فهرست مطالب

پژوهش های تولید گیاهی - سال شانزدهم شماره 3 (پاییز 1388)

فصلنامه پژوهش های تولید گیاهی
سال شانزدهم شماره 3 (پاییز 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/08/19
  • تعداد عناوین: 12
|
  • اسماعیل قلی نژاد، امیر آیینه بند، عبدالله حسن زاده قورت تپه، ایرج برنوسی، حسین رضایی صفحه 1
    این آزمایش به منظور بررسی اثرات تنش کمبود آب، مقادیر متفاوت نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد در رقم ایروفلور در آفتابگردان روغنی سال 1386 در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی واقع در 25 کیلومتری ارومیه اجرا گردید. این تحقیق به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. فاکتور اصلی شامل تیمار آبیاری دارای سه سطح آبیاری مطلوب (1I)، تنش ملایم (2I) و تنش شدید خشکی (3I) (به ترتیب آبیاری پس از تخلیه 50، 70 و 90 درصد ظرفیت زراعی) بود. تا مرحله 7 تا 8 برگی، آبیاری ها پس از تخلیه 50 درصد ظرفیت زراعی در همه تیمارها انجام و از این مرحله به بعد تا 10 روز پیش از رسیدگی فیزیولوژیک گیاه تیمارهای آبیاری دقیقا اعمال گردید. فاکتور فرعی شامل سه سطح نیتروژن 1N، 2N و 3N به ترتیب کاربرد معادل 100، 160 و 220 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و تراکم بوته به عنوان تیمار فرعی فرعی دارای سه سطح تراکم 55/5، 66/6 و 33/8 بوته در مترمربع بودند که به طور تصادفی در کرت های اصلی و فرعی و فرعی فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که تاثیر تنش خشکی، نیتروژن و تراکم بوته بر شاخص سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، تعداد دانه در هر طبق، قطر طبق، درصد مغز به کل دانه، وزن هزاردانه، عملکرد دانه تک گیاه و شاخص برداشت معنی دار بود. تنش خشکی شدید در مقایسه با تیمار آبیاری مطلوب باعث کاهش عملکرد دانه به میزان تقریبی 44 درصد گردید. افزایش کاربرد نیتروژن موجب افزایش عملکرد دانه شد. عکس العمل عملکرد دانه نسبت به افزایش تراکم بوته مثبت بود. کلیه اجزای عملکرد نسبت به تغییر تراکم حساسیت نشان دادند. شاخص برداشت با افزایش شدت تنش خشکی و تراکم کاهش یافت. براساس نتایج حاصله از این پژوهش در شرایط مطلوب و تنش خشکی ملایم کاربرد 220 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و افزایش تراکم بوته جهت تولید عملکرد مناسب می باشد، در حالی که در شرایط تنش خشکی شدید افزایش مصرف نیتروژن و تراکم بوته تاثیر بسیار ناچیزی بر افزایش عملکرد دانه خواهد داشت.
    کلیدواژگان: آفتابگردان، تنش کمبود آب، نیتروژن، تراکم بوته، عملکرد
  • عبدالله احتشام نیا، مهدی شریفانی، کورش وحدتی، وحید عرفانی مقدم، سیدجواد موسوی زاده، سمیه محسنی پورتکلو صفحه 29
    گردو. Juglans regia L گیاهی از خانواده ژوگلانداسه است. در میان 21 گونه جنس Juglans، گردوی ایرانیJuglans regia از نظر تولید دانه خوراکی به عنوان بهترین گونه شناخته شده است. شناسایی و جمع آوری ارقام بومی درختان میوه اولین گام در مسیر برنامه های اصلاحی به شمار می آید، به طوری که عدم آگاهی متخصصان اصلاح از خصوصیات ژنتیکی گیاهان موجب می شود کار به نژادی با کندی صورت گیرد. تاکنون روش های زیادی برای بررسی تنوع ژنتیکی و تعیین قرابت ژنتیکی بین ارقام و توده های گردوی ایرانی استفاده شده است که از آن جمله می توان به شاخص های مورفولوژیک اشاره کرد. در این مطالعه به منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی توده های گردوی بومی استان گلستان، 96 درخت گردو از 5 توده شناسایی شده انتخاب و 32 صفت کمی مربوط به دانه و دیگر صفات مورفولوژی یادداشت برداری گردید. با توجه به نتایج حاصل، اختلاف مشاهده شده در وزن دانه با پوست سبز بین 88/14 تا 88/55، وزن دانه با پوست سخت بین 647/5 تا 911/25، وزن مغز بین 145/2 و 514/7 گرم و درصد مغز بین 95/19 تا 19/50 متغیر بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا، درصد پروتوژینی و میزان چربی کاهش و میزان پروتئین افزایش می یابد. صفات فنولوژی، خصوصیات بیوفیزیکی دانه و ریخت شناسی (با استفاده از راهنمای ارزیابی درختان) نیز در 5 توده گردوی این استان بررسی گردید. نتایج نشان داد که توده های مورد بررسی دارای تنوع بالایی بوده و گزینش باید از نظر صفات مورد نظر صورت گیرد.
