فهرست مطالب

پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی - پیاپی 14 (پاییر و زمستان 1393)

پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی
پیاپی 14 (پاییر و زمستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/09/17
  • تعداد عناوین: 10
|
  • محمد جواد بابایی زارچ*، محمدحسین فتوکیان، سهراب محمودی صفحات 1-14
    به منظور انتخاب والدین مناسب جهت اهداف اصلاحی شناخت کافی از تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ژرم پلاسم ها ضروری است. بدین منظور تحقیقی در جهت طبقه بندی و شناخت تنوع ژنتیکی 35 ژنوتیپ گندم در دو تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال 1388 در دانشگاه شاهد انجام گرفت. در مجموع 15 صفت مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از صفات مورفولوژیک همچون تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، تعداد ساقه بارور، تعداد میانگره، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، زاویه برگ پرچم، طول آخرین میانگره، فاصله برگ پرچم تا سنبله، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، طول ریشک، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تک بوته استفاده شد. نتایج تجریه واریانس برای تمام صفات فوق در سطح یک درصد معنی دار بود. دامنه تغییرات و همبستگی بین صفات تنوع ژنتیکی بسیار زیادی بین ارقام مورد مطالعه نشان داد. تجزیه خوشه ایبه روش وارد برای داده های مزرعه ای، ژنوتیپ های مورد مطالعه را در 4 گروه قرار داد، که تجزیه واریانس صفات، در بین کلاستر ها برای صفت زاویه برگ معنی دار بود. نتایج تجزیه به عامل ها توانست 5 عامل را استخراج کند که 75 درصد تغییرات میان صفات را توجیه می نمود.
    کلیدواژگان: گندم (Triticum aestivum L، )، صفات کمی، تجزیه به عامل ها، تجزیه خوشه ای
  • مرتضی اولادی*، قربانعلی نعمت زاده، سید حمیدرضا هاشمی، عمار قلی زاده قرا، عمار افخمی قادی، مرضیه رضایی صفحات 15-26
    هرمی کردن صفات با استفاده از تلاقی مرکب یکی از روش های بهبود و اصلاح ارقام برنج می باشد. در این تحقیق 126 لاین F3، حاصل از تلاقی های مرکب به همراه والدین این تلاقی ها شامل ارقام شصتک، فجر، دمسیاه و نعمت به عنوان پایه پدری و رقم قائم (والد مشترک در تمام تلاقی ها) و 2 رقم شاهد منطقه به نام های ندا و سنگ طارم به صورت آزمایش آگمنت در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان پیاده شده و برخی از صفات مهم زراعی و مورفولوژیکی بهمراه مقبولیت فنوتیپی مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس شاهدها نشان داد که بین ارقام شاهد مورد مطالعه از نظر تمامی صفات اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. تجزیه خوشه ایارقام شاهد بر اساس روش Ward آنها را به سه خوشه تقسیم نمود. ضریب همبستگی صفات مورد مطالعه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که صفت عملکرد با تعداد پنجه بارور (r=0.91) و وزن هزار دانه (r=0.96)، همبستگی مثبت و معنی داری در سطح احتمال یک درصد داشت. نتایج حاصل از مقایسه عملکرد ژنوتیپ های مورد مطالعه و ارقام شاهد نشان داد که که 28 لاین دارای عملکرد بالاتر معنی داری نسبت به رقم شاهد قائم بودند که در این بین، دو لاین GF//GD-03-3 و GD//GS-03-1-23 دارای عملکرد بالاتری نسبت به رقم شاهد ندا بودند. نتایج نشان داد لاین های GD//GS-03-1-23، GD//GS-03-1-25 و GF//GN-03-2-18 دارای مقبولیت فنوتیپی مطلوبی بوده و تجزیه خوشه ایژنوتیپ های برتر، آنها را به هفت خوشه تقسیم کرد. خوشه چهارم و پنجم با توجه به اینکه لاین های برتری همچون لاین های GD//GS-03-1-23، GD//GS-03-1-25 و GF//GN-03-2-18 در آن جای داشتند به عنوان برترین خوشه انتخاب شدند.
