فهرست مطالب

فصلنامه روانشناسی تربیتی
سال هفتم شماره 20 (بهار و تابستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/06/16
  • تعداد عناوین: 7
|
  • نقش پیش بینی کننده سبک های فرزندپروری و حرمت خود در شادکامی‎دانشجویان
    سولماز دبیری، علی دلاور، غلامرضا صرامی صفحه 1
    هدف پژوهش حاضر، پیش بینی شادکامی‎براساس حرمت خود و سبک های فرزندپروری در دانشجویان بود. بدین منظور 350 نفراز دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی با روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه های حرمت خود روزنبرگ، شیوه های‎ فرزند پروری بورای (فرم مادر) و پرسشنامه شادکامی‎آکسفورد بود. برای تعیین و تحلیل رابطه بین متغیرها و پیش بینی تغییرات شادکامی، روش های همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که سبک فرزند پروری قاطع با حرمت خود و شادکامی‎رابطه معنادار دارد. بین سبک مستبدانه و شادکامی‎رابطه منفی معنادار یافت شد. همچنین بین دختران و پسران در نمره شادکامی‎تفاوت معنی داری مشاهده نشد. آشکار شد که حرمت خود و سبک فرزند پروری مقتدرانه به ترتیب بیشترین سهم را در تبیین شادکامی‎دارند. در مجموع نتایج حاکی از آن است که حرمت خود و نوع سبک فرزندپروری که والدین به کار می‎برند در شادکامی‎نقش اساسی و مهمی‎دارد.
    کلیدواژگان: شادکامی، حرمت خود، سبک‎های‎ فرزند پروری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی تاثیر استفاده از الگوی طراحی آموزشی مریل(نظریه نمایش اجزاء) بر میزان یادگیری و یادداری در درس زیست شناسی سال اول دبیرستان
    محمدرضا مهدوی، محمدحسن امیر تیموری صفحه 17
    تکنولوژی آموزشی با بکارگیری پایه های نظری روان شناسی یادگیری وروان شناسی تربیتی، از روش های موجود در حوزه طراحی آموزشی استفاده می کند و در این بین وظیفه طراحان آموزشی نسبت به گذشته دست خوش تغییراتی شده است.
    هدف
    از اجرای این پژوهش «بررسی تاثیر استفاده از الگوی طراحی آموزش مریل بر میزان یادگیری و یادداری در درس زیست شناسی سال اول دبیرستان» بود.
    روش
    جامعه آماری این پژوهش تمامی دانش آموزان پسر سال اول دبیرستان شهر محلات بودند و به منظور انتخاب نمونه از روش تصادفی خوشه ایچند مرحله ای، با در نظر گرفتن کلاس به عنوان واحد نمونه گیری استفاده شد. تعداد حجم نمونه 57 نفر بود که دو کلاس 29 و 28 نفره حضور داشتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش آزمون یادگیری و یادداری محقق ساخته بود که از روش پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل برای هر دو گروه در شرایط یکسان اجرا شد.
    یافته ها
    این تحقیق نشان داد که: 1- میزان یادگیری دانش آموزانی که از طریق الگوی طراحی آموزشی مریل آموزش دیده اند نسبت به دانش آموزانی که به صورت سنتی آموزش دیده اند بییشتر است 2- میزان یاد داری دانش آموزانی که ار طریق الگوی طراحی آموزشی مریل آموزش دیده اند نسبت به دانش آموزانی که به صورت سنتی آموزش دیده اند بییشتر است.
    کلیدواژگان: طراحی آموزشی، الگوی طراحی آموزشی مریل، یادگیری، یادداری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تاثیر ارزشیابی های توصیفی و سنتی بر پیشرفت تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان پایه دوم مقطع ابتدایی شهر تهران
    محمدعلی محمدی فر، محمود نجفی، صمد رزم آرا، علی محمدزاده صفحه 33
    ارزشیابی های توصیفی و سنتی می توانند تاثیرات متفاوتی در حیطه های آموزشی و عاطفی داشته باشند. هدف تحقیق حاضر، بررسی تاثیر نوع ارزشیابی بر پیشرفت تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان دوم ابتدایی شهر تهران بود. در این تحقیق، 108 دانش آموز سال دوم ابتدایی مورد پژوهش قرار گرفتند. نیمی از آنها در مدارسی مشغول به تحصیل بودند که به شیوه ارزشیابی سنتی آزمون می شدند و نیم دیگر همتاهای آنها در مدارس توصیفی بودند. نمونه گیری به شیوه خوشه ایچند مرحله ای انجام گرفت و چهار ناحیه آموزش و پرورش شهر تهران مورد نمونه گیری قرار گرفت. آزمودنی ها با استفاده از پرسشنامه اضطراب امتحان و آزمون های پیشرفت تحصیلی درس های فارسی و ریاضی مورد بررسی و داده ها با استفاده از تحلیل واریانس دو راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حکایت از معنی دار بودن تفاوت های پیشرفت تحصیلی و اضطراب امتحان با توجه به نوع ارزشیابی در دانش آموزان داشت و دانش آموزانی که به روش توصیفی ارزشیابی شدند پیشرفت تحصیلی بالا و اضطراب امتحان پایین داشتند. این الگوی تفاوت در مورد متغیر اضطراب امتحان با جنسیت تعامل نشان داد و رابطه نوع ارزشیابی با اضطراب امتحان در گروه مونث مشاهده گردید. این یافته ها با دیدگاهی هماهنگ است که در آن ارزشیابی توصیفی با عملکرد تحصیلی بالا و اضطراب امتحان پایین رابطه دارد.
