فهرست مطالب

توسعه اجتماعی - سال هشتم شماره 2 (زمستان 1392)

فصلنامه توسعه اجتماعی
سال هشتم شماره 2 (زمستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/12/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • بررسی علل موثر بر پدیده کودک آزاری / (مورد مطالعه: دانش آموزان دختر دبیرستان های شهر اهواز)
    سید عبدالحسین نبوی، معصومه باقری، خدیجه ابیسی صفحات 7-32
    دوران کودکی یکی از مهم ترین دوران هر انسان به شمار می رود، چرا که در این دوران شخصیت فرد شکل می گیرد. کودک توجه به دیگران و رعایت حقوق آنها، آشنایی با ارزش ها و هنجارهای اجتماعی (جامعه پذیری) را در کانون گرم خانواده می آموزد. این مقاله با هدف بررسی پاره ای از علل کودک آزاری نگاشته شده است. تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه، در بین دبیرستان های دخترانه شهرستان اهواز، در سال 1391 به انجام رسیده است. در این تحقیق از شیوه ی نمونه گیری خوشه ایاستفاده شده و حجم نمونه ی مورد مطالعه 400 نفر می باشد. مهم ترین نتایج به این شرح می باشد؛ متغیرهای پایگاه اجتماعی اقتصادی ذهنی، همبستگی خانوادگی، تفاهم والدین، دلبستگی به والدین به صورت معکوس و متغیر خشونت خانگی و همسرآزاری به طور مستقیم بر کودک آزاری تاثیرگذار بودند و تنها متغیر پایگاه اجتماعی اقتصادی عینی رابطه ی معناداری با متغیر کودک آزاری نداشته است.
    کلیدواژگان: کودک آزاری، همبستگی خانوادگی، تفاهم والدین، دلبستگی به والدین، خشونت خانگی
  • حیدر جانعلی زاده چوب بستی، لادن رهبری صفحات 33-54
    زنان در طول تاریخ علم هرگز جایگاهی برابر با مردان نیافته اند. مطالعه ی تاریخ مشارکت و نقش زنان در علم در ایران و غرب نشان می دهد که تمایز چندانی میان جایگاه زنان در علم تا دهه های پایانی قرن نوزدهم میان زنان ایرانی و اروپایی وجود نداشته است. در تاریخچه ی هر دو، آموزش زنان با توجه به نقش های خانگی و فضیلت های اخلاقی پیشامدرن زنانه صورت می گرفته است. تنها در اوایل قرن بیستم است که آموزش آکادمیک زنان در اروپا از ایران پیشی می گیرد. در دوران معاصر نیز، جایگاه زنان چه در اروپا و چه در ایران همچنان در مقام فرودست تری نسبت به مردان قرار دارد. بررسی پیشینه ی تحقیق نشان می دهد ورود زنان به دانشگاه، چه در مقاطع پایین و چه در مقاطع بالای تحصیل مانند دوره ی کارشناسی ارشد و دکتری در ایران، تفاوت چندانی با اروپا ندارد. ریزش زنان در نردبان ترقی و رسیدن به موفقیت های علمی، چه در ایران و چه در غرب بسیار بیش از مردان است؛ اما تفاوت محسوسی در کمیت ریزش و قرارگیری آنان در موقعیت های علمی (مانند عضویت هیات علمی، عضویت در نهادهای علمی و بنیادهای نخبگان) و جایگاه های مدیریتی مشاهده می شود. نظریه های جامعه شناختی به دو عامل مشارکت زنان و ممانعت بیرونی در تبیین جایگاه زنان در علم پرداخته اند. به نظر می رسد که از بین بردن شکاف جنسیتی در پرکردن جایگاه های علمی، به بهترین نحو با استفاده از نظریه های مبتنی بر ممانعت و اعمال سیاست های برابری گرایانه در نهادهای علمی و آموزشی امکان پذیر است.