    کلیدواژگان: برنج، تلاقی مرکب، لاین های امیدبخش و تجزیه خوشه ای
  • ابوالفضل فرجی* صفحات 27-40
    صفات کمی و همچنین واکنش 20 لاین و رقم سویا به تنش کم آبی در دو سال 1389 و 1390 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان ارزیابی شد. به این لحاظ سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. زمان آبیاری در آزمایش اول (شاهد) بر اساس 50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و در شرایط تنش متوسط و شدید به ترتیب بر اساس 100 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر در نظر گرفته شد. در هر سه شرایط، اثر ژنوتیپ بر اکثر صفات مورد مطالعه از نظر آماری معنی دار بود. کاهش رطوبت خاک و ایجاد شرایط تنش خشکی توانست سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه در ژنوتیپ های مورد مطالعه شود، اگرچه شدت این کاهش در ژنوتیپ های مختلف متفاوت بود. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ های مورد مطالعه در شرایط بدون تنش 1989 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی شدید 1242 کیلوگرم در هکتار بود. تحت شرایط بدون تنش ژنوتیپ HT2 با 2569 کیلوگرم در هکتار، تحت شرایط تنش متوسط ژنوتیپ PE10 با 2222 کیلوگرم در هکتار و تحت شرایط تنش شدید رطوبتی ژنوتیپ WE6 با 1688 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کردند، که می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
    کلیدواژگان: سویا، تنش خشکی، رقم، اجزای عملکرد و عملکرد دانه
  • مهرنوش علیپور کریم آباد*، غلامعلی رنجبر، سعید خاوری خراسانی، نادعلی باباییان جلودار صفحات 41-53
    به منظور بررسی اثر تنش رطوبتی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد دانه و صفات مرتبط با عملکرد 60 هیبرید سینگل کراس ذرت دانه ای، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار، در دو شرایط نرمال (50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) و تنش خشکی (80 درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) در ایستگاه طرق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال 1392 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که در شرایط نرمال و تنش، اختلاف بین هیبریدها در تمامی صفات در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین هیبریدها با روش آزمون چند دامنه ای دانکن نشان داد که بالاترین عملکرد دانه در شرایط نرمال مربوط به ترکیب هیبرید L5×k 1263/1 با 13/30 تن در هکتار و در شرایط تنش مربوط به هیبرید L10×k 1263/1 با 9/02 تن در هکتار و در شرایط نرمال عملکرد 10/60 تن در هکتار می باشد. با توجه به شاخص های MP، GMP، STI و HARM از بین هیبریدهای مورد مطالعه، L1×k 1263/1، L5×k 1263/1 و L10×k1263/1 بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. طول دوره رشد کمتر در این هیبریدها و عدم برخورد دوره گرده افشانی با دماهای بالا می تواند دلیلی بر برتری ترکیبات مذکور نسبت به سایرین باشد. نتایج همبستگی ها حاکی از وجود رابطه مثبت و معنی دار بین عملکرد پتانسیل (بدون تنش) با شاخص های MP، GMP، STI، TOL و HARM می باشد. بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار بین شاخص ها، مربوط به GMP و (STI (0/99 بود. بنابراین هیبریدهای L1×k 1263/1، L5×k1263/1، L10×k1263/1 و 14×k1263/1 با توجه به بالا بودن میزان تحمل به خشکی در برنامه های اصلاح و معرفی و پیشنهاد هیبریدهای جدید در برنامه های اصلاحی می توان بهره برد.