    کلیدواژگان: ارزشیابی توصیفی، ارزشیابی سنتی، پیشرفت تحصیلی، اضطراب امتحان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مقایسه مکالمه، بازی آزاد و داستان گویی به عنوان شیوه های نمونه گیری زبانی در کودکان فارسی زبان
    ایمانه افخمی اردکانی، پرویز شریفی درآمدی، فاطمه علیجانی صفحه 51
    نمونه زبانی خود انگیخته بخش مهمی از پروتکل ارزیابی زبان محسوب می شود. یک نمونه زبانی اطلاعات مفیدی را درباره نحوه برقراری ارتباط توسط کودک فراهم می کند و ارزیابی گفتار در چهارچوب نمونه گیری از گفتار پیوسته فرد انجام می شود. هدف از پژوهش حاضر مقایسه سه روش نمونه گیری زبانی مکالمه، داستان گویی و بازی آزاد، از لحاظ ساختارهای زبانی موجود در نمونه های زبانی فراخوانی شده توسط آنها، به منظور استفاده در ارزیابی های بالینی است. برای این منظور 30 نفر از کودکان پسر 5 ساله فارسی زبان شهر یزد، که از لحاظ رشد گفتار و زبان طبیعی بودند، به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ایاز بین مهد کودک های فعال سطح شهر انتخاب شدند. با استفاده از سه روش نمونه گیری مکالمه، داستان گویی و بازی آزاد، هر یک به مدت 15 دقیقه، نمونه زبانی آنها فراخوانی شد. سپس نمونه های زبانی آنها روی کاغذ آوانگاری و ساختار های زبانی موجود در آن با استفاده از سه ملاک ارزیابی کیفیت گفتار شامل تعداد گفته، میانگین طول گفته و تنوع واژگانی استخراج شد. در پایان میانگین حاصل از این سه ملاک با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA) وابسته با یکدیگر مقایسه شد. یافته ها نشان داد که بین سه روش نمونه گیری از لحاظ تعداد گفته فراخوانی شده تفاوت معنی داری وجود نداشت. داستان گویی نسبت به دو روش دیگر میانگین طول گفته بیشتری فراخوانی می کرد و تنوع واژگانی نمونه زبانی حاصل از روش مکالمه از دو روش دیگر بیشتر بود. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت هنگامی که در ارزیابی های بالینی به نمونه زبانی احتیاج داریم که بیشترین میانگین طول گفته را فراخوانی کند، بهتر است از روش داستان گویی استفاده کنیم، و هنگامی که به بیشترین تنوع واژگانی برای ارزیابی نمونه زبانی کودک نیاز داریم بهتر است از روش مکالمه برای فراخوانی آن استفاده کنیم
    کلیدواژگان: مکالمه، بازی آزاد، داستان گویی، نمونه گیری زبانی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • در جستجوی درک روابط معنادارمیان کارکردها و توانمندسازی روان شناختی سازمان مدرسه
    فیروز افشارفر، عباس عباس پور، الهه حجازی صفحه 69
    این پژوهش بر اساس نظریه اسپریتزر (1995، 1996) و با هدف بررسی رابطه عوامل مرتبط با کارکردهای روان شناختی سازمان مدرسه و توانمندسازی روان شناختی انجام شد.تعداد 250 نفر از مدیران مدارس متوسطه دخترانه و پسرانه شهر تهران به طور تصادفی انتخاب شدند.ابزار سنجش عبارت بود از دو پرسشنامه: پرسشنامه اول ناظر برسنجش توانمندسازی روان شناختی (اسپریتزر، 1995) و پرسشنامه دوم مربوط به سنجش کارکردهای روان شناختی مدرسه. یافته های این پژوهش با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری به دست آمد.نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که:الگوی پیشنهادی از برازش لازم برخوردار است تا جایی که شاخص های نیکویی برازش حاکی از برازش نسبتا خوب الگو با داده های قابل مشاهده بود. یافته های پژوهش حاضرنشان داد به رغم این که وجود متغیر میانجی شرایط بهتری را برای مدل فراهم می سازد، توانمندسازی به عنوان یک متغیر مستقل با کارکردهای روان شناختی رابطه مستقیم دارد. براین پایه، توانمندسازی روان شناختی نقش موثری در تبیین واریانس کارکردهای روان شناختی دارد. شناسایی کارکردهای روان شناختی به عنوان یک سازه با نشانگرهای چهارگانه (جومشارکتی، تغییر و نوآوری، کارتیمی و تعهد) یکی از یافته های مهم دیگر پژوهش حاضر بود و می توان گفت کارکردهای روان شناختی یک مفهوم چند بعدی است.
