نشریه تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال سی‌ام شماره 4 (پیاپی 117، زمستان 1396)

آبله یک بیماری ویروسی متداول و واگیردار در گونه های مختلف پرندگان اهلی و وحشی با گسترش جهانی است که عموما برای گونه های مختلف پرندگان اختصاصی میزبان است. در مطالعه حاضر، همه گیری های آبله پرندگان در مرغان بومی حومه خرم آباد با علائم بالینی نظیر بی اشتهایی، کز کردن، ژولیدگی پرها، ضایعات به صورت ندول های زگیل مانند بر روی تاج، ریش و اطراف پلک ها، روی سطح دهان، حلق و اپیگلوت با میزان ابتلای 50 درصد و تلفات پنج تا 20 درصد مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمایش هیستوپاتولوژی ضایعاتی از قبیل دژنرسانس، واکوئلدار شدن و هیپرپلازی سلول های پوششی و گنجیدگی های ائوزینوفیلیک درون سیتوپلاسمی (بولینجر بادی) در سلول های مبتلا مشاهده گردید. در آنالیز فیلوژنی جدایه های Fowl pox virus تعیین توالی شده در مطالعه حاضر دور از دیگر جدایه های ایران و در کنار جدایه هایی از تانزانیا، مصر و آلمان قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که آگاهی از وضعیت وقوع آبله در مرغان بومی با توجه به آسیب این بیماری به اقتصاد مناطق روستایی و نقش آنها به عنوان منبع بیماری برای گله های طیور صنعتی واجد اهمیت زیادی است.

نشانه های بالینی، جراحات ماکروسکوپی، گسترش ویروس در بافت ها و انتشار در محیط و پاسخ ایمنی هومورال به ویروس حاد نیوکاسل در جوجه های مادر بومی متعافب آلودگی به ویروس گامبورو مورد بررسی قرارگرفت. یک صد و بیست جوجه ی مادر بومی یک روزه به طور تصادفی به چهار گروه مساوی تقسیم شدند. جوجه های گروه اول و دوم در سن یک روزگی به ویروس بیماری بورس عفونی با دوزCID50 103 به داخل بورس تلقیح شدند. جوجه های گروه یک و سه در 30 روزگی با 1/0 میلی لیتر از مایع آلانتوئیک حاوی EID50105 ویروس نیوکاسل به روش چشمی- بینی تلقیح شدند و گروه چهارم به عنوان کنترل منفی نگه داری شدند. جوجه ها بعد از تلقیح، روزانه چهار بار ازنظر نشانه های درمانگاهی مشاهده شدند. در روزهای دو، 5، 10، 15 و 18 پس از تلقیح ویروس نیوکاسل، سوآب از نای و کلواک چهار جوجه ازهر گروه تهیه شد. همچنین چهار جوجه از هر گروه در روزهای دو، 5، 10 و 15، کشتارشده و نمونه های بافتی از مغز، نای، ریه، کلیه و کبد برای ردیابی ویروس با روش RT-PCRبرداشته شدند. نتایج نشان داد نشانه های بالینی بیماری نیوکاسل درگروه های آلوده به ویروس گامبورو و نیوکاسل شدیدتر بود و این جوجه ها مدت طولانی تری ویروس نیوکاسل را از نای و کلواک دفع کردند وعیار پادتن ضدویروس نیوکاسل کمتری داشتند. آنالیز واریانس دوطرفه نشان داد آلودگی جوجه های مادر بومی به ویروس گامبورو بر پاسخ ایمنی هومورال پرنده تاثیر داشته است (001/0>P). مطالعه نشان داد ویروس بیماری گامبورودرجوجه های مادر بومی می تواند منجربه حساسیت بیش ترآن ها به بیماری نیوکاسل و تشدید بیماری زایی و دفع ویروس شود.

بیماری زبان آبی یکی از بیماری های ویروسی نشخوارکنندگان است که توسط پشه های کولیکوئیدس منتقل می شود و دارای اهمیت اقتصادی و بهداشتی می باشد. تاکنون گزارشی از میزان شیوع بیماری زبان آبی در گاوداری های استان فارس منتشر نشده است، لذا این تحقیق با هدف بررسی میزان شیوع سرمی ویروس زبان آبی و تعیین فاکتورهای خطر آن در گاوداری های شیری استان فارس انجام گرفت. برای این منظور نمونه خون از 521 راس گاو در گاوداری های منتخب استان و در دو منطقه گرمسیر و معتدل اخذ گردید. پس از جداسازی سرم از نمونه های خون وجود آنتی بادی های ضد ویروس زبان آبی با استفاده از کیت های تجاری الایزا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 77/19 درصد از نمونه ها دارای آنتی بادی های ضد ویروس زبان آبی بودند. بین بیماری و فاکتورهای خطر مورد بررسی شامل سن، درجه حرارت محیط، جنس، نژاد و نوع پرورش ارتباط معنی داری (05/0 > p) مشاهده شد، اما در رگرسیون لجستیک با در نظر گرفتن همه عوامل خطر، مدل معنی دار نشد. در نهایت می توان نتیجه گیری کرد که اگرچه میزان شیوع سرمی ویروس زبان آبی در گاوداری های استان فارس خیلی بالا نیست، ولی با توجه به این که گاو به عنوان مخزن اصلی ویروس شناخته شده، لذا تحقیقات بیشتر در این زمینه همچون تعیین الگوی توزیع پشه های ناقل، جداسازی ویروس و تعیین سکانس ژنی آن پیشنهاد می شود.

هدف از این مطالعه بررسی حضور برخی ژن های مهم در ارتباط با حدت در باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده از موارد ورم پستان بالینی و تحت بالینی و بررسی ارتباط این ژن ها با میزان (Somatic Cell Count (SCC یا شمارش سلول های بدنی به عنوان یک شاخص التهابی در بافت پستان بود. برای این منظور حضور شش ژن مهم حدت hla ،agrIII ،SpaA ،coa ،clfA و hlb به ترتیب مربوط به عامل توده ای کننده، کواگولاز، ناحیه X کدکننده پروتئین A، ژن تنظیم کننده فرعی، همولیزین A و همولیزین B، با استفاده از روش PCR بررسی شد. میزان فراوانی این ژن ها تعیین شد و با میزان SCC مقایسه شد. بعد از آنالیز ارتباط معنی دار بین ژن های حدت و افزایش SCC مشاهده شد (05/0 ≥ p). طبق نتایج، شش پروفایل مربوط به ورم پستان های بالینی بود و تمامی این شش پروفایل مربوط به ورم پستان بالینی، به غیر از یک پروفایل، به صورت انحصاری در محدوده SCC بیش از 5،000،000 قرار داشتند. این موضوع حاکی از این امر است که افزایش حضور ژن های حدت باعث افزایش قدرت بیماری زایی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس و موجب تغییر ورم پستان ازحالت تحت بالینی به بالینی می گردد. همچنین این موضوع حاکی از این امر است که هر چقدر سهم حضور ژن های حدت در باکتری بیشتر باشد، حدت باکتری افزایش یافته و با ایجاد تخریب و التهاب بیشتر در بافت پستان باعث افزایش SCC در شیر می گردد.

