فصلنامه زن و جامعه
سال دوم شماره 4 (پیاپی 8، زمستان 1390)

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر حفظ قرآن بر مولفه های سلامت روان بود. بدین منظور تعداد 90 نفر از زنان حافظ قرآن کریم از مرکز «جامعه ی القرآن خواهران مشهد» و 92 نفر از زنان غیر حافظ به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی سلامت روان GHQ-28 استفاده شد. نتایج نشان داد که در مقیاس های اضطراب و اختلال خواب، افسردگی و کارکرد اجتماعی، حافظان قرآن از سلامت روان بیش تری برخوردار بودند، اما از نظر نشانه های جسمانی بین دو گروه تفاوتی معنادار وجود نداشت. از سوی دیگر، نتایج نشان دادند که در بین حافظان نیز کسانی که تعداد جزءهای بیش تری از قرآن را حفظ بودند، از سلامت روان بالاتری برخوردار بودند. بنابراین، با توجه به این که سلامت روان دارای ماهیت برون زا (محیط خانواده، مدرسه، همسالان و جامعه) و درون زا (جسمانی، عاطفی، انگیزشی، رفتاری و شناختی) است، یافته های پژوهش نشان می-دهند که حفظ قرآن می تواند با تاثیر بر عوامل درون زا به ارتقای سلامت روان افراد کمک نموده و منبعی موثر در مقابله با استرس ها و چالش های زندگی عصر حاضر باشد.

سبک زندگی و مدیریت بدن از مفاهیم مهم جامعه شناسی معاصر است. این مطالعه سعی در بررسی رابطه ی این دو مفهوم دارد. در این پژوهش پس از بررسی مطالعات نظری و تجربی موجود، نظریه ی ترکیبی مبتنی بر نظریه ی گیدنز ساخته شد. داده های پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و با تهیه ی پرسشنامه ی خود گزارشی در شهر شیراز نمونه ای 508 نفری از زنان 15 تا 64 ساله با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان دادند که در سطح تحلیل دو متغیره تمامی سبک های زندگی با مدیریت بر ظاهر و هم چنین تغییر شکل اندام رابطه داشته اند، اما در تحلیل چند متغیره مشاهده شد که سبک های مدرن ورزشی - موسیقی، فراغتی، مشارکت های جدید، مذهبی و در نهایت، موسیقی سنتی روی هم توانسته اند مدیریت زنان بر ظاهرشان را با 45 درصد تبیین کنند و متغیرهای سبک مشارکتی جدید، ورزشی- موسیقی جدید، موسیقی قدیمی و در نهایت فراغتی روی هم 3/30 درصد تغییرات مدیریت تغییر شکل اندام زنان را تبیین کنند.

هدف از این مطالعه، مقایسه ی الگو های بالینی شخصیت بر اساس پرسشنامه ی بالینی چند محوری میلون سه در دو گروه از زنان مبتلا به درد مزمن و نا-مبتلا بود. برای این منظور، 202 نفر شرکت کننده شامل 119زن مبتلا به درد مزمن و 83 زن نا مبتلا با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب شدند. افراد مبتلا به درد مزمن ابتدا پرسشنامه ی ارزیابی پزشکی درد جهت تشخیص نوع، شدت و سیر درد را پاسخ دادند و سپس، هر دو گروه شرکت کننده پرسشنامه ی بالینی چند محوری میلون سه را تکمیل کردند. داده های بدست آمده از پژوهش از راه تحلیل واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتیجه نشان داد که بین گروه های مبتلا به انواع درد مزمن با یکدیگر و با گروه سالم در برخی زیر مقیاس های الگوهای بالینی شخصیت به لحاظ آماری تفاوت معنادار وجود دارد.