    کلیدواژگان: توانمند سازی، توانمندسازی روان شناختی، کارکرد های روان شناختی، سازمان مدرسه
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مبانی و ویژگی های یک الگوی تدریس برای انواع دانش روش کاری
    مسعود مرادی، هاشم فردانش، محمود مهرمحمدی، نعمت الله موسی پور صفحه 95
    از عناصر مهم نظام تعلیم و تربیت در کنار سایر عوامل نظام آموزشی، رویکردها، الگوها و روش های تدریس است. تدریس فعالیتی است که در کانون و نقطه تلاقی همه عناصر آموزشی قرار دارد و مهمترین عملکرد معلم در کلاس درس محسوب می باشد که زمینه را برای یادگیری فراهم می سازد. تدریس فرایند تسهیل کننده یادگیری است. از آنجا که با هر روشی نمی توان هر موضوعی را تدریس کرد، بنابراین برای تدریس موضوعات گوناگون روش های تدریس مناسب نیاز است. ماهیت موضوعات به نوع دانشی که درباره آن بحث می کند بستگی دارد. از دیدگاه صاحب نظران روان شناسی شناختی با رویکرد پردازش اطلاعات سه نوع دانش وجود دارد؛ دانش از نوع «بیانی»؛ دانش از نوع «روش کاری»؛ و دانش از نوع «تصاویر ذهنی». موضوعات روش کاری سه نوع هستند که عبارتند از: دانش روش کاری «شناسایی طرح» و دانش روش کاری «مراحل عمل» و دانش روش کاری از نوع انتقالی یا ابتکاری. آموزش و تدریس انواع موضوعات از هم متفاوت بوده و هر کدام به روش متفاوتی آموزش داده می شود. بر این اساس شناخت نوع دانش از لحاظ دانش روش کاری شناسایی طرح، دانش روش کاری مراحل عمل و دانش روش کاری انتقالی دارای اهمیت بسزایی بوده و نیاز به طراحی الگوی تدریس مناسب برای آنها احساس می شود. مقاله حاضر درباره تعاریف و مفاهیم، و انواع دانش روش کاری و انتقالی و ارائه یک الگوی تدریس برای تدریس انواع موضوعات روش کاری بحث می کند.
    کلیدواژگان: تعلیم و تربیت، تربیت معلم، برنامه درسی، تدریس، الگوی تدریس، دانش روش کاری، کار انتقالی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی رابطه اضطراب اجتماعی و جو روانی- اجتماعی کلاس با خودکارآمدی تحصیلی در دانش آموزان دوره راهنمایی
    لاله خواجه، مسعود حسینچاری صفحه 131
    هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی امکان پیش بینی خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دوره راهنمایی براساس اضطراب اجتماعی و جو روانی - اجتماعی کلاس بود. بدین منظور نمونه 550 نفری (250 دختر و 300 پسر) از دانش آموزان سال سوم راهنمایی در شهرستان جیرفت به شیوه نمونه گیری خوشه ایتصادفی انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه های خودکارآمدی تحصیلی، مقیاس اضطراب اجتماعی برای نوجوانان، و مقیاس جو روانی کلاس استفاده شد. برای تحلیل داده ها، روش آماری رگرسیون چندگانه (به شیوه همزمان) استفاده شد. نتایج بررسی اثر همزمان اضطراب و جو روانی- اجتماعی در پیش بینی خودکارآمدی تحصیلی نشان داد که مولفه رقابت در مقیاس جو روانی اجتماعی پیش بینی کننده منفی و معنادار خودکارآمدی تحصیلی است و همچنین مولفه های اصطکاک و انضباط، به صورت مثبت و معنادار بعد استعداد در خودکارآمدی تحصیلی را پیش بینی می کند. همچنین، مولفه انضباط به صورت مثبت و معنادار بعد بافت در خودکارآمدی تحصیلی را پیش بینی می کند. از بین ابعاد اضطراب بعد اجتناب از موقعیت جدید، می تواند بافت را به صورت مثبت پیش بینی کند. در پیش بینی بعد تلاش توسط ابعاد دو متغیر اضطراب و جو مشخص شد انضباط در جو روانی- اجتماعی و بعد اجتناب از موقیت جدید در متغیر اضطراب به صورت منفی تلاش را پیش بینی کنند. در نتیجه می توان بیان کرد در بررسی اثر همزمان متغیرها، جو روانی- اجتماعی و ابعاد آن نقش مهم تری در پیش بینی خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دارند.
