فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش های تولید گیاهی
سال هفدهم شماره 1 (بهار 1389)
- تاریخ انتشار: 1389/02/07
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 1جنین زایی رویشی، روش جدیدی برای ازدیاد انبوه گیاهان در شرایط درون شیشه ای می باشد. این تکنیک تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله ترکیب مواد و عناصر غذایی موجود در محیط های کشت قرار دارد. به این منظور برای بررسی نقش و میزان تاثیر این بخش مهم تشکیل دهنده محیط کشت بر میزان جنین زایی رویشی گیاه هویج، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 12 تیمار در 4، MS تکرار انجام شد. برای انجام آزمایش قطعات 1 سانتی متری از دم برگ هویج در سه محیط کشت در فاز القایی کشت و بعد از 3 هفته اندام های القا شده به فاز ظهور جنین منتقل شدند. 6 NL و B5 هفته بعد از مرحله ظهور جنین، شمارش جنین ها در مراحل مختلف جنین زایی انجام شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین سه محیط کشت یادشده از لحاظ تشکیل جنین های رویشی گیاه هویج به ترتیب بیش ترین و کم ترین تعداد جنین MS و B در محیط های کشت 5. (P<0/ وجود دارد (01 کروی، قلبی، اژدری و گیاهچه تشکیل شد. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل رگرسیون گام به گام بیانگر آن بود که عنصر کلسیم بیش ترین میزان تاثیر را در القا و مراحل تکامل جنین زایی داشته و بعد از آن به ترتیب فسفر و پتاسیم اثر خود را نشان داده اند. نتایج همبستگی نشان داد که پتاسیم همبستگی مثبت و آمونیوم، فسفر و کلسیم همبستگی منفی معنی دار با تعداد جنین دارند. همچنین در این پژوهش استفاده نکردن ازکازئین، MS مشخص شد که از دلایل پایین بودن تعداد جنین در محیط کشت هیدرولیزات در این محیط کشت می باشد.
کلیدواژگان: هویج، کشت بافت، محیط کشت، جنین زایی رویشی، عناصر غذایی -
صفحه 23تنش خشکی ناشی از کم آبی و گرمای آخر دوره رشد، از مشکلات مهم در کشاورزی به شمار رفته و یکی از مهم ترین عوامل کاهش عملکرد گیاهان زراعی می باشد. به منظور بررسی میزان تحمل جو به تنش خشکی، 12 ژنوتیپ اصلاح شده جو در منطقه نیمه گرمسیر گچساران در دو شرایط آبی و دیم در 1384 در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. - دو سال زراعی 1386 نتایج نشان داد که در شرایط دی م، تمامی ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر تمامی خصوصیات اندازه گیری شده دچار کاهش نسبی گردیدند. بیش ترین کاهش عملکرد مربوط به ژنوتیپ های شماره 1 تن در هکتار کاهش عملکرد) بود، در حالی که ژنوتیپ شماره 10 / 2 و 68 / 5 و 8 (به ترتیب با 60 0 تن در هکتار کاهش عملکرد) را از شرایط دیم پذیرفت. تجزیه همبستگی نشان / کم ترین تاثیر (77 0 همبستگی دارد که بیانگر مفید بودن / داد که عملکرد در شرایط آبی با عملکرد در شرایط دیم، 622 (YS) و تاثیر مثبت آن بر عملکرد در شرایط تنش (YP) انجام گزینش برای عملکرد در شرایط