فهرست مطالب

آموزش عالی ایران - پیاپی 1 (تابستان 1387)

مجله آموزش عالی ایران
پیاپی 1 (تابستان 1387)

  • 178 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/06/20
  • تعداد عناوین: 6
|
  • تقی آزاد ارمکی صفحه 1
    در مقاله حاضر ضمن مرور اجمالی بر نحوه شکل گیری جامعه شناسی و آموزش آن در ایران به چالش ها و سنت
های درون آن توجه شده است. در گذر زمان، آموزش جامعه شناسی در ایران از علمی صرفا حاشیه
ای به حوزه اصلی بحث و گفتگو تبدیل شده و نظر بسیاری از سیاستمداران، روشنفکران و منتقدان را به خود جلب کرده است. وضعیت جدید جامعه شناسی در ایران با ضرورت های جدید در بازسازی جامعه ایرانی پس از انقلاب اسلامی و جنگ ایران و عراق و دوره اصلاحات اجتماعی و سیاسی از 1376 تا زمان حاضر توام می
باشد. شرایط پیش آمده، زمینه دستیابی سنت مدرن را فراهم کرده است. ابهامات و مناقشات ریشه
دار در سنت کلاسیک جامعه
شناسی،
 جامعه
شناسان را به سوی ایجاد تغییرات بنیادی به لحاظ مفهومی، روشی، موضوعی و بینشی کشانیده است. اگر اصلی
ترین مساله سنت جامعه
شناسی کلاسیک هویت
یابی آن بود، مساله اصلی و عمده در سنت جدید جامعه
شناسی، دفاع از جامعه مدرن و استقرار آزادی و دموکراسی و ساختن جامعه
ای سالم
تر است.
    کلیدواژگان: آموزش جامعه شناسی، جامعه ایرانی، جامعه مدرن
  • محمود شارع پور، محمد فاضلی، صادق صالحی صفحه 31
    دانشگاه ها در طول عمر دراز خود، دارای کارکردهای گسترده ای بوده اند. تولید و انتقال دانش از عمده ترین این کارکردها هستند؛ لیکن در اثر تغییراتی که در نظام های اقتصادی و اجتماعی به طور عام و نظام تولید، انتقال و به کارگیری دانش به طور خاص، پدید آمده است، اعمال تغییراتی در نوع نگاه به دانشگاه و الزامات آموزشی آن لازم شده است. به علاوه، اکنون لازم است تا افرادی که در نظام های آموزش عالی تحصیل می کنند، از ویژگی هایی برخوردار باشند که در گذشته زیاد مورد توجه نبوده بدین حد الزامی نبوده اند. این مقاله، ضمن بررسی تغییرات پدید آمده در نظام های اقتصادی و اجتماعی و پیامد های آن ها برای نظام آموزش عالی، فهرستی از ویژگی هایی که دانشجویان آموزش عالی در همه رشته ها باید دارا باشند ارائه کرده است و آن ها را شایستگی های کانونی می خواند. سپس به تحلیل این نکته پرداخته می شود که شاخص های کیفیت آموزش عالی بر اساس متغیرهای جمعیت شناختی و آموزشی تا چه حد اعتبار دارد. میزان اعتبار این شاخص ها نیز بر اساس تکنیک تحلیل تمایز صورت گرفته است.
    کلیدواژگان: آموزش عالی، شایستگی های کانونی، کیفیت آموزش عالی، تحلیل عاملی، تحلیل تمایز
  • محمد یمنی دوزی سرخابی، مریم بهادری حصاری صفحه 57
    با نظر به اهمیت آموزش و نقش تعیین ‎کننده آن در ارتقای کیفی دانشگاه، پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل آموزشی مؤثر بر کیفیت آموزش به بررسی مقایسه ای تاثیر برخی از این عوامل بر کیفیت آموزش در دوره های کارشناسی ارشد پرداخته است.