    کلیدواژگان: گردو، Juglans regia، تنوع مورفولوژیکی، توده
  • مرضیه تیموریان، محمد گلوی، همت الله پیردشتی، مرتضی نصیری صفحه 49
    به منظور مطالعه تاثیر مقادیر کود نیتروژنه و محدودیت های منبع و مخزن بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف برنج، آزمایشی در سال 1385 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران (آمل)، اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های دوبار خرد شده (اسپلیت اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. مقادیر کود نیتروژن در سه سطح 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار (از نوع کود اوره) به عنوان عامل اصلی، رقم در سه سطح شامل طارم، شفق و هیبرید GRH1 به عنوان عامل فرعی و محدودیت های منبع و مخزن در چهار سطح شامل قطع برگ پرچم، قطع 3/1 خوشه، قطع سایر برگ ها و شاهد به عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که مقادیر کود نیتروژن تنها روی طول خوشه اثر معنی داری دارد اما اثر رقم و محدودیت های منبع و مخزن روی صفاتی نظیر تعداد دانه در خوشه، وزن هزاردانه، طول خوشه، درصد باروری و دانه های پوک معنی دار شده است. برنج هیببرید GRH1 بالاترین عملکرد دانه، بیوماس، طول خوشه، تعداد دانه های پر، تعداد دانه های پوک و تعداد کل دانه را به خود اختصاص داد. در این پژوهش، تاثیر اعمال تیمارهای محدودیت های منبع و مخزن بر عملکرد دانه بسیار معنی دار (در سطح 1 درصد) بود. در بررسی اثرات تیمارهای محدودیت منبع و مخزن، مقایسه میانگین ها نشان داد که تیمار شاهد با میانگین عملکرد (28/6 تن در هکتار) دارای بیش ترین عملکرد و تیمار قطع سایر برگ ها به جز برگ پرچم با میانگین (57/4 تن در هکتار) کم ترین عملکرد را دارا بودند. همچنین، در این آزمایش عملکرد بیولوژیک (76/0=r) و شاخص برداشت (50/0=r) بیش ترین همبستگی مثبت و معنی دار را با عملکرد دانه نشان دادند. به طورکلی، می توان گفت که ارقامی مانند شفق و هیبرید GRH1 در مقایسه با رقم طارم (بومی) دارای گنجایش مخزن بالاتری می باشند.
    کلیدواژگان: برنج، مخزن، منبع، کود نیتروژنه، عملکرد
  • غلامرضا عبادوز، عبدالامیر راهنما، قدرت الله فتحی صفحه 67
    به منظور بررسی تاثیر فاصله بین ردیف و میزان مصرف بذر یونجه (رقم مساسرسا) بر اجزای عملکرد و میزان عملکرد بذر، آزمایشی از سال زراعی 1379 به مدت 4 سال زراعی (سال اول سال استقرار) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمار اصلی شامل 3 سطح فاصله بین ردیف (50، 60 و 70 سانتی متر) و تیمار فرعی شامل 5 سطح میزان مصرف بذر (5، 10، 15، 20 و 25 کیلوگرم بذر در هکتار) بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر سال بر کلیه صفات تاثیر بسیار معنی داری در سطح احتمال یک درصد داشت. همچنین فاصله بین ردیف بر کلیه صفات به غیر از تعداد غلاف در خوشه تاثیر بسیار معنی داری داشت (01/0P<)، ولی تاثیر تیمار مصرف بذر فقط بر صفات تعداد خوشه در مترمربع و عملکرد بذر در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. اثر متقابل تیمارهای آزمایش بر هیچ یک از صفات معنی دار نگردید. سایر نتایج نشان داد که عملکرد بذر در سال دوم بیشتر از سال های دیگر بود. همچنین با افزایش فاصله بین ردیف تعداد خوشه در مترمربع و عملکرد بذر کاهش یافت. نتایج همبستگی ساده بین عملکرد و اجزای عملکرد بذر نشان داد که عملکرد بذر با صفات تعداد خوشه در مترمربع و وزن هزاردانه همبستگی مثبت و بسیار معنی داری داشت. به نظر می رسد مصرف بذر تا 15 کیلوگرم در هکتار از طریق افزایش تعداد خوشه و وزن دانه زمینه دست یابی به تولید بذر در یونجه رقم مساسرسا را فراهم می کند.