ای-کولی انتروتوکسیژنیک (ETEC) شایع ترین عامل اسهال باکتریایی و مرگ و میر درگوساله ها است. به علت مقاومت های آنتی بیوتیکی مطالعه بر روی واکسن به عنوان مهم ترین راه پیشگیری از این بیماری مورد توجه است. سه رقت آنتی ژن
ای-کولی K99 به منظور ایمنی زایی آن در موش های نژاد balb/C مورد ارزیابی قرار گرفت. باکتری کشت شده با فرمالین غیر فعال و دو بار با PBS شسته شد. رسوب حاصل طبق استاندارد مک فارلند در سه غلظت 107×3 ،1011× 3 و1013×3 واحد تشکیل کلنی بر میلی لیتر به ترتیب در گروه های اول، دوم و سوم تنظیم گردید. سه گروه 10 تایی موش به عنوان گروه مورد آزمایش دو دز تزریق به فاصله دو هفته به صورت زیر پوستی دریافت نمودند. به گروه 10 تایی کنترل نیز تمام محتویات بجز جرم باکتری به همین روش تزریق شد. خون گیری ازموش ها به مدت ده هفته ادامه یافت و عیار آنتی بادی با روش الایزا تعیین شد. تیترسرمی درگروه های آزمایش از هفته چهارم تا هشتم افزایش و سپس بتدریج کاهش داشت. در حالی که تفاوت در گروه دوم و سوم مشاهده نشد (05/0 < p)، اما بین گروه های اول و دوم، و اول و سوم افزایش تیتر ملاحظه گردید
(05/0 < p). اگرچه این ایمنی زایی ممکن است اختصاصی نباشد اما کامل است، یعنی برعلیه هر کدام از اپی توپ های آنتی ژن باکتری آنتی بادی تولید شده است. زمانی که جایگاه های سلول های ایمنی توسط اپی توپ های آنتی ژن پر و سپس اشباع شود، افزایش بیش از حد غلظت آنتی ژن تاثیر چندانی بر میزان ایمنی زایی ندارد.

کمپیلوباکتر به ویژه گونه کمپیلوباکتر ژژونی شایع ترین علت گاستروانتریت در انسان است. گونه های کمپیلوباکتر غالبا به میزان زیادی در مجرای روده ای طیور کلونیزه می شوند. آلودگی با کمپیلوباکتر ژژونی معمولا به وسیله خوردن مرغ نیم پز ایجاد می شود. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی کمپیلوباکتر در لاشه های مرغ عرضه شده در فروشگاه های سطح شهرستان کرمانشاه با استفاده از تکنیک PCR بود. در مجموع 100 نمونه از انتهای کلون مرغ از مغازه های عرضه کننده مرغ زنده تهیه شد. پس از آماده سازی نمونه ها، با استفاده از روش فنل-کلروفرم استخراج DNA از نمونه ها صورت گرفت. واکنش PCR با استفاده از سه جفت آغازگر اختصاصی Cadf، flaA و hipO صورت گرفت و نمونه های مثبت مشخص شدند. از بین 100 نمونه مورد بررسی فراوانی ژن های Cadf ، flaA و hipO به ترتیب 30، 31 و 20 درصد بدست آمد. یعنی 31 نمونه از 100 نمونه مورد بررسی به گونه های کمپیلوباکتر آلوده بودند (31 درصد) که 20 تای آن ها کمپیلوباکتر ژژونی (20 درصد) بودند و 10 نمونه دیگر، گونه های کمپیلوباکتر بجز کمپیلوباکتر ژژونی (10 درصد) بودند. 69 نمونه هم از نظر حضور کمپیلوباکتر منفی (69 درصد) بودند. در یک نمونه هم که فقط ژن flaA تکثیر شد، به نظر می رسد که ژن Cadf از دست رفته است. بررسی مطالعات نشان داد که میزان آلودگی به گونه های کمپیلوباکتر و نیز میزان شیوع آلودگی به گونه کمپیلوباکتر ژژونی در مناطق مختلف ایران و جهان متفاوت است. دلیل این امر توسط محققین مختلف به محل نمونه گیری از لاشه، تکنیک های مختلف تشخیصی، فصول نمونه گیری و غیره نسبت داده شده است. با توجه به نتایج حاصل، اهمیت گوشت طیور به عنوان منبع بالقوه عفونت کمپیلوباکتر مشخص شد.

پس از پی بردن به اثرات مضر مصرف آنتی بیوتیک ها بر سلامت گله های طیور و به دنبال آن سلامت جوامع بشری، تکاپو برای استفاده از مواد جایگزین افزایش یافت. ازجمله مناسب ترین موادی که تاکنون شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته اند، مواد پری بیوتیک، پروبیوتیک ها و سین بیوتیک ها می باشند. هدف از این تحقیق بررسی اثر پروبیوتیک، پری بیوتیک و سین بیوتیک در جیره غذایی بر فراسنجه های هیستومورفومتری ژژنوم، به عنوان محل اصلی جذب مواد غذایی، در بلدرچین ژاپنی است. تاثیر پروبیوتیک، پری بیوتیک و سین بیوتیک در جیره های با کمبود پروتئین بر هیستومورفومتری ژژنوم در یک آزمایش فاکتوریل 2×4 با دوسطح پروتئین (توصیه شده و 10 درصد کمتر) و چهار نوع افزودنی (بدون افزودنی، پروبیوتیک گالیپرو، پری بیوتیک تکنوموس و مخلوط آن ها به عنوان سین بیوتیک) در قالب طرح کاملا تصادفی با هشت تیمار و چهار تکرار و 25 قطعه بلدرچین در هر تکرار بررسی شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان دهنده کاهش معنی دار نسبت طول پرز به عمق کریپت در گروه های تغذیه شده با جیره های کمبود پروتئین بود (05/0 > p). نسبت طول پرز به عمق کریپت در ژژنوم پرندگانی که با جیره حاوی پروتئین توصیه شده به همراه افزودنی سین بیوتیک تغذیه شدند، بالاتر از سایر پرندگان بود (05/0 > p). تعداد سلول های جامی در جیره های کم پروتئین افزایش معنی دار نسبت به جیره معمولی داشت (05/0 > p). همچنین ضخامت لایه عضلانی در جیره های کم پروتئین و بدون افزودنی، افزایش معنی داری نشان داد (05/0 > p). این درحالی بود که در بررسی سایر فراسنجه ها اختلاف معنی داری مشاهده نشد. براساس نتایج حاصل، استفاده از پروبیوتیک، پری بیوتیک و سین بیوتیک در جیره هائی با کمبود پروتئین، با بهبود فراسنجه های هیستومورفومتریک ژژنوم روده بلدرچین ژاپنی، می تواند موجب بهبود جذب روده ای در آن ها شود.

