فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش های چینه نگاری و رسوب شناسی
سال بیست و ششم شماره 2 (پیاپی 39، تابستان 1389)
- تاریخ انتشار: 1389/07/01
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 1
برش مورد مطالعه در 10 کیلومتری شمال شهر بجستان در کوه قراول قرار گرفته است. ضخامت سازند جمال در این منطقه 349 متر اندازه گیری شده است که شامل سنگ آهک و دولومیت است. مرز زیرین با سازند سردر به صورت ناپیوستگی فرسایشی است. بر اساس مطالعات پتروگرافی در سازند جمال پنج نوع دولومیت ریز بلور زینوتاپیک A، ریز تا متوسط بلور ایدیوتاپیک P، متوسط بلور شکل دار ایدیوتاپیک E، متوسط بلور و درشت بلور ایدیوتاپیک S و دولومیت های ایدیوتاپیک C به فرم سیمان، تفکیک شده اند. تمرکز Sr در دولومیت های سازند جمال بین 40 تا160 پی پی ام در تغییر است. مقدار Na در این دولومیت ها از 13990 تا 40580پی پی ام است که بیشتر از مقدار Na در دولومیت های تشکیل شده در محیط های دریایی است. تمرکز Fe و Mn به ترتیب بین 1020 تا 3770 و 140 تا 580 پی پی ام در تغییر است. با توجه به مطالعات پتروگرافی و آنالیز عنصری، دولومیت های سازند جمال در منطقه بجستان در طی دیاژنز اولیه (آب دریا) و دیاژنز تدفینی کم عمق تا متوسط تشکیل شده اند. منشاء منیزیم مورد نیاز دولومیت های نوع اول آب دریا و برای انواع دیگر می توان آب های بین دانه ای، دیاژنز شیل های همراه با سنگ آهک ها و یا شیل های سازند سردر را در نظر گرفت.
کلیدواژگان: سازند جمال، بجستان، دولومیت، پتروگرافی، آنالیز عنصری -
صفحه 19ناحیه مورد مطالعه در 30 کیلومتری شمال شهر کرمان و در مجاورت روستای هوتک قرار دارد. رسوبات دونین در این ناحیه به خوبی بیرون زده بوده و از پایین به بالا به سازندهای پادها و بهرام تقسیم میشود. ضخامت رسوبات دونین این ناحیه 614 متر است که به منظور مطالعه پالینومرفهای آن تعداد 140نمونه از این دو سازند تهیه و در آزمایشگاه پالینولوژی مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران تجزیه شیمیایی و مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه 12 گونه آکریتارش (11جنس) و 20 گونه میوسپور (16 جنس) شناسایی گردید. گونه های پالینومرف شناسایی شده در 8 مجموعه میوسپور و آکریتارشی از پایین به بالا منظم گردید. بر مبنای ارزش چینه شناسی هم آکریتارشها(عناصر دریایی) و هم میوسپورها (عناصر خشکی) زمان دونین پسین (فراسنین- فامنین) برای رسوبات دونین در ناحیه مورد مطالعه پیشنهاد می شود. همچنین تعدادی میکروفسیل جانوری(Incetae sedis) در نمونه های این دو واحد سنگ چینه ای از جمله گونه های Umbella bella،Umbella rotunda، و Umbella ovata شناسایی شد که معرف زمان دونین پسین برای این دو سازند می باشد. از طرف دیگر با توجه به نسبت درصد عناصر خشکی(%69) به عناصر دریایی(%31) ناحیه مورد مطالعه در زمان دونین پسین به وسیله دریای کم عمق پوشیده بوده است. از سوی دیگرگونه های آکریتارش و میوسپور شناخته شده از رسوبات دونین ناحیه هوتک نیز از رسوبات دونین دیگر نقاط ایران(سلسله جبال البرز و زاگرس) گزارش شده است. این حالت نشان میدهد که قسمتهای مختلف ایران در زمان دونین خشکی واحدی را تشکیل می داده اند.