    کلیدواژگان: یونجه، فاصله بین ردیف، مصرف بذر، اجزای عملکرد، عملکرد بذر
  • علیرضا کیانی، مهدی کلاته عربی صفحه 85
    افزایش بهره وری آب، عامل کلیدی برای رفع بزرگ ترین چالش کنونی بخش کشاورزی در مناطق کم آب یعنی تولید بیشتر با آب کمتر است. این پژوهش به بررسی واکنش ارقام مختلف گندم نسبت به آب، کارآیی مصرف آب با استفاده از روش آبیاری بارانی تک شاخه ای پرداخته است. چهار مقدار آب (1W، 2W، 3W و 4W) براساس فاصله از خط لوله فرعی آبیاری بارانی به عنوان عامل اصلی ثابت و شش رقم گندم (1C تا 6C) که به صورت تصادفی در داخل هر تیمار آبیاری توزیع شده بودند، تحت یک آزمایش کرت های خرد شده با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بررسی نشان داد که عملکرد گندم تحت تاثیر تیمارهای آبیاری و ارقام می باشد. وجود باران مناسب در طی فصل رشد گندم عامل تخلیه بیشتر رطوبت از نیم رخ خاک در تیمارهای کم آبیاری نسبت به تیمارهای آبیاری کامل بوده و بیشترین تغییرات در لایه سطحی خاک اتفاق افتاد. به طورکلی با کاهش مقدار آب آبیاری در آبیاری تکمیلی مقدار کارآیی مصرف آب افزایش یافت. مقادیر بهینه آب آبیاری برای حصول به حداکثر عملکرد در ارقام فوق در دامنه 290 تا 320 میلی متر در نوسان بود. بیشترین و کمترین کارآیی مصرف آب به ترتیب برای ارقام 5C (48/1 کیلوگرم بر مترمکعب) و 1C (3/1 کیلوگرم بر مترمکعب) به دست آمد. بهترین عملکرد دانه گندم برای حصول به حداکثر بهره وری آب از 4100 کیلوگرم بر هکتار در رقم 1C تا 4900 کیلوگرم بر هکتار در رقم 3C در نوسان بود.
    کلیدواژگان: آبیاری بارانی، کارآیی مصرف آب، گندم، گرگان
  • رضا رمضان نژادقادی، علی باقریان یزدی، ابوالفضل دانشور صفحه 103
    پسته وحشی زیرگونه Pistacia atlantica subsp. mutica متعلق به بخش کوهستانی منطقه ایرانو- تورانی ایران بوده و در شمال غرب، مرکز، شمال شرق، شرق و جنوب کشور پراکنش دارد. مکانسیم تعیین جنسیت در این گونه مشخص نبوده و تا زمان گلدهی نمی توان جنس پایه ها را تعیین کرد. در این بررسی چند فرضیه موجود در مورد عوامل مؤثر بر انحراف نسبت جنسیت در مورد این گیاه دو پایه در زیستگاه های خرد منطقه میمند شهر بابک از استان کرمان آزمون گردیدند. نتایج نشان داد که در زیستگاه های خرد که براساس شیب عوامل محیطی ارتفاع، باد، خاک و شیب از یکدیگر جدا می شوند، جمعیت های پسته وحشی انحراف نسبت جنسیت به نفع جنس نر در زیستگاه های تنش زا را نشان دادند. همچنین انحراف از نسبت جنسیت در تراکم های مختلف دارای تفاوت معنی دار بود، به نحوی که با کاهش تراکم فراوانی جنس نر افزایش یافت. به عبارت دیگر جنس ماده در تراکم بالاتر، تعداد پایه های بیشتری را به خود اختصاص داد. بر این اساس فرضیه برتری جنس ماده در اثر رقابت دانه های گرده تایید شد. به این مفهوم که در شرایط تراکم اندک پایه ها که به عنوان شاخصی از تراکم دانه گرده می باشد، جنس نر دارای برتری بود، اما با افزایش تراکم، نسبت جنسیت به عدد یک نزدیک تر شد. به عنوان نتیجه، دو عامل مرگ پایه های ماده در شرایط تنش زا و نیز برتری جنس ماده در پدیده رقابت دانه های گرده موجب بروز انحراف در نسبت جنسیت پسته وحشی در جمعیت های منطقه می باشند.
    کلیدواژگان: نسبت جنسیت، پسته وحشی، میمند
  • راضیه اکبری، علی تهرانی فر صفحه 119
    گل مریم از نظر تجاری- زینتی یکی از گل های بسیار مهم است که اهمیت آن به دلیل پتانسیل بالای گل ها در صنعت گل بریده جهان، جذابیت، ماندگاری و عطر بسیار بالای گل ها می باشد. کشت و پرورش این گل از طریق پیاز صورت می گیرد، شرایط انبارداری پیازها پس از برداشت، در کنترل فرایند گلدهی از آغازش تا شکوفایی نقش کلیدی دارد به طوری که می توان با کنترل این شرایط، زمان گل دهی را متناسب با شرایط بازار و تقاضا تنظیم نمود. در این آزمایش اثر تیمارهای دمایی مختلف 4، 18، 25 و 30 درجه سانتی گراد طی زمان های 4 و 8 هفته، روی زمان و درصد جوانه زنی پیازها، تعداد برگ و رشد رویشی گیاهچه ها، زمان ظهور، ارتفاع، تعداد و قطر ساقه گل دهنده، تعداد گره های موجود در هر ساقه گل دهنده، زمان ظهور و قطر اولین گلچه، طول گل آذین و زمان برداشت بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تجزیه واریانس داده ها و مقایسه میانگین ها از طریق آزمون چند دامنه دانکن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در تیمار دمای 25 و 30 درجه سانتی گراد، دوره رشد و گلدهی کوتاه تر شد و گیاهچه ها سریع تر به رشد و گلدهی رسیدند. درصد و زمان جوانه زنی و همچنین رشد رویشی در دمای 4 درجه سانتی گراد به ویژه در مدت زمان 8 هفته بسیار پایین بود (26 درصد و 63 روز پس از کشت) و تنها تعداد بسیار معدودی از گیاهان وارد فاز گلدهی شدند که کیفیت بسیار پایینی داشتند. در تیمار دمای 25 و 30 درجه سانتی گراد کیفیت گلدهی مطلوب بود اما در تیمار دمای 30 درجه سانتی گراد در مدت زمان 8 هفته، طول ساقه گل دهنده، تعداد و قطر گلچه ها کاهش یافت. بیشترین طول گل آذین مربوط به تیمار دمای 18 و 25 درجه سانتی گراد (26 و 5/28 سانتی متر) و کوتاه ترین آن مربوط به دمای 30 درجه سانتی گراد طی مدت زمان 8 هفته (18 سانتی متر) بود تیمارهای مختلف انبارداری اثر معنی داری روی تعداد کل گره ها نداشتند. دمای 25 درجه سانتی گراد در زمان های 4 و 8 هفته به عنوان شرایط مطلوب برای انبار پیاز گل مریم پیشنهاد می شود.