استفاده از ترکیبات طبیعی دارای اثرات ضدباکتریایی می تواند مصرف مواد شیمیایی و سنتزی را که به منظور مهار رشد عوامل بیماری زا در مواد غذایی استفاده می شوند به حداقل برساند. در این راستا گیاهان دارویی توجه زیادی را به خود جلب کرده اند. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات ضد باکتریایی اسانس گیاه پونه ماکو علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در مخلوط خمیر سوسیس می باشد. برای این منظور ابتدا گیاه تازه پونه ماکو از کوه های مشرف به شهر ماکو در شمال استان آذربایجان غربی جمع آوری و پس از شناسایی در زیر سایه خشک و اسانس آن با استفاده از کلونجر به دست آمد. بیشترین ماده موجود در ترکیب اسانس پولگون (4/51 درصد) بوده و کمترین ماده موجود در آن کامفن (29/0 درصد) می باشد. اثرات ضد باکتریایی اسانس علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس به روش میکرودایلوشن در سه سطح 25/0، 5/0 و 1 درصد در مخلوط خمیر سوسیس برای تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی اسانس علیه استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب 26/31 و 125 میکروگرم در میلی لیتر می باشد و افزودن 1 درصد اسانس به مخلوط سوسیس می تواند به طور معنی داری از رشد استافیلوکوکوس اورئوس جلوگیری می نماید. بر اساس نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت که افزودن اسانس گیاه پونه ماکویی به مخلوط خمیر سوسیس آلوده به استافیلوکوکوس اورئوس سبب مهار رشد باکتری و کاهش تراکم آن تا 15 روز نگهداری در شرایط یخچال می گردد.

عامل بیماری تایزر باکتری کلستریدیوم پیلی فورم می باشد. از آنجاکه تاکنون استانداردهای بین المللی در مورد تعیین آلودگی حیوانات آزمایشگاهی در ایران بدلیل اهمیت ندادن به این موضوع صورت نگرفته است، در این تحقیق میزان شیوع این باکتری در کلنی موش های آزمایشگاهی نژاد NIH مرکز پرورش حیوانات آزمایشگاهی موسسه رازی در سال 1395 مورد بررسی گرفته است. 82 سر موش پرورشی به صورت تصادفی از کلنی پرورشی انتخاب و بعد از خون گیری، در کالبدگشایی دستگاه گوارش از لحاظ علائم بیماری و در سرم های تهیه شده با روش الایزای غیرمستقیم از نظر آنتی بادی اختصاصی ضد کلستریدیوم پیلی فورم مورد بررسی قرار گرفتند. از این تعداد هیچ گونه علائم بیماری در کالبدگشایی مشاهده نگردید ولی در آزمایش الایزا، دو مورد مثبت شناسایی شد. با توجه به عدم مشاهده علائم بیماری در کلنی موش های پرورشی و بر طبق دستورالعمل FELASA می توان چنین نتیجه گیری نمود که با اطمینان 9/99 درصد، آلودگی به کلستریدیوم پیلی فورم در سالن های پرورشی، بسیار کمتر از 10 درصد (43/2 درصد) در بین موش های نژاد NIH بوده و نیاز به حذف کلنی نمی باشد. ولی باید در آزمایشات دوره ای، دقت و حساسیت بیشتری نسبت به این باکتری لحاظ نمود.

بیماری بروسلوز یکی از مهم ترین بیماری مشترک بین انسان و دام محسوب می شود که در اغلب کشورهای منطقه مدیترانه و خاورمیانه از جمله ایران شایع می باشد، بهترین راه برای مقابله با این بیماری واکسیناسیون دام ها می باشد، هدف از انجام این مطالعه بررسی کیفیت واکسن IRIBA بعد از محلول کردن واکسن لیوفیلیزه می باشد، در این مطالعه از واکسن بروسلوز سویه IRIBA شش ویال به عنوان نمونه آماری انتخاب شد، پس از محلول سازی با سرم فیزیولوژی 9/0 درصد در دماهای چهار، 25 و 37 درجه سانتی گراد نگهداری شد، سپس در زمان های صفر، یک، چهار و 12 ساعت پس از محلول سازی مطابق با الزامات (OIE 2016) میزان جرم زنده باکتری بررسی شد. برای اندازه گیری رطوبت از دستگاه کارال فیشر استفاده شد، نتایج پژوهش نشان داد که میانگین رطوبت برای سه ویال واکسن انتخاب شده به عنوان نمونه آماری برابر با 49/2 درصد بود، و هم چنین میزان افت جرم زنده واکسن IRIBA برای سوسپانسیون نگهداری شده در دمای چهار درجه سانتی گراد در یک، چهار و 12 ساعت بعد از محلول سازی به ترتیب برابر است با 37/12، 29/14 و 13/18 درصد، برای سوسپانسیون نگهداری شده در دمای 25 درجه سانتی گراد 83/15، 06/20 و 05/25 درصد و برای سوسپانسیون نگهداری شده در دمای 37 درجه سانتی گراد 9/22، 97/26 و 41/55 درصد بود. با توجه به نتایج پژوهش، واکسن IRIBA بعد از محلول سازی به مدت 12 ساعت در دمای چهار، 25 و 37 درجه سانتی گراد از نظر میزان جرم زنده واکسن منطبق با الزامات icfu/dose) OIE 2016ا109×10-34) است و پایدار می باشد.