مساعد می باشد. مقایسه شاخص های مختلف ارزیابی واکنش ژنوتیپ ها به تنش خشکی نشان داد که میان نتایج به دست آمده از گروه شاخص های ارزیابی حساسیت به خشکی با گروه شاخص های ارزیابی تحمل به خشکی تطابقی وجود ندارد؛ به طوری که از نظر شاخص های سه گانه ارزیابی حساسیت به 9 و 4، خشکی، شا مل تحمل، افت محصول دهی و شاخص حساسیت به تنش، ژنوتیپ های شماره 10 دارای کم ترین حساسیت در برابر خشکی بودند، اما از نظر شاخص های چهارگانه ارزیابی تحمل خشکی، شامل میانگین محصول دهی، تحمل به تنش، میانگین هندسی محصول دهی و میانگین 6 و 11 به عنوان ژنوتیپ های متحمل به خشکی شناخته شدند. برای، هارمونیک، ژنوتیپ های شماره 5 انتخاب و معرفی بهترین معیار (های) تحمل به خشکی، همبستگی هر یک از شاخص های فوق با عملکرد تحت شرایط مساعد و تنش محاسبه گردید. نتایج این تجزیه نشان داد که هیچ یک از در شرایط دیم با عملکرد دانه، (SSI و LOS، TOL شاخص های سه گانه حساسیت به خشکی (شامل همبستگی معنی داری نداشتند، این در حالی است که شاخص های ارزیابی تحمل به خشکی (شامل در هر دو شرایط آبی و دیم با عملکرد همبستگی بسیار معنی داری (HAR و GMP، STI، MP داشتند. بنابراین، استفاده از این چهار شاخص برای ارزیابی تحمل خشکی در برنامه های اصلاحی می تواند مفیدتر باشد.
کلیدواژگان: جو، شرایط دیم، تنش خشکی، ژنوتیپ های پیشرفته -
صفحه 45
به عنوان یک سبزی میوه ای جدید در ایران با نام علمی گیاهی علفی، Solanum muricatum پپینو بوته ای و چندساله از تیره سیب زمینی است. به منظور بررسی اثرات بستر کشت و تغذیه بر صفات رویشی و زایشی گیاه پپینو شامل تعداد انشعابات، سطح برگ، تعداد گل و تعداد میوه در بوته، 3) بر پایه طرح کاملا تصادفی با 6 تکرار به شکل گلدانی در فضای آزاد در آزمایشی فاکتوریل (5 مشهد انجام شد. سطوح بستر کشت شامل 5 سطح و تغذیه تکمیلی شامل 3 سطح بود. نتایج این آزمایش نشان داد به جز اثر بستر کشت بر سطح برگ، هر دو تیمار تغذیه و بستر کشت بر صفات رویشی و زایشی پپینو دارای اثر معنی دار بودند. اثرات سطوح تغذیه نشان داد که تغذیه هر سه هفته یک بار در مقایسه با شاهد (بدون تغذیه) در کلیه صفات و در مقایسه با تغذیه هر یک هفته یک بار در صفات تعداد انشعابات و تعداد میوه در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی دار دارد. تغذیه هر یک هفته نیز در کلیه صفات مورد بررسی به جز صفت تعداد میوه، در مقایسه با شاهد در سطح احتمال 1 درصد دارای اختلاف معنی داری بود. بررسی اثرات سطوح بستر کشت نشان داد مخلوط خاک معمولی و پیت در صفات تعداد انشعابات، تعداد گل و تعداد میوه با خاک معمولی در سطح احتمال 1 درصد دارای اختلاف معنی دار است، همین بستر در صفات تعداد انشعابات و تعداد میوه به ترتیب با مخلوط خاک معمولی، ماسه و پیت و همچنین مخلوط خاک معمولی و ماسه در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی دار داشت. اثر بستر کشت بر صفت سطح برگ بوته معنی دار نبود.