    کلیدواژگان: ذرت دانه ای، تنش خشکی، تجزیه خوشه ای، شاخص های تحمل
  • مجید شکرپور*، عزت الله اسفندیاری صفحات 54-66
    این مطالعه به منظور مقایسه و گروه بندی 52 رقم گندم از نظر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان طراحی و اجرا شد. بررسی ارقام در شرایط آزمایشگاهی در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه مراغه در سال 1391 انجام شد.گیاهچه های پرورش یافته به روش هواکشت، پس از رسیدن به مرحله 4 تا 5 برگی، به مدت 10 روز در تنش شوری 200 میلی مولار قرار گرفتند. بعد از سپری شدن زمان مذکور میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، انواع سوپراکسید دیسموتاز، میزان مالون دی آلدئید، پراکسید هیدروژن، سدیم، پتاسیم و کلر اندازه گیری شد. ژنوتیپ ها با استفاده از تجزیه خوشه ایدر سه گروه مجزا گروه بندی شدند. ارقامی مانند کرخه، آرتا و البرز در یک گروه متمایز دسته بندی شدند که دارای کمترین میزان پارامترهای کاتالاز، پراکسیدهیدروژن و مالون دی آلدئید و مقادیر قابل توجه آنزیم های آنتی اکسیدان بودند. به طور کلی اگرچه تجمع عناصر سدیم و کلر در شرایط تنش شوری در این ارقام بالاست اما به دلیل افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان شدت آسیب به بیومولکول ها کاهش یافته و از بروز تنش اکسیداتیو ممانعت شده است. همچنین به نظر می رسد توانایی سمیت زدایی عناصر سدیم و کلر در سلول های برگ از ویژگی های مهم آنها باشد. به طور کلی، با توجه به ویژگی های مختلف تحمل شوری در ارقام مورد مطالعه، می توان آنها را در برنامه های اصلاحی مورد استفاده قرار داد.
    کلیدواژگان: آنزیم های آنتی اکسیدان، تجزیه خوشه ای، شوری، مکانیسم های تحمل و گندم
  • شهربانو میردار منصوری*، نادعلی باباییان جلودار، نادعلی باقری صفحات 67-83
    به منظور بررسی تنش شوری بر عملکرد و اجزاء عملکرد 21 ژنوتیپ برنج، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1388 انجام شد. تنش شوری در مرحله رشد زایشی برنج در سه سطح شامل شاهد (آب معمولی منطقه)، 6 و 10 دسی زیمنس بر متر کلرید سدیم اعمال شد. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی داری برای صفات مورد مطالعه وجود دارد. کمترین میزان کاهش در عملکرد دانه مربوط به شصتک محمدی و طارم دانش بود، لذا در این تحقیق به عنوان متحمل ترین ارقام در تنش 6 دسی زیمنس بر متر کلرید سدیم شناسایی شدند. در تنش 10 دسی زیمنس بر متر کلرید سدیم رقم حسنی کمترین کاهش عملکرد دانه در تک بوته را نسبت به شرایط بدون تنش دارا بود. شوری همچنین باعث افزایش درصد عقیمی در ژنوتیپ های برنج مورد مطالعه شد. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که عملکرد دانه در سطوح شوری 6 و 10 دسی زیمنس بر متر همبستگی بسیار معنی داری با تعداد خوشه در بوته داشت. در مجموع ارقامی همانند شصتک محمدی، حسنی، طارم دانش، لاین 109 و لاین 75 برای صفات مربوط به در مرحله رشد زایشی از نظر تحمل به شوری برتر از سایر ارقام مورد ارزیابی بودند.