علی رغم وجود اطلاعات محدود در مورد نقش پرندگان در زمینه عفونت با نئوسپورا کانینوم، تا کنون گزارشی در مورد نقش جوجه های نژاد گوشتی در زمینه عفونت با این انگل وجود ندارد. در این مطالعه، دو جدایه NC-1 و NC-SweB1 نئوسپورا کانینوم جهت تلقیح در تخم مرغ جنین دار نژاد گوشتی مورد استفاده قرار گرفت. برای هر یک از جدایه ها، شش رقت مختلف (10، 102، 103، 104، 105 و 106) تهیه گردید. برای هر رقت یک گروه 10 تایی تخم مرغ جنین دار و یک گروه نیز به عنوان کنترل در نظر گرفته شد. تلقیح رقت های مختلف هر جدایه در مایع کوریوآلانتوئیک تخم مرغ های جنین دار در روز نهم انجام شد. میزان مرگ و میر، تغییرات ماکروسکوپی و هیستوپاتولوژی بافت های جنین های مرده و جوجه هایی که تا یک ماه بعد از جوجه ریزی نگهداری شده بودند مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که میزان مرگ و میر در هر دو جدایه NC-1 و NC-SweB1 نئوسپورا کانینوم وابسته به دوز تاکی زوئیت تلقیح شده بود و بدین صورت که در مقادیر بیشتر تاکی زوئیت مرگ و میر و ضایعات هیستوپاتولوژی بیشتر و شدیدتر بود. از طرفی مقایسه میزان مرگ و میر تخم مرغ های جنین دار با هر دو جدایه NC-1 و NC-SweB1 با استفاده از آزمون آماری فیشر نشان داد که میزان تلفات کل در دو گروه از لحاظ آماری تلفات معنی داری دارد (05/0 > p) و با توجه به متوسط دوز کشنده (LD50) که برای جدایه های NC-1 و NC-SweB1 به ترتیب 5/1 10 و 1/1 10 بود، می توان نتیجه گرفت که حدت نئوسپورا جدایه یک از جدایه سوئد بیشتر است. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که از تخم مرغ جنین دار می توان به عنوان یک مدل حیوانی در ارزیابی حدت جدایه های مختلف نئوسپورا کانینوم استفاده کرد.

تک یاخته کریپتوسپوریدیوم یکی ازتک یاخته های انگلی روده ای مهم در حیوانات و قابل انتقال به انسان با انتشار جهانی است. هدف مطالعه ی فراوانی آلودگی کریپتوسپوریدیوم در سگ های شهرستان تبریز و ارومیه بود. به این منظور از مدفوع 150 قلاده سگ ولگرد و 150 قلاده سگ خانگی نمونه برداری به روش تصادفی ساده انجام شد. برای جدا سازی و تخلیص اووسیست های کریپتوسپوریدیوم از روش شناورسازی و گرادیانت سوکروز و پرکول استفاده گردید و به روش زیل- نیلسن اصلاح شده رنگ آمیزی شدند. فراوانی کلی آلودگی 1 درصد (300 : 3) با توزیع فراوانی 67/0 درصد (150 : 1) و 33/1 درصد (150 : 2)، به ترتیب، در سگ های ولگرد تبریز و ارومیه بود ولی در سگ های خانگی آلودگی یافت نشد. بیشترین شیوع آلودگی در سگ های زیر یک سال بود. قوام مدفوع در نمونه های آلوده اسهالی و شل بود. فراوانی آلودگی در فصول مختلف معنی دار نبود. نتایج این مطالعه نشان داد که آلودگی کریپتوسپوریوم در مناطق تحت مطالعه با فراوانی پایینی حضور دارد که نیازمند مطالعه تکمیلی برای تعیین تنوع گونه ای و ژنوتیپ انگل به عنوان یک عامل بیماری زای مشترک در میان جمعیت دامی و انسانی می باشد.

در حال حاضر واکسن زنده توکسوواکس از واریته تخفیف حدت یافته ی توکسوپلاسما تولید می شود. هدف از این پژوهش ارزیابی ایمنی زایی واریته ی رازی از توکسوپلاسما است که در موسسه رازی شیراز از طریق پاساژهای متوالی و طولانی مدت تولید شده است. بیست و چهار سر موش Balb/c در سه گروه تقسیم شدند. گروه اول کنترل منفی محیط کشت، گروه دوم کنترل مثبت سوش زنده و گروه سوم واریته زنده توکسوپلاسما رازی را دریافت کردند. تمامی موش ها به صورت روزانه بررسی و تلفات احتمالی ثبت شد . بیست و هشت روز بعد از تزریق، از تمامی گروه های باقی مانده خون گیری جهت تست الایزا انجام گرفت و سپس همه گروه ها با تزریق سوش حاد چالش شدند. نتایج نشان داد که در گروه کنترل منفی هشت روز پس از چالش تلفات شروع شد و تا روز 14 تمامی موش ها در این گروه تلف شدند. در گروه کنترل مثبت مانند گروه اول هشت روز پس از چالش تلفات شروع شد و تا روز 18 تمامی موش‏های این گروه نیز تلف شدند. نتیجه بسیار جالب اینکه در گروه سوم 14 روز پس از چالش تلفات شروع شد و تا یک ماه پس از چالش تنها 50 درصد این گروه تلف شدند. این نتایج نشان داد که واریته توکسوپلاسما رازی منجر به ایجاد ایمنی نسبی در موش گردیده و باعث ایجاد تلفات و بروز بیماری نشد.

خلیج فارس از نظر اقتصادی، محیط زیستی و سیاسی دارای اهمیت فراوانی بوده و زیستگاه حدود 205 گونه ماهی است که تنها تعداد معدودی از آن ها از نظر انگل شناسی مورد مطالعه قرار گرفته اند. مطالعه حاضر به منظور بررسی آلودگی های کرمی درکفشک ماهی زبان گاوی (Cynoglossus bilineatus) حوزه خلیج فارس (شهر اهواز) صورت گرفت. در تحقیق حاضر در طی بهار سال 1395، تعداد 100 قطعه کفشک ماهی زبان گاوی خریداری و به آزمایشگاه منتقل گردید. انگل های جدا شده از قسمت های مختلف ماهی در الکل 70 درصد تثبیت گردیدند و سپس توسط کلید تشخیصی، شناسایی گردیدند. در این بررسی، 82 درصد از ماهی های نمونه برداری شده آلودگی انگلی داشتند. بیشترین میزان آلودگی مربوط به دو نوع ترماتود ترپتودموئیدس فوکه ننسیس و آفانوروئیدس لترینی بودند که گونه اول فراوانی بیشتری را نشان داد. بررسی ها نشان داد که دو گونه ترماتود شناسایی شده تاکنون از این ماهی گزارش نگردیده اند. سایر نماتودها شامل کاپیلاریا، پروسکوم و رافیدآسکاروئیدس نیپوننسیس نیز در دستگاه گوارش، کبد و حفره شکمی این ماهی وجود داشت. نتایج هم بستگی پیرسون نشان داد که بین تعداد هر کدام از ترماتودهای شناسایی شده که بیشترین آلودگی را در این ماهی داشتند با وزن و طول ماهی هیچ گونه رابطه معنی داری وجود ندارد.