    کلیدواژگان: خودکارآمدی تحصیلی، اضطراب اجتماعی، جو روانی، اجتماعی کلاس، دانش آموزان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • The predictive role of Self-esteem and Parenting Styles in university student's Happiness
    S. Dabiri, A. Delavar, G.R. Sarami Page 1
    the aim of this research was to predict of happiness based on self-esteem and parenting styles in university students. In this purpose 350 students of Allameh Tabatabaee University were selected by random cluster sampling method. The instruments of this research were Rosenberg Self- esteem Questionnaire, Buri’s Parenting Authority Questionnaire (maternal form) and Oxford Happiness scale. In order to determine and analyze relationship between variables and to predict the changes of happiness the correlation and step by step regression analysis methods were used. The results demonstrated that there is a significant relationship between authoritative parenting style with self-esteem and happiness. A significant negative relationship was found between authoritarian style and happiness. Also any significant difference wasn’t observed in happiness scores between girls and boys. It was unmasked that self-esteem and authoritative parenting style have ordinally utmost contribution in explaining of happiness. Generally the results show that self-esteem and the kind of parenting style which parents apply have the essential role in happiness.
    Keywords: Happiness, Self, esteem, Parenting Style
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The effect of instructional design model, Merril (the theory components of View) on learning and retention rates
    M.R. Mahdavi, M. H. Amir Timouri Page 17
    the focus of this study is”the evaluation of the impact of applying Merrill instructional design model on learning rate and retention in high school first- grade biology lesson. statistical group comprised all of the mail first-grade high school students in mahallat. to choose the sample the multi-stage clustering, considering class as sampling unit, was used. the total number of students were 57 who were attending two classes with capacities of 28 students. After the experiment the researcher executed learning pre-tests(researcher-built) for the two groups based on similar conditions. the researcher applied experimental viability randomly for in of the two classes and for the control group the traditional way(current teaching)was used. After a 6-week period of the implementation of designed program, learning test, was implemented for both of the classes and after 21 days, retention test(researcher-built)was held within the same condition for both of the groups. to analyze data obtained in this research descriptive statistical methods (average, variance, median, maximum, minimum) and inference statistics(T-test for two independent groups)with SPSS software was used. data analysis showed that the use of Merrill instructional design model for learning rate and retention of biology with 95% confidence is significant within groups.
    Keywords: Instructional design, Merrill Instructional design model, learning, retention
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The effects of formative and traditional evaluation types on academic achievement and test anxiety in the students of second grade of primary school in Tehran
    M. Mohammadyfar, M. Najafi, S. Razmara, A. Mohammadzadeh Page 33
    formative and traditional evaluation might have different effect on educational and emotional domain in measuring student performance. The aim of the present research is the study of the effects of the evaluation types on academic achievement and test anxiety in the students of second grade of primary school. In this research we examined 108 students (boys and girls) of second grade of primary school in Tehran city. The students were selected by stratified random sampling method from four regions of Tehran department of education. Research tools in this research were one questionnaire and two Persian and Mathematical tests. The results showed that there is difference between students in academic achievement and test anxiety with considering evaluation type. In fact results showed that students evaluated with descriptive evaluation had upper scores in academic achievement and fewer scores in test anxiety. According to results, sex showed interaction with anxiety, and females with were characterized by higher scores on test anxiety. These findings are consistent with the view that descriptive evaluation is associated with high school performance and low test anxiety.