    کلیدواژگان: زنان در علم، مسلمان، مقایسه ی تاریخی، مشارکت، ممانعت، ساختار، فرهنگ
  • علی حسین حسین زاده، عبدالرضا نواح، داریوش قاسمی صفحات 55-74
    این تحقیق به بررسی عوامل موثر بر میزان و نوع مصرف موسیقی در بین دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز می پردازد. پس از مروری کوتاه بر نظریات نظریه پردازانی مانند تورشتاین وبلن، ماکس وبر، گئورگ زیمل بر نظریه ی کنش پی یر بوردیو متمرکز می شود. یکی از اهداف اصلی این تحقیق بررسی میزان قابلیت کاربرد نظریه ی بوردیو در جامعه ی آماری مورد نظر است. روش تحقیق مورد استفاده پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. حجم نمونه شامل 400 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 89-1388 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی شده انتخاب شدند. متغیرهای مستقل اصلی سرمایه ی فرهنگی فرد، سرمایه ی فرهنگی والدین، سرمایه ی اقتصادی و جایگاه فرد در فضای اجتماعی و متغیرهای وابسته نیز میزان و نوع مصرف موسیقی بودند. نتایج تحقیق حاکی از همبستگی های ضعیف بین متغیرهای مستقل با متغیرهای وابسته بود؛ بطوری که متغیرهای مستقل تنها قادر به تبیین 14 درصد نوع موسیقی مصرفی افراد را داشتند؛ بنابراین نتایج این پژوهش نشان داد که تغییرات صورت گرفته بر اثر پیشرفت های تکنولوژیکی و افزایش تحرک اجتماعی به میزان زیادی از قدرت این نظریه برای تبیین مصرف موسیقی کاسته است و لزوم توجه به متغیرهای جدید و نظریه های دیگر احساس می-شود.
    کلیدواژگان: جایگاه فرد در فضای اجتماعی، سرمایه ی فرهنگی، سرمایه ی اقتصادی، نوع مصرف موسیقی، میزان مصرف موسیقی
  • غلامرضا جعفری نیا، لیلا تقوایی فرد صفحات 75-96
    هدف این تحقیق بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی موثر بر جذب توریسم در شهر جهرم می باشد؛ روش کلی این تحقیق، با توجه به موضوع آن کمی و پیمایشی است. ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق، پرسشنامه بوده است. برای انجام پردازش اطلاعات از نرم افزار آماریSPSS استفاده کردیم. جامعه ی آماری ما کل جمعیت 18 تا 60 سال ساکن در شهر جهرم می باشد و حجم نمونه 290 نفر می باشد. در این تحقیق، از روش خوشه ایچند مرحله ای استفاده شده است؛ بنابراین، نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای، یکی از انواع نمونه گیری تصادفی است. خوشه ها در این تحقیق مناطق شهر جهرم است. در این مقاله پس از آزمون فرضیات همه ی 10 فرضیه بهبود وضع شهر، کاهش مهاجرت، اقدامات شهرداری، بهبود روابط اجتماعی، افزایش درآمد مردم، تغییر شیوه ی زندگی، کاهش جرائم، تغییر چهره ی فرهنگی شهر، ازدواج های غیر خویشاوندی و افزایش آگاهی مردم مورد تایید قرار گرفتند.
    کلیدواژگان: توریسم، فرهنگ، شهروندی، شیوه ی زندگی، جهرم
  • حسین ملتفت، علی عربی صفحات 97-114
    در دنیای مدرن رشد و توسعه ی شهرها همواره با چالش های بسیاری همراه بوده است که یکی از مهم ترین آنها مساله ی احساس امنیت شهروندان می باشد. مطالعات تاریخی و اجتماعی نشان داده اند که امنیت نقش به سزایی در رشد و توسعه ی شهرها داشته و در ارتباط مستقیم با کیفیت زندگی افراد است. در پژوهش حاضر با رویکرد پیشگیری محیطی، به بررسی نقش ساختار محله ای و احساس امنیت با تاکید بر مشارکت اجتماعی افراد در مناطق مسکونی به عنوان عاملی موثر در کارکرد بهینه ی شهر و توسعه ی آن پرداخته ایم. بدین منظور با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه محقق ساخته داده های مورد نیاز را از نمونه ای شامل 413 نفر از شهروندان کرج که به روش نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شده بودند، جمع آوری کردیم. نتایج حاکی از آن بود که بی نظمی فیزیکی سبب کاهش مشارکت اجتماعی و کنترل های غیر رسمی در محله های مسکونی شده و در نهایت با افزایش بی نظمی های اجتماعی سبب کاهش احساس امنیت در میان شهروندان این مناطق می گردد.