کلیدواژگان: بستر کشت، پپینو، تغذیه، صفات رویشی، صفات زایشی -
صفحه 61از گونه های مر تعی بومی مناطق Agropyron cristatum L. Gaertn. گونه علف گندمی نیمه خشک ایران است که طی سالیان متمادی با شرایط آب و هوایی نامناسب این مناطق سازش یافته است. این گونه از جمله علف گندمیان مقاوم به سرما، خشکی و چر او از خویشاو ندان 2،4-D نزدیک گندم و جو می باشد. در این پژوهش اثر 7 غل ظت مت فاوت تنظیم کنن ده رش د 2،4-) بر کالوس و جنین زایی بدنی گونه علف گندمی dichlorophenoxy acetic acid) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان MS در محیط کشت Agropyron cristatum L. Gaertn. 2،4- به دست می آید. D داد که بیش ترین میزان کالوس، جنین زایی بدنی در غلظت 1 میلی گرم بر لیتر 2،4- تا سطح 1 میلی گرم بر لیتر این ماده رخ داد D تولید کالوس با افزایش غلظت تنظیم کننده رشد 5 و 9 میلی گرم بر لیتر موجب کاهش چشم گیر آن شد. با این وجود / در حالی که غلظت های 5 2،4- مشاهده شد. D جنین های بدنی در محیط های کشت حاوی غلظت های 1 و 4 میلی گرم بر لیتر تشکیل جنین های تکامل یافته و تولید گیاهچه فقط در غلظت 1 میلی گرم بر لیتر این هورمون رخ 2،4- از نظر ایجاد جنین کروی، اژدری، گیاهچه و D داد. در واقع غلظت 1 میلی گرم بر لیتر هورمون همچنین کالوس های ریشه دار و تعداد ریشه های آن ها با سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشته و در تیمار شاهد که فاقد این تنظیم کننده رشد بود، کالوس زایی و جنین زایی بدنی انجام نشد.
کلیدواژگان: کالوس زایی، جنین زایی بدنی، علف گندمی -
صفحه 77مریم گلی گیاهی است متعلق به خانواده نعنائیان که از روزگاران قدیم در مجموعه گیاهان دارویی مورد توجه خاص بوده و امروزه اسانس گونه های مختلف آن در صنایع داروسازی، عطرسازی و فرآورده های بهداشتی- آرایشی و نیز به عنوان طعم دهنده در صنایع غذایی و نوشیدنی کاربردهای مهمی دارد. این پژوهش به منظور بررسی سازگاری این گیاه به شرایط کشت شده و پتانسیل سنجی آن به منظور استفاده دارویی و زینتی انجام شد. بذور وحشی این گیاه ابتدا در گلدان جهت رشد اولیه 6 برگی به زمین اصلی انتقال یافتند. کلیه - کاشته شد و پس از رشد اولیه، نشاها در مرحله 8 ویژگی های فنولوژیک گیاه طی مراحل مختلف رشد گیاه ثبت شد. بوته ها در نیمه اول تیرماه وارد فاز زایشی شدند و برخی شاخص ها در مرحله گل دهی (ارتفاع گیاه، طول و قطر برگ، تعداد برگ، تعداد ساقه گل دهنده، ارتفاع گل آذین و ماندگاری گل بر روی بوته) بررسی شد. همچنین اجزای اسانس در مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج این پژوهش GC-MS و GC مرحله گلدهی کامل توسط دستگاه نشان داد که این گیاه سازگاری خوبی جهت کشت و کار و اهلی کردن در شرایط آب و هوایی مشهد دارد. گیاهان در مرحله گلدهی کامل دارای بیشترین میزان اسانس بوده و مهم ترین اجزای اسانس بود. / 23 درصد) و آلفا ترپینئول (13 / 30 درصد)، لینالیل استات (08 / شامل، لینالول (/1103 همچنین به دلیل زیبایی برگ و گل های این گیاه و وجود عطر فراوان در مرحله گل دهی و عدم نیاز به شرایط خاص جهت پرورش و مقاومت به شرایط نامساعد به نظر می رسد که گیاه بسیار مناسبی جهت کشت و کار و همچنین کشت در فضای سبز با هدف زینتی می باشد.
