فصلنامه پرستاری و مامایی
پیاپی 17 (بهار 1389)

امروزه عملکرد مبتنی بر شواهد، جایگاه مهمی را در امر درمان و مراقبت دارد. رشته پرستاری از این امر مستثنی نبوده و مطالعاتی هر چند معدود در این زمینه انجام شده است. در این مطالعه کاربرد اصول مراقبت پرستاری مبتنی بر شواهد در زمینه بی اختیاری ادراری افراد سالمند مورد بررسی قرار گرفته است.
مطالعه حاضر یک مطالعه نیمه تجربی (قبل و بعد) می-باشد. نمونه گیری به صورت آسان برای انتخاب 30 نفر در گروه تجربی و کنترل استفاده و تخصیص نمونه ها به گروه های تجربی و کنترل نیز غیر تصادفی می باشد. مداخلات پرستاری بر اساس مروری بر متون انجام یافته در زمینه تمامی مطالعات مشابه در زمینه بی اختیاری ادراری انتخاب گردید که در گروه تجربی شامل تمرینات عضلات کف لگن، تمرینات مثانه و اصلاح سبک زندگی بوده و در گروه کنترل، دارو درمانی روتین مورد استفاده قرار گرفته و وضعیت بی اختیاری ادراری سه ماه بعد مورد ارزیابی قرار گرفت.
در بررسی نمونه های مورد پژوهش از نظر تعداد دفعات نشت ادراری، میزان نشت ادراری، میزان تاثیر بر کیفیت زندگی گروه های تجربی و کنترل قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی دار آماری مشاهده گردید.
نتایج مطالعه نشان داد که مراقبت پرستاری مبتنی بر شواهد در زمینه بی اختیاری ادراری سالمندان موثر است، بنابر این ضروری به نظر می رسد بر اساس نتایج این مطالعه و مطالعات مشابه، راهنمای بالینی کشوری در این زمینه تدوین شود.

آینده جامعه به سلامت کودکان آن جامعه بستگی دارد، لذا ضرورت دستیابی به بهترین شیوه تغذیه در کودکان با توجه به نقش آن در رشد و تکامل ذهنی و شناختی کودک به خوبی قابل درک است. از آنجا که در فرهنگ های مختلف عکس العمل های متفاوتی نسبت به مداخلات حین تولد مشاهده شده است، لذا با قاطعیت نمی توان گفت آیا مراقبت آغوشی در کشور ما نیز نتایج مثبت به همراه خواهد داشت. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی تاثیر مراقبت آغوشی بر تغذیه انحصاری با شیر مادر در نخست زایان می باشد.
در این مطالعه نیمه تجربی80 مادر نخست زا بستری در بیمارستان الزهرا(س) که نوزاد سالم و زنده بدنیا آورده بودند بطور تصادفی انتخاب شده و بصورت تصادفی در دو گروه مراقبت آغوشی و مراقبت روتین بیمارستان تقسیم شدند. بعد از روا و پایا نمودن ابزار، داده ها در ابتدا با استفاده از چک لیست حاوی مشخصات فردی- اجتماعی و اطلاعات بارداری و زایمان و پرسشنامه تغذیه انحصاری با شیر مادر پس از ماه چهارم تولد با تماس تلفنی جمع آوری شد، تجزیه و تحلیل آماری یافته ها بوسیله آزمون های آماری توصیفی، تفاوت میانگین، کای دو و آزمون دقیق فیشر انجام شد.
نتایج حاکی از آن بود که میانگین طول مدت تغذیه انحصاری در گروه آزمون بطور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بوده است (04/0=(P.
مراقبت آغوشی بلافاصله بعد از زایمان بر طول مدت تغذیه انحصاری مؤثر است و از آنجایی که مراقبت آغوشی دارای فواید فراوانی است و امکان انجام آن در هر مکانی وجود دارد انجام روتین این روش در بیمارستان ها توصیه می شود.