    Keywords: Formative evaluation, traditional evaluation, academic achievement, test anxiety
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Comparison of Conversation, Freeplay, and Story Generation as Methods of Language Sample Elicitation in Persian Language Children
    I. Afkhami Ardekani, P. Sharifi Daramadi, F. Alijani Page 51
    the spontaneous language sample forms an important part of the language evaluation protocol. Language samples give us some useful information about how children interact with others, and evaluation of speech performed regarding continuous speech sample. The purpose of this study is to compare of linguistic structures of Conversation(CV), Freeplay(FP), and Story Generation(SG) as Methods of Language Sample Elicitation. 30 semnanian 5-year-old boys, who have a normal development in language and speech, were selected among active kinder garden throught the town by cluster sampling method. Their language samples elicited by these 3 language sample elicitation methods in 15 minutes. Linguistic structures of these language samples, with use of 3 quality evaluation methods of speech including 1. number of utterances, 2. mean length of the utterance(MLU), and 3. lexical variety, are assessed. Means of these structures are analyzed by dependent ANOVA. The result show no significant difference regarding number of elicited utterances among these 3 language sample methods. Story generation, in comparison of FP and CV, elicits more MLU, and conversation, in comparison of FP and SG, elicits more lexical variety. Therefore we can conclude that in clinical evaluation, when there is more MLU, we have to use story generation, and when there is more lexical variety, we have to use conversation method for elicitation.
    Keywords: Conversation, Freeplay, Story Generation, Language sample
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Searching for Understanding Meaningful Relationships Between Psychological Functions and Empowerment of School Organization
    F. Afsharfar, A. Abbaspour, A. Hejazi Page 69
    this research is based on Spititzer’s (1995,1996) theory and aims to explore the relationships between related factors among psychological functions of the school organization with its psychological empowerments. 250 principals of Tehran High schools (girls and boys) were selected randomly. The measurement tool consisted of two questionnaires: the first one for measuring psychological empowerment (Spititzer, 1995), and the second for gauging psychological functions of the school. The findings of this research were obtained by utilizing structural equations analysis. The results obtained indicate that: the suggested model possesses the required fitness such that goodness of fit indicators depict relatively good fitness between the model and the observable data. The findings show that, in spite of moderator variable’s impact in providing better conditions for the model, empowerment as an independent variable has direct relationship with psychological functions. Therefore psychological empowerment has an effective role in explication of psychological functions variance. Identification of psychological functions as a construct with four different indicators (participative climate, change and innovation, teamwork and commitment) was one of the other important findings of recent research. So one can conclude that psychological functions is a multidimensional concept.
    Keywords: psychological functions, psychological empowerment, principals
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Foundations and characteristics of a teaching model for teaching procedural knowledge
    M. Moradi, H. Fardanesh, M. Mehrmohammadi, N. Mosapour Page 95
    pproaches, models, and methods of teaching, among other factors, are important factors in any educational system. Teaching is an endeavor that is at the crossroads of all the activities in the classroom, and is the most important activity enacted by teachers that prepares the context for student learning. Teaching is the process of facilitating student learning. There are different methods for teaching different kinds of contents. Kinds of content refer to the kind of knowledge that comprises it. According to the information processing psychologists there are three different kinds of knowledge; declarative knowledge; procedural knowledge; and images. Procedural knowledge has three kinds; pattern recognition; action sequence; and heuristic procedures. Teaching procedural knowledge requires special steps that is different for steps necessary for teaching declarative knowledge. Recognizing the kind of knowledge that one intends to teach is therefore essential for a successful teaching. A model for teaching different kinds of procedural knowledge in presented in this article.
    Keywords: education, teacher education, curriculum, teaching model, procedural knowledge
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Investigating the relationship between social anxiety and classroom psychosocial climate with academic self-efficacy in junior high school students
    L. Khajeh, M. Hosseinchari Page 131
    the present study was aimed to investigate if academic self- efficacy can be predicted by social anxiety and classroom psychosocial climate in junior high school students. The sample was 550 (250 female and 3oo male) students who were selected via random cluster sampling in Jiroft. In order to gather the needed information, Academic Self- efficacy Questionnaire, Social Anxiety Scale for Adolescents and My class Inventory were used. Multiple regression (enter method) was used for analyzing the data. Results indicated that the Competition as a component of classroom psychosocial climate was negative predictor for academic self- efficacy and also Friction was positive predictor for Context in academic self- efficacy; but Cohesion cannot predict the dimensions of academic self- efficacy. Also findings indicated that the dimensions of social anxiety cannot predict the academic self- efficacy; but among the dimensions of social anxiety, social avoidance and distress- new can negatively predict the context as a component in academic self- efficacy. Finally, it revealed that talent can be predicted by social avoidance and distress-general dimensions. It can be concluded that classroom psychosocial climate and its components are stronger predictors for academic self- efficacy than social anxiety and its dimensions.
    Keywords: Academic self, efficacy, Social anxiety, class psychosocial climate, junior high school students
    Abstract View Paper Original: Persian