    کلیدواژگان: برنج ایرانی، تنش شوری، خصوصیات مرفولوژیکی، مرحله رشد زایشی
  • الهام مهرآذر*، علی ایزدی دربندی، محسن محمدی، گودرز نجفیان صفحات 84-95
    نشانگرهای مولکولی ابزاری برای به نژادی، غربالگری و تعیین خصوصیات ژنتیکی ژنوتیپ ها می باشند. در گیاهان زراعی گزینش به کمک نشانگرهای مولکولی برای صفات مرتبط با کیفیت محصول و مقاومت به آفات و بیماری ها گسترش یافته است. در این مطالعه غربال 40 نتاج نسل F2 از تلاقی های (M-83-17/3/Dove”S”/Buc”S”//2*Darab/4/Pishtaz/3/Ww33/Vee”S”//Niknejad) اقلیم معتدل کشور با نشانگرهای جایگاه نشانمند از توالی (STS) با توان تشخیص آلل های * 2، 18+17 و 10+5 در مکان های ژنی Glu-1 که بیشترین اثر را در افزایش کیفیت گلوتن دارا می باشند، صورت گرفت و از بین 40 نتاج جامعه F2 تعداد 12 نتاج واجد هر سه آلل برتر در نسل F3 در مزرعه تحقیقاتی کشت شدند. از میان 12 نتاج نسل F3، شش نتاج با ده نمونه از هر جمعیت با بهترین خصوصیات ظاهری و صفات مورفولوژیکی انتخاب و با استفاده از نشانگرهای اختصاصی افراد برتر به نسل F4 انتقال یافتند. نتایج حاصل از نشانگرهای مولکولی در نسل F2 با نتایج حاصل از آزمون ارتفاع رسوب SDS هماهنگی داشت و آلل های * 2، 18+17 و 10+5 همبستگی مثبت و معنی داری را با ارتفاع رسوب داشتند. تجزیه خوشه ایبا الگوریتم بین گروهی، نتاج را بر اساس آلل های پر کیفیت به پنج گروه با ترکیبات متفاوتی از هر یک از سه آلل نامبرده و بر اساس حجم رسوب SDS به سه گروه با حجم رسوب SDS بالا، متوسط و پایین تفکیک نمود.
    کلیدواژگان: تجزیه خوشه ای، جایگاه های نشانمند از توالی (STS)، سدیم دودسیل سولفات (SDS)، گلوتنین، همبستگی
  • بنفشه محجوب*، حمید نجفی زرینی، سیدحمیدرضا هاشمی صفحات 96-106
    مطالعه روابط ژنتیکی، پیش نیازی برای اصلاح گیاهان زراعی و هم چنین پیش نیازی برای حفظ و نگهداری منابع ژنتیکی است. با توجه به اینکه کلزای هیبرید عملکرد بیشتری از لاین های اینبرد دارد، لزوم تعیین تنوع ژنتیکی در این گیاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است در این مطالعه تنوع ژنتیکی 36 ژنوتیپ جنس Brassica با استفاده از 13 نشانگر ISSR مورد ارزیابی قرار گرفت. در مجموع 267 قطعه تکثیری امتیازدهی شدند که از این تعداد 257 مکان چند شکلی (96/38%) نشان دادند. میانگین PIC و MI به ترتیب 0/34 و 6/48 بدست آمد. آغازگر ISSR16 بالاترین مقدار PIC، 0/4 را نشان داد. نتایج نشان داد که میانگین شاخص های نشانگری شامل تنوع ژنتیکی نی، ضریب شانون، تعداد آلل موثر به ترتیب 0/34، 0/51، 1/58 می باشد. ترسیم تجزیه خوشه ایبا استفاده از ضریب تشابه جاکارد و الگوریتم UPGMA ژنوتیپ های مورد بررسی را به 3 گروه و3 گروه فرعی تفکیک نمود که حاکی از گروه بندی بر اساس دو سطح پلوییدی، تتراپلویید و دیپلویید می باشد. تنوع ژنتیکی نشان داده شده بوسیله نشانگر ISSR در این پژوهش نشان دهنده این است که این نشانگر میتواند برای شناسایی تفاوت های بین گونه ای و همچنین داخل گونه ای در مطالعات فیلوژنتیکی استفاده شود و به منظور بررسی دقیق تر روابط و ساختار ژنتیکی ژنوتیپ های کلزا همزمان با بکارگیری صفات مورفولوژیکی پیشنهاد می شود.
