فهرست مطالب

نشریه پژوهش در مهندسی عمران و معماری ایران
پیاپی 6 (پاییز 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/08/16
  • تعداد عناوین: 7
|
  • حمیدرضا رزمی صفحات 1-18

    امنیت از حقوق و نیاز های اولیه و لازمه رفاه انسانی است که تضمین کننده انسجام و یکپارچگی شهر است، و جنسیت مهمترین مولفه های تاثیر گذار در بین ویژگی های شخصیتی است. از آن جایی که فضاهای شهری ظرف و بستر تعامالت اجتماعی را تشکیل می دهند، وجود امنیت در این گونه فضا ها یکی از الزامات اساسی کیفیت زندگی محسوب می شود و بایست بتوانند امنیت استفاده کنندگان خود را تامین نماید. این موضوع در ارتباط با بانوان که از جمله آسیب پذیرترین اقشار هر جامعه در رابطه با موضوع امنیت هستند، از جایگاه برجسته تری برخوردار است. امروز حضور زنان در فضاهای شهری با عوامل متعددی محدود می شود، این در حالیست که دست یابی به جامعه ای پایدار و عدالت محور بدون مشارکت و حضور فعال زنان امکان پذیر نیست، لذا آنان نیازمند تسهیلات خاصی از فضا هستند تا موجب افزایش اطمینان خاطر آنان از حضور امن در فضاهای شهری شود. فقدان احساس امنیت زنان در فضاهای شهری بستری الزم را برای انجام نگارش پژوهش حاضر فراهم کرده است. از این رو پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف ارایه راهکارهایی جهت ایجاد فضاهای شهری ایمن و امن و امکان حضور فعال بانوان در فضاهای شهری به دور از اضطراب های محیطی فراهم شود شکل گرفته است که غالب مطالعات آن از نوع اسنادی کتابخانه ایی  استوار بوده هر چند در بخش هایی نیز از مطالعات میدانی بهره برده شده است. نتایج کلی تحقیق حاکی از آن است که، هر چه میزان تردد زنان در پهنه فضاهای شهری بیشتر بوده میزان احساس امنیت بیشتری داشته اند و عوامل محیطی مانند کاربری اراضی، تنوع کاربری های پیرامون و ساعت های فعالیت آن ها و نیز مجاورت مکانی کاربری ها با افزایش حس امنیت بانوان رابطه ایی معنادار دارد

    کلیدواژگان: امنیت، زنان، امنیت شهری، فضاهای عمومی، نگرش جنسیتی
  • سعید حسینی عچرشی صفحات 19-29

    امروزه به دلیل رشد جمعیت و بالطبع رشد ترافیک از یک طرف و افزایش هزینه های بهره برداری و نگهداری از راه ها از طرف دیگر انجام مطالعات و تحقیقات در جهت یافتن راه حل هایی به منظور افزایش عمر رویه های آسفالتی ، اجرای رویه های مقاوم در برابر ترافیک زیاد و بارهای محوری سنگین و به خصوص تغییرات دما و فراهم نمودن رویه های ایمن برای تردد وسایل نقلیه را ضروری می نماید. نقش فیلر در مخلوط های آسفالت ماستیک به دلیل دارا بودن سهم قابل توجهی از کل مخلوط که حدود 20 درصد و یا بیشتر را شامل می گردد شاخص تر و تعیین کننده تر می باشد و بسته به مقدار و نوع فیلر مورد استفاده ، توان باربری و مقاومت مکانیکی آسفالت ماستیک و همچنین مشخصات روانی و شکل پذیری آن به خصوص شرایط بارگذاری سنگین و دمای محیطی باال تحت تاثیر قابل توجه می باشد. در مخلوط های آسفالتی متداول منحنی دانه بندی مصالح سنگی درشت دانه و ریزدانه به نحوی تنظیم و کنترل میگردد که حداکثر تراکم مصالح سنگی به دست آمده و در این موارد دانه بندی مصالح فیلر و موادی که از الک نمره 200 رد شده باشند کنترل نمی گردد .در مخلوط آسفالت ماستیک دانه بندی مصالح سنگی برای رسیدن به حداکثر تراکم تنظیم نمی شود بلکه با توجه به درصد فیلر و قیر منحنی دانه بندی مصالح سنگی برای رسیدن به حداکثر تراکم مورد نیاز تنظیم می شود. مکانیزم تیوری فیلر فرض می کند که ذرات فیلر برای پرکردن فضای خالی بین مصالح سنگی برای رسیدن به حداکثر تراکم بکار گرفته می شود. همچنین ذرات فیلر با پرکردن فضاهای خالی ، نقاط تماس سنگدانه ها به یکدیگر را افزایش داده و بدین طریق مقاومت و توان باربری مخلوط آسفالتی را افزایش می دهد. تاثیر مشخصات هندسی و گوشه دار بودن مصالح سنگی درشت دانه بر رفتار و مشخصات مکانیکی مخلوط های آسفالتی توسط محققین زیادی طی دهه های گذشته مورد مطالعه و تاکید قرار گرفته است. در حالی که نامنظمی هندسی مصالح سنگی درشت دانه مستقیما بر توان باربری مخلوط تاثیر می گذارد مخشصات هندسی فیلر به طور غیرمستقیم و از طریق تغییر مشخصات قیر و ایجاد مالت قیر فیلر بر رفتار مخلوط های آسفالتی تاثیر می گذارد. بر اساس این تحقیق در مخلوط آسفالت ماستیک مصالح سنگی درون یک مالت ماستیک مستغرق گردیده و عامل اتصال آنها به یکدیگر مالت قیر و فیلر و یا مالت ماستیک میباشد .بدین دلیل است که مصالح سنگی در مخلوط های آسفالت ماستیک گرچه دارای اهمیت می باشند ولی از رتبه دوم برخوردار بوده و نقش اول در تعیین مشخصات مکانیکی و رفتاری این نوع مخلوط ها را مشخصات فنی مالت قیر و فیلر به عهده دارد.