کلیدواژگان: پالینواستراتیگرافی، رسوبات دونین - ناحیه هوتک -
صفحه 33
فرسایش سازند های سنگی و ورود حجم عظیمی از رسوبات به دریاچه سد زاینده رود، در شمال شهرکرد، اهمیت و لزوم مطالعه چگونگی تولید و حمل رسوبات در حوضه آبریز این سد را مشخص می کند. حوضه حیدری یکی از حوضه های رودخانه و سد زاینده رود است که مساحتی بالغ بر 2/117 کیلومتر مربع دارد و از نظر زمین شناسی در زون سنندج - سیرجان و در مجاورت زاگرس مرتفع واقع است. با توجه به توان تولید رسوب از سازند های سنگی منطقه مورد مطالعه، کارآیی مدلهای زمین شناسی مانند اندیس فرسایش و EPM در برآورد رسوب در این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور حوضه آبریز مورد مطالعه به شش زیرحوضه تقسیم و ابتدا از سرشاخه های آبراهه های اصلی نمونه برداری شده است. پس از انجام دانه بندی و مطالعات سنگ شناسی رسوبات روی غربالها، اندیس فرسایش واحدهای سنگی محاسبه و سپس میزان حساسیت به فرسایش آنها تعیین گردیده است. شدت رسوبدهی در این حوضه با استفاده از چهار پارامتر مربوط به مدل EPM محاسبه شده است. علاوه بر آن به روش بیلان رسوب سالانه، میزان واقعی رسوبدهی حوضه تعیین گردیده است. مقایسه نتایج این مطالعه بر اساس داده های حاصل از مطالعات رسوب شناسی با داده های بدست آمده از مدل EPM و استفاده از تکنیک Cross Validation با شاخص قراردادن نتایج حاصل از بیلان رسوب سالانه، مشخص می کند که روش اندیس فرسایش به واقعیت نزدیکتر بوده و این اندیس با توجه به عوامل لیتولوژی، شیب، پوشش گیاهی و در بخش های مختلف حوضه آبریز برای یک واحد سنگی متفاوت است.
کلیدواژگان: حوضه حیدری و سد زاینده رود، رسوب، فرسایش، اندیس فرسایش، EPM -
صفحه 49سازند سورمه در منطقه اشترانکوه، در زاگرس مرتفع (جنوب غرب ایران) با 360 متر ضخامت از سنگ آهک و دولومیت تشکیل شده است. مطالعات پتروگرافی و آنالیز رخساره ای نشان میدهد که کربناتهای سورمه متشکل از 16 رخساره میکروسکوپی است که در قالب 4 کمربند رخساره ای جزرومدی، لاگون، سد و دریای باز در یک پلاتفرم رمپ کربناته نهشته شده است. شواهد پتروگرافی و داده های عنصری و ایزوتوپ اکسیژن و کربن نشان میدهد که این سازند در یک محیط نیمه-حاره ای نهشته شده و کانی شناسی اولیه آن آراگونیت بوده است. ترسیم تغییرات نسبت Sr/Ca و ایزوتوپ اکسیژن 18 در مقابل مقادیر منگنز نشان می دهد که سنگ آهک های سورمه تحت تاثیر دیاژنز متائوریک در یک سیستم بسته تا نیمه بسته دیاژنتیکی قرار گرفته است. محاسبه درجه حرارت قدیمه بر اساس سنگین ترین مقدار ایزوتوپ اکسیژن در گل های آهکی سازند سورمه و با در نظر گرفتن مقدار ایزوتوپ اکسیژن 18 آب دریا در زمان ژوراسیک که معادل SMOW ‰ 2/1- است، نشان می دهد که دمای آب در زمان رسوبگذاری این سازند حدود 8/21 درجه سانتیگراد است.
کلیدواژگان: میکروفاسیس، ژئوشیمی، کانی شناسی اولیه، سازند سورمه، زاگرس مرتفع -
صفحه 71در این مطالعه 129 نمونه از نهشته های سازند قم در برش چینه شناسی کلتکه در جنوب شرق ماه نشان مورد بررسی قرار گرفته اند. مقطع چینه شناسی کلتکه با ضخامت 565 متر عمدتا از سنگ آهک، مارن، ماسه سنگ رسی، شیل آهکی و توف ماسه ای تشکیل شده است. این برش با ناپیوستگی فرسایشی در زیر سازند قرمز فوقانی و روی سازند قرمز زیرین قرار دارد. در این مطالعه از میان میکروفسیلهای موجود، فرامینیفرهای بنتیک با توجه به تنوع و فراوانی اهمیت بیشتری داشته ومبنای مطالعه بیواستراتیگرافی قرار گرفتند از فرامینیفرهای بنتیک 55 جنس و 100 گونه تشخیص داده شد که تعداد 27 جنس و51 گونه برای اولین بار از این سازند معرفی شد. با توجه به گونه های شاخص شناسایی شده نظیرBorelis melocurdica، Meandropsina anahensis، Peneroplis farsensis نهشته های سازند قم در برش کلتکه با بیوزون شماره 1 و2 آدامز و بورژا قابل تطبیق است. به این ترتیب سن پیشنهادی برای سازند قم دراین مقطع اکیتانین پسین- بوردیگالین است.
