهیم جدید به وجود آمده و معنادار می شوند یا دچار تحول گشته و نیازمند بازتعریف هستند. بر همین اساس، شکل گیری گفتمان جهانی شدن، ما را بر آن می دارد تا تحول در مفاهیم از جمله مفهوم قدرت را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در گفتمان جهانی شدن، نحوه برداشت از مفهوم قدرت و سازوکارهای اعمال آن، متحول و پیچیده شده و به قدرت تک بعدی نگریسته نمی شود، بلکه اشکال مختلفی پیدا کرده و دامنه آن متکثر شده است. در گفتمان جهانی شدن، قدرت به زور یا قدرت مادی محدود نشده و زمین بازی آن به افکار عمومی شهروندان مرتبط می شود. در این گفتمان جدید با تحولی که در مفهوم قدرت نمایان شده، پلیس می بایست راهبرد خود را در مدیریت و هدایت رفتار شهروندان و گروه ها در جامعه و در یک کلام مهندسی افکار عمومی متمرکز کند.

این تحقیق به دنبال ارزیابی کارایی سرکلانتری های تهران بزرگ به کمک تحلیل پوششی داده هاست و هدف آن ضمن بررسی ادبیات تحقیق، طراحی یک مدل ریاضی برای ارزیابی عملکرد واحدهای مورد نظر و سپس رتبه بندی آنها، به منظور دستیابی به نقاط قوت و ضعف سرکلانتری های تهران بزرگ (فاتب) است. نوع تحقیق، کاربردی است و روش آن، توصیفی- تحلیلی است. در واقع با تحلیل وضعیت سرکلانتری ها و جمع آوری داده ها، مدل ارزیابی عملکرد سیستم با استفاده از تحلیل پوششی داده ها به دست آمده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که ارزیابی عملکرد سرکلانتری ها به صورت علمی انجام نمی شود و روش تحلیل پوششی داده ها می تواند به روش علمی، این کار را انجام دهد. همچنین به کمک مدل به دست آمده برای ارزیابی عملکرد سرکلانتری های فاتب، مشخص شد که سرکلانتری شماره نه در رتبه اول و سرکلانتری شماره یک در رتبه آخر در این حوزه قرار دارند. نتایج این پژوهش نشان داد که برای از بین بردن یا کاهش ضعف های سرکلانتری ها و همچنین بهبود بیشتر آنها، لازم است که مسولان مربوط در رابطه با کمیت و کیفیت نیروی انسانی، تجهیزات، آموزش، فناوری و عوامل قانونی، اقدام های مناسب را در پیش بگیرند.