    نمونه پژوهش، شامل 110 نفر از اعضای هیات علمی و 140 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده های علوم و فنی مهندسی است و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های T مستقل و تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج به دست آمده، نشان داده که استفاده از ملاک های مورد عمل در گزینش هیات علمی و دانشجو، چگونگی روش تدریس، سازماندهی محتوای آموزشی، سازماندهی فضای آموزشی و ارزشیابی کلاسی بر کیفیت آموزش مؤثر است.
    افزون بر این، بین نظرات اعضای هیات علمی در مورد تاثیر شش عامل آموزشی فوق بر کیفیت آموزش بر حسب جنسیت، محل اخذ مدرک تحصیلی، رتبه علمی و دانشکده، تفاوتی دیده نشد. بین نظرات دانشجویان نیز بر حسب رشته تحصیلی و دانشکده، تفاوتی مشاهده نگردید.
    اما با توجه به میانگین (69/3)، این نتیجه به دست آمد که دانشجویان دختر، تاثیر این عوامل را بر کیفیت آموزش، بیشتر از دانشجویان پسر می دانند. هم چنین اعضای هیات علمی و دانشجویان دو دانشگاه نیز به ترتیب استفاده از ملاک های مورد عمل در گزینش هیات علمی و روش تدریس را بر کیفیت آموزش مؤثرتر از سایر عوامل آموزشی ارزیابی نموده اند.
    هم چنین بین نظرات اعضای هیات علمی و دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده های ریاضی، فیزیک، شیمی، برق و کامپیوتر دو دانشگاه، تفاوت چندانی مشاهده نگردید. این بدان معنا بود که آن ها، میزان تاثیر این عوامل بر کیفیت را تا حدودی یکسان دانسته اند.
    کلیدواژگان: کیفیت آموزش، گزینش هیات علمی و دانشجو، روش تدریس، محتوای آموزشی، فضای آموزشی، ارزشیابی کلاسی
  • عیسی ابراهیم زاده، مژگان حیدری صفحه 81
    تغییرات شتابان و تحولات سریع جوامع با بهره جستن از تکنولوژی نوین مبتنی بر اطلاعات در هزاره سوم و نقش حساس، کلیدی و محوری سازمانه ای آموزشی در انتقال اطلاعات و تلاش برای دستیابی به توسعه و پیشرفت علمی تامل و تفکر در خصوص نظام های مدیریتی حاکم بر سازمانه ای آموزشی به خصوص دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی را می طلبد. به همین منظور و با هدف شناخت تاثیر نظام های آموزشی بر ساختار سازمانی و مدیریت دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی موجود در کشور و در نهایت تاثیر فرایند یاددهی یادگیری بر مدیریت و ساختار آموزشی سازمانه ای آموزشی، تحقیقی تحت عنوان بررسی نظام مدیریتی دانشگاه پیام نور (با نظام آموزش باز و از راه دور) و تفاوت آن با دانشگاه های سنتی (مرسوم) انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه، متشکل از دانشگاه پیام نور (تنها دانشگاه آموزش از راه دور ایران) و کلیه دانشگاه های به عنوان دانشگاه های مرسوم در نظر گرفته شد.
    نمونه آماری مورد مطالعه، متشکل از کلیه واحدها و دانشکده های دانشگاه تهران، 5 منطقه و 20 مرکز از بین مناطق و مراکز دانشگاه پیام نور و 5 منطقه و 20 واحد از دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشوربود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شد. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون کروسکال و الیس و مجذورکای x2)) استخراج و تجزیه و تحلیل شد. برخی از نتایج به دست آمده نشان داد که:نظام مدیریتی دانشگاه پیام نور تحت تاثیر نظام آموزشی آن می باشد و فرایند یاددهی یادگیری در ساختار سازمانی دانشگاه ها تاثیر می گذارد.
    ساختار سازمانی دانشگاه های مرسوم بیشتر به سمت ساختار مکانیکی و ساختار دانشگاه پیام نور به سمت ارگانیکی بودن تمایل دارد و ساختاری انعطاف پذیرتر از دانشگاه های مرسوم دارد. فرایند یاددهی یادگیری در دانشگاه پیام نور به وسیله سازمان طراحی و اجرا می شود؛ ولی در دانشگاه های مرسوم به عهده استاد می باشد. و...