    کلیدواژگان: دمای انبارداری، زمان انبارداری، کیفیت گلدهی، گل مریم
  • حسین اهری مصطفوی، ناصر صفایی، بهنام ناصریان، هادی فتح اللهی، حمیدرضا دری، محمدرضا لک، محمد بابایی صفحه 135
    در سال های 1384 و 1385 گیاهانی با علایم پوسیدگی ریشه و طوقه از 48 مزرعه مختلف لوبیا واقع در استان های خوزستان و مرکزی جمع آوری شدند. با به کارگیری آغازگرهای اختصاصی (FsphR و FsphF) تشخیص Fusarium solani f.sp. phaseoli، تعداد 3 جدایه به عنوان فرم مخصوص لوبیا مورد تایید قرار گرفت. سوسپانسیون اسپور یکی از این سه جدایه (با استفاده از دستگاه گاماسل با چشمه کبالت 60 اکتیویته 2500 کوری و نرخ دز 38/0 گری در ثانیه) در محدوده دز 130 گری با اشعه گاما مورد پرتوتابی قرار گرفت. مقایسه مولکولی موتانت های غیربیماری زا و جدایه مادری با استفاده از 10 آغازگر تصادفی نشان داد که موتانت های غیربیماری زایM22 و M23 به ترتیب 73 و50 درصد با جدایه مادری Kh12 تشابه دارند. این نتایج نشان می دهد که غیربیماری زا شدن موتانت های بیماری زا ناشی از تغییرات ژنتیکی در آنها می باشد. این اولین گام جهت القای موتاسیون و تعیین موتانت های غیربیماری زایی است که انتظار می رود برای کنترل بیولوژیکی این بیماری مهم لوبیا مورد استفاده قرار گیرند.
    کلیدواژگان: اشعه گاما، القای موتاسیون، Fusarium solani f، sp، phaseoli، آغازگرهای اختصاصی، موتانت های غیربیماری زا
  • میرمعصوم عراقی، کامران رهنما صفحه 151
    بیماری مرگ نارون یکی از مخرب ترین بیماری های پژمردگی آوندی در دنیا می باشد. دو قارچ Ophiostoma ulmi و O. novo-ulmi عوامل اصلی بیماری مرگ نارون در یک قرن گذشته بوده اند. این دو گونه امروزه براساس یک سری مشخصات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و مولکولی از هم قابل تفکیک هستند. در این میان ابعاد پریتسیوم جدایه های دو گونه مزبور برروی محیط کشت عصاره مالت- آگار از مهم ترین عوامل تفکیک این دو گونه محسوب می شود. در این راستا، طول گردن، عرض پایه پریتسیوم و نسبت این دو شاخص برای جدایه های مختلف قارچ عامل بیماری در شرایط آزمایشگاهی محاسبه گردید. برای این منظور 8 جدایه به همراه دو جدایه استاندارد با تیپ جنسی A و B روی محیط کشت عصاره مالت آگار حاوی پودر چوب نارون کشت داده شده و در دمای 20 درجه سانتی گراد نگهداری گردید. نتایج حاصل از مقایسه میانگین طول گردن، عرض پریتسیوم و نسبت این دو نشان داد که جدایه های مهاجم و غیرمهاجم در سطح احتمال 5 درصد تفاوت معنی داری با هم دارند. به طوری که جدایه های مهاجم O. novo-ulmiبا داشتن طول گردنی بلندتر (640-290 میکرومتر) و عرض پایه کوتاه تر (100-70 میکرومتر) از گونه غیرمهاجم متمایز شدند. همچنین نسبت طول گردن به عرض پایه پریتسیوم برای جدایه های دو گونه مهاجم و غیرمهاجم به طور متوسط به ترتیب 87/5 و 76/2 محاسبه گردید. امکان استفاده از ابعاد پریتسیوم به عنوان یکی از عوامل اصلی مورفولوژیکی تفکیک جدایه های مزبور مورد بحث قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: بیماری مرگ هلندی نارون، ابعاد پریتسیوم، Ophiostoma ulmi، O، novo، ulmi