هدف از این مطالعه ی توصیفی- پیمایشی، بررسی راهکارهای کاهش تلفات و ضایعات نان در بین زنان شهر کرمانشاه بود. جامعه ی آماری این پژوهش زنان خانه دار شهر کرمانشاه بودند (198270= N) که تعداد 326 نفر از آنان با استفاده از روش نمونه-گیری خوشه ای، به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها از آماره های توصیفی و روش تحلیل عاملی استفاده شد. بر اساس یافته ها، نان قوت غالب خانواده های کرمانشاهی را تشکیل می دهد. به گونه ای که تمامی زنان شرکت کننده در این پژوهش دست کم روزی یک بار غذای نانی مصرف می کنند. هم چنین، نتایج نشان دادند که در بین گروه های درآمدی گوناگون، زنان خانواده های پر درآمد و متوسط شهر کرمانشاه به ترتیب کم ترین و بیش ترین توجه را به مصرف صحیح نان داشتند. بیش ترین ضایعات نان مربوط به اطراف آن بود و در بین انواع نان به ترتیب نان لواش سنتی دارای کم ترین ضایعات و نان-های سنگک ماشینی، سنگک سنتی، لواش ماشینی و تافتون در رتبه های بعدی از لحاظ ضایعات نان قرار دارند. بر این اساس، باید سعی در ترویج نان هایی با ضایعات کم تر داشت. از دیدگاه زنان، برخورد قاطع دولت با نانوایی های با نان بی کیفیت، خرید نان به اندازه ی مصرف، نظارت مستمر دولت بر کار نانوایی ها و برگزاری برنامه های آموزشی می تواند نقشی چشم گیر در کاهش ضایعات و تلفات نان داشته باشد. لذا، توصیه می شود که مسئولان و برنامه ریزان در جهت تدوین برنامه های کاهش ضایعات نان، از راهکارهای بدست آمده، استفاده کنند.

سواد داده ای و دانش کافی در راه درست جستجوی داده ها، بازیابی و انتخاب مدارک مناسب از اهمیت شایانی برخوردار است. این امر در پرستاران که در همه ی ابعاد علمی و تخصصی رشته ی خود، همراه پزشکان فعالیت می کنند، بیش تر نمود پیدا می کند. شناخت ابزارهای جستجو و باز یابی داده ها منجر به تکامل روش های تشخیص و درمانی شده و حتی آموزش های جدید را می طلبد. این پژوهش به روش مطالعه ی پیمایشی توصیفی از راه پرسشنامه بین سرپرستاران بیمارستان های خصوصی شهر تهران با هدف بررسی شیوه های کسب داده های سرپرستاران گردآوری شده تا با شناخت نقاط قوت و ضعف این مسئله برای توسعه ی برنامه های آموزشی پرستاران بکار رود. تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی تواما استفاده شد. نتایج بررسی ها نشان داد که نداشتن مهارت های استفاده از رایانه و نرم افزارها، عدم تسلط کافی به متون انگلیسی و عدم آشنایی با ابزارهای جستجو از مهم ترین موانع موثر در دستیابی پرستاران زن به منابع داده ای هستند. با توجه به این که اصلی ترین منابع مورد نیاز پرستاران زن به زبان انگلیسی می باشد، لذا، عدم تسلط به متون انگلیسی مانعی مهم و تاثیر گذار بر دستیابی سرپرستاران به داده ها شناخته شد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش تعدیل کننده ی عدالت توزیعی و رویه ای در رابطه ی میان استرس، گرانباری و خطرات شغلی با دلبستگی و تعهد در پرستاران و بهیاران زن به مرحله ی اجرا درآمد. جامعه ی آماری پژوهش پرستاران و بهیاران زن سه درمانگاه خصوصی بودند که از میان آن ها، 94 پرستار به شیوه ی تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های عدالت توزیعی، رویه ای، استرس شغلی، گرانباری نقش، خطرات شغلی و تعهد سازمانی(Lambert et al، 2007) و پرسشنامه دلبستگی شغلی (Ouyang، 2009) بودند. داده های بدست آمده از ابزارهای پژوهش از راه ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها حاکی از آن بودند که: 1. عدالت توزیعی و رویه ای رابطه ی استرس شغلی را با دلبستگی شغلی در پرستاران و بهیاران زن تعدیل می کند. بدین معنی که وقتی عدالت توزیعی و رویه ای پایین است، رابطه ی استرس شغلی با دلبستگی شغلی منفی یا غیر معنادار، ولی وقتی عدالت توزیعی بالاست، این رابطه مثبت است. 2. عدالت توزیعی هم چنین، رابطه ی گرانباری نقش را با دلبستگی شغلی تعدیل می کرد. بدین معنی که وقتی عدالت توزیعی پایین است، گرانباری نقش با دلبستگی شغلی دارای رابطه ی منفی، ولی وقتی عدالت توزیعی بالاست، این رابطه مثبت است. 3. بالاخره عدالت توزیعی رابطه ی خطرات شغلی را با تعهد سازمانی تعدیل می کرد. بدین معنی که وقتی عدالت توزیعی پایین است، خطرات شغلی با تعهد سازمانی دارای رابطه ی منفی، ولی وقتی عدالت توزیعی بالاست، رابطه ی خطرات شغلی با تعهد سازمانی مثبت است.

