فهرست مطالب

پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی - پیاپی 4 (زمستان 1388)

پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی
پیاپی 4 (زمستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/11/19
  • تعداد عناوین: 7
|
  • ولی الله رامئه صفحه 1
    به منظور برآورد قابلیت توارث و میزان هتروزیس برای خصوصیات فنولوژیکی، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و میزان روغن، نسل F2 تلاقی های دای آلل یک طرفه شش رقم کلزا شامل RAS-3/99، RW-008911، 19H، RGS-003، Option-500 و PF7045/91 به همراه والدها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه دای آلل حاکی از معنی دار بودن میانگین مربعات قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی برای تمامی صفات مورد بررسی می باشد که نشان دهنده اهمیت اثر افزایشی و غیر فزایشی ژن ها در کنترل این صفات می باشد. از طرفی برآورد قابلیت توارث خصوصی بالا و درجه غالبیت کمتر از یک برای خصوصیات فنولوژیکی حاکی از اهمیت بیشتر اثرات افزایشی ژن ها در کنترل این صفات می باشد. دامنه هتروزیس نسبت به والد برتر از 88/11- الی 75/0- برای تعداد روز تا شروع گلدهی، از 06/10- الی 13/0- برای تعداد روز تا خاتمه گلدهی، از 67/10- الی 50/2- برای تعداد روز تا رسیدگی، از 03/32- الی 21/11 برای ارتفاع بوته، از 33/477- الی 98/711 برای عملکرد دانه و از 12/237- الی 62/274 برای عملکرد روغن متغیر بوده است. بیشترین عملکرد دانه مربوط به نتاج تلاقی Option500×PF7045/91 و برابر 17/3431 کیلوگرم در هکتار بوده است.
    کلیدواژگان: اثر افزایشی ژن ها، قابلیت ترکیب پذیری، درجه غالبیت، عملکرد دانه
  • آرمیندخت یزدان پناه، ناد علی باباییان جلودار، قربانعلی نعمت زاده، نادعلی باقری، رضا طالبی صفحه 14
    دو نشانگر STS شامل EcoRІ/RG140 همبسته با ژن Rf3 روی کروموزوم شماره 1 و FnudΠ/S10019 همبسته با ژن Rf4 روی کروموزوم شماره 10 در شصت لاین و رقم برنج به منظور شناسایی لاین های بازگرداننده باروری و استفاده از آنها در تهیه برنج هیبرید، در مطالعه حاضر مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تعداد 27 لاین در جایگاه ژنی RG140 و 3 لاین در جایگاه ژنی S10019حامل آلل های بازگرداننده باروری بودند. 20 لاین در هر دو جایگاه ژنی حامل آلل مورد نظر تشخیص داده شدند که آزمون فنوتیپی آنها نیز نشاندهنده قابلیت بازگرداندن باروری آنها بود، به طوری که این دو نشانگر بیش از 85% باروری داشتند. بنابراین این دو نشانگر برای تشخیص ژن مورد نظر مفید بوده و وجود هر دو جایگاه ژنی برای اعاده کنندگی باروری ضروری است.
    کلیدواژگان: اعاده کننده باروری، برنج، نشانگرهای STS
  • حسین اورکی، ایرج الله دادی، فتانه پرهیزکار خاجانی صفحه 22
    به منظور یافتن ارقام متحمل به خشکی و همچنین انتخاب شاخص های مناسب جهت ارزیابی تحمل به خشکی در هیبریدهای آفتابگردان، آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی اجرا گردید. عامل اصلی شامل سطوح آبیاری و عامل فرعی شامل چهار هیبرید آفتابگردان بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش شدید وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه شد. در شرایط آبیاری مناسب هیبریدهای آذرگل و آلستار به ترتیب با 3448 و 2793 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی شدید هیبریدهای زودرس آلستار و هایسان 25 به ترتیب با 829 و 704 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد دانه بودند. جهت شناسایی شاخص های برتر بوسیله ی بررسی همبستگی آن ها با عملکرد و نیز از طریق بررسی نمودارهای دو بعدی و سه بعدی در شرایط تنش خشکی متوسط شاخص های MP و GMP و در شرایط تنش خشکی شدید شاخص های GMP و STI بهترین شاخص ها برای ارزیابی تحمل به تنش خشکی هیبریدهای آفتابگردان تشخیص داده شدند. همچنین براساس نتایج حاصل از نمودارهای سه بعدی شاخص های برتر در هر دو شرایط تنش خشکی متوسط و شدید، هیبرید زود رس آلستار را به عنوان هیبرید برتر معرفی نمودند.