  • الیاس سلطانی، علی اصغر میری، فرشید قادری فر صفحه 163
    پرایمینگ یکی از روش های بهبود بذر است که می تواند باعث افزایش کارکرد بذر (جوانه زنی، سبزشدن) شود. این پژوهش به منظور بررسی پرایمینگ بذر برروی سبزشدن و عملکرد بذور پنبه تحت شرایط تاریخ کاشت های متفاوت انجام گرفت. تیمارها شامل 6 تاریخ کاشت (2 اردیبهشت، 15 اردیبهشت، 3 خرداد، 23 خرداد، 18 تیر و 16 مرداد) و دو سطح تیمار بذر (پرایمینگ شده و شاهد) بودند. برای پرایمینگ از روش هیدروپرایمینگ استفاده شد؛ در این روش بذرهای پنبه رقم سای اکرا 324 به مدت 16 ساعت در آب در دمای 25 درجه سانتی گراد قرار داده شدند. نتایج نشان داد که تیمار پرایمینگ توانست بر مؤلفه های سبزشدن مؤثر باشد. بذرهای پرایمینگ شده سبزشدن سریع تر و یکنواخت تری در همه تاریخ های کاشت داشتند. تیمار پرایمینگ روی واکنش سبزشدن به دما نیز تاثیر گذاشت؛ بذرهای پرایمینگ شده دمای پایه کمتری برای سبزشدن داشتند. دمای پایه برای سبزشدن بذرهای شاهد 4/15 درجه سانتی گراد، ولی برای بذرهای پرایمینگ شده 5/13 درجه سانتی گراد بود. همچنین بذرهای پرایمینگ شده در تمام تاریخ های کاشت نسبت به بذرهای پرایمینگ نشده (شاهد) عملکرد بالاتری داشتند.
    کلیدواژگان: پنبه، پرایمینگ، تاریخ کاشت، سبزشدن، عملکرد
  • منصور موحدی صفحه 175
    تنش رطوبتی موجب بسته شدن روزنه های برگ گیاه و کاهش جذب کربن می گردد و این عمل باعث کاهش عملکرد در کشاورزی دیم می شود. نسبت کربن 13 (13C) به کربن 12 (12C) اتمسفر که توسط گیاه جذب می شود به مدت زمان باز بودن روزنه های گیاه که به نوبه خود به میزان تنش رطوبتی بستگی دارد، وابسته می باشد. هدف از این مطالعه بررسی تبعیض ایزوتوپ های کربن (13C و 12C) برای برآورد تنش رطوبتی ذرت می باشد. مزرعه محل آزمایش در اراضی کالج امپریال در منطقه وای از استان کنت، انگلستان، بود. نتایج نشان داد تبعیض ایزوتوپ های 13C و 12C اختلاف معنی داری بین تیمارها ندارد اما تنها اثر زمان معنی دار بود (001/0P=) به طوری که افزایش دلتا با گذشت زمان، افزایش جذب دی اکسید کربن با افزایش سن گیاه را نشان داده اگرچه افزایش عملکرد در تیمارهای 100 تن در هکتار مالچ و 50 تن در هکتار کمپوست مخلوط ممکن است به درصد پوشش بیشتر آنها نسبت به شاهد مربوط باشد ولی میزان عملکرد بالا در تیمار 50 تن در هکتار مالچ با درصد پوشش مشابه با تیمارهای شاهد و نیترات آمونیوم به جذب بیشتر دی اکسیدکربن مربوط است و مقادیر دلتا در تیمار 50 تن در هکتار با تیمارهای شاهد و نیترات آمونیوم متفاوت نیست. بین تبادل روزنه ای و رطوبت موجود در خاک و گیاه رابطه ای مستقیمی برقرار است و از آنجایی که تبادل روزنه ای محدودیتی در جذب کربن برای برای تیمار 50 تن در هکتار مالچ سطحی ایجاد نکرد، بنابراین این امر نشان می دهد عوامل دیگری غیر از هدایت آبی روزنه ها و آب قابل استفاده گیاه، جذب کربن و رشد گیاه را محدود می نمایند. بنابراین، افزایش عملکرد ذرت با کاربرد کمپوست به دلیل افزایش ذخیره آب خاک با این تیمار نبود بلکه دیگر عوامل تغذیه باید در نظر گرفته شوند.