    کلیدواژگان: آموزش باز و از راه دور، آموزش سنتی، مدیریت آموزشی، ساختار سازمانی، فرایند یاددهی یادگیری، نظام آموزشی، کارکردهای مدیریتی
  • محمد رضایی، نورالله پاشا صفحه 107
    عملکرد مؤسسه های علمی کاربردی شهر تهران هدف بررسی این پژوهش است که به شیوه پیمایشی انجام شده است. اطلاعات لازم برای این بررسی از طریق دو نوع پرسش نامه مدیران و دانشجویان به دست آمده است. بخش دیگر اطلاعات در طی مشاهده و مصاحبه با دانشجویان، مدیران و استادان مؤسسه های علمی کاربردی کسب شده است. 20 مؤسسه مرتبط در سطح شهر تهران به روش نمونه گیری «تصادفی ساده» انتخاب شدند. مهمترین نتایج در بخش تجزیه و تحلیل اطلاعات به قرار ذیل است: چشم انداز مثبتی از انتظارات مؤسسه های علمی کاربردی اعم از مسئولان و دانشجویان نسبت به به این مراکز دیده نشده است. به نظر می رسد عملکرد این مراکز در بخشی از زمینه ها در راستای برنامه ها و اهداف معین در آیین نامه تاسیس این مراکز نیست. امکانات و منابع قابل توجهی به کار گرفته شده است؛ لیکن خروجی این داده ها مقبول و مطلوب عوامل دست اندرکار اعم از مدیران و به خصوص دانشجویان نیست. به نظر می رسد کاربردی نبودن آموزش های مراکز علمی کاربردی مهم ترین ضعف و کاستی آن هاست. این در حالی است که کاربردی و مهارتی بودن آموزش های علمی کاربردی مهم ترین هدف تاسیس چنین مراکزی است. جمع این دو گزاره نشان می دهد که مؤسسه های علمی کاربردی از مهم ترین هدف پایه گذاران منحرف شده اند.
    کلیدواژگان: ارزیابی آموزش عالی دانشجویان علمی کاربردی آموزش ترمیک آموزش پودمانی
  • کورش فتحی واجارگاه، حسین مؤمنی مهمویی صفحه 139
    این پژوهش به منظور بررسی نقش عوامل مؤثر برمشارکت اعضای هیات علمی دانشگاه های شهید بهشتی و علوم پزشکی شهید بهشتی در برنامه ریزی درسی دانشگاهی انجام شده است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. گروه نمونه 282عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می باشند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی (جداول توزیع فراوانی، میانگین واریانس، انحراف معیار و...) و آمار استنباطی (آزمونt تک نمونه ای، t مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه) صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که عوامل علمی، حرفه ای درون سازمانی، برون سازمانی، انگیزشی بیرونی، انگیزشی درونی بر مشارکت اعضای هیات علمی دو دانشگاه در برنامه ریزی درسی دانشگاهی تاثیر دارند. این عوامل به ترتیب اولویت عبارتند از:دانشگاه شهید بهشتی:1 عوامل انگیزشی بیرونی. 2 عوامل انگیزشی درونی. 3 عوامل حرفه ای. 4 عوامل درون سازمانی. 5 عوامل برون سازمانی. 6 عوامل علمی.
    دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:1 عوامل انگیزشی درونی. 2 عوامل انگیزشی بیرونی. 3 عوامل درون سازمانی. 4 عوامل حرفه ای. 5 عوامل برون سازمانی. 6 عوامل علمی.
    کلیدواژگان: برنامه درسی، برنامه ریزی درسی دانشگاهی، مشارکت، آموزش عالی، اعضای هیات علمی
|
  • Taghi Azad Armaki Page 1
    This paper has a brief review on the formation of sociology and its educating in Iranian society as well as the challenges and opportunities. In the course of time, education of sociology has steadily moved into the focus and became the main and crucial major and has drawn a great deal politicians, intellectual and critics attention to itself. The new state of sociology in Iran is coincide with the consideration and needs of renovation and political and social reformation since 1997.due to ambiguities and struggles in classic sociology over, sociologist have been driven to turn to reconceptualization of concepts, categories, methodologies and insights. if the main problem of tradition of sociology was its identity, the main problem of modern sociology is to defy modern society, freedom and democracy.