کلیدواژگان: فنولوژی، اسانس، زینتی، مریم گلی کبیر، لینالول -
صفحه 91سیر و پیاز در مناطق جیرفت و کهنوج، به ویژه در قالب طرح استمرار، سطح زیر کشت قابل توجهی را به خود اختصاص داده اند. یکی از عوامل تهدیدکننده توسعه کشت این دو محصو ل، بیماری سوختگی و لکه برگی می باشد. به منظور شناسایی عامل (عوامل) ایجادکننده بیماری در منطقه، طی سال های 1380 تا 1382 مزارع متعددی مورد بازدید قرار گرف تند. پس از کشت نمونه ها (در مجموع 40 نمونه) روی محیط های سیب زمینی دکستروز آگار و خالص سازی جدایه های قارچی، قارچ های جداسازی و Rhizoctonia solani و F. semitectum، F. oxysporum، Fusarium solani شناسایی گردید ند. همه قارچ های جد اسازی شده (33 مورد) روی گیاهچه های پیاز بیماری زا بودند و دوباره جداسازی گردیدند. نوعی علا یم سوختگی برگی (بلاچ) در مرحله بلوغ روی برگ های سیر و جداسازی گردید و Cladosporium cladosporioides پیاز مشاهده شد و از بوته های آلوده، قارچ بیماری زایی آن به اثبات رسید. همچنین، در مزارع پیاز و سیر، علایم بیماری لکه ارغوانی در ابتدا به صورت لکه های زرد رنگ و سپس، به صورت لکه های کشیده بیضوی و ارغوانی رنگ مشاهده شد شناسایی Alternaria sp.، که گاهی با کپک قهوه ای رنگی نیز پوشیده می شد. قارچ عامل بیماری گردید. نوعی بیماری سوختگی برگی در مرحله بلوغ روی بوته های سیر و پیاز مشاهده شد. علایم بیماری به صورت لکه های کوچک زرد رنگ روی برگ های پایینی بوته مشاهده شد. اتصال لکه ها باعث Stemphylium sp. خشکیدن بخشی یا در مواردی کل برگ گردید. از بوته های دارای علای م، قارچ جداسازی گردید و بیماری زایی آن به اثبات رسید.
کلیدواژگان: پیاز، سیر، لکه برگی، سوختگی Fusarium، Stemphylium -
صفحه 103به منظور بررسی سطوح مختلف تنش آبی بر خصوصیات ظاهری، درصد و عملکرد اسانس گیاه ریحان اصلاح شده رقم کشکنی لولو، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار انجام شد. برای اجرای این آزمایش، از گلدان هایی با قطر دهانه 20 سانتی متر و ارتفاع 18 هر 24) B، (هر 12 ساعت، 125 میلی لیتر آب) A: سانتی متر، استفاده گردید. تیمارهای تنش آبی شامل هر) E، (هر 72 ساعت، 500 میلی لیتر) D، (هر 48 ساعت، 250 میلی لیتر) C، (ساعت، 250 میلی لیتر هر 48 ساعت، 125 میلی لیتر) بودند. متغیرهای اندازه گیری شده شامل) F، (72 ساعت، 250 میلی لیتر ارتفاع گیاه، وزن تر، وزن خشک، تعداد برگ، وزن خشک ریشه، ارتفاع گل آذین، تعداد شاخه های 0 برروی متغیرهای / جانبی، درصد و عملکرد اسانس بودند. نتایج نشان داد که تیمارها در سطح 01 بهترین نتیجه و بیش ترین عملکرد را B اندازه گیری شده تاثیر معنی داری داشتند. در بیشتر موارد تیمار در بیشتر صفات B نیز همانند تیمار A از کم ترین مقدار برخوردار بود. تیمار E داشت و تیمار داشت. بین E نیز در بسیاری از صفات نتیجه ای مشابه تیمار D مطلوب، نتیجه خوبی داشت و تیمار در بیشتر صفات اختلاف معنی داری وجود نداشت، یعنی با زیاد شدن دور آبیاری و یا B و A تیمار که در آن میزان آب C کم شدن میزان آن تاثیری بر خصوصیات رشدی نشان نداد همچنین تیمار داشته باشد، ولی B و A افزایش و دور آبیاری نیز طولانی تر شد، نتوانست عملکردی مانند تیمار (D و C) نسبت به سایر تیمارها عملکرد بالاتری داشت. نتایج کلی نشان داد که در تیمار تنش متوسط بالاترین درصد و عملکرد اسانس به دست آمد.