    کلیدواژگان: تنوع ژنتیکی، نشانگرهای ISSR، کلزا
  • پیام حاذق جعفری، سعید اهری زاد، سید ابولقاسم محمدی، فرید نورمند موید، پیمان بهروز* صفحات 107-121
    به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و صفات موثر بر عملکرد بذر، 49 ژنوتیپ یونجه، شامل ژرم پلاسم های داخلی و خارجی در سال 1387 در قالب طرح لاتیس ساده 7×7 در دو تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس، وجود تنوع ژنتیکی معنی داری را از نظر اکثر صفات نشان داد. کمترین ضریب تغییرات به تعداد روز تا اتمام دانه بندی و بیشترین آن به عملکرد بذر مربوط بود. در تجزیه خوشه ایداده ها بر اساس تمامی صفات مورد ارزیابی و روش Ward و با داده های استاندارد شده، 49 ژنوتیپ مورد بررسی در سه خوشه گرو ه بندی شدند. قرار گرفتن برخی از ارقام خارجی و داخلی در یک خوشه نشانگر عدم انطباق تنوع ژنتیکی موجود با پراکنش جغرافیایی بود. در تجزیه خوشه ایبر اساس صفات حاصل از تجزیه رگرسیونی ژنوتیپ های مورد بررسی در دو خوشه قرار گرفتند. در این گرو هبندی کلیه ژنوتیپ های جمع آوری شده از منطقه آذربایجان در یک خوشه قرار داشتند. در تجزیه به عامل ها بر مبنای مقادیر ویژه بزرگتر از یک به روش مولفه های اصلی پنج عامل تعیین گردید که در مجموع این عامل ها 77/02 درصد از تغییرات کل را تبیین نمودند.
    کلیدواژگان: تجزیه عاملی، تنوع ژنتیکی، عملکرد بذر، یونجه چندساله
  • مقاله کوتاه
  • قربانعلی نعمت زاده، مرتضی اولادی*، غفار کیانی، عباس حاجی پور، سید حمیدرضا هاشمی صفحات 122-127
    برنج دومین محصول استراتژیک در ایران بوده و کیفیت پخت و خوراک آن برای مصرف کنندگان ایرانی اهمیت بسزائی دارد. برای بهبود عملکرد و کیفیت برنج، ابتدا تلاقی های مختلف بین ارقام آمل 3 و سپیدرود با دمسیاه مشهد و سنگ جو انجام، پس از آن، تلاقی برگشتی F1 با والد دوره ای (ارقام کیفی) صورت گرفت. پس از دو نسل تلاقی برگشتی و تهیه BC2، عمل خود تلقیحی آغاز و اداره نسل های درحال تفکیک تلاقی ها، بر اساس روش شجره ای ادامه یافت. سرانجام پس از پنج نسل خودگشنی BC2F5)، 13) لاین اصلاحی با عملکرد بالا و کیفیت مطلوب به دست آمد. لاین های مورد نظر به همراه سه رقم شاهد (ندا، سپیدرود و سنگ طارم) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار مورد ارزیابی مقایسه عملکرد و آزمون کیفی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که لاین مورد نظر با 119 سانتی متر ارتفاع، 123 روز تا رسیدن کامل از نظر زودرسی نسبت به شاهد سنگ طارم برتری داشته و به لحاظ عملکرد نیز (6/65 تن در هکتار) در مقایسه با شاهد سنگ طارم (3650کیلوگرم در هکتار) دارای برتری نسبتا خوبی بوده است همچنین با توجه به قرار گرفتن این لاین در گروه سنگ طارم از نظر کیفیت نیز با آن قابل رقابت می باشد.
    کلیدواژگان: برنج، معرفی رقم، عملکرد، کیفیت
|
  • Mohammad Javad Babaei Zarch*, Mohammad Hosein Fotokian, Sohrab Mahmoodi Pages 1-14
    Appropriate selection of donor parent for breeding purposes needs sufficient knowledge about genetic diversity and germplasm classification. In order to investigation and classification of genetic diversity in 35 wheat (Triticum aestivum L.) genotypes، an experiment was conducted in University of Shahed based on randomized complete block design with 2 replications in 2009. In persent study 15 morphological characteristics such as days to 50% of flowering، plant height، number of stems per plant، number of productive tiller، number of internode، length of flag leaf، width of flag leaf، leaves angle، peduncle length، flag leaf distance to spike، spike length، number of grain per spike، awn length، 1000 grain weight and grain yield per plant were evaluated. The analysis of variance for all the traits indicated significant difference between studied genotypes (P<0. 01). Range and correlation analysis between traits، showed considerable genetic variation among studied genotypes. Cluster analysis via Ward method for field data، classified all genotypes in four groups. The ANOVA analysis showed significant difference among the clusters for leaves angle. Factors analysis، extract 5 factors that be able to describe nearly %75 of total variance.