    کلیدواژگان: احساس امنیت، پیشگیری محیطی، بی نظمی فیزیکی، مشارکت اجتماعی
  • بررسی عوامل اجتماعی فرهنگی موثر بر هویت اجتماعی دانشجویان / (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول در سال تحصیلی 92-1391)
    هادی هدایت، علی عنبری، رضا زیلابی صفحات 115-138
    هویت اجتماعی احساس تعلق به مقوله ی فرهنگی یا اجتماعی خاصی است که افراد با عضویت در آن اجتماع خود را متعلق به آن دانسته و با تشخیص تفاوت های اجتماع خودشان با سایرین به درک خاصی از هویت اجتماعی می رسند. پژوهش حاضر به بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول به صورت پیمایشی پرداخته است. جامعه ی آماری در این تحقیق شامل کلیه ی دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای، نمونه ی مورد نظر انتخاب شده است. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از نرم افزار کامپیوتری SPSS استفاده شده که شامل آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی، آزمون تی تک گروهی و رتبه بندی فریدمن می باشد. در پایان نتایج آزمون فرضیات نشان داد که بین متغیرهای مستقل رسمیت، از خودبیگانگی و دینداری با هویت اجتماعی دانشجویان رابطه وجود دارد.
    کلیدواژگان: هویت اجتماعی، از خود بیگانگی، دینداری، وسایل ارتباط جمعی
  • سید مرتضی افقه، ندا شفیعی صفحات 139-152
    در این مقاله با مراجعه به ادبیات کلاسیک، مفهوم توسعه و مراحل تکامل آن از بدو پیدایش تا به امروز مرور شده است. مقاله در نهایت به این نتیجه رسیده است که توسعه، مفهومی جامع شامل ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است که تنها با تحول در بینش و نگرش افراد در یک جامعه محقق خواهد شد. این بدان معنی است که برخلاف تصور رایج، توسعه منحصر به اقتصاد نیست بلکه یک فرایند تربیتی در انسان است که به پروش انسان های توسعه یافته در جامعه منجر خواهد شد. آنگاه یکی از نمودهای چنین فرآیندی رشد و پیشرفت اقتصادی و رفاه خواهد بود. بنابراین، برای نیل به توسعه لازم است نگرش افراد به خصوص افراد تاثیرگذار در جامعه نسبت به انسان، حیات مادی و جایگاه انسان در این جهان تغییر یابد. به عبارت دیگر، توسعه یافتگی یک تحول اخلاقی و تربیتی و بنابراین یک فرایند نرم افزاری در حیطه ی اندیشه و نگرش انسان هاست نه تحولی سخت افزاری صرفا در محدوده ی اقتصاد؛ لذا در این مرحله از فرایند توسعه، علم اقتصاد نقش اصلی را به عهده ندارد بلکه عمدتا علومی که نتایج مطالعاتشان بر تربیت، شخصیت و بینش افراد تاثیرگذار است نقش اساسی دارند. علومی همچون علوم دینی، فلسفه، ادیبات، جامعه شناسی، مردم شناسی و روانشناسی نقش پررنگ تری در فرایند توسعه دارند. اگر این مفهوم از توسعه را بپذیریم، برای نیل به آن باید تلاش شود تا افراد و نگرش های غیر توسعه ای یا ضد توسعه ای آنها به بینش های توسعه ای تبدیل شوند. به عبارت دیگر، انسان های توسعه نیافته به انسان های توسعه یافته تبدیل شوند. بدون تردید در تمام مراحل توسعه، رسانه های ارتباط جمعی و سایر ابزار تاثیرگذار بر بینش و نگرش افراد جامعه نقش منحصر به فرد و بی بدیل دارند. به عبارت دیگر، برای نیل به تربیت، توسعه راهی جز توسل و تمرکز بر رسانه های ارتباط جمعی که تنها ابزار گسترش و تسریع تربیت توسعه اند وجود ندارد.
    کلیدواژگان: رسانه، رسانه های جمعی، توسعه، توسعه ی اقتصادی، توسعه ی انسانی
  • عادت غذایی بومی و میزان پایداری هویت اجتماعی / (مطالعه تجربی فرهنگ مصرف غذاه ای اصیل محلی ملی در شهر رشت)
    علی تصدی کاری، مرتضی مسرور علی نودهی صفحات 153-180
    هدف از انجام این پژوهش توصیف چگونگی مصرف غذاهای اصیل، بومی ایرانی و رابطه ی آن با میزان پایداری هویت اجتماعی در میان افراد 16 تا 60 سال و به بالا در قالب های اهل و ساکن شهر رشت می باشد و به دنبال پاسخ به این سئوال اساسی بود، که آیا گروه های اجتماعی مختلف در شهر رشت (نمونه های برگزیده ی تصادفی از جامعه ی آماری)، به الگوهای تغذیه ای محلی ملی علاقه نشان می دهند یا خیر؟ پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و به گونه ی «اکتشافی» و با استفاده از تکنیک پرسشنامه انجام شده است؛ بنابراین بکارگیری چهارچوب نظری و آزمون فرضیه ها در آن ضرورت نداشته است. روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای و شیوه ی نمونه گیری تصادفی ساده و جمعیت نمونه آن با استفاده از رابطه ی آماری کوکران 400 نفر از جامعه ی آماری انتخاب گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهند که جمعیت نمونه گرایش اساسی به الگوهای غذاهای اصیل دارند. اگر چه بطور طبیعی نگرش های تغذیه ای دیگری مانند مصرف فست فوودها نیز یافت می شود اما مصرف آن ها در وعده های غذایی جمعیت نمونه حاکی از آن است که این نوع نگرش ها، چندان باثبات و متقن نبوده و بر این اساس می توان گفت؛ غذاهای سنتی و به عبارت صحیح تر غذاهای اصیل «محلی ملی» همچنان در جایگاه نخست مصرف قرار دارند، از این رو در این رابطه پایداری مورد ملاحظه و قابل توجهی در هویت اجتماعی مردم شهر رشت اعم از اهل و یا ساکن مشاهده می شود.