کلیدواژگان: تنش آبی، عملکرد، اسانس، ریحان
-
Page 1Somatic embryogenesis is a new approache to plant mass in vitro propagation. This method influences by elements and their components in medium. In order to investigate the effects of different media and it,s role on somatic embryogenesis of Carrot, a CBD experiment with four replications (including 12 treatments) was conducted. To do this, Carrot Petioles (with 1 cm dimension) in induction phase were cultured in three different media including MS, B5 and NL. After three weeks, induced organs were transported to realization phase and embryo counting was begun six weeks after realization phase during different embryogenesis stages. Results indicated that studied media had significant differences in respect to somatic embryogenesis (P<0.01). The B5 and MS had the highest and the lowest number of globular, heart, torpedo and seeding, respectively. Results of stepwise regression revealed that the calcium was the most determinant element on induction and embryogenesis evaluation. The Phosphorus and Potassium also were placed in next two priorities. Correlation results show that, Potassium was positively, but Ammonia, Phosphorus and Calcium were negatively correlated with embryo number. Also, results stated that low embryo number in MS media stewed from lacking of casein hydrolysate in media.
-
Page 23Drought stress due to water deficit and terminal temperatures is a serious problem in agriculture, and it is one of the most important factors contributing to crop yield loss. To evaluate drought tolerance of barley, 12 advanced barley genotypes were studied in two rainfed and irrigated conditions (in a subtropical region, Gachsaran) in 2006-2007 in a RCB design with three replications. Results revealed that all genotypes showed some loss in all studied characteristics in water deficit stress. The most yield loss due to drought stress was observed for genotypes #5 and #8 (2.6 and 1.68 t ha-1, respectively), while genotype #10 showed the least yield loss (0.77 t ha-1). Correlation analysis showed that yield in irrigated environment was correlated with yield in water deficit condition (r=0.62), indicating that selection for yield in normal conditions (YP) will be desirable and will positively affect yield under drought stress (YS). The comparisons between different evaluation indeces of drought response to drught show that there was not colinearity between the results obtained by two group indeces (sensitivity evaluation indices vs. tolerance evaluation indices) in identification of tolerant genotypes, so that with TOL, LOS and SSI, lines #10, 9 and 4 had least sensitivity, while with MP, STI, GMP and HAR, lines #5, 6 and 11 had highest drought tolerance. To choose and introduce best criteria of drought tolerance, the correlation of above indices with yield under normal and drought stress was evaluated. Results showed that none of sensitivity evaluation indices (TOL, LOS and SSI) had significant correlations with yield under stress, while all tolerance evaluation indices (MP, STI, GMP and HAR) had significant correlations with yield under both conditions, indicating that using these later criteria for evaluation of drught tolearnce will be more desirable in breeding programes.
-
Page 45
This experiment was carried to find out the effects of foliar fertilization and growing media on some of vegetative and reproductive traits of the new vegetable pepino (Solanum muricatum) in a pot culture in outdoor space during five month period in Mashhad. Foliar fertilization treatments were used in this study including foliar fertilization once every three weeks, once a week and control (no foliar fertilization). Media treatments also included soil, soil mixed with vermicompost, soil mixed with sand, soil mixed with peat moss and a mixture of soil, sand and peat moss. This experiment was conducted in a factorial (3 5) based on a completely randomized design with 6 replications. Traits such as number of shoots, leaf area, number of flower per bush and number of fruits per bush were measured by the stage of ripening fruits. The results showed that the foliar fertilization and media treatments in all of traits except for the effect of media on leaf area were significant different. In foliar fertilization treatments, the treatment of once every three weeks Resulted in significant increas in comparison to the control (P<0.01) and compared to the treatment of once a week showed significant increase in the number of shoots and number of fruit (P<0.01). Foliar fertilization treatment once a week compared to the control except for the number of fruits has also significant increase in all traits (P<0.01). In the growing media, treatment on vegetative and reproductive traits of pepino, the mixed of soil and peat moss showed significant increase in comparison to soil at %1 level on the traits such as number of shoots, number of flowers and number of fruits. This growing media also has significant effect on the traits of number of shoots and number of fruits compared to the mixture of soil, sand and peat moss as well as soil mixed with sand (P<0.01). Effect of growing media on leaf area showed no significant difference.