تصمیم گیری بالینی جزیی اساسی از عملکرد حرفه ای پرستاران بوده و تصمیم گیری بالینی صحیح تاثیرات بسزایی در روند درمان، حصول به پیامد بالینی مورد انتظار و افزایش رضایت مندی بیماران دارد. به علاوه، فرایند تصمیم گیری بالینی بررسی نیازهای بیمار را تحت تاثیر قرار داده و به انتخاب بهترین راه حل کمک می نماید. با وجود اهمیت تصمیم‎گیری در حرفه پرستاری، هنوز این موضوع جایگاه مناسب خود را در این حرفه کسب نکرده و فرآیند تصمیم‎گیری بالینی پرستاری نامشخص است. لذا این مطالعه با هدف تعیین نحوه مشارکت پرستاران در فرآیند تصمیم گیری بالینی صورت گرفت.
این مطالعه توصیفی به صورت مقطعی و با روش نمونه-گیری طبقه ای بر روی 285 پرستار شاغل در بخش های مراکز آموزشی- درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. ابزار گردآوری پرسشنامه PDAQ بود. مجموع امتیاز هر حیطه 0 تا 60 در سه زیر گروه0 تا 20 به عنوان «ضعیف»، 21 تا40 به عنوان«متوسط» و 41 تا 60 به عنوان «خوب»، سطح بندی شد. اطلاعات جمع آوری شده در نرم افزار آماری SPSS/Ver15 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
نتایج پژوهش نشان داد که تصمیم گیری بالینی پرستاران، در هر سه مرحله از فرآیند تصمیم گیری، شامل شناسایی مشکل (0/15±3/30)، ارایه راه حل (6/14±2/29) و اجرای راه حل (1/14±1/27)، در وضعیت «متوسط» قرار داشت در مرحله شناسایی مشکل امتیاز بیشتری کسب شده و پس از آن در مرحله ارایه راه حل و در نهایت، در مرحله اجرای راه حل کمترین امتیاز کسب شده بود.
باتوجه به نتایج، ضرورت برقراری زمینه کافی جهت کسب توانایی مهارت های تصمیم گیری بالینی احساس می گردد. لذا در این راستا، شناسایی موانع موجود و فراهم سازی شرایط تسهیل استقلال عمل و بستر لازم جهت توانمندسازی مهارت های تصمیم گیری توسط سیستم آموزشی و سازمان های حرفه ای پیشنهاد می گردد.

از مهمترین تجربیات زندگی زناشویی که یک زوج می توانند در آن شریک باشند، بارداری و تولد نوزاد است و لازم است زوجین در پی کسب آگاهی های لازم در این زمینه باشند. انجام برنامه های آموزشی و مشاوره بهداشتی از وقوع بارداری های ناخواسته پیشگیری می کند. بنابراین تقویت مشاوره های قبل از ازدواج می تواند در رفع مشکل فوق مد نظر قرار گیرد. این مهم، لزوم مطالعه ای در خصوص دیدگاه مددجویان درباره کیفیت مشاوره تنظیم خانواده در مراکز مشاوره قبل از ازدواج را تایید می کند.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که در آن 236 مددجوی مراجعه کننده به مراکز مشاوره قبل از ازدواج تبریز در سال 1388 که معیارهای ورود به پژوهش را داشتند و به صورت تصادفی ساده انتخاب شده بودند شرکت نمودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که شامل 5 بخش سؤالات دموگرافیک، سؤالات مربوط به نحوه برخورد، سؤالات مربوط به شرایط مشاوره، سؤالات مربوط به اهمیت تنظیم خانواده و روش های پیشگیری بود که پس از تعیین روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. داده های به دست آمده از مطالعه به وسیله روش های آماری توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار آماریSPSS/ver13 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج نشان داد که در رابطه با دیدگاه مددجویان در خصوص نحوه ی برخورد 8/75 درصد مددجویان و در زمینه شرایط مشاوره 2/85 درصد افراد خدمات ارایه شده را در حد مطلوب دانستند. در رابطه با دیدگاه مددجویان در خصوص کیفیت مشاوره در زمینه اهمیت تنظیم خانواده 5/72 درصد مددجویان اطلاعات ارایه شده را در حد متوسط ارزیابی کردند. در کیفیت مشاوره در زمینه روش های پیشگیری از بارداری(قرص های ضدبارداری، کاندوم، آیودی، آمپول تزریقی) نیز دیدگاه مددجویان بدین صورت بود که به ترتیب 8/70، 7/76، 1/44،7/40 درصد افراد توضیحات ارایه شده را در حد متوسط دانستند.
از آنجایی که آموزش و مشاوره یکی از پایه های راهبرد کنترل جمعیت و پیشگیری از بارداری های ناخواسته است، لذا می-توان گفت که این مسئله به عنوان نیاز جامعه، می باشد. لذا راهبرد وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در رابطه با آموزش داوطلبین ازدواج در مراکز بهداشتی درمانی به صورت یک اصل بسیار مهم می-بایستی به صورت جدی پیگیری و اجرا شود.