    کلیدواژگان: مخلوط آسفالتی، آسفالت ماستیک، فضای خالی، فیلر
  • مرضیه طلعتی، شیرزاد نیک خواه صفحات 30-38

    هدف از این تحقیق بررسی رابطه بین هویت محلی و شاخص های توسعه پایدار در بین مناطق سه گانه شهر مریوان می باشد. این تحقیق از نظر روش جزو تحقیقات توصیفی- کاربردی می باشد که بصورت پیمایشی صورت گرفته و گرد آوری داده ها بصورت میدانی خواهد بود. نمونه مطالعاتی تحقیق شهر مریوان می باشد. ابزار گردآوری اطالعات برای توسعه پایدار شهری شامل شاخص های توسعه شهری در شهر مریوان بود که در جدول  1  بصورت مشخص ذکر شده و متغیر های ان با مطالعه میدانی در سطح شهر انجام گرفت سپس شهر به 3 منطقه تقسیم و با توجه به شاخص های توسعه پایدار رابطه آن را با هویت محلی افراد مناطق مورد بررسی قرار گرفت. همچنین جهت بررسی هویت محلی از پرسشنامه هویت محلی تینگ و تومی (2000) با تغییراتی اندک جهت سنجش هویت محلی بهره گرفته شد. روایی و پایایی پرسشنامه قبال استاندارد شده و روایی ان 87/0 محاسبه شده است. جهت تجزیه و تحلیل رابطه بین دو متغیر اصلی تحقیق از تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین توسعه یافتگی زیاد و متوسط مناطق 1 و 3 هویت محلی رابطه مثبت و معنادار و بین هویت محلی با عدم توسعه یافتگی رابطه ای وجود ندارد. که نتایج این تحقیق نشان دهنده این واقعیت بود که هویت محلی بعنوان شاخصه ای فرهنگی با وضعیت توسعه یافتگی جامعه  رفاه و امکانات موجود  رابطه بسیار نزدیکی دارد.

    کلیدواژگان: توسعه شهری، توسعه پایدار، هویت محلی، مریوان
  • بهزاد ساری، محمد صالحلو، مهدیه آهور صفحات 39-52

    آنتروپومتری یکی از علوم زیر مجموعه مهم علم ارگونومی می باشد که در مباحث طراحی معماری ، طراحی ابزار , وسایل , ماشین آالت و کلیه طراحی های مورد استفاده انسان،نقش اساسی دارد . پر واضح است که در طراحی معماری در ارتباط با انسان باید اختالف های ابعادی و دیگر اختالفها در بین استفاده کنندگان را در نظر گرفت ، این مهم با به کارگیری علم آنتروپومتری با استفاده از علم آمارعملی تامین خواهد شد . تاکنون در کشور ما در خصوص آنتروپومتری، تحقیقات زیربنایی و کاربردی جدی و قابل توجهی صورت نگرفته است . تحقیق حاضر، مطالعه ای از آنتروپومتری تاریخ معماری اسالمی ایران می باشد که به بررسی بقعه شیخ شهاب الدین اهرپرداخته است. نتایج این تحقیق می تواند به طراحی داخلی و رنگ درمعماری مورد استفاده انسان قرار گیرد چون که این تحقیق نشان میدهد شناخت ابعاد و اندازه های بدن انسان از بدو خلقت وی امری مهم تلقی می شده ، با کسب چنین شناختی انسانها توانستند شرایط زیستی و محیطی را به نفع خویش سوق دهند و موفق به شناخت و کشف محیطی راحتتر و مناسبتر برای زندگی شوند . انسانها با شناخت اندازه ها و تناسبات بدنی خود توانستند ارتباط مستقیمی میان اعضای بدن خویش و فعالیتهای روزانه بدست آورند که این مسئله دراین بنا مورد بررسی قرار گرفته که نتایج حاصل نشان می دهد آنتروپومتری در معماری ایران ودر این بنای تاریخی بسیار مورد توجه قرارمی گرفته است. که تکیه بر رعایت اصول شناخت ابعاد بدن و روابط آنها در فضا، پلی میان مردم واری معماری ایران و این علوم  ارگونومی و آنتروپومتری  ایجاد نمود تا خواننده را با اسامی علوم تربیتی آشنا سازد که سالهای دور در این مرز و بوم بطور خودآگاه رعایت می شود .