    کلیدواژگان: ایزوتوپ های 12 و 13 کربن، تنش رطوبتی، کمپوست، مالچ و ذرت
  • میرمعصوم عراقی، کامران رهنما، میثم تقی نسب صفحه 187
    در این پژوهش اثرات آنتاگونیستی جدایه هایی از باکتری Bacillus subtilis علیه قارچ عامل بوته میری گوجه فرنگی (Rhizoctonia solani) تحت شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای مورد بررسی قرار گرفت. جدایه B4 با 3/50 و جدایه B18 با 6/58 به ترتیب بیشترین درصد بازدارندگی را در آزمون تاثیر مواد فرار و غیرفرار داشتند. از بین 25 جدایه اثر آنتاگونیستی، شش جدایه تحت شرایط گلخانه ای و به دو صورت آغشته سازی خاک و آغشته سازی ریشه و طوقه گیاهچه ها مورد بررسی قرار گرفت. تعامل بین جدایه های باکتری و قارچ عامل بیماری به صورت درصد افزایش طول گیاه، درصد افزایش وزن خشک گیاه و درصد گیاهان بیمار نشان داده شد. نتایج آزمون نشان داد که جدایه های مزبور اثرات آنتاگونیستی متفاوتی دارند. در شرایط گلخانه ای جدایه B2 در هر دو روش آغشته سازی بهتر از بقیه جدایه ها عمل کرد و باعث کاهش معنی دار در میزان بیماری و افزایش معنی دار در فاکتورهای رشدی مورد بررسی در این آزمون گردید
    کلیدواژگان: گوجه فرنگی، بیوکنترل، Bacillus subtilis، Rhizoctonia solani
|
  • E. Gholinejad, A. Aeenehband, A. Hasanzade Ghorttappe, I. Barnoosi, H. Rezaei Page 1
    This research was conducted to study the effects of water deficiency stress, nitrogen application rates, and plant population on Water Use Efficiency and Nitrogen of oily sunflower in 2007-2008 Agriculture and Research center of West-Azerbaijan. The study was consisted split-split-plot experiments using Randomized Complete Block Design with 3 replications. The factor main was consisted irrigation treatment including optimum irrigation, moderate stress and sever stress where irrigation was done after depletion of 50%, 70% and 90% of field capacity, respectively. Three nitrogen levels consisting of 100, 160 and 220 Kg N ha-1 were considered as sub plots and sub-sub plots consisted of three plant population of 5.55, 6.66 and 8.33 plant m-2.The results indicated that water deficiency stress, nitrogen and plant population on grain and biological yields, seeds per head, head diameter, kernel percentage to seed, 1000 grain weight, plant grain yield and harvest index were significant. The maximum grain yield (4200 kg/ha) was related to optimum irrigation treatment. Severe drought stress reduced the grain yield by 44% compared to the optimum irrigation condition. Grain yield increased with nitrogen application rate. The response of grain yield to increase in plant population was positive. All yield components were responded to the changes in plant population. The harvest index decreased with increasing severe drought stress and plant population. According to this research derived results application of 220 kg N ha-1 and plant population increase in optimum conditions and moderate drought stress is recommended for suitable yield, although nitrogen consumption and plant population increase has a little impact on grain yield in severe drought stress conditions.
  • A. Ehteshamnia, M. Sharifani, K. Vahdati, V. Erfani, S.J. Musavizadeh, S. Mohsenipoortaklo Page 29
    Walnut is a plant belongs to Juglandaceae family. Among 21 species, of the Juglans genus, the Persian walnut (Juglans regia L.) is recognized as the best species. The main aim of the current research work was identification of genetic diversity among Persian walnut species in Golestan province, of Iran. Morphological traits used as an approach to evaluate 96 trees which belonged to the five native populations. All morphological characters of leaf, flower and fruits were recorded. There were observed sSignificant differences was bseen among these populations for thein respect to character of nut with husk and without husk. This range was between 14.88 to 55.88 gr for the earliest former and 5.64 to 25.91 gr for the latest one. Also the percent of kernel was in a range from of 19.95 to 50.19. Further results indicated a negative correlation between high altitude with protogeny and percent of age oil of kernels. Reversely, there was a positive correlation between altitude and protein content of the kernels. Other phenological traits such as seed biophysics and seed morphology (according to IPGRI and UPOV descriptors) were evaluated within this study.
  • M. Teimoorian, M. Galavi, H. Pirdashti, M. Nasiri Page 49
    In order to study the effect of different nitrogen fertilizer rates and source-sink limitation treatments on yield and yield component of contrast rice (Oryza sativa L.) cultivars, a field experiment was carried out in the Rice Research Institute of Iran-Deputy of Mazandaran (Amol) during 2006. A split split experiment in the basis of randomized complete block design with 3 replications and 3 factors were used in which fertilizer rates in 3 levels (including 100, 150 and 200 kg/ha from urea source) as main plots, rice cultivars in 3 levels (including Tarom, Shafagh and Bahar1 hybrid) as sub plots and source-sink limitation treatments in 4 levels (including cutting of flag leaf, cutting of leaves except flag leaf, cutting of 1/3 the end of panicle and control or without limitation) as sub sub plots were the treatments. Results showed that nitrogen rates had not significant effects on the studied traits expect on panicle length but cultivar and source-sink limitations significantly affect all studied traits such as grain number per panicle, 1000 grain weight, panicle length, panicle fertility percentage and unfilled grain number. Bahar1 hybrid had the highest grain yield, biomass, total grain number, unfilled grain and filled grain among cultivars. Among different source-sink limitation treatments, the lowest grain yield were observed when all leaves except flag leaf removed from plant probably because of induced source limitation. Also interaction effect of nitrogen fertilizer in source-sink limitation treatments showed that the highest yield was observed in 200 kg.ha-1 and control treatment. Among the mentioned traits, biomass (r=0.76**), harvest index (r=0.50**) had the highest positive and significant correlation with grain yield. In general, modern cultivars (Shafagh and Bahar1) had higher sink capacity than Tarom cultivar (traditional) that considered as a sink-limited cultivar.