سالمندی یکی از مراحل مهم زندگی است و با پیشرفت علم و بهبود شرایط بهداشتی شمار سالمندان در جوامع گوناگون رو به افزایش است. افزایش شمار سالمندان از یک سو و باورهای مذهبی و فرهنگی کشور ما مبنی بر اکرام سالمندان اهمیت پژوهش را در این زمینه آشکار می سازد.این`پژوهش با هدف مقایسه ی حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی و شادکامی و افسردگی در سالمندان زن و مرد انجام گرفته است. روش مطالعه از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه ی آماری تمامی سالمندان زن و مرد شهر شیراز بودند. حجم نمونه 379 نفر (200مرد و 179 زن) بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها از روش پرسشنامه های حمایت اجتماعی،Phillips، رضایت از زندگیDiener و شادکامی و افسردگی Joseph & Lewis گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل فرضیه ی 1و 2 از ماتریس همبستگی، فرضیه ی 3 و 4 از تحلیل واریانس چند متغیری و برای پرسش 1 پژوهش، ازz فیشر استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان دهنده ی رابطه ی معنی دار بین همه ی متغیرهای پژوهش بودند. همچنین تفاوت معنی داری در مولفه حمایت دیگران از مولفه های حمایت اجتماعی و شادکامی و افسردگی و رضایت از زندگی بین زنان و مردان سالمند نشان داد، بدین صورت که در مولفه حمایت دیگران و افسردگی میانگین زنان سالمند و در شادکامی و رضایت از زندگی میانگین مردان سالمند بیشتر بود.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه ی سخت رویی با سازگاری زناشویی دبیران متوسطه ی شهر شیراز در سال تحصیلی 90-89 بود. جامعه ی آماری این پژوهش دبیران متوسطه ی چهار ناحیه ی شهر شیراز بود که 324 نفر (178 دبیر مرد و 146 دبیر زن) به صورت تصادفی خوشه ایمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه ی سازگاری زناشویی اسپانیر (spannier،1976)، پرسشنامه ی سخت رویی (زمینه یابی دیدگاه های شخصی)، در مورد آن ها اجرا گردید. جهت تجزیه و تحلیل یافته-ها، افزون بر روش های آمار توصیفی از آزمون t مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان استفاده شد. نتایج نشان دادند که بین سخت رویی با سازگاری زناشویی رابطه ی معنادار وجود دارد. بین کنترل، تعهد، مبارزه جویی با سازگاری زناشویی رابطه ی معنادار وجود دارد. بین سازگاری زناشویی زنان و مردان تفاوتی معنادار وجود دارد. بین میزان سخت رویی روان شناختی زنان و مردان تفاوت معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که سخت رویی پیش بینی کننده ی سازگاری زناشویی است.