نشریه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی
سال دوم شماره 3 (پیاپی 7، پاییز 1390)

امروزه فناوری داده ها، نقش اساسی در حوزه های گوناگون بازی می کند. یکی از حوزه هایی که با ورود فناوری داده ها، دچار تحول اساسی شده، حوزه ی آموزش است. هدف ازپژوهش، بررسی تاثیر بکارگیری فناوری داده ها بر اثربخشی آموزش در مراکز آموزشی و به گونه ی مشخص مدارس مقطع دبیرستان در سال تحصیلی 89- 88 است. در این پژوهش برای ارزیابی اثربخشی آموزش از الگوی کرک پاتریک استفاده شده است. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی و از نوع پیمایشی است. این پژوهش در پی سنجش میزان اثربخشی آموزشی است که به کاربرد عوامل فناورانه در کلاس درس بستگی دارد. جامعه ی آماری پژوهش یاد شده، تمامی معلمان مدارس متوسطه شهر رشت (ناحیه 1و2) بوده اند. با توجه به این که کل افراد جامعه در این پژوهش 1400 بوده اند، بنابراین، حجم نمونه از راه فرمول جامعه ی محدود، 357 نفرتعیین شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بود که از دو بخش تشکیل شده است. پرسش-های مربوط به فناوری داده ها دارای 24 گویه و اثربخشی آموزش 16 گویه بوده است که از مقیاس دسته بندی طیف لیکرت استفاده شده است. روایی پرسش های به وسیله ی جمعی از متخصصان و استادان گروه علوم تربیتی مورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسش ها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ مورد سنجش و تایید قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس و آزمون دانکن، فرضیه ها مورد سنجش قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهند که میان سطوح ابعاد فناوری داده ها (شامل به موقع بودن، مربوط بودن، دقیق بودن، کافی بودن، واقعی بودن، سرعت انتقال، دقت یادگیری و کاهش هزینه ها) با اثربخشی آموزشی تفاوت معنی داری وجود دارد.

زندگی سازمانی و زندگی شخصی لازم و ملزوم یکدیگرند. کارکنان مهم ترین سرمایه های سازمان هستند که نقش محوری در تحول سازمان ایفا می کنند. در گذشته فقط بر زندگی شخصی کارکنان تاکید می شد، اما امروزه بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان به یکی از مهم ترین اهداف سازمان تبدیل شده است. هدف اصلی پژوهش تعیین رابطه ی میان کیفیت زندگی کاری با تعهد سازمانی و میزان بهره وری در کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهرستان جهرم بود. روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه ی آماری شامل تمامی کارکنان (رسمی و پیمانی) دانشگاه علوم پزشکی شهرستان جهرم به تعداد 854 نفر بودند. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 267 نفر محاسبه شد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با جامعه ی آماری پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه ی کیفیت زندگی کاری، تعهد سازمانی و بهره وری فردی استفاده شد که پایایی آن ها با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب 87/، 81/و89/ بدست آمده است. داده های جمع آوری شده از راه آزمون های همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون توکی با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان می دهند که همبستگی مثبت و معنی داری بین کیفیت زندگی کاری با تعهد سازمانی و میزان بهره وری کارکنان دانشگاه علوم پزشکی جهرم وجود دارد.