    کلیدواژگان: عادت غذایی بومی، هویت اجتماعی، پایگاه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگ مصرف، سبک زندگی
|
  • Seyed Abdolhosein Nabavi , Masoumeh Bagheri , Khadijeh Obeisi Pages 7-32
    Childhood is an important part of every human being, because in this era of personality is formed. According to other children and their rights, some thing familiar and social norms (socialization) is a teacher in the institution of family. This Paper aims to examine some of the causes of Child Abuse has been written. Research using a questionnaire survey among high school girls in Ahvaz city in 2012, has been carried out. This study used cluster sampling method and sample size in the study is 400. The most important results are as follows; Mental variables, socio-economic status, family cohesion, understanding parents, attachment to parents and varies inversely with domestic violence and abuse, child abuse directly affect the socio-economic status were the only variables significantly associated with objective correlation of abuse varies not 's.
    Keywords: Child Abuse, Family Cohesion, Understanding Parents, Attachment to Parents, Domestic Violence
  • Heydar Janalizadeh Choub Basti , Ladan Rahbari Pages 33-54
    Women have never occupied an equal status as men in science. An investigation of women's roles and participation history in science implies that there is not a great difference in the status of women in science between Iranian and western women before 20th century. Women's education in Iranian and western history had been based on domestic roles and ethical virtues until late decades of 19th century. It is in the beginning of 20th century that women's academic education in Europe surpasses Iranian education. In the contemporary era, women occupy a lower status than men in both Europe and Iran. Women's entrance in university in all educational levels in Iran is similar to Europe. Women leak in the pipeline of scientific achievements more than men in a similar manner in Iran and in the west. But there is a distinguishable difference in the quantity of leakage in achieving statuses such as university staff membership, scientific institution or scientific elite organizations membership and managerial positions occupancy. Sociological theories account two factors of women's participation and external exclusions as the explaining factors of women's status in science. We suppose that the gender gap in scientific statuses is best excluded by applying theories of exclusion and equalizer policies.
    Keywords: Women's Roles in Science, Muslim Women, Historical Comparison, Exclusion, Participation, Structures, Culture
  • Alihossein Hosseinzadeh , Abdolreza Navah , Daryoush Ghasemi Pages 55-74
    This study intend to investigate effective factors upon rate and type of music consumption. After a short review on the theories of sociologists such as Thorestein Veblen, Max Weber, Georg Simmel focused on Pierre Bourdieu's theory of action. The main goal of this study is evaluation of applicability Bourdieu's Theory among desired statistical population. The method of study is survey and data was collected by questionnaire. Sample population included 400 students from shahid Chamran University at 2009-2010 academic years whom was selected with stratified Sampling method. The main independent variables were person's cultural capital, parent's cultural capital, economic capital and position of person at social space and the main dependent variables were rate and type of music consumption. Results indicated a weak correlation between independent variables and dependent variables. So that independent variables can explain only 14 percent of the variance variable type of music consumption. Therefore, the results showed that changes took place due to technological advances and increase social mobility, have reduced power of this theory for explain the music consumption and the need for attention to another theory and new variables to be felt.