باروری و زنده بودن پروتواسکولکس های کیست هیداتیک در اعضای آلوده میزبان های واسط از موارد بسیار مهم در اپیدمیولوژی اکینوکوکوزیس می باشد. این مطالعه به جهت ارزیابی شیوع کیست هیداتیک، میزان باروری، توزیع آن برحسب نوع عضو و قدرت حیاتی آن ها در گاوهای کشتارشده درکشتارگاه شهرستان آمل به انجام رسیده است. از مجموعه 2097 راس لاشه گاو مورد بررسی، مرحله لاروی انگل اکینوکوکوس در 478 راس مشاهده شد (8/22 درصد). توزیع کیست بر حسب فراوانی در اندام ریه به میزان 5/51 درصد، در اندام کبد به میزان 5/21 درصد و آلودگی توام در اندام های ریه و کبد دام های آلوده برابر با 27 درصد بود. دام های با سنین دو و یا سه سالگی نسبت به دام های مسن تر میزان کمتری از آلودگی را نشان دادند. میزان کیست های هیداتیک بارور در دام هایی که اندام های ریه، کبد و یا توامان (ریه و کبد) آلوده بوده است به ترتیب برابر با 38/14 درصد، 81/32 درصد و 50/32 درصد بود. همچنین بررسی کیست های هیداتیک بارور نشان داد به طور متوسط 5/36 درصد از آن ها دارای قدرت حیاتی بودند که این میزان در عضو کبد برابر با 7/33 درصد و در عضو ریه برابر با 3/39 درصد بود. نتایج این تحقیق نشان داد هیداتیدوزیس از بیماری های مهم اقتصادی گاو در استان مازندران بوده و دفع بهداشتی اندام های آلوده در کشتارگاه ها ضروری است.

سه عامل بیماری زای نئوسپورا کانینوم (Neospora caninum)، رینوتراکئیت گاوی (IBR) و اسهال ویروسی گاوی (BVD)، از مهم ترین عوامل عفونی بروز سقط جنین در گاو در جهان هستند. جهت تشخیص این عفونت ها از روش الیزا استفاده می شود. هدف از این مطالعه طراحی تست تشخیصی بود که قادر به شناسایی راحت و هم زمان این عوامل عفونی باشد. بدین منظور نمونه های سرم از 184 گاو با سابقه سقط در یک سال گذشته در مناطق شمال فارس جمع آوری گردید سپس نمونه ها با استفاده از کیت های تجاری الیزا و روش الیزای نقطه ای چندگانه ارزیابی گردید. نتایج بدست آمده از کیت تجاری نشان داد که میزان موارد مثبت برای سه عامل عفونی مورد مطالعه به ترتیب 32 درصد برای نئوسپورا کانینوم، 98.2 درصد برای IBR و 64.1 درصد برای BVDV می باشد در حالی که نتایج مثبت با استفاده از روش الیزای نقطه ای برای همین سه مورد به ترتیب 29.3 درصد، 93.5 درصد و 79.3 درصد است. با استفاده از روش آماری کاپا توافق این دو روش برای تک یاخته نئوسپورا کانینوم، ویروس IBR و ویروس BVDV در حد مناسب تا خیلی خوب ارزیابی گردید. همچنین نتایج آماری مک نمار نشان داد که بین دو روش برای هیچ کدام از عوامل مورد نظر در این پژوهش تفاوت معناداری وجود ندارد. با توجه به نتایج این مطالعه مشخص شد که کیت الیزای نقطه ای چندگانه، می تواند به عنوان روشی ساده و مقرون به صرفه جهت تشخیص هم زمان سه عامل مهم سقط در گاو مورد استفاده قرار گیرد. این مطالعه گامی نخست در طراحی یک کیت چندگانه برای تشخیص عوامل عفونتی سقط در گاو برای اولین بار در جهان می باشد و می تواند در آینده با انجام مطالعات تکمیلی به عنوان یک کیت تجاری معرفی گردد.

رادون یکی از مهم ترین گازهای رادیواکتیو طبیعی است که گزارش های متعددی در خصوص سرطان زایی و آثار زیان بار مصرف آن وجود دارد. یکی از راه های ورود این گاز به بدن انسان، خوردن و آشامیدن آب و غذاهای آلوده به گاز رادیو اکتیو رادون است. شیر از جمله مواد خوراکی است که احتمال آلودگی به رادون در آن بالاست. جهت بررسی میزان رادون شیر و ترکیبات آن، در خرداد ماه سال 1394 طی هفت روز متوالی، روزانه یک نمونه ی شیر (به صورت تصادفی)، از ده برند پر تقاضای موجود در سوپرمارکت های شهر کرمان تهیه شد. وجود گاز رادون در نمونه های شیر، توسط دستگاه RAD7 تشخیص داده شد. تقریبا در همه ی نمونه های جمع آوری شده، گاز رادون وجود داشت. میانگین میزان رادون در ده نمونه ی شیر جمع آوری شده، 89/64±32/105 بکرل بر متر مکعب بود. سپس ترکیبات شیر یعنی میانگین چربی، پروتئین و لاکتوز در نمونه های شیر جمع آوری شده، مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. میانگین این ترکیبات در گروه های مختلف، با هم اختلاف معنی داری داشت (05/0 > p). همچنین در بررسی سلول های سوماتیکی مشخص شد شیرهایی که حاوی رادون بیشتری بوده اند، تعداد سلول های سوماتیکی در آن ها بالاتر بوده است.