  • Gh.R. Abadouz, A.A. Rahnama, G. Fathi Page 67
    In order to investigation the effect of row spacing and seeding rate on alfalfa (Medicago sativa L. cv. Mesasirsa), an experiment was carried out at the research farm of Khouzestan Agricultural Research Center from 2000 to 2004. This research was conducted in the form of a split plot design in a randomized complete block, with four replications. Main plot was three row spacings (50, 60 and 70 cm) and sub plots were five seeding rates (5, 10, 15, 20, and 25 kg seed ha-1). Results showed that the highest seed yield obtained in the second year. Seed yield and racem per m2 increased with row spacing decreasing. Seeding rate did not have any significant effect on pod per racem, seed per pod and seed weight. The interaction of year and treatments on whole of traits was not significant. It was observed that correlation among seed yield and yield components was positive and significant. It was concluded that with using 15 kg seed ha-1 the highest seed yield obtained to increase in racem per m2 and seed weight.
  • A.R. Kiani, M. Kalateharabi Page 85
    In the water-limited areas, the great challenge of the agricultural sector is more production from less water that it can be achieved by increasing water productivity. A field study was conducted to compare various cultivars of wheat to water using line source sprinkler irrigation at Gorgan Research Station in 2005-2006. The effect of variable water supply on yield and WUE of six wheat cultivars were determined. Four locations with distance from the laterals were monitored all of the irrigations. Four irrigation treatments (W1, W2, W3 and W4) were provided by the reduction of irrigation water with distance from the line source. The experiment used a strip plot design to examine the effect of fixed irrigation rates on six cultivars (C1=Tajan, C2=N-80-6, C3=N-80-7, C4=N-80-19, C5=N-81-18, C6=Desconcido) with four replications. Each irrigation treatment of each strip was divided into six cultivars treatments, along the length of the laterals. Result indicated that the grain yield was affected by irrigation treatment and genotypes. Due to suitable rainfall during the growing season, soil moisture depletion was high in deficit irrigation treatment (W4) as compared to W1 treatment. Generally, the WUE was increased with decreasing applied water under supplementary irrigation. The optimum amount of water to achieve maximum WUE was a range of 290 to 320 mm in the above-mentioned cultivars. The highest and the lowest WUE was related to C5 (1.48 kg m-3) and C1 (1.3 kg m-3) respectively. The optimum yield to achieve the highest WUE was found between 4100 kg ha-1 (in C1 cultivar) up to 4900 kg ha-1 (in C3 cultivar).
  • R. Ramazannejad Ghadi, A. Bagherian Yazdi, A. Daneshvar Page 103
    The wild Pistachio, Pistacia atlantica subsp. mutica, is belonged to mountain of Irano-Turanian region, and distributed in northwest, northeast, center, east and south of Iran. The sexual identification mechanism of this species is unknown and denotation of gender is impossible until flowering. In this study sex ratio of populations of this dioecious shrub was evaluated by several hypothesis concerning biased sex ratio, in some microhabitates of Maymand region in ShahreBabak of Kerman province. The populations located in microclimatic gradient, such as slope, wind, altitude and edaphic factors display a male-biased sex ratio on stressful microhabitats. We found a significant correlation between biased sex ratio and density of plants too. Low density of plants correlates with a high preponderance of males, but the sex ratio approximately equal when density increases. So we found female preponderance when pollen grain competition exists. As results of this study, mortality of female plants and competition of pollen grain are effective factors in biased sex ration in wild pistachio populations in this region.
  • R. Akbari, A. Tehranifar Page 119
    Tuberose aesthetically and commercially is an important flower that its importance is due to its potential for trade of cut flower, long vase life and essential oil industry. It is cultivated commercially by bulbs is needed to their storing properly after the harvest and quiescence to increase yield and flowering quality so that can be regulated flowering time according to market. Experiments were conducted to study the effect of temperature treatments of 4, 18, 25 and 30C during 4 and 8 weeks storage and its influence on time and percentage of germination, leaf number and amount of vegetative growth of plantlets, days to emergence, length, diameter and number of inflorescence spike, total number of nodes per inflorescence, days to emergence of first floret, the first floret diameter, length and number of inflorescence and days to harvest. The experiment was carried out as a factorial plot in a complete randomized block design with four replications. All the data was subjected to analysis of variance (ANOVA) and the means separated using the Duncan's Multiple Rang Test. Results revealed that, period of growth and flowering decreased by 25C and 30C. Time and percentage of germination as well as vegetative growth in treatment of 4C specially during 8 weeks was very low (26% and 63 day after planting) and only a little of these plants flowered with low quality. Flowering quality was proper in 25 and 30C treatments but reduced length of flower spike, florets number and its diameter in treatment of 30C during 8 weeks. The most length of inflorescent formed in 18 and 25C treatments (26 & 28.5 cm) and the shortest was related to treatment of 30C during 8 weeks (18 cm). Different treatments of storage didn’t mark on the total number of nodes. So temperature of 25C during 4 and 8 weeks is advised as optimal temperature in storage of tuberose bulbs.