    کلیدواژگان: ارگونومی، آنتروپومتری، بقعه شیخ شهاب الدین اهری، رنگ
  • بررسی عملکرد پارکینگ های طبقاتی در محدوده طرح ترافیک از منظر آلودگی هوا در راستای توسعه پایدار
    علی اصغر گوهرپور، یحیی صادقی جهانی صفحات 53-63
  • زهرا رستمیان، بهمن خسروی پور صفحات 74-80

    خشکسالی از قدیم االیام یکی از بالیای طبیعی برای زندگی بشر بوده است. این پدیده می تواند آثار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را به همراه داشته باشد. یکی از مهمترین آثار خشکسالی کمبود منابع آب و کاهش عملکرد محصوالت کشاورزی است. شناخت این پدیده، آگاهی از امکانات، توانمندی ها و استعدادهای مناطق از یک طرف و ارایه راهکارهای کوتاه مدت و بلندمدت از طرف دیگر مدیریت منابع آب را برآن می دارد تا به منظور کاهش خسارات خشکسالی آمادگی الزم را بوجود آورند. با توجه به خشکسالی های اخیر، افزایش بهره وری از آب های زیرزمینی تشدید شده و خسارت های غیرقابل جبرانی را بر منابع آب زیرزمینی کشور وارد کرده است. در این راستا استفاده صحیح از منابع آبی بعنوان یکی از راهکارهای اساسی در مقابله با بحران خشکسالی می تواند در سرلوحه برنامه های مدیریت منابع آب در کشور باید قرار گیرد. این مطالعه که به صورت مروری و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی تدوین شده سعی دارد نقش مدیریت منابع آب را در کاهش روند خشکسالی نشان دهد.

    کلیدواژگان: مدیریت، منابع آب، خشکسالی
  • شبنم رهبر، فرزانه هدفی صفحات 81-96

    با گسترش تکنولوژی و فناوری، تشکیلات اداری به سرعت رو به رشد بوده و دگرگون میشوند. با وجود جهانی شدن این دگرگونیها، و در پی ایجاد تحوالت سریع در تکنولوژی دفاتر اداری که در ارتباط مستقیم با روابط انسانی و فعالیتهای اجتماعی شان میباشد، شاهد بی هویتی در فضاهای اداری بوده ایم. در چند سال اخیر، طراحان در پی ارایه گزینه هایی برای مقابله با پیامدهای ناهنجار بی هویتی رخ داده بوده اند؛ که در این میان میتوان به بهره گیری از مفاهیمی همچون حس مکان اشاره کرد. از اینرو، رشد روزافزون تشکیلات اداری، به عنوان یکی از محورهای مهم در ارزش بخشی به بافت های شهری و معماری بناها، با حس مکان و حس تعلق به مکان در ارتباط میباشد. حس مکان به عنوان درک و تجربه خاص نسبت به یک مکان، به جهت یابی و درک فضایی از مکان یاری میرساند. ایجاد حس مکان، سبب ایجاد احساس مسئولیت قابل توجهی در افراد میشود که این امر سبب افزایش راندمان فعالیت کارکنان ادارات میباشد. از این رو در پژوهش حاضر سعی بر آن است با مقایسه تطبیقی دو نمونه از مجتمع های اداری، مفاهیم حس مکان را در محدوده های فضایی هریک از بخشهای اداری بررسی کرده و نحوه ایجاد حس مکان در آن ها را بیان کنیم. از این رو، با توجه به بهره گیری از روش کیفی، به تحقیق و بررسی در زمینه تعاملات اجتماعی در فضاهای اداری میپردازیم.

    کلیدواژگان: حس مکان، فضای اداری، مجتمع تجاری اطلس تبریز، مجتمع تجاریالله پارک تبریز