فهرست مطالب

نشریه هفت آسمان
پیاپی 71 (زمستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/11/19
  • تعداد عناوین: 6
|
  • امید علی پورعلیایی، محمد غفوری نژاد صفحات 5-24
    علی بن اسماعیل بن شعیب بن میثم تمار از اصحاب امام رضا (ع) و از شخصیت های علمی بسیار برجسته قرن دوم و سوم است. نجاشی وی را از شخصیت های کلامی شیعه خوانده و ابن ندیم او را نخستین شخصیتی معرفی کرده که بر اساس مذهب امامیه «تکلم» کرده است. احوال شخصیه علی بن اسماعیل میثمی، تفسیر این سخن ابن ندیم و وجه جمع آن با این حقیقت که شخصیت هایی همچون هشام بن حکم از نظر زمانی بر ابن میثم متقدم اند، بخشی از محتوای این مقاله را تشکیل می دهد. در بخش دیگر، دیدگاه های اعتقادی ابن میثم در باب حقیقت ایمان، توحید (اثبات صانع، اتهام تشبیه و تجسیم، اراده خداوند)، نبوت (منبع علم پیامبران، معجزات پیامبر اسلام (ص)) امامت (ضرورت وجود امام، گستره و منابع علم امام، ولایت تکوینی امام و مباحث امامت خاصه) بر اساس روایات برجای مانده از او و گزارش های منابع تاریخی، رجالی و فرقه شناختی مطرح شده است.
    کلیدواژگان: علی بن اسماعیل میثمی، ابن میثم، مکتب کلامی کوفه، مکتب کلامی بصره، شاگردان هشام بن حکم
  • مصطفی جعفرطیاری، محمدعلی شبانی صفحات 25-40
    این مقاله عقاید اباضیه و عقاید شیعه را در نه محور بررسی می کند. در کشور عمان مذهب غالب، اباضی است. هرچند عمان مرز مشترکی با ایران ندارد اما در نزدیکی کشور ما واقع است. هدف از این مقاله بیان مشترکات اعتقادی و نزدیک ترشدن به همدیگر است. این مقاله نه عقیده از عقاید اباضیان و شیعیان را می کاود، البته به صورتی که برای اباضیان اهمیت دارد. اصول نزد اباضیه ترتیب خاصی ندارد در حالی که امامیه برای آن ترتیب خاصی قائل اند. بنابراین، از توحید شروع می کنیم و بعد عدل، ایمان و کفر، کفر نعمت، رویت خداوند متعال در قیامت، خلق قرآن، خروج بر امام ظالم، و تولا و تبرا را می کاویم، حال آنکه امامیه اصول را پنج چیز می دانند و برای آن ترتیب خاصی قائل اند. در این میان گاهی به عقاید دیگر مذاهب نیز اشاره ای گذرا کرده ایم.
    کلیدواژگان: اباضیه، عقاید اباضیه، عقاید امامیه، امامیه، عقاید
  • علیرضا ابراهیم، محمدتقی خادمی نژاد صفحات 41-62
    خوش نویسی هنری است که در غیاب تمثالگری، به یهودیت و اسلام راه یافت و به ابزاری برای اظهار کلام الاهی تبدیل شد. این تحقیق عوامل بارورکننده این هنر را می کاود و کارکردهای آن را در پیشبرد آموزه های دینی بررسی می کند. یافته های روش توصیفی تطبیقی و رویکرد پدیدارشناسانه نشان می دهد که اقتداکردن خوش نویسان به فعل الاهی در نگارش کلام مقدس و اشتیاق وافر کاتبان به آشکارسازی زیبایی و اعجاز نهفته در آن، خوش نویسی را از زیبانگاری محض، به هنر قدسی ارتقا داد. ریاضت سرمشق نویسی، سلوک معنوی و آداب تطهیر خوش نویس و امانتداری در استنساخ، اثر نگارنده را به نوعی تفسیر متن مقدس تبدیل کرد که ایمان مخاطب را تقویت می کند. زمینه های تاریخی، آموزه های مشترک و همانندی های خطوط عبری و عربی باعث به وجودآمدن سبک هایی مشابه در خوش نویسی یهودی و اسلامی بود. همجواری تاریخی و تشابه در ابزار، همراه با مصارف و اهداف مشابه، به دستاورهایی همسان از هنر خوش نویسی منجر شد. البته برخلاف مسلمانان، دقت در نگارش صحیح کلمات و نمایش تقدس محض برای کاتبان عبری به مراتب مهم تر از زیبانگاری است