  • H. Ahari Mostafavi, N. Safaie, B. Naserian, H. Fathollahi, H. Dorri, M. Lak, M. Babaie Page 135
    Plants showing root and crown rot were collected from 48 bean fields in the Khuzestan and Markazi provinces During 2005-2006. Using specific primers (FsphR/FsphF) for these forma specialis, three isolates were identified as F.s. f.sp. phaseoli. Conidial suspension of one of these isolates were irradiated (in a 60Co- gamma cell with activity of 2500 curi and 0.38 grey per second dose rates) with 130 Gy. Pathogenicity and root colonization tests confirmed two avirulent mutants. Molecular comparison using 10 primers between avirulent mutants and wild type showed that, avirulent mutants M22 and M23 have 73% and 50% similarity with wild type kh12. These results showed that, avirulent mutants were produced due to genetical differences. This is the first step to induce mutation and screening for avirulent mutants which are promising prerequisite for biological control of this important disease in bean.
  • M.M. Iraqi, K. Rahnama Page 151
    Dutch elm disease is one of the most destructive vascular wilt diseases in the world. Ophiosatoma ulmi and O. novo-ulmi had been the most important causal agents of the Dutch elm disease in the last century. So, in order to manage of disease, their identification and distinction is necessary. These fungal species were distinguished based on morphological, physiological and molecular characters. Perithecium dimensions of fungal isolates such as: neck length, bowl width and their ratio, on the MEA, are the most important primer factors for their distinction. In this study, neck length, bowl width and their ratio for isolates of fungal causal were estimated in vitro. In this research, every isolate with two standard isolates of A and B type was cultured on MEA supplemented by powder of elm wood and was inoculated in temperature 20°C. The results of estimating perithecium dimensions were showed, the isolates had significant difference, so that isolates of O. novo-ulmi to have higher neck length (290-640 micrometer) and shorter bowl width (70-100 micrometer) than O. ulmi were distinguished. Neck length to bowl width ratio for the isolates of O. ulmi and O. novo-ulmi was also calculated 2.76 and 5.87, respectively. The potential using of Perithecium dimensions of fungal isolates as one of primer morphological factors to distinguish isolates of the causal agent or agents Dutch elm disease in Iran was discussed in this paper.
  • E. Soltani, A.A. Miri, F. Ghaderifar Page 163
    Priming is one of the seed enhancement methods that might be resulted in increased seed performance (germination and emergence). The objective of this research was to evaluate effect of priming on seed emergence and yield under wide ranges sowing dates in cotton. Treatments were combinations of 6 sowing dates and 2 seed treatments (control and primed seeds). Hydropriming method was used; seeds of Siokra 324 were moistened in water for 16 h at 25oC. Results indicated that priming affects seed emergence components. Primed seeds had faster and more uniform emergence at all sowing dates. Priming also affected germination response to temperature; primed seeds “emerged” at lower base temperature. Base temperature was 15.4oC for control seeds, but was 13.5oC for primed seeds. Primed seeds had high yield than unprimed seeds (control) at all the sowing dates.
  • M. Movahedi Page 175
    Stomata are closed by moisture stress, reducing carbon assimilation and yield production with dry land agriculture. Relative 13C to 12C molar ratio assimilation by a plant is a function of time stomata remain open during plant life time, itself a function of moisture stress. The purpose of this study was to test the existence of any relationship between stomatal conductance and assimilation rate and final yield of treatment. The field experiment was established in Why College Estate, Kent, England. Employing the repeated measures method for statical analysis suggests no significant differences between subjects and no significant time interaction effects, The only significant subject was time effect itself (P=0.0001), suggesting an increasing Delta value for maize as a consequence of age and consequently accumulation carbon dioxide in crop. Although the extra yield production by heavy mulch and incorporation could be attributed to their extra canopy production (ground cover), the extra yield by light mulch with the same canopy cover as control and ammonium nitrate fertilizer (compost mulch treatment, at 100 t/ha versus compost incorporation treatment, at 50 t/ha) requires greater rates of carbon dioxide assimilation, which in this experiment is not attribute to the Delta value and hence stomotal conductance, (i.e. other unknown physiological processes might enhance carbon assimilation without affecting stomotal conductance). If the result from carbon discrimination in this experiment are reliable, they elude other factors involved in carbon dioxide assimilation rather than stomotal conductance.
  • M.M. Iraqi, K. Rahnama, M. Taghinasab Page 187
    In this research, the antagonistic effects of Bacillus subtilis isolates against the causal agent of tomato damping-off, Rhizoctonia solani were surveyed under laboratory and greenhouse conditions. Isolates B4 and B18 showed the most inhibition ratio in the volatile and non-volatile metabolites tests which were 50.3% and 58.6% respectively. The six out of 25 isolates studied more and their antagonistic effects were surveyed under greenhouse conditions as inoculated into soil and covered on root and crown of seedlings. Interaction among the bacterial isolates and the fungus was calculated as percent of increasing of seedling length, percent of increasing of seedling dry weight and percent of decreasing of diseased plants. The results showed that bacterial isolates have different antagonistic effects. In the greenhouse tests, both methods, B2 isolate was the best at significant decreasing of disease rate and at significant increasing of considered growth factors in this test.