    Keywords: Cluster analysis, Factor analysis, Quantitative traits, Wheat (Triticum aestivum L.)
  • Morteza Oladi, Ghorbanali Nematzadeh, Seyed Hamid Reza Hashemi, Ammargholizadeh, Ammar Afkhami Ghadi, Marzieh Rezaei Pages 15-26
    Generating pyramid lines via multiple crosses is one of the most important strategies for rice breeding. 126 F3 lines generated from Ghaem as a female line and Shastak, Fajr, Domsiyah and Nemat as male lines including Neda and Sangetarom as check varieties studied in the form of augmented design at the experimental field of GABIT. Variance analysis indicated significant differences of agromorphological traits between check and others lines. Cluster analysis of check varieties based on ward method was conducted and Pearson correlation coefficient indicated possitive and significant correlation (P=0.1) between fertile tillers (r=0.91) and 1000 grain weight (r=0.97) with yield. Although 28 lines indicated significant differences with Ghaem check variety but only GF//GD-03-3 and GD//GS-03-1-23 lines have shown higher yield regarding to high yield Neda check variety. Three GD//GS-03-1-23, GD//GS-03-1-25 and GF//GN-03-2-18 lines have had excellent ideotype and seven clusters obtained from cluster analysis in which superior lines belonged to cluster 4 and 5.
    Keywords: Rice, Multiple crosses, Promising lines, Cluster analysis
  • Abolfazl Faraji Pages 27-40
    Quantitative traits and the response of 20 genotypes of soybean to water deficit stress were evaluated at Agricultural Research Station of Gorgan in 2010 and 2011. Therefore, 3 separate experiments were conducted, each experiment as randomized complete block design, in 3 replications. In the first experiment, all soybean genotypes were irrigated based on 50 mm evaporation from evaporation pan, but in second and third experiments, the irrigations were applied based on 100 and 150 mm evaporation from evaporation pan. In all 3 stress levels, effects of genotype were significant on most of studied traits. Decreasing soil moisture and inducing drought conditions decreased grain yield in studied genotypes, however, the amount of yield reduction were different in genotypes. The mean grain yield of soybean genotypes in non-stress and stress conditions was 1989 and 1242 kg ha-1, respectively. Genotype HT2 in non-stress conditions (2569 kg ha-1), PE10 in medium stress conditions (2222 kg ha-1) and WE6 in high stress conditions (1688 kg ha-1) had the highest grain yield, respectively, which can be used in research programs.
    Keywords: Soybean, Drought stress, Cultivar, Yield components, Grain yield
  • Mehrnoosh Alipour, Gholamali Ranjbar, Saeed Khavari Khorasani, Nadali Babaeian Jelodar Pages 41-53
    This experiment was conducted to study the effects of water deficit stress on morphological traits, yield and yield components of 60 maize single cross hybrids at Torough Agricultural and Natural Resources Research C enter located in Mashhad, Iran on 2013. This experiment was laid out in randomized complete block design with three replications. The irrigation treatments were consisted of two irrigation levels (50 and 80 percent allowed water depletion as normal and drought stress, respectively). The result of ANOVA showed significant differences among single cross hybrids for all of measured traits in both conditions. In non-stress or normal condition, hybrids No.4 and in stress condition, hybrids No.9 were the best hybrids for grain yield with 13.30 and 9.02 ton/ha, respectively. According to the indices MP, GMP, STI and HARM among the studied hybrids the promising hybrids No.1 and No.1,4 and9 were recommended for water stress condition in Mashhad regions. During periods of lower growth in hybrid and non-treated with high temperatures during pollination can cause lead to the compounds than others. The correlation results showed the positive and significant relation between potential for performance (no stress) indices MP, GMP, STI, TOL and HARM. Most significant and positive correlation between the indices was related to GMP and STI (0.99). In general, hybrids L1×k1263/1, L5×k1263/1, L10×k1263/1 and 14×k1263/1 due to the high level of tolerance can be used in breeding programs.