    کلیدواژگان: تنش خشکی، شاخص های تحمل تنش
  • مهدی عارف راد، نادعلی باییان جلودار، قربانعلی نعمت زاده، سیدکمال کاظمی تبار، نادعلی باقری صفحه 39
    پروتئین لکتین یکی از عوامل مهم ضدتغذیه ای در پروتئین های دانه سویا محسوب می شود. پروتئین لیپوکسیژناز نیز به دلیل ایجاد طعم نامطلوب، مهمترین عامل در کیفیت پایئن پروتئین های سویا می باشد. در این تحقیق، تغییرات ژنتیکی حاصل از اشعه گاما روی پروتئین های ضدتغذیه ای رقم هیل، در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، در سال 1386 و 1387 مورد ارزیابی قرار گرفت. در نسل M1 همه گیاهان برداشت و در نسل بعد بصورت بوته به ردیف کشت شدند. در نسل M2 تنوع زیادی برای صفات مورفولوژیک مانند، ارتفاع گیاه، شکل برگ، رنگ گل، عقیمی و دیررسی یا زودرسی مشاهده گردید، که از بین آنها گیاهان موتانت با صفات مورفولوژیک مطلوب انتخاب شدند. بررسی پروتئین های هر یک از این گیاهان موتانت، با استفاده از تکنیک SDS-PAGE نشان داد که گیاه موتانتM-107 فاقد پروتئین ضدتغذیه ای لکتین و لاین موتانت M-729 فاقد پروتئین های ضدتغذیه ای لکتین و لیپواکسیژناز می باشد. این دو گیاه موتانت، با وجود عدم حضور یک یا چند زیرواحد پروتئینی، تغییرات معنی داری از لحاظ محتوی پروتئین و روغن از خود نشان ندادند. دو گیاه موتانت به دست آمده از این تحقیق می توانند لاین های ارزشمندی در جهت اصلاح و بهبود پروتئین های سویا باشند.
    کلیدواژگان: سویا، عوامل ضدتغذیه ای، اشعه گاما، SDS، PAGE
  • آ. ساعد موچشی، ب. حیدری، ع. ا. فرشادفر صفحه 49
  • محمدعلی احمدی شاد، سید کمال کاظمی تبار، ناد علی باباییان جلو دار، مهران غلامی، حسین کاظمی پشت مساری صفحه 65
    چای (Camellia sinensis(L.)O.Kuntze) از مهمترین محصول نوشابه ای ایران است. اساس ژنتیکی بوته های چای کشور از سه توده بذری عمومی (jat) به نامهای B atjan، Rajghur و Dhonjan مشتق شده است. در این تحقیق تنوع ژنتیکی 30 کلون زراعی چای با استفاده از 45 نشانگر مولکولی راپید 10 نوکلئوتیدی و 13 صفت مورفولوژیکی و 4 صفت شیمیائی مورد ارزیابی قرار گرفت. تعداد 16 نشانگر 96 نوار تولید شد که 89 نوار بین کلون های مورد مطالعه چند شکل و 7 نوار یک شکل بدست آمد و میزان قطعات چند شکل 71/92% برآورد شد. اندازه باندها از bp 250 تا bp 2500 متغیر بودند. نتایج تجزیه خوشه ایبراساس نشانگر ها، نشان داد که تعداد سه گروه اصلی می توان تشخیص داد: گروه اول شامل کلون های انتخابی داخلی، شوروی برگ ریز، ارقام کلونی سریلانکائی (DN.KEN.3020)، گروه دوم شامل کلون های سریلانکائی 3013 و 3019، شوروی برگ پهن، دارجلینگ 27، کلون امیدبخش 100 و در گروه سوم رقم کلونی یابوکیتا، دارجلینگ 21، ارقام کلونی آسام، دارجلینگ 13، دارجلینگ 18، تنوع ژنی بین کلون ها براساس شاخص «نی» به طور متوسط 34/0 برآورد شد. با انجام بررسی های مورفولوژیکی و شیمیائی، قرار گیری کلون ها در دندروگرام براساس نشانگر رپید، مورد تائید می باشد.