    کلیدواژگان: خوش نویسی اسلامی، خوش نویسی یهودی، کتابت قرآن، کتابت تورات، خطاطی دینی
  • پراتاپ کومار، پیمان صمیمی صفحات 63-86
    این مقاله بر رویکردهای روش شناختی و نظری در مطالعات ادیان، در دو دهه آخر قرن بیستم، تمرکز دارد. با در نظر گرفتن اجمالی مطالعاتی که پیش از این انجام شده، این تحقیق پرسشی اساسی را مطرح می کند: اگرچه دین پدیده ای اجتماعی و اصلی در هند است، و هزاران کتاب و مقاله درباره ادیان هندی نوشته شده، چرا ادیان تطبیقی و تاریخ ادیان به عنوان رشته ای تحصیلی در عرصه آکادمیک هند وجود نداشته است؟ در کوشش برای یافتن پاسخ این پرسش، موضوعات بنیادی دیگری همچون مفهوم عقلانیت و دین، دین به مثابه موضوعی شخصی، سیاست استعماری و غیره مطرح می شود. این مسائل عمدتا پایه و اساس دلایلی است که استادان دانشگاه های هند برای نبود ادیان تطبیقی و تاریخ ادیان به عنوان رشته ای دانشگاهی در هند مطرح می کنند. این مقاله همچنین می کوشد برخی موضوعات واقعی در پس این دلایل را بررسی کند. در پایان، این تحقیق به تعیین برخی از انواع اصلی مطالعاتی که در دو دهه آخر قرن بیستم به وجود آمده اند می پردازد، و رویکردهای روش شناختی آنها را می کاود
    کلیدواژگان: مطالعات ادیان در هند، ادیان تطبیقی در هند، تاریخ ادیان، عقلانیت
  • میلارد جی. اریکسون، حمید بخشنده، طیبه بخشنده صفحات 87-110
    برای همه انسان ها، واقعیت فرجام شناسانه فردی مرگ وجود دارد. در حالی که همه افراد دچار مرگ جسمانی می شوند، فقط آنانی که ایمان نیاورده اند مرگ معنوی را نیز تجربه می کنند. در این نوشتار، ابتدا نویسنده نکاتی را درباره مرگ، مانند واقعیت و ماهیت مرگ، بیان می کند. آنگاه، بر دشواری آموزه عالم برزخ تمرکز می کند. سپس، مسئله دشوار عالم برزخ از منظر سه دیدگاه معاصر بررسی می شود؛ و در ادامه آن، راه حلی برای اشکالات عرضه می شود. در پایان، جمع بندی کوتاهی از مطالب، یعنی نکات ضمنی و استنباط ها درباره مرگ و عالم برزخ، ذکر می شود؛ و البته، خاطرنشان می شود که سزاوار است پاسخ هایی برای مسائل راجع به مرگ و عالم برزخ تدارک دیده شود.
    کلیدواژگان: مرگ، عالم برزخ، خواب روح، مطهر، رستاخیز فوری
  • پام مکارول، توماس جیمز اکانر، الیزابت میکز، محمد امین خوانساری صفحات 111-130
    پژوهش درباره معنویت و نقش آن در سلامت روان انسان از جمله پژوهش های ادیانی و میان رشته ای است؛ به خصوص که مفهوم «معنویت»، مفهومی متنوع و متکثر است و باید کوشید تعریفی منسجم از آن عرضه کرد. در این مقاله نویسندگان می کوشند ارزیابی علمی و منسجمی از تعریف معنویت داشته باشند. در بخش اول مقاله، بررسی نظام مندی از تعریف های متنوع در معنویت شده است. بخش دوم مقاله به این پرسش می پردازد که چرا و چگونه این تنوع در تعریف معنویت وجود دارد. بخش سوم نیز پیشنهادی روش شناختی را مطرح می کند که بر اساس آن مفهوم عشق را پیش فرض و شکل دهنده اصلی در معنویت می داند. در این منظر، عشق چارچوبی مفهومی عرضه می کند که می توان تکثر و تنوع را در آن تفسیر کرد و انسان را قادر به تشخیص معنویت سالم از معنویت غیرسالم می کند.
    کلیدواژگان: روان شناسی دین، معنویت، سلامت معنوی، مراقبت درمانی، تجربه دینی، معنای زندگی، عشق
|