پژوهش و مطالعه در خصوص تجربیات فراشناختی دانشجویان برای شناختن مقدار این مهارت ها، امری ضروری بنظر می رسد. هدف این پژوهش تعیین مقدار کاربرد راهبردهای فراشناخت به وسیله ی دانشجویان و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی آنان بود. پژوهش به روش توصیفی و همبستگی انجام گرفت. جامعه ی آماری شامل دانشجویان دانشکده ی علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شیراز به تعداد 300 نفر بودند. تعداد 50 نفر به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه، انتخاب شدند. داده ها به وسیله ی پرسشنامه محقق ساخته باز پاسخ مبتنی بر مقوله های فراشناختی گرد آوری شد. پرسشنامه از لحاظ روایی و پایایی در جامعه ی آماری، اعتبار یابی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج نشان دادند که در کل 26 در صد از دانشجویان از مهارت های فرا شناختی به گونه ی صحیح در مطالعه و یادگیری استفاده می کردند. در خصوص مولفه های فراشناخت، 35 درصد دانشجویان از مهارت «خود تنظیمی» استفاده می کردند. 34 درصد دارای دانش فرا شناختی سطح بالا و 25 درصد دارای کنترل اجرایی رفتار سطح بالا بودند. 10 درصد دانشجویان دارای شرایط مساعد بکارگیری مهارت های فراشناختی بودند و 29 درصد دانشجویان از راهبردها و روش های مناسب فراشناخت استفاده می کردند، بین مهارت های فراشناختی در کل و میانگین نمره های دانشجویان همبستگی مثبت معنی دار وجود داشت(p<0/01). بین مولفه-های فراشناخت و میانگین نمره های دانشجویان همبستگی مثبت وجود داشت (þ=54) که این همبستگی در خصوص راهبرها و روش های مطالعه و انواع دانش فراشناختی معنی دار شناخته شد (p=0/003). برای سایر مولفه ها معنی دار نبود. باتوجه به ضعف نسبی مهارت های فراشناختی در تجربه های دانشجویان و هم چنین ارتباط بین فراشناخت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان، آموزش مهارت ها و راهبردهای فراشناختی به فراگیران، پیشنهاد می گردد.

این مطالعه قصد دارد تا با ارزیابی مدل مفهومی یادگیری گروهی «نپ» فرایندهای اجتماعی شناختی اثرگذار بر اثربخشی گروه و یادگیری گروهی دانشجویان را مورد بررسی و روش ارتباط این عوامل را آزمون نماید. در این مطالعه از روش پژوهش توصیفی- همبستگی استفاده شد. کلیه ی دانشجویان دانشگاه آزاد واحد ساوه به عنوان جامعه ی آماری و نمونه ای به حجم 191 نفر با روش نمونه گیری هدفمند- قضاوتی انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه ی محقق ساخته شامل 5 متغیر اصلی ساختار و زمینه گروه، باورهای گروه، رفتارهای یادگیری گروهی، فراشناخت و اثربخشی گروه به همراه زیر مولفه های آن ها بود که آلفای کرونباخ هریک از این متغیرها به ترتیب عبارتند از: 72/0، 78/0، 70/0، 71/0، 72/0. نتایج تحلیل رگرسیون وجود رابطه ی مثبت و معنی دار بین متغیرها را به صورت دو به دو تأیید و تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره وجود رابطه تعاملی بین متغیرها را به صورت جزئی مورد تأیید قرار داد. سپس برازش مدل با نرم افزار لیزرل ارزیابی شد که نتایج برازش کل مدل را تأیید نکرد. هم چنین، نتایج تحلیل مسیر یک مدل نوین را پیشنهاد کرد که نشان می دهد برای موفقیت یادگیری گروهی و اثربخشی گروه باید باورها و فراشناخت گروه مورد ملاحظه و توجه قرار گیرد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه ی میان ادراک پیچیدگی اینترنت بر سهولت کاربرد و سودمندی دریافتی اینترنت در بین مدیران مدارس شهرستان انار انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه ی آماری 210 نفر از مدیران مدارس شهرستان انار بودند، باتوجه به جدول مورگان 149 نفر به عنوان نمونه ی آماری به شیوه ی تصادفی ساده انتخاب شدند. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه ی مدل پذیرش داده ها که به وسیله ی (پوالد رز،2004، هآنگ و همکاران،2004، سنج و پاتن، 2002و گاردنر و آموروسو، 2004) طراحی شده بود، گرد آوری شد و با استفاده از روش آماری همبستگی و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که رابطه ی پیچیدگی ادراک شده ی اینترنت بر کاربرد واقعی اینترنت و سهولت کاربرد ادراک شده اینترنت منفی و معنادار می باشد، اما بر سودمندی ادراک شده اینترنت معنادار نمی باشد. هم چنین، نتایج نشان دادند که سهولت کاربرد ادراک شده اینترنت با سودمندی ادراک شده اینترنت و نگرش نسبت به کاربرد اینترنت رابطه مثبت و معنادار دارد. سودمندی ادراک شده ی اینترنت با نگرش نسبت به کاربرد اینترنت و نیت رفتاری کاربرد اینترنت رابطه ی مثبت و معنادار دارد. نگرش نسبت به کاربرد اینترنت با نیت رفتاری کاربرد اینترنت رابطه ی مثبت و معنادار دارد و نیت رفتاری کاربرد اینترنت با کاربرد واقعی اینترنت رابطه ی مثبت و معنادار دارد.