    Keywords: Type of Music Consumption, Rate of Music Consumption, Position of Person at Social Space, Cultural Capital, Economic Capital
  • Gholamreza Jaafarinia , Leyla Taghvaiefard Pages 75-96
    The object of this study is to investigate the effect of cultural- economic factors on tourism attraction in Jahrom city. General method of this study is survey and quantitative according to it's subject. The data was collected by questionnaire in this study. Statistical software SPSS was used to process data. Our Statistical society consists of 18-60 years old population setteled down Jahrom city. Our sample volume is 290 person. Person is nanalysis unit in this study. Analysis results are able to generalize to people. Multitage clustering has been used in this study. So multi stage clustering sampling is one of random sampling. Clusters are the regions of Jahrom city in this study. In this study, all of 10 hypotheses had been confirmed after hypotheses test. These hypotheses are the improvement of city situation, the reduction of migration, municipality actions, the improvement of social relations, the increase of people income, the change of life style, the reduction of crimes, the change of city cultural perspective, non- relationship marriages and the increase of people knowledge.
    Keywords: Tourism, Culture, Lifestyle, Civil, Jahrom
  • Hossein Moltafet, Ali Arabi Pages 97-114
    Cities development and expansion in modern world have been widely encountered with so many challenges that one of the most important one is settlers ''feeling safe. Socio-historical studies have been shown that safety has had important role in cities development and it is directly related to settlers'' quality of life. In this study, with environmental prevention approach, neighborhood structure and feeling safe with emphasis on settler's social participation as effective factor in cities development have been analyzed. In this way, the required data from 413 settlers in Karaj by multistage cluster sampling, survey method and self-made questionnaire have been gathered. The results have shown that physical disorder has decreased social participation and unofficial control in neighborhoods and finally with increasing in social disorders, feeling safe of settlers will decrease.
    Keywords: Feeling Safe, Environmental Prevention, Physical Disorder, Social Participation
  • Hadi Hedayat, Ali Anbari, Reza Zilabi Pages 115-138
    Social identity is a sense of belonging to social and cultural context in which people sense the belonging by being the member of it and make the difference between their society and others to reach the social ID. Current research aim on effective social factor that make social ID of Dezful Islamic Azad University. Statistic society in this research include all the male and female student of BA in Dezful Islamic Azad University in which by cluster sampling method the case study is choosed and the main tool for gathering in for mation is a question. To analyses the gathered data the spss software is used and include pierson test, linear regression T.tek and fridman test. At the end the assumption result shows that between dependent variable, alienation, religion and social identity of students.
    Keywords: Social Identity, Alienation, Religion, Mass Media
  • Morteza Afghah , Neda Shafiei Pages 139-152
    This article will study the definition of development by reviewing classic literature, and outline its progression over time. In addition, the article briefly assesses Islam’s perspective on development with the aim of comparing an Islamic viewpoint with popular belief. The article concludes that development has a very broad definition and is characterised through various social, economic, cultural and political aspects and is solely dependent on an individual’s point of view in a given society. This implies that contrary to popular belief, development is not purely an economic definition, but can also be viewed as cultural and educational knowledge acquired over time which leads to social development and progress; a consequence of this is advancements in economic and social welfare. Therefore in order to achieve development, it is necessary for individuals–in particular those who influence society to alter their views on humanity and its role in the material world. In other words, development is a product of behavioural and educational change and is therefore a metaphysical transformation in the mind-set of humans and is not limited to economics. Hence at this stage, rather than Economics, it is other sciences which look into the education, personality and belief of humans that are the main contributors towards development. These include fields such as theology, philosophy, literature, social studies, people studies and psychology. If we accept this definition, it is necessary to convert anti-development to pro-development standpoints in order to achieve it; in other words, non-developed individuals should become developed. It is certain that in all stages of development, publications have a significant impact on the viewpoints and beliefs of individuals in society. In other words, it is vital to place particular focus on media and publications which are critical tools for education in development.
    Keywords: Media, Mass Media, Development, Economic Development, Human Development
  • Ali Tassaddi Kaari, Morteza Masroor Alinoudehi Pages 153-180
    The research is performed to describe quality of consuming Iranian native foods and to show, how it's related with consistency of social identity in Rasht residents–including natives and immigrants- and to answer to this question that are diverse social groups in Rasht city (random sample of the society) interested in local or/and national dietary habits? This exploratory research is conducted in survey method, using questionnaire technique. So there is no essential need to have theoretical framework and hypothesis. Sampling method was multiple clusters that is performed in simple random manner, the sample number is 400. The results suggest that studied cases are mainly interested in traditional dietary habits, although naturally other dietary attitude like fast food consuming is found among the population but the frequency of them in weekly meals are mostly unstable. So it can be claimed that traditional foods are still at first priority and therefore, there is a considerable consistency in Rasht inhabitants.
    Keywords: Native Dietary Habits, Social Identity, Socio-Economic Status, Consumption Culture, Lifestyle