بیماران کلیوی مرحله آخر با تنش زاهای متعدد و مشابهی برخورد می-کنند که بر سطوح عملکرد جسمی، روانی و اجتماعی آنها تاثیر می گذارد. بدین لحاظ این بیماران بایستی به وابستگی به گروه و تجهیزات پزشکی عادت کرده و عوامل تنش زا را تحت کنترل خود در آورند. شناسایی عوامل تنش زا و روش های سازگاری موثر پرستاران را جهت مدیریت بهتر مشکلات بیماران دیالیز صفاقی یاری خواهد کرد. این مهم لزوم مطالعه ای در خصوص شناخت عوامل تنش زا و روش های سازگاری بیماران دیالیز صفاقی را تایید خواهد نمود.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که در آن 70 بیمار دیالیز صفاقی مراجعه کننده به مرکز آموزشی- درمانی امام رضا (ع) تبریز که دارای شرایط سن 14سال به بالا، هوشیاری به مکان و زمان، نداشتن بیماری-های حاد و افسردگی، توانایی جسمی پاسخ به سؤالات، انجام دیالیز حداقل به مدت 6 ماه و رضایت جهت تحقیق بودند جهت شرکت در مطالعه به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه شامل مشخصات فردی- اجتماعی، مقیاس تنش زاهای بیماران دیالیز صفاقی (PDSAS) و مقیاس سازگاری جالویک (JCS) بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
نتایج نشان داد که بیشترین عوامل تنش زای بیماران دیالیز صفاقی مربوط به تعویض مکرر (7/75%)، احساس نیاز روز افزون به غذاهای پروتئینی (9/62%)، طولانی بودن زمان مورد نیاز برای دیالیز (1/57%)، بی حوصلگی (7/55%) و کاهش اشتها (1/37%) می باشد. بررسی نتایج نشان داد که بیماران دیالیز صفاقی عوامل تنش زای روانی - اجتماعی را بیشتر از عوامل تنش زای جسمی آزار دهنده ذکر می کنند و اکثر واحدهای مورد مطالعه با میانگین امتیاز 3/9±7/41 بیشتر اوقات از روش سازگاری عاطفه محور در مواجهه با عوامل تنش زا استفاده می کنند.
این پژوهش نشان داد که در بیماران دیالیز صفاقی عوامل تنش زای روانی- اجتماعی شیوع بیشتری از عوامل تنش زای جسمی دارند. با توجه به اهمیت شناخت عوامل تنش زای روانی- اجتماعی و روش های سازگاری می توان با شناسایی مهارت های سازگاری مفید و کارساز از طریق برنامه های آموزشی درمانی فرایند سازگاری بیماران دیالیزی با این عوامل تنش زا را تسهیل نمود.

گلوکوم یکی از شایع ترین علل نابینایی غیر قابل برگشت در سراسر جهان و یکی از سه علت آسیب بینایی در کشورهای توسعه یافته می باشد. پژوهش های معتبر انجام یافته در دنیا تایید کرده است که آگاهی بیمار از ماهیت بیماری و مشارکت وی در برنامه مراقبتی تاثیر بسزایی در پیشگیری از نابینایی در بیماری گلوکوم دارد و پرستاران بخش چشم جایگاه ویژه ای در ارتقاء سطح آگاهی و تغییر رفتارهای بهداشتی بیماران دارند.
این پژوهش مطالعه ای توصیفی تحلیلی است که با هدف بررسی آگاهی و عملکرد بیماران مبتلا به گلوکوم پیرامون بیماری خود و ارتباط آن با مشخصات فردی اجتماعی طراحی و در مرکز چشم پزشکی نیکوکاری تبریز انجام شده است. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه و روش جمع آوری آنها مصاحبه چهره به چهره بوده، به این منظور تعداد 100 نفر از بیماران مراجعه کننده به کلینیک گلوکوم به روش نمونه گیری غیر احتمالی انتخاب شدند. برای آنالیز داده ها از نرم افزار SPSSو آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.
یافته های این پژوهش نشان داد که در حیطه آگاهی، 19 درصد از افراد مورد پژوهش ازآگاهی خوب، 69 درصد از آگاهی متوسط و 12 درصد از آگاهی ضعیف برخوردار بودند. همچنین عملکرد اکثریت افراد در حد مطلوب بود. آزمون آماری t نشان داد که میانگین نمره آگاهی افراد متاهل و مجرد به طور معنی دار با یکدیگر متفاوت است (028/0=P) با انجام آزمونANOVA یکطرفه بر روی داده ها مشخص شد که افراد با سطح تحصیلات بالاتر آگاهی و عملکرد بهتری دارند (001/0=P).
نتیجه این پژوهش نیاز به توسعه برنامه های آموزشی موثر و ابتکاری را در جهت افزایش آگاهی و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به گلوکوم را نمایان می سازد.

بیماری سرطان می تواند تاثیرات زیادی بر روابط زناشویی بیماران مبتلا به این بیماری داشته باشد. در کشور ایران رضایت از زندگی زناشویی در بیماران مبتلا به سرطان بررسی نشده است. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی رضایت از زندگی زناشویی در بیماران مبتلا به سرطان می باشد.
این مطالعه توصیفی در سال 1388 در مرکز درمانی عالی نسب تبریز انجام گرفت. نمونه پژوهش عبارت بود از 147 بیمار که دارای تشخیص قطعی سرطان بودند و روش در دسترس انتخاب شدند. رضایت بیماران از زندگی زناشویی با استفاده از پرسشنامه بررسی شد. دامنه نمره این پرسشنامه بین 35 تا 280 می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت.
مشخص شد که میانگین نمره رضایت از زندگی زناشویی در بیماران 8/35 ± 3/90 بود. همچنین، از طرفی مشخص شد که 9/93 درصد بیماران از زندگی زناشویی خود ناراضی بودند. همچنین، مشخص شد که رضایت از زندگی زناشویی در بیماران جوانتر (04/= P) و بیماران زن (01/0= P) بیشتر بود.
این نتایج نشان دهنده رضایت زناشویی پایین در بیماران مبتلا به سرطان بوده و نیاز بیشتر به خدمات مشاوره برای این بیماران را نشان می دهد.