کلیدواژگان: فرامینیفرای بنتیک، سازند قم، بیواستراتیگرافی، ماه نشان، میوسن پیشین -
صفحه 105سازند خان به سن پرمین متشکل از توالی های آواری-کربناتی، در بلوک پشت بادام واقع در جنوب باختری شهرستان طبس بیرون زدگی دارد. نهشته های آواری این سازند را در برش های چشمه بخشی و چاه روف به طور عمده ماسه سنگ های کوارتزآرنایتی متوسط تا ریز دانه با بلوغ بافتی و ترکیبی بالا تشکیل می دهند. حضور طبقه بندی مورب مسطح، تراف و لامیناسیون موازی در این ماسه سنگ ها ناشی از رسوبگذاری آن ها در یک محیط حاشیه ساحلی پر انرژی و تحت تاثیر امواج است. 4 رخساره سنگی شامل بخش پیش ساحل، بالای حاشیه ساحلی، دهانه کانال فرسایشی و توفانی مورد شناسایی قرارگرفته است.
بر اساس مشاهدات پتروگرافی، کاتدولومینسانس و تصاویر SEM پدیده های دیاژنزی اولیه و تاخیری از یکدیگر تفکیک گردید. نتایج حاصل از بررسی تصاویر کاتدولومینسانس سیمان های کربناتی در ماسه سنگ ها نشان دهنده سیمانی شدن یک مرحله ای آن ها تحت تاثیر آب های متائوریکی طی مراحل اولیه دیاژنز است. همچنین تصاویر SEM و آنالیز EDX بیانگر تبدیل رس های اولیه آهن دار به کلریت و نیز تشکیل کلریت به صورت حاشیه ای در اطراف دانه ها طی مراحل دیاژنز تاخیری است. پدیده های دیاژنزی دیگر شامل فشردگی (فیزیکی و شیمیایی)، استیلولایتی شدن، سیمانی شدن سیلیسی، انحلال و جانشینی در دانه های آواری است.
کلیدواژگان: سازند خان، محیط رسوبی، بلوک پشت بادام، دیاژنز -
صفحه 129در نمونه های رسوبات سازند شمشک در برش چینه شناسی شهمیرزاد، البرز مرکزی، عناصر مختلف پالینولوژیکی شامل میوسپورها، AOM تیره و روشن، فیتوکلاست های تیره (قطعات تیره و فاقد ساختمان داخلی) آکریتارک ها، اسپور الگ ها و قارچ ها، و خرده های چوب (بافت های گیاهی، کوتیکول) وجود دارند. بر اساس تفسیر ویژگی های عناصر مذکور، رسوبات دربرگیرنده در محیط های قاره ای نزدیک به ساحل (رودخانه ای و دلتایی) و در شرایط وجود اکسیژن فراوان، انرژی متوسط تا زیاد جریان آب، نرخ رسوبگذاری بالا، تشکیل شده و حفظ شدگی مواد ارگانیکی موجود در نهشته های مذکور ضعیف می باشد. البته لازم به ذکر است که وجود آکریتارک ها در نمونه های مورد مطالعه، نشان می دهد که هنگام تشکیل رسوبات سازند شمشک در برش چینه شناسی شهمیرزاد پیشروی های مقطعی و کوتاه مدت دریا وجود داشت.
با توجه به قرابت میوسپورهای موجود در پالینوفلورای مورد مطالعه، در پوشش گیاهی اطراف محیط تشکیل رسوبات سازند شمشک در این برش چینه شناسی به ترتیب تنوع و فراوانی سرخس ها، لیکوفیت ها، بازدانگان، و بریوفیت ها وجود داشتند. بر اساس فراوانی اسپورهایی نظیر Dictyophyllidites، Gleicheniidites، Todisporites، Cyathidites، Deltoidospora، Striatella، Klukisporites که به سرخس ها یا وابستگان سرخس ها نسبت داده شده اند و با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی زیستگاه های امروزی گیاهان مذکور می توان نتیجه گرفت که نهشته های سازند شمشک در برش چینه شناسی شهمیرزاد در شرایط آب و هوای گرم- نیمه گرم و مرطوب تشکیل شده اند. وجود اسپور قارچ ها در نمونه های مورد مطالعه نیز شرایط آب و هوای گرم و مرطوب را تایید می نماید.