  • Mahmod Share Pour, Mohammad Fazeli, Mohammad Salehi Page 31
    Universities have had broad functions in their life including production and conveyance of knowledge as the most important ones. However, owing to the changes occurred generally in economic and social system and particularly in production, conveyance and employment of knowledge, some reforms are required. Moreover, it is necessary those educating in higher education benefit from the qualification which were not considered and valued in the past. This paper studies the changes occurred in economic and social systems as well as prepares a list of the required focal qualification from which all major have to benefit. Eventually, the indicators of the qualities for higher education regarding demographic and educational variables are analyzed.
  • Mohammad Yamani, Maryam Bahadori Page 57
    With due regard to the importance of education and its determining role in qualitative promotion of university, the present research has been conducted with the aim of identification of educational factors which may effect the quality of education in an attempt to comparatively study the influence of some of these factors on quality of education provided in Master’s Degree program.This research sample includes 110 faculty members and 140 students of Master’s Degree of Faculty of Science and Technology of Shahid Beheshti University and Sharif University of Technology. Independent TTest and Variance Analysis were used for analysis of data. The obtained results showed that is useful in quality of education using the practical criterion in faculty selection, student selection, teaching method, organization of educational content, organization of educational space and class evaluation. Furthermore, the faculyt members had no dispute over the influence of the said six educational factors on the quality of education based on sex, the place of receiving degree, scientific rank and faculty rank. There was also no difference among the opinions of students regarding the field of study and faculty. But with due regard to the average of results (3.69) it was concluded that the female students are more aware of the effect of these factors on the quality of education more than male students. Also faculty members and students of both universities acknowledged that using the practical criterion in selection of lecturer and teaching method influence the quality of education more than any other educational factor.There was no difference between the opinions of faculty members and students of Master’s Degree of Faculties of mathematics, chemistry, physics, electronics and computer of both universities. This means that they considered that these factors influence the quality on an equal manner.
  • Eisa Ebrahimzadeh, Mozhgan Heidari Page 81
    Fast and sudden changes in the societies in the third millennium which is along with rise new technologies based on information as well as the key role of educational organization in conveyance of knowledge so that meeting development and scientific achievement are required rethinking the management system of the universities and higher education structures. so the comparative study over the management system of open university and diatance university on the one hand and common university on the other hand in 1380 has been carried out. The research society included all universitie's both kindsـ. The sample was selected from all universities located in Tehran, 5 zones, and 20 centers of distance universities in Iran and the same amount from the open universities were selected through randomly cluster sampling. the findings included as followed: the management system of distance university is affected by its educational structure and also the common universities benefit from mechanical structures than distance ones do the organic and finally the process of learningteaching in distance universities are designed by the structure while in the common universities the lecturers themselves do that.
  • Mohammad Rezaei, Norollah Pasha Page 107
    This paper is to analyze the performance of scientificpractical organizations in Tehran through the survey. The required data have been collected through two kinds of students and managers questionnaires. The other part of data has been gathered trough the interview with students, managers and the professors.15 related scientificpractical centers and organizations were listed and among them some samples were selected randomly. The main findings are as followed: there is no positive perspective toward their intended expectations. It seems these organizations have been deviated from their own intended missions. Although they deployed various and appropriate facilities, their performance is not convincing. And it seems the main disadvantage related to the organizations is being nonpractical, even though it has been determined as the main purpose of them. It can be concluded that these organizations and centers have been deviated from their right path.
  • Koroush Fathi, Hosein Momeni Page 139
    This paper examines the role of the factors affecting participation of the members of the departments in shahid beheshti universities and medical schools for designing curriculum.the sample group included 282 members of the departments of the universities. The study employed the interview to collect the required data. The findings show that some factors as scientific, external motivation, professional, internal motivation affect the degree of participation which is followed: for shahid beheshti medical school and university external and internal motivation, professional factors, external educational factors, scientific factors and innerorganization factors have been analyzed.