آفلاتوکسین ها متابولیت های سمی قارچ ها هستند که توسط گونه های مختلف آسپرژیلوس تولید می شوند. این سموم در ایجاد بیماری هایی از قبیل سرطان کبد، هپاتیت مزمن و سیروز نقش بسیار مهمی دارند. هدف از این مطالعه تعیین میزان آفلاتوکسین M1 در شیر خام جمع آوری شده و بررسی وجود قارچ های مولد آن در خوراک دام شهرستان خوی می باشد. در یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از شیرهای خام جمع آوری شده مناطق مختلف شهرستان خوی به طور تصادفی چند نمونه در فاصله زمانی نیمه دوم فصل تابستان تا نیمه اول فصل زمستان انتخاب گردید. بعد از سانتریفوژ کردن نمونه ها بخش فوقانی شیر سانتریفوژ شده که شامل چربی های شیر بود خارج و کنار گذاشته شد و بخش پائینی شیر سانتریفوژ شده که فاقد چربی بود، با روش الایزا و با کیت مخصوص ساخت شرکت R-biopharm، آنالیز و مقدار آفلاتوکسین آن ها تعیین شد. نتایج این تحقیق نشان داد از 133 نمونه شیر خام که در نیمه دوم فصل تابستان (ماه های مرداد و شهریور) و نیمه اول فصل زمستان (ماه های مهر، آبان و آذر) در سال 1394 نمونه برداری شده و به روش الایزا مورد آزمایش قرار گرفته اند، 06/51 درصد نمونه ها در نیمه دوم فصل تابستان با محدوده صفر تا 0/8 میکروگرم بر لیتر آلوده به آفلاتوکسین M1 بودند و در 51/45 درصد از نمونه های آلوده میزان میانگین آفلاتوکسین بیش از استاندارد اروپا (05/0 میکروگرم بر لیتر) بود. همچنین 32/52 درصد نمونه ها در نیمه اول فصل زمستان با محدوده 5/0 تا 0/8 میکروگرم بر لیتر به آفلاتوکسین M1 آلوده بوده و در 47/60 درصد از نمونه های آلوده میزان میانگین آفلاتوکسین بیش از استاندارد اروپا (05/0 میکروگرم بر لیتر) بود. گونه های (R. stolonifer) Rhizopus stoloniferوAspergillus flavus (A. flavus) و A. clavatus) Aspergillus clavatus) به طور مشترک در همه گاوداری های مورد مطالعه بر روی خوراک‏های دام یافت شد. حضور آفلاتوکسین در لبنیات یک مشکل بسیار جدی و مهم برای سلامت عمومی است، مخصوصا نوزادان و کودکان که بیشترین مصرف کننده این محصولات بشمار می روند. برای کاهش میزان آفلاتوکسین در شیر، کنترل تغذیه دام های شیرده که به نوعی از شیر آن ها استفاده می شود از لحاظ آلودگی به آفلاتوکسین M1 باید مورد توجه قرار گیرد.

تاثیر تخلیه امعاء و احشا بر خواص میکروبی، شیمیایی و حسی ماهی شوریده (Otolithes ruber) ذخیره شده در یخ مورد مطالعه قرار گرفت. میزان بار باکتریایی سرمادوست، باکتری انتروباکتریاسه، باکتری اسید لاکتیک و باکتری های تولیدکننده H2S ماهی شوریده شکم خالی بیشتر از ماهی کامل طی نگهداری در یخ بود. اگر چه، میزان تیوباربیتوریک اسید، اسیدهای چرب آزاد و بازهای ازته فرار ماهی کامل بیشتر از ماهی شکم خالی بود. pH ماهی شوریده کامل و شکم خالی طی دوره نگهداری در یخ تفاوت معنی داری نشان نداد. میزان تری متیل آمین در ماهی شوریده کامل و شکم خالی افزایش یافت، در روز 12 میزان نهایی به ترتیب 00/16 میلی گرم تری متیل آمین در 100 گرم و 27/19 میلی گرم تری متیل آمین در 100 گرم رسید. نتایج ارزیابی حسی نشان داد که تخلیه امعاء و احشا کیفیت حسی ماهی را بهبود می دهد (05/0>p). آنالیزهای میکروبی نشان داد که میزان بار باکتری سرمادوست، انتروباکتریاسه، باکتری اسید لاکتیک و باکتری های تولید کننده H2S در ماهی شکم خالی بیشتر بود.

ضایعات محوطه دهانی یکی از موثرترین عوامل بر روی سلامت و راندمان تولید است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی شیوع این ضایعات شامل بیماری های دندان، استخوان های فک و بافت های نرم، در بین نشخوارکنندگان کوچک در منطقه جنوب ایران و بررسی تاثیر عوامل خطر این دسته از بیماری ها شامل سن، جنس، گونه، نژاد، جیره، اندازه و نحوه مدیریت دامپروری ها است. شاخص های بررسی میزان شیوع بیماری های محوطه دهانی با دامنه اطمینان 95 درصد برآورد شد. برای بررسی ارتباط بین شیوع و عوامل خطر پیشنهاد شده، از روش رگرسیون لجستیک تک متغیره و چند متغیره استفاده گردید. نتایج ما نشان داد که از 1342 دام مورد بررسی به ترتیب 523 (39 درصد)، 123 (2/9 درصد) و 81 راس (شش درصد) دارای ضایعات بالینی دندانی، استخوان های فک و بافت های نرم هستند. از عوامل خطر مورد مطالعه بین جنس، نژاد های بز، گروه های سنی، مدیریت دامپروری و جیره با میزان شیوع، رابطه معنی داری داشت. شانس ابتلا به بیماری های دندانی با افزایش سن نیز افزایش قابل توجهی نشان داد و در بز نژاد پاکستانی نسبت به نژاد سانن بیشتر بود. در بررسی لجستیک بیماری های دندان، شانس ابتلا در جنس ماده نسبت به نر 7/1 برابر بود و در دامپروری های با مدیریت سنتی و تغذیه با جیره های علوفه ی به ترتیب 5/3 و 5/2 برابر دامپروری های با مدیریت صنعتی و جیره های دانه ی-علوفه ی برآورد شد. در نظر گرفتن عوامل فوق از طریق آگاه سازی دامداران در جهت جوان سازی دام ها، انتخاب نژاد مناسب و نظارت دقیق بر نحوه مدیریت و نوع جیره می تواند نقش عمده ی در کاهش هزینه ها و افزایش بازدهی اقتصادی واحد های دامپروری داشته باشد.

هدف از انجام این پژوهش یافتن ارتباط بین ویژگی های ریخت شناسی بیضه و اپیدیدیم با شاخص های اسپرم اپیدیدیمی بود. بدین منظور از 53 جفت بیضه بز سیاه لری استان کهگیلویه و بویراحمد در سنین کمتر از شش ماه، شش ماه تا یک سال، یک تا دو سال، دو تا سه سال و سه تا چهار سال استفاده شد. پس از ذبح حیوانات در کشتارگاه صنعتی یاسوج، بیضه آن ها بلافاصله به آزمایشگاه منتقل شد. سپس ویژگی های ریخت شناسی بیضه و اپیدیدیم و همچنین وزن این اندام ها اندازه گیری شده و پس از آن ارزیابی ویژگی های اسپرم اپیدیدیمی شامل غلظت، درصد اسپرم های جنبا، زنده و بهنجار و ارتباط این ویژگی ها با شاخص های ریخت شناسی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد هم بستگی معنی داری بین وزن بیضه های چپ و راست با درصد اسپرم های زنده، مرده، بهنجار وجود ندارد، اما هم بستگی معنی داری بین محیط بیضه چپ و راست با غلظت اسپرم ها وجود داشت (05/0>P). وزن، طول، ضخامت، محیط و عرض بیضه چپ از بیضه راست بیشتر بود ولی این تفاوت معنی دار نبود. همچنین وزن و طول بدنه و طول دم در اپیدیدیم راست نسبت به چپ بیشتر بوده و طول کل و طول سر در اپیدیدیم چپ نسبت به راست بیشتر بود. با این وجود تفاوت معنی داری بین پارامترهای اپیدیدیم چپ و راست در هر سن وجود نداشت. همچنین درصد اسپرم های زنده در سن یک تا دو سالگی نسبت به سایر سنین بیشتر بود.