    Keywords: Cluster analysis, Drought stress, Drought tolerance indices, Maize (Zea mays L.)
  • Majid Shokrpour*, Ezatoallah Esfandiari Pages 54-66
    In attention to wheat importance in human nutrition and its production limitations due to salt stress, this study was conducted to evaluate and grouping 52 different wheat varieties for activities of antioxidant enzymes. Seedlings in 4-5 leaf stage, which were grown in aeroponic way, were exposed to salt stress using 200 mM NaCl for 10 days. After that, activities of enzymes of catalase, glutathione peroxidase, ascorbat dehydrogenase, superoxide dismutase isozymes along to amounts of malon dialdehyde and hydrogen peroxide, Na, K and Cl were measured. Cluster analysis categorized the varieties into three distinct groups. The varieties such as Karkheh, Arta and Alborz as a distinct group had the lowest values of catalase, hydrogen peroxide and malon dialdehyde, in addition to high values of antioxidant enzymes. However, accumulation of Na and Cl under salt stress was high in the varieties but damage severity decreased because of increase in antioxidant enzymes activity that led to stop oxidative stress. Also, it is very probable that they have a special ability in leaves to detoxification Na and Cl. These genotypes were known as tolerant varieties which those may be applied in wheat breeding programs for salt tolerance. Totally, each of the varieties had some appropriate tolerance mechanisms to defense with salinity and the results clarified genetic variation in this regard.
    Keywords: Antioxidant enzymes, Cluster analysis, Tolerance mechanisms, Salt, Wheat
  • Shahrbanoo Mirdarmansouri*, Nad Ali Babaeian Jelodar, Nad Ali Bagheri Pages 67-83
    In order to study the effects of salt stress on yield and yield components, 21 rice genotypes, in a factorial experiment were conducted based on Randomized Complete Block Design with 3 replicates on pots in greenhouse at Sari Agricultural Science and Natural Resources, during 2009. Salt stress was applied on reproductive stage in rice at 3 levels 0, 6 and 10 ds m-1 NaCl. Results showed that there were significant differences between rice genotypes for all measured traits. Shastak mohammadi and Tarom-Danesh in 6 ds m-1 NaCl and Hassani in 10 ds m-1 NaCl showed lowest reduction in grain yield in comparison with normal condition. Thus tolerant cultivars, in this experiment. Salinity increased sterility in rice genotypes. Significant correlation was observed between grain yield and number of panicle per plant in 6 and 10 ds m-1 NaCl. Finally, Shastak mohammadi, Hassani, Tarom-Danesh, Line 109 and Line 75 were the highest tolerant cultivar in response to salinity.
    Keywords: Iranian rice genotypes, Salinity stress, Morphological traits, reproductive growth stages
  • Elham Mehrazar*, Ali Izadi Darbandi, Mohsen Mohammadi, Godarz Najafian Pages 84-95
    Molecular markers are considered as useful tools for breeding, screening and genetic characterization of genotypes. In crop plants, using of marker assisted selection (MAS) for traits such as product quality and resistance to pests and diseases is being widely adopted by numerous breeding programs worldwide. In current study effects of high molecular glutenin subunit loci Glu1, a lleles 2*, 17+18 and 5+10 were shown to be the most effective alleles for increasing gluten quality, respectively. In present study, we have screened F2 progenies of a composite cross (M-83-17/3/Dove”S”/Buc”S”//2*Darab/4/Pishtaz/3/Ww33/Vee”S”//Niknejad) belonging to breeding program for temperate climate regions of Iran for presence of 2*, 17+18 and 5+10 alleles. Forty individuals from F2 generation were tagged in the field. Sequence tagged site (STS) primers Were used as specific markers to test for the presence of 2*, 17 +18 and 5+10 in progenies. Our genotyping tests have revealed that out of 40 progenies, 12 individuals possessed the three alleles. Six out of 12 F3 progenies with 10 samples were selected and have been transferred to F4 generation. Results obtained from molecular markers experiment were in agreement with the results from SDS sedimentation test. It is indicated that 2*, 17+18 and 5+10 alleles have positive correlation with SDS-sedimentation volume. Cluster analysis based on between-group variances recognized five different clusters for high quality alleles with different combinations of the three alleles mentioned and three clusters for SDS-sedimentation volume with high, medium and low SDS-sedimentation volume, respectively.