-
Page 77Salvia genus belongs to lamiaceae family that was used in ancient and its application in culinary, flavor cosmetics, food and drinking industries is important. In the present study to assess compatibility of Salvia sclarea to field condition and determine its potential for medicinal and ornamental applications, wild seed were cultured in pots. After initial growth, seedlings at 6-8 leaf stage transfered to main plots. All phenologic characteristic were recorded during growth stages. The plants entered in flower phase (first half of July) and during the flowering period, growth indexes such as plant height, leaf length and diameter, leaf number, flowering stems number, inflorescence height, and essential oil content were measured. Also essential oil composition in full flowering stage identified by GC and GC-MS. The results showed this plant had good compatibility for culture and domestication in this condition. Aerial parts of plant, especially inflorescence part (freshly) contained the essential oil that the main constituents were linalool (30.03%), linalyl acetate (23.08%) and α-terpineol (11.13%). Due to leaf and flower beauty, compound aroma in flower stage and easy care, this plant could be used as an ornamental in urban green space.
-
Page 91Garlic and onion are very important crops which are cultivated especially in autumn season in Jiroft region, southeast of Iran. One of the limiting factors for development of cultivation of these crops is fungal diseases such as leaf spot and blight. For identifying the causal agents of this disease, numerous onion and garlic fields were surveyed during 2001-2003 and infected samples were collected and cultured. The fungi Fusarium oxysporom, F. solani, F. semitectum and Rhizoctonia solani were isolated from symptomatic crops. All of isolated fungi were pathogenic on onion seedling. On mature garlic and onion plants a type of leaf blight was observed and Cladasporium cladosporioides was found to be pathogenic and cause this disease. From onion and garlic crops with purple spot symptoms, Alternaria sp isolated and shown to be pathogenic on these crops. A type of leaf blight symptoms was seen on mature garlic and onion plants. Disease symptoms mostly on lower leaves as yellow small leaf spot were observed. Sometimes these spots became larger and caused blight. From symptomatic plants, Stemphylium sp. was isolated and shown to be pathogenic.
-
Page 103A pot experiment in Randomized Complete Blocks Design (RCBD) with six treatments in four replications was conducted to study the effect of water stress on morphological characteristics and essential oil content of improved basil (Ocimum basilicum c.v. Keshkeni luvelou). The irrigation treatments for induction of water stress were: A: (125 ml/ 12 h), B: (250 ml/ 24 h), C: (250 ml/ 48 h), D: (500 ml/ 72 h), E: (250 ml/ 72 h), F: (125 ml/ 48 h). According to the results of statistical analysis, different levels of water stress had significant effect (P<0.01) on measured factors (herb fresh and dry weight, plant height, leaf number, root dry weight and essential oil content). The results showed that the highest fresh and dry herb produced in treatment B (250 ml/ 48 h) and the lowest one produced in treatment E (250 ml/72 h). There was not significant difference between treatment A and B as growth factor as concerned that is with increasing of irrigation time and decreasing of water content (250 ml to 125 ml), there was no significant effect on growth factors, in the other hand, with increasing of irrigation time and water content in treatment D, yield was higher than of the treatments except treatments A, B. These results showed that water stress influenced the yield and essential oil content of the plants and the best irrigation regime was determined as 500 ml/ 72 h. In conclusion, the highest essential oil content and yield produced in moderate water stress treatments (C and D).
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.