    کلیدواژگان: چای، (Camellia sinensis L، )، تنوع ژنتیکی، راپید
  • محسن نیازیان، رضا امیری، سید محمد مهدی مرتضویان، اباذر رجبی، اوراضی زاده صفحه 77
    به منظور مطالعه ژنتیکی صفات عملکرد ریشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال در کشت پاییزه چغندرقند از بای پلات داده های دای آلل استفاده گردید. 36 هیبرید حاصل از تلاقی 9 ژنوتیپ چغندر قند به همراه چهار شاهد در ایستگاه تحقیقاتی صفی آباد دزفول در سال زراعی 88-1387 مورد بررسی قرار گرفتند. در این آزمایش 49 ژنوتیپ در قالب طرح لاتیس سه گانه در 3 تکرار کشت شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارها برای صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی دار وجود دارد. ترکیب پذیری عمومی ژنوتیپ ها برای هر سه صفت عملکردی در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. همچنین ترکیب پذیری خصوصی برای صفات عملکرد ریشه و عملکرد قند در سطح احتمال یک درصد و برای صفت عملکرد قند قابل استحصال در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. جهت ارزیابی پتانسیل ژنوتیپ های مادری از روش گرافیکی GGE biplot استفاده گردید. بهترین ترکیب شونده عمومی برای صفت عملکرد ریشه، ژنوتیپ 436-104 بود. همچنین تلاقی 7173×474 بهترین ترکیب شونده خصوصی برای صفات عملکرد ریشه، عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال بود. والد 436 نیز به عنوان بهترین آزمون گر برای صفات عملکرد قند و عملکرد قند قابل استحصال تشخیص داده شد.
    کلیدواژگان: بای پلات، ترکیب پذیری، چغندرقند، دای آلل، عملکرد
|
  • Page 1
    In order to estimate narrow-sense heritability and heterosis for phenological traits, plant height, seed yield and oil yield, F2 progenies of half diallel crosses from six varieties including RAS-3/99, RW008911, 19H, RGS003, Option500 and PF7045/91 along with their parents were evaluated in a randomized complete block design with 3 replications. Diallel analysis revealed significant mean squares of general and specific combining abilities (GCA and SCA) for all traits, indicating the importance of additive and non additive genetic effects for these traits. However estimating of high narrow-sense heritability and degree of dominance less than one for phonological traits showed the prime importance of additive genetic effects for these traits. Heterosis range in comparison with superior parent were varied from -11.88 to -0.75, from -10.06 to -0.13, from -10.67 to -2.50, from -32.03 to 11.21, from -477.33 to 711.98 and from -327.12 to 274.62 for days to flowering, days to end of flowering, days to maturity, plant height, grain yield and oil yield, respectively. The highest yield (3431 kg/ha) was belonged to Option500 × PF7045/91.
  • Page 14
    In order to identify restorer lines in hybrid rice system, sixty lines and cultivars were studied. Two STS makers of RG140 that is linked to Rf3 locus on chromosome 1 and S10019 that is linked to Rf4 locus on chromosome 10 were used to screen restorer line. Then, after digestion with two restriction-enzymes (EcoRI and FnudII), the results showed that 27 lines had Rf3 gene, 3 lines had Rf4 gene and 20 lines had both fertility restorer genes (Rf3 and Rf4) with more than 85 percent fertility based on phenotypic test. Therefor these lines can be used as restorer lines in hybrid rice seed production. However the other lines with less than 85 percent field fertility can not be used as restorers.