هدف از انجام این مطالعه، تعیین فراوانی و مطالعه آسیب شناختی انواع زخم های شیردانی در گاوهای کشتار شده در تبریز در سال های 95-94 بود. تعداد 288 راس گاو (197 راس نر و 91 راس ماده) به صورت تصادفی برای ارزیابی زخم شیردان در طی چهار فصل مورد ارزیابی قرارگرفت. مشخصات دام ها از نظر سن، جنس، محل و نوع زخم های شیردان ثبت شد. از تمام انواع زخم های مشاهده شده، تعدادی به صورت تصادفی انتخاب و مورد بررسی آسیب شناختی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون مربع کای استفاده شد. در این بررسی، 235 راس (6/81 درصد) گاو دارای زخم شیردان بودند که همگی از نوع یک بود ولی سایر انواع زخم شیردان مشاهده نشد. در بین زخم های نوع یک، فراوانی زخم نوع 1a (122 مورد) به صورت معنی داری بیشتر از بقیه بود. همچنین، زخم های شیردان در فصل تابستان به صورت معنی داری بیشتر از سایر فصول بود. بین سن و زخم شیردان ارتباط معنی داری یافت نشد ولی با جنس ارتباط معنی داری وجود داشت. احتمال وجود زخم شیردان در جنس ماده، 26/2 برابر بیشتر از جنس نر بود. نحوه توزیع زخم ها در محل های مختلف بافت شیردان متفاوت بود و در پیلور بیشتر از سایر نقاط دیده شد (05/0 >P). همچنین بررسی آسیب شناختی زخم های شیردان برای تایید وجود انواع زخم های نوع یک انجام گردید که در تمامی موارد با طبقه بندی ظاهری مطابقت داشت. نتایج این مطالعه نشان داد که درصد بالایی از شیردان های مورد بررسی در گاوهای این منطقه دارای زخم شیردان نوع یک هستند.

در این تحقیق غلظت هگزاکلروسیکلوهگزان ها (HCHs) و متابولیت هایش شامل α-HCH ،β–HCH و γ-HCH در بافت های کلیه، عضله، چربی و موی از 21 قلاده شغال طلایی از استان مازندران بررسی شد. آنالیز با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی با گیرنده الکترون انجام شد. متابولیت α-HCH بیشترین غلظت (64 درصد) را در متابولیت های (HCHs) در تمام بافت ها داشت. مقادیر به دست آمده از نسبت β-HCH/ΣHCH در بافت ها می تواند نشان دهنده این مطلب باشد که اخیرا در منطقه مورد مطالعه از آفت کش های هگزاکلروسیکلوهگزان و لیندان استفاده شده است. این مطالعه اطلاعات مفید و پایه ای را برای انجام تحقیقات مشابه بر روی سایر پستانداران ایران ارائه می دهد.

در این مطالعه تاثیرات فصل، جنس و سن بر روی غلظت سرمی کورتیزول و هم بستگی آن با سن دام ها در 180 شتر تک کوهانه ی سالم (شامل 146 شتر نر و 34 شتر ماده) بررسی گردید. غلظت سرمی کورتیزول تفاوت معنی داری بین دو جنس نر و ماده نداشت و نیز هم بستگی معنی داری با سن دام ها نداشت. بین دو فصل تابستان و زمستان تفاوت نسبتا معنی داری از نظر غلظت سرمی کورتیزول مشاهده گردید (06/0=p). در شترهای نر هم بستگی نسبتا معنی داری بین سن با غلظت سرمی کورتیزول وجود داشت (08/0=p ،146/0-=r). هم چنین غلظت سرمی کورتیزول تفاوت معنی داری بین گروه های سنی مختلف شتر نداشت. در گروه سنی کمتر از پنج سال، غلظت کورتیزول سرم تفاوت معنی داری بین دو فصل تابستان و زمستان داشت (044/0>p). مطالعه ی حاضر نشان داد که فصل، جنس و سن می تواند بر تغییرات کورتیزول سرم در شتر تک کوهانه اثر داشته باشد و ممکن است علت نتایج متناقض گزارش شده در مطالعات قبلی درباره ی کورتیزول سرم در این گونه باشد و باید در مطالعات بعدی در این گونه مورد توجه قرار گیرد.

اهمیت هورمون های کورتیزول و تیروئیدی در روندهای متابولیسمی از دیرباز مورد تاکید قرار گرفته است. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه تغییرات غلظت هورمون های کورتیزول و تیروئیدی سرم، و هم بستگی بین آن ها در طی دوره آبستنی، شیرواری و خشکی در بز نژاد سانن است. برای انجام پژوهش حاضر از 20 راس بز ماده سه ساله (20/2±2/30 کیلوگرم) نژاد سانن با نمره وضعیت بدنی 5/3 (در زمان شروع آزمایش) استفاده شد. این دام ها در شرایط مدیریتی یکسان و برنامه تغذیه ای مشخص (متناسب با احتیاجات نگهداری و فیزیولوژیک هر دوره) نگهداری شدند. حیوانات در زمان های خشکی (دو ماه قبل از آبستنی)، 4 ماه آبستنی تک قلو (اتمام ماه چهارم)، یک ماه پس از زایش (دوره شیرواری) تحت مطالعه قرار گرفتند. غلظت سرمی هورمون کورتیزول روند افزایشی و هورمون های تیروئیدی روند کاهشی معنی داری در طی سه دوره مختلف مطالعه (از خشکی به آبستنی و از آبستنی به شیرواری) داشت (05/0>P). در دوره آبستنی، هم بستگی منفی معنی داری بین غلظت هورمون کورتیزول با تیروکسین (05/0>P و ضریب هم بستگی 44/0-) و غلظت هورمون کورتیزول با تری یدوتیرونین (01/0>P و ضریب هم بستگی 88/0-) دیده شد. اما غلظت هورمون کورتیزول در زمان شیرواری، با سطح سرمی هورمون های تیروئیدی هم بستگی نداشت. هر چند این تغییرات نمی تواند نشان دهنده وجود بیماری باشد اما مقادیر غلظت هورمون های کورتیزول و تیروئیدی ارائه شده، می تواند به عنوان شاخصی به منظور ارزیابی وضعیت متابولیک در شرایط مختلف فیزیولوژیک بز های نژاد شیری باشد.