هدف اصلی از انجام این پژوهش توصیفی- همبستگی، تبیین پیشگوکننده های نیت کارآفرینانه در بین هنرجویان هنرستان کشاورزی شهرستان روانسر در استان کرمانشاه بوده است. جامعه ی آماری پژوهش را هنرجویان پایه ی سوم شاخه ی کاردانش در هنرستان کشاورزی خوشه های زرین شهرستان روانسر تشکیل دادند که تمام 91 نفرآنان با روش سرشماری در این پژوهش شرکت کردند. داده ها از راه پرسشنامه ی نیت کارآفرینانه ی لینان گرد آوری شد. بمنظورسنجش روایی پرسشنامه ی مذکور از روش ترجمه ی معکوس استفاده شد سپس نسخه ی نهایی را پانل متخصصان تایید کردند و برای پایایی ابزار از آزمون آلفای کرونباخ بهره گرفته شد. ضرایب آلفا برای کلیه ی بخش ها بالاتر از 7/0 بدست آمد. نتایج پژوهش نشان دادند که در بین هنرجویان کاردانش هنرستان یاد شده، نیت کارآفرینانه ی بالایی وجود دارد. تحلیل رگرسیون گام به گام نیز بیانگر آن بود که 54 درصد از تغییرات متغیر نیت کارآفرینانه را می توان از راه نگرش نسبت به کارآفرینی و باور به خودکارآمدی تبیین نمود. نتایج این مطالعه می تواند توصیه هایی برای هنرآموزان کشاورزی داشته باشد، یعنی چنانچه قرار باشد روحیه ی کارآفرینی در هنرجویان به وجود آید هنرآموزان می بایست محیط مثبتی نسبت به کارآفرینی ایجاد کنند تا رفتار کارآفرینانه ی هنرجویان تقویت گردد.

ارزیابی کیفیت ترجمه بدون تردید از جمله مقوله هایی است که درسال های اخیر بسیار مورد توجه پژوهشگران و ارزیابان ترجمه واقع شده است. چنین توجه گسترده ای باید در زمینه ی آموزش و ارزیابی کیفیت ترجمه در محیط های آموزشی دانشگاهی نیز نمود داشته باشد. هدف اصلی این پژوهش که از انواع پژوهش های کیفی و از نوع تحلیل محتواست، ارایه ی گزارشی از روش های کاربرد ارزیابی کیفیت ترجمه در شماری از دانشگاه های ایران، بررسی توصیفی و کیفی دانش ارزیابی و چگونگی آموزش ترجمه و مهم تر از همه، تاثیر کاربرد روش های موجود بر کیفیت آموزش آن در این زمینه بوده است. جامعه ی آماری این پژوهش را 30 دانشجوی سال چهارم کارشناسی مترجمی و 15 نفر از اساتید ترجمه که به صورت تصادفی از 5 دانشگاه کشور انتخاب شدند، تشکیل داده اند. ابزار پژوهش نیز عبارت بود از مصاحبه ای جامع از نوع تعاملی و نیمه ساختار یافته در خصوص جایگاه ارزیابی کیفیت ترجمه و کیفیت کاربرد موارد آموزشی مرتبط با این موضوع که براساس آن، یافته هایی درخصوص دیدگاه ها، رویکردهای گوناگون آموزش و ارزیابی کیفیت ترجمه، میزان و کیفیت داده های مصاحبه شوندگان و نیز موانع و کاستی های موجود در این راستا بررسی شده است. نتایج این پژوهش بیانگر لزوم وجود راهکارهای بنیادی و دانشی عمیق تر در ارزیابی کیفیت ترجمه و مهم تر از همه آموزش وکاربرد موثر آن درمحیط های آموزشی است.