کلیدواژگان: پالینولوژی، شرایط محیطی، سازند شمشک، البرز مرکزی -
صفحه 149نرخ رسوب گذاری در یک حوضه رسوبی به عوامل مختلفی بستگی دارد که با مطالعه این نرخ می توان تا حدود زیادی وضعیت گذشته زمین شناسی را مشخص نمود. در این مطالعه با استفاده از داده های چاه آغاجاری-140، نرخ های فرونشست و تجمع رسوبات در میدان آغاجاری مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا برای بررسی وضعیت رسوب گذاری و فرونشست سازندها، با کمک نرم افزار مدل ساز حوضه(Genex)، نمودار نرخ های رسوب گذاری تصحیح نشده، نرخ رسوب گذاری کل و نرخ فرونشست برای سازندهای مختلف حفاری شده در چاه آغاجاری-140 ترسیم گردید. تاریخچه تدفین بدست آمده در این مطالعه نشان می دهد، سنگ منشا کژدمی حدود 15 میلیون سال پیش در زمان میوسن به پختگی لازم برای نفت زایی رسیده ولی هنوز وارد پنجره گاززایی نشده است. همچنین بررسی نرخ فرونشست و رسوب گذاری، دو افزایش عمده را در زمان نهشته شدن سازند سروک (کرتاسه بالایی) و رسوب گذاری سازندهای آسماری، گچساران و میشان (الیگوسن تا هلوسن) نشان می دهد.
کلیدواژگان: میدان آغاجاری، نرخ فرونشست، نرخ رسوب گذاری، تاریخچه تدفین
-
Page 1
The study area is located in Central Iran zone in the Gharavol Mountain (10 Km from north of Bajestan). Jamal Formation in studied section is 349m thick and composed of limestone and dolomite. This formation overlies disconformably the Sardar Formation. Based on petrographical studies, 5 types of dolomites were identified including: fine crystal dolomite (Xenotopic A), fine to medium crystal dolomite (Idiotopic P), euhedral medium crystal dolomite (Idiotopic E), medium and coarse crystal dolomite (Idiotopic S) and idiotopic C. In these dolomites, Sr content varies between 40 to 160 ppm and Na is between 13990 to 40580 ppm. These values are more than values expected for dolomites formed in marine environments. Fe content varies between 1020 to 3770 ppm and Mn is about 140 to 580 ppm. Based on petrographic and elemental analysis, these dolomites formed during early diagenesis (marine water) and shallow to medium burial depth. Origin of Mg2+ for type 1 dolomites was marine water, whereas for others were from pore water, shale diagenesis associated with limestones or probably shales of Sardar Formation.
-
Page 19The Devonian strata are well- exposed in Houtk area, approximately 30 Km, northern Kerman city. The Devonian deposits of studied area, in ascending stratigraphical order are divided into the Padeha and Bahram formations. Total thickness of Devonian strata is 614 m in the studied area. 140 surface samples were prepared from the whole thickness and treated in the palynological laboratory of Exploration Directorate of National Iranian Oil Company, in order to determine the age relationships of these two rock units. In this study, 12 acritarch species (11 genera) and 20 miospore species (16 genera) were identified. These were arranged in 8 local miospore and acritarch assemblage biozones. Based on stratigrahic potential of both miospore and acritarch taxa as well as microfouna, a Late Devonian (Frasnian-Famennian) age is suggested for the Padeha and Bahram formations in the Houtk area. Likewise, some microfouna were identified from these rock units consisting of Umbella bella, Umbella rotunda, Umbella ovata, suggesting a Late Devonian for these two formations.On the other hand, most acritarch and miospore species of Devonian sediments of (Padeha and Bahram formations) Houtk area are quite similar to those of Devonian sediments of Central Iran, Alborz Mountain Ranges and Zagros Basins. This similarity suggests that the Alborz Mountain Ranges, Central Iran and Zagros Basins have formed an union continent during the Late Devonian. Moreover, based on quantity of marine elements (acritarch and foraminifer taxa) and continental elements (miospores) a shallow marine environment prevailed on the Iranian platform during the Late Devonian time.
-
Page 33
The delivery of considerable sediments into the Zayandeh-Rud dam highlights the study of erodibility of the rock outcrops in Heydari catchment, north. Shahrekord. This basin covers and area about 117.2 square kilometers and is located in the Sanadaj-Sirjan geological belt in south-west of Iran. The EPM and geological models for the erosion index has been used to evaluate the magnitude of the sediment yield in this basin, which is divided into six distinct sub-basins. Sampling on headwaters and subsequent grain-size analysis combined with identification of the lithology of the grains on different sieves gave the data needed for the calculation of erodibility index of the different lithological units. Using the EPM parameters, the intensity of sediment yield has been calculated and compared to the annual sediment yield. Results show that the erosion index for a single lithologic unit is variable depending on lithology, slope and vegetation cover. However, the erosion index for a lithologic unit in different parts of a basin is much close to the real and observed situation.