    Keywords: Cluster analysis, Sequence Tagged Site (STS), Sodium Dodecyl Sulfate (SDS), Glutenin, Correlation
  • Banafsheh Mahjoob*, Hamid Najafi, Zarini, Seyed Hamid Reza Hashemi Pages 96-106
    Study of genetic relationships is a prerequisite for plant breeding activities as well as for conservation of genetic resources. Since the hybrid canola have more yield than inbred lines, determine the genetic diversity of this have particular importance. In the present study, genetic diversity among 36 genotype of Brassica sp. were determined using inter simple sequence repeat (ISSR) markers. Thirteen selected primers produced 267 discernible bands, with 257 (96.38%) being polymorphic, indicating considerable genetic diversity among genotypes. Average PIC and MI of all primers were 0.34 and 6.48, respectively. The results showed that average of marker index including Nei’s gene diversity, Shannon’s information index, the effective number of alleles were 0.34, 0.51, 1.58 respectively in genotypes of Brassica. Based on an un-weighted pair-group method using arithmetic average (UPGMA) clustering algorithm, three distinct groups were established. Genetic diversity shown by the marker ISSR, indicates that these markers can be used to identify differences between species and within species, In studies of phylogenetic. In order to evaluate the relationships and genetic structure of genotype canola using morphological characteristics is proposed.
    Keywords: Genetic variation, Molecular markers, ISSR, Rapeseed
  • Payam Hazegh Jafari, Saeid Aharizad, Seyed Aboalghasem Mohammadi, Farid Noormand Moayyed, Peyman Behrooz* Pages 107-121
    In order to analyze genetic diversity and determine the most effective characteristics on seed yield, 49 alfalfa genotypes including foreign and Iranian germplasms, were evaluated using a simple lattice design with two replications in researches station of Natural Resources and Agricultural Research Center of East Azerbaijan province. Analysis of variance revealed significant genetic diversity among genotypes with respect to some of the traits. Coefficient of variation (C.V.) was smallest for days to end of seeding and highest for seed yield. Grouping of genotypes using Ward's algorithms and all the traits assigned 49 genotypes into three groups. Assignment of some landraces and foreign genotypes in one group indicated incongruity of genetic variation and geographical origins of genotypes. In grouping based on seed yield and related traits identified using path analysis, genotypes analyzed were classified into two groups. In this classification all of the landraces from East Azerbaijan province were located in one group. In factor analysis, five factor with eigenvalues greater than one explained 77.02 percent of total variance.
    Keywords: Factor analysis, Genetic diversity, Seed yield, Medicago sativa (L)
  • Ghorbanali Nematzadeh, Morteza Oladi*, Ghafar Kiani, Abbas Hajipour, Seyed Hamid Reza Hashemi Pages 122-127
    Rice is a second important crop at Iran and its cooking and eating quality plays important role for consumers. In order to improve yield and quality, a set of crosses among Amol3 and Sepidrood made with Dom­­­Siah Mashhad and Sange Jo. The F1 was back crossed with local varieties as donor parents for two successive generations (BC2) and then selfed upto five generations (BC2F5). 13 promising lines with higher yield and quality were selected. The selected lines including three checks Neda, Sepidrood and Sang Tarom planted in Randomized Complete Block Design with three replications and their yield quality test were done. Some of important characteristics of qualitative and quantitative were measurement. Line DN-33-18 accompand with quality check Sang Tarom and located in the fourth class. This Line regarding to the yield and early maturity indicated better performance than Sange Tarom (check variety). This line with 119cm height, 123 days to maturity and good physicochemical properties almost similar to the local good quality varieties, but 6.65 tons/hectare, while the average yield of local varieties is shown around 3.5-4 tons/hectare.
    Keywords: Rice, Release of varieties, Yield, Quality