تقریبا 300 گونه از جلبک های دریایی در جنوب ایران شناسایی شده است که در دسته های جلبک قرمز (Rhodophytes)، جلبک قهوه ای (Phaeophytes) و جلبک سبز (Chlorophytes) طبقه بندی شده اند در بین جلبک های دریایی، جنس Gracilaria بدلیل تولیدات بالا و عصاره های با ارزش اقتصادی از جمله آگار، یکی از مهمترین جلبک ها است. جلبک گراسیلاریا از خانواده گراسیلاریاسه (Gracilariaceae) و رده جلبک های قرمز (Rhodophyta) است. هدف از این تحقیق بررسی اثر کاربرد پودر جلبک گراسیلاریا به صورت افزودنی در جیره غذایی ماهی سی باس آسیایی (Lates calcarifer) بر پارامتر های خونی بود. بدین منظور 120 قطعه ماهی سی باس آسیایی با میانگین وزنی 8/1±28 گرم به چهار تیمار و سه تکرار در 12 تانک فایبرگلاس 300 لیتری (10 عدد ماهی به ازای هر تانک) تقسیم شد. تیمار های آزمایش بر اساس چهار جیره غذایی هریک به ترتیب حاوی 0، 1.5، 2 و 2.5 درصد پودر جلبک گراسیلاریا به ازا هر کیلو گرم غذا تهیه گردید. در پایان آزمایش از سیاهرگ ساقه ی دمی ماهیان خون گیری انجام و شاخص های خونی اندازه گیری شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که افزودن ماکروجلبک در جیره غذایی ماهی سی باس آسیایی بر روی فاکتور های خونی ماهی شامل هموگلوبین، هماتوکریت، گلبول های سفید و درصد افتراقی گلبول های سفید تاثیر معنی داری ندارد.

هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر القای تتراپلوییدی در قزل آلای رنگین کمان بر بازماندگی، رشد، ویژگی های لاشه و همچنین ترکیب اسید های چرب عضله می باشد. برای این کار از 8 مولد ماده با میانگین وزن 246±1600 گرم و 6 مولد نر با میانگین وزن 186±1393 گرم که از نظر سنی 4 ساله بودند استفاده شد. شوک دمایی 65 ساعت-درجه بعد از لقاح و به مدت 10 دقیقه و با دمای 28 درجه سانتی گراد اعمال شد. نتایج نشان داد درصد القای تتراپلوییدی به صورت میانگین 2±21/68 بود که با اندازه گیری گلبول های قرمز مشخص شد. نرخ بازماندگی از مرحله لقاح تا چشم زدگی در گروه تحت شوک دیر هنگام برای القای تتراپلوییدی 20/1±33/67 بود که نسبت به گروه دیپلویید که 59/1±12/92 به طور معناداری کاهش یافت (05/0 > p). بازماندگی در مرحله چشم زدگی تا تخم گشایی در گروه تحت شوک 33/1±33/55 بود که نسبت به گروه دیپلویید که 45/0±10/98 به طور معناداری کاهش یافت (05/0 > p) از نظر شاخص های رشد نظیر وزن نهایی و افزایش وزن در انتهای دوره آزمایش یعنی 38 روز بعد از شروع تغذیه فعال گروه تحت شوک به طور معناداری بهتر از گروه دیپلویید بود (05/0 > p). ترکیب بیوشیمیایی لاشه از نظر میزان پروتئین، چربی و رطوبت بین دو گروه تفاوت داشت (05/0 > p) نتایج این پژوهش نشان داد که در اثر شوک دیر هنگام القای تتراپلوییدی میزان بازماندگی در مراحل اولیه تکامل ماهی کاهش می یابد و همچنین میزان اسیدهای چرب اشباع کاهش می یابد.

فلزات سنگین به راحتی می توانند باعث آلودگی زیست محیطی آبزیان به خصوص میگوها شوند که یکی از ارزشمندترین منابع در زنجیره غذایی انسان ها محسوب می شوند. هدف از این مطالعه، بررسی غلظت فلزات سنگین (آهن، سرب و کروم) بافت عضله میگوی هندی (Fenneropenaeus indicus) در جاسک و تنگه هرمز و مقایسه آن ها با استانداردهای جهانی می باشد. تعداد 60 نمونه میگوی هندی از صید روزانه صیادان جاسک و تنگه هرمز در آبان ماه 1394 تهیه شدند. پس از شست و شو، بافت خوراکی میگو جداسازی و در آون در دمای 65 درجه سانتی گراد به مدت 74 ساعت خشک گردید. و پس از انجام عملیات هضم اسیدی، غلظت فلزات سنگین نمونه ها به وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین غلظت فلزات آهن و سرب و کروم بافت عضله میگو در جاسک و تنگه هرمز وجود داشت (05/0>P). بیشترین غلظت کروم و سرب به ترتیب 07/0± 82/0 و 08/0±14/0 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک در جاسک و بیشترین غلظت آهن (45/0± 29/6 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک) در تنگه هرمز مشاهده شد. نتیجه این بررسی نشان داد که غلظت فلزات سنگین آهن، کروم و سرب (به استثنای کروم در جاسک) در عضله میگو از استاندارد های گزارش شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) کمتر بوده و نگران کننده نمی باشد. هر چند میانگین غلظت کروم در عضله میگوی بندر جاسک از حداکثر مجاز برای مصارف انسانی بالاتر بوده و نیاز به بررسی و حساسیت بیشتری دارد.

پیشرفت های نانو فناورانه سال های اخیر از یک سو موجب تحولات صنعتی چشمگیری شده و از سوی دیگر نگرانی هایی را در ارتباط با احتمال ورود این مواد به محیط های آبی و بروز مسمومیت در آبزیان موجب گردیده است. هدف مطالعه حاضر، بررسی شاخص های پاداکسندگی کبد و تغییرات بافت کبد در ماهی قزل آلای رنگین کمان تغذیه شده با نانوذره اکسید نیکل و سیلیمارین می باشد. برای این منظور تعداد 1200 قطعه ماهی (01/0±83/3 گرم) در هشت تیمار آزمایشی شامل گروه اول به عنوان تیمار شاهد و هفت تیمار دیگر به صورت ترکیبی از مقادیر مخلف نانوذره اکسید نیکل (0، 100 و 500 میلی گرم در هر کیلوگرم غذا) و سیلیمارین (صفر و یک گرم در هر کیلوگرم غذا) در زمان های مختلف تقسیم گردیدند. هر تیمار در سه تکرار انجام شد و آزمایش به مدت 60 روز ادامه یافت. نتایج نشان داد که شاخص ظرفیت پاداکسندگی کل در گروه های مختلف تفاوت آماری نداشتند (05/0 کلیدواژگان: نانوذره اکسید نیکل، گیاه دارویی، تنش اکسیداتیو، آنزیم های پاداکسایشی، Oncorhynchus mykiss