-
Page 49Surmeh Formation in Oshtorankoh area in High Zagros, (southwest of Iran) has 360 meters thickness and consists of limestone and dolomite. Petrographic studies and facies analysis indicate that the Surmeh carbonates are formed of 16 facies in four facies belts including tidal flat, lagoon, shoal and open marine, in a platform ramp type. Petrographic evidences and elemental and oxygen and carbon isotope values show that this formation is deposited in a sub-tropical environment with original aragonite mineralogy. Bivariate plots of Sr/Ca and δ18O versus Mn values, also illustrate that Surmeh limestones are affected by meteoric diagenesis in a closed to semi-closed system. Palaeotemperature calculation, based on the heaviest oxygen isotope value in lime muds of the Surmeh Formation and δw of Jurassic about -1.2 ‰ SMOW, shows that ambient water temperature was around 21.8 ºC during the deposition of this formation.
-
Page 71In this study, 129 samples of the Qom Formation in Kaltakeh, south east Mahneshan, were investigated. The Thickness of Qom Formation in the examined section is 565m and comprises of limestone, sandy limestone, marl, shale and argillaceous limestone. At this locality, the Qom sediments disconformably overlies the Lower Red Formation and underlies the Upper Red Formation. Among the studied microfossils, benthnic foraminifera have more variety and abundance, and 55 genera and 100 species were identified, from which, 27 genera and 5 1 species are reported for the first time. Based on the identified foraminifera such as Borelis melo curdica, Meandropsina anahensis, Peneroplis farsensis, the sediments of the Qom Formation in Kaltakeh section is comparable to assemblages zone 1 and 2 of Adams & Bourgeois.Therefore, the age of the Qom Formation in this section is suggested Early Miocene (Late Aquitanian to Burdigalian).
-
Page 105Siliciclastic-carbonate successions of Khan Formation with Permian age are exposed in Posht-e- Badam block, located in southwest of Tabas. The siliciclastic deposits of this formation in Cheshmeh Bakhshi and Chahroof sections mainly consist of medium to fine quartzarenite sandstones with high compositional and textural maturity. Planner and trough cross beddings and parallel laminations in these sandstones represent sedimentation in a high energy shoreface environment with influence of waves energy. Four lithofacies comprising foreshore, upper shoreface, erosional channel and storm deposits are recognized. Based on petrography, cathodoluminescence and SEM images, early and late diagenetic features were recognized. Cathodoluminescence images of carbonate cements in sandstones show that cementation has been occurred in one phase from meteoric waters during early diagenesis. Also SEM images and EDX analysis imply producing of chlorite from converting of primary ferric clays and so as a rim over grains during late diagenese stage. Other diagenetic features are compaction (physical and chemical), stylolitization, silica and carbonate cementation, solution and replacement of clastic grains.
-
Page 129Various palynological elements including miospores, transparent and opaque AOM, dark phytoclasts, acritarchs, algal and fungal spores, and wood debris occur in surface samples of the Shemshak Formation, Shahmirzad, east-Central Alborz. Interpretation of relative abundance of these elements denotes notable sedimentation rate in an oxygenated, turbulent, non-marine environment deposits of which contain poorly preserved organic matter. It must be emphasized, however, that occurrence of marine microphytoplankton cysts (sensu lato) at several intervals in the Shemshak Formation section studied suggest intermittent marine incursions. Based on the spore-plant relationships, ferns and fern-allies, gymnosperms, and bryophytes, in descending order of importance, constituted the contemporaneous coastal vegetation. Presence of such fern spores as Cyathidites, Todisporites, Gleicheniidites, Dictyophyllidites, Klukisporites, Stiatella, and Deltoidospora implies sedimentation under moist warm-temperate climate. Co-occurrence in the material studied of fungal spores is also believed to corroborate the miospore-based palaeoclimate reconstruction presented herein.
-
Page 149Sedimentation rate is dependent on different factors in sedimentary basins, that capable us to discriminate the geological conditions in the past by study of these rates. In this study subsidence and sediment accumulation rates were investigated using data obtained from well Aghajari-140 (Aj-140). By means of Genex basin modeling software burial history was reconstructed. Un-corrected sedimentation, total sedimentation and subsidence rate profiles are obtained for drilled formations in Aghajari-140 well to analysis the sedimentation and subsidence condition.Burial history plot reveal that Kazhdumi Formation as a source rock has been reached oil generation window in Miocene (15 Ma), but it is not entered gas window yet. Review of subsidence and sedimentation rates indicate two significant growing during deposition of Sarvak Formation in the upper Cretaceous and Asmari, Gachsaran and Mishan formations between Oligocene to Holocene period.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.