  • Page 22
    In order to find drought tolerance cultivars and determine the appropriate Indices to select drought tolerance in sunflower hybrids, an experimental research was conducted as split plot design based on RCB at the research field of college of Abouraihan of university Tehran in Iran-Pakdasht, in 2009. Irrigation rates were considered in the main plots and sunflower hybrids as sub plots. The result showed that drought tress severely reduced seed weight, seed number per head and grain yield. The Allstar and Azargol hybrids in terms of optimum irrigation with 3448 and 2793 kg.ha-1 and in severe drought conditions Allstar and Hysun 25 hybrids with 829 and 704 kg.ha-1 had the highest grain yield. In order to determine the best indices by their correlation with yield and by exploring biplot and three dimensional graphs in moderate drought conditions GMP and MP indices and in severe drought conditions GMP and STI indices to select the best drought tolerance of sunflower hybrids were detected. Also based on the results of three-dimensional graphs in both moderate and severe drought stress conditions Allstar was the superior to others.
  • Page 39
    Lectin protein is considered as an important anti-nutrient factor in soybean seed. A low quality soybean proteins is associated whit the presence of lipoxygenase protein due to its unfavorable flavor. This research was conducted at the Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, during 2008-2009 to evaluate the effect of Gamma rays on anti-nutrient protein of Hill cultivar. M1 generation seeds were obtained and grown as plant-to-row in next generation. In M2 generation, highly variation was observed for plant height, flower color, sterility, leaf shape, early and late maturity, that among mutant plants with favorable morphological traits were selected. After protein evaluation by SDS-PAGE it hasnt shown the lectin protein in M-107 plant mutant and also anti-nutrient factor of lectin and lipoxygenase was absence in M-729 mutant. However, these two mutant plants which hadnt shown one or several subunit proteins, but not showed meaningful commutation in total volume protein and oil content. These two mutant plants can be considered very important for improving seed proteins in soybean breeding programs.
  • Page 65
    Tea (C. sinensis L.) is the most important beverage crop in Iran and genetic base of current Iranian tea shrubs were achieved from three mass seeds namely: Dhongan, Batjan and Raighur. In this study, genetic diversity of 30 cultivated tea clones were evaluated using 45 RAPD markers and 13 morphological and 4 chemical characters respectively. Sixteen and of 45 markers produced 96 bands that 89 bands among clones were polymorphic and monomorphic respectively (92.71% polymorphic). Bands size was variable between 250-2500 base pair. Three main groups could be recognized from cluster analysis based on markers data: The first group consisted of internal selective clones, narrow Russian leaf and Seri-Lanka clonal cultivar (3020, KEN, DN). The second group consisted of Seri-lanka clonal cultivar (3013, 3019), Blead Russian leaf, Darjileing 27, clon100. The third group consisted of Yaboukita clonal cultivar, Darjileing 21, Assamica clonal cultivar, Darjileing 13 and Darjileing 18. The average gene diversity between clones based on Nei's index is estimated 0.34. The morphological and chemical investigation, placed of clones in denderograme are approved based on RAPD markers.
  • Page 77
    In order to study the genetic control of root yield, sugar yield and white sugar yield in tropical beet, the biplot of diallel data was used. 36 hybrids derived from crosses among 9 sugar beet genotypes along with four control treatments were evaluated at Safiabad Agricultural Research Center, Dezful, Iran during 2008-2009 growing season. The experimental design was a triple lattice design with three replications. Analysis of variance showed significant differences among genotypes for the traits at 1% probability level. Analysis of combining ability using Griffing's method II Diallel crossing scheme after elimination of the control treatments indicated that general combining ability of genotypes was significant for all three yield traits at 5% probability level. Also specific combining ability was significant for root yield and sugar yield at 1% probability level and at 5% probability level for white sugar yield. The GGE bi-plot graphical were used for evaluation of O-type line potential. For root yield, 436-104 was the best general combiner. Also 7173 and 474 parents were the best specific combinatory, so that 7173×474 cross was the best hybrid for root yield, sugar yield and white sugar yield traits in sugar beet. 436 genotype was the best tester for sugar yield and white sugar yield traits.