هدف از این پژوهش، سنجش الگوی مفهومی مدیریت بهره وری از دیدگاه کارکنان سازمان آموزش وپرورش فارس بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری241 نفر از کارشناسان سازمان آموزش و پرورش فارس بودند که آزمودنی های پژوهش بر اساس جدول مورگان به گونه ی تصادفی طبقه ای 159 نفر تعیین شدند. برای گرد آوری داده ها، دو پرسشنامه به سبک لیکرت تنظیم شد. یک پرسشنامه برای سنجش مولفه های الگوی موردنظر که شامل: عوامل گروهی، عوامل قانونی، عوامل جلب رضایت مراجعین، عوامل حمایتی، عوامل کیفی، تفکر منطقی و وجدان کاری بود و پرسشنامه ای نیز برای اندازه گیری بهره وری تنظیم شد. پایایی پرسشنامه سنجش مولفه های الگوی مدیریت بهره وری بر اساس آلفای کرونباخ 87/0 و پایایی پرسشنامه بهره وری 97/0 گردید. باکمک ضریب همبستگی پیرسون عوامل مورد آزمون قرار گرفتند، بر اساس نتایج بدست آمده، کلیه ی متغیرها همبستگی مثبت و معناداری با بهره وری داشتند و همگی از عوامل موثر بر بهره وری کارکنان بودند. برای پیش بینی بهره وری بر اساس الگوی مورد نظر در سازمان آموزش و پرورش از رگرسیون چند متغیره استفاده گردید که مشخص شد عوامل تفکر منطقی، عوامل گروهی و جلب رضایت مراجعین توانایی پیش بینی بهره وری را دارند.

مطالعه ی تاثیر فراشناخت و رویکردهای آن نسبت به توانمندی های حل مسئله ی ریاضی در دانش آموزان مقطع اول متوسطه در یزد هدف اصلی این پژوهش است. روش انجام پژوهش شبه تجربی بوده است. به همین منظور، از جامعه ی آماری دانش آموزان، 120 دانش آموز سال اول آموزش متوسطه در دو گروه آزمایش و کنترل شرکت کردند. برنامه ی درسی گروه آزمایش شامل آموزش 6 هفته ای و هر هفته 4 ساعت روش های فراشناختی بود. پیش از شروع این دوره، پیش آزمونی برای کل دانش آموزان (120) اجرا شد. ابزار گرد آوری داده ها آزمون محقق ساخته عملکرد ریاضی بود که روایی محتوایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. داده های بدست آمده با استفاده از آزمون t-test مورد تحلیل قرار گرفت و مشخص گردید که بین دو گروه کنترل و آزمایش تفاوتی معنادار وجود دارد. به این معنی که میانگین نمره های گروهی که در دوره ی فراشناخت شرکت کرده بودند، به گونه ای معنادار بیش تر از میانگین گروه کنترل بود. روی هم رفته، این مطالعه نشان داد که آموزش فراشناخت و رویکردهای آن بر توانمندی حل مسئله ی دانش آموزان و ترغیب آن ها به یادگیری ریاضی تاثیری مثبت دارد.

هدف پژوهش بررسی عوامل موثر بر فشارهای روانی معلمان و ارایه ی پیشنهادها جهت کاهش آن بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. در این پژوهش معلمان زن و مرد سه مقطع تحصیلی (ابتدایی، راهنمایی و متوسطه) از نظر میزان تنیدگی و عوامل موثر بر آن مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه ی مورد مطالعه شامل 496 نفر از معلمان مدارس شهری قزوین بود که به روش نمونه گیری طبقه ای از میان حدود 4970 معلم انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها، پرسشنامه بکار گرفته شد که اعتبار آن بر روش آلفای کرونباخ 82/0 برآورد گردید. داده های آماری با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس، به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهند که وضعیت نامطلوب مالی معلمان بیش ترین سهم را در تنیدگی شغلی آنان دارد، زنان تنیدگی کم تری نسبت به مردان دارند، سابقه ی تدریس تاثیری معنی دار بر میزان تنیدگی ندارد، سطح تحصیلات بر میزان تنیدگی اثر می گذارد و در نهایت، میزان تنیدگی معلمان بیش تر از حد متوسط است.