فهرست مطالب

نشریه پترولوژی
پیاپی 25 (بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/03/11
  • تعداد عناوین: 10
|
  • معصومه میرزایی، هاشم باقری، فریماه آیتی* صفحات 1-18
    اندیس ماربین در شمال روستای زفره در استان اصفهان و پهنه ماگمایی ارومیه - دختر قرار دارد. واحدهای سنگی منطقه بیش تر سنگ های نیمه آتشفشانی و آتشفشانی ائوسن با ترکیب ریولیت تا داسیت هستند. بر اساس مطالعات پتروگرافی کانی های اصلی، پلاژیوکلاز، کوارتز، سانیدین و بیوتیت و کانی های ثانوی، کلریت، کلسیت، اپیدوت و سریسیت هستند. اصلی ترین دگرسانی های گرمابی سریسیتی، پروپلیتیک، رسی حد واسط و سیلیسی شدن است. متوسط عیار قلع، مولیبدن، مس و طلا به ترتیب 9807، 236، 607 ppm و 137 ppb است. مطالعات ریزدماسنجی در رگه و رگچه های سیلیسی، نشان دهنده حضور 5 نوع از میان بارهای سیال است که از این قرار هستند: نوع سه فازی L+V+S→L، نوع سه فازی L+V+S→V، نوع دو فازی L+V→L، نوع دو فازی V+L→V، نوع تک فازی غنی از گاز. مطالعات سیالات درگیر در رگه های کانه سازی در پهنه های سریسیتی و پروپیلیتی، نشان دهنده گستره وسیع دمای همگن شدگی از 245 تا 600 درجه سانتیگراد و شوری از 28 تا 65 درصد وزنی معادل نمک طعام (NaCl) است. دما، شوری و چگالی سیالات از پهنه دگرسانی سریسیتی به پروپیلیتی کاهش می یابد. دامنه وسیع دمای همگن شدن برای سیالات درگیر مطالعه شده در این اندیس نشان دهنده آمیختگی با آب های جوی و جوشش سیال است که از عوامل مهم در ته شست کانسار است. با توجه به مطالعات صحرایی، کانی شناختی، ژئوشیمیایی و مطالعات سیالات درگیر به دست آمده می توان اندیس ماربین را یک کانسار تیپ پورفیری محسوب کرد که بیش ترین شباهت را با سیستم های مولیبدن پورفیری در جهان نشان می دهد.
    کلیدواژگان: پتروگرافی، کانه زایی مولیبدن، قلع، سیال درگیر، اندیس ماربین، پهنه ماگمایی ارومیه، دختر
  • راضیه غنجعلی پور، حبیب بیابانگرد*، علی احمدی صفحات 19-32
    گرانیتویید کوه ریگی در 5 کیلومتری غرب روستای ده سلم در 85 کیلومتری غرب شهرستان نهبندان در جنوب استان خراسان جنوبی و در حاشیه شرقی پهنه لوت قرار دارد. این توده به سن ائوسن - الیگوسن درون سنگ های رسوبی (شیل، آهک و ماسه سنگ) نفوذ کرده است و سبب تبدیل آنها به اسکارن، هورنفلس و سنگ های کالک سیلیکاته شده است. ترکیب سنگ شناسی این توده نفوذی گرانودیوریت، کوارتزمونزونیت و سینوگرانیت با کانی شناسی پلاژیوکلاز، ارتوز، بیوتیت، هورنبلند و کوارتز است. سریسیت، کلریت، مگنتیت کانی های ثانوی موجود در این سنگ ها هستند. ویژگی های ژئوشیمیایی این توده نشان می دهد که ماهیت ساب آلکالن دارد و از نوع گرانیتوییدهای متاآلومینوس است. نمودارهای ژئوشیمیایی تمایز انواع گرانیتوییدها و حضور هورنبلند نشان می دهد که این توده به گرانیتوییدهای نوع I متعلق است. غنی شدگی سنگ های این توده از LREE در مقایسه با HREE و بالابودن عناصرناسازگار LILE نسبت به عناصر سازگار HFSE و نیز ناهنجاری منفی Nb، Ti، P گویای وابستگی این توده به مناطق فرورانش است. از سوی دیگر نمودارهای تمایز محیط زمین ساختی، وابستگی آن را به محیط های حاشیه قاره ای ناشی از فرورانش تایید می کند.
    کلیدواژگان: گرانیتویید کوه ریگی، کالک آلکالن، ژئوشیمی، ده سلم، پهنه لوت
  • زهرا سادات زکی پور، قدرت ترابی* صفحات 33-50
    کمپلکس دگرگونی حلقوی ائوسن چاپدونی در بخش غربی بلوک پشت بادام قرار دارد. این کمپلکس دربردارنده میگماتیت، گنیس، آمفیبولیت، مرمر، میکاشیست و گرانیتوییدهای متنوع است. در بخش های میانی این کمپلکس (کلوت چاپدونی) یک واحد گرانیتی با سن ائوسن وجود دارد که سایر واحد های سنگی را قطع کرده است. این واحد گرانیتی، کانی های پلاژیوکلاز (An9Ab87Or4)، فلدسپار پتاسیم (ارتوکلاز)، کوارتز، گارنت شکل دار (Alm77Sps13Prp9Grs1)، زیرکن، آپاتیت، فیبرولیت سیلیمانیت و مسکوویت را دارد. بررسی های پترولوژی و ژئوشیمیایی نشان دهنده ماهیت کالک آلکالن، طبیعت پرآلومین و نوع S بودن گرانیت های مورد مطالعه است. در نمودارهای به هنجار سازی نسبت به کندریت، آنومالی منفی Eu و مقدار کم عناصر خاکی نادر به خوبی مشخص است و در نمودارهای به هنجارسازی نسبت به پوسته قاره ای و شیل های آمریکای شمالی فقیرتر بودن این سنگ ها از نظر بسیاری از عناصر کمیاب واضح است. این گرانیت ها حاصل جایگیری ماگمای برگرفته از گوشته در زیر پوسته قاره ای، تشکیل کمپلکس دگرگونی حلقوی در ترازهای بالایی پوسته و ذوب سنگ های رسوبی پوسته قاره ای هستند. سنگ مادر این گرانیت ها سنگ های رسوبی غنی از رس با مقدار کم پلاژیوکلاز و مقدار تقریبا پایین CaO/Na2O بوده است.
    کلیدواژگان: کمپلکس دگرگونی حلقوی، گرانیت های نوع S، ائوسن، ایران مرکزی، چاپدونی، یزد
  • علیرضا شاکر اردکانی*، محسن آروین، سارا درگاهی صفحات 51-64
    توده های دیوریتی - کوارتز دیوریتی با سن پالئوسن- ائوسن بخشی از نفوذی های مجموعه گنج از مجموعه های کمربند افیولیتی جازموریان یا مکران داخلی هستند که در غرب منشور افزایشی مکران و گودال جازموریان و شرق گسل جیرفت قرار دارند. این توده های نفوذی با بافت میکروگرانولار تا گرانولار از کانی های اولی پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آمفیبول، بیوتیت، کوارتز، پتاسیم فلدسپار ، اسفن، آپاتیت و کانی کدر همراه با کانی های ثانوی کلریت، کلسیت، کانی های رسی، سریسیت و اکسیدهای آهن تشکیل شده اند. بر اساس بررسی های شیمی کانی، پلاژیوکلازها از لحاظ ترکیبی در محدوده الیگوکلاز تا لابرادوریت هستند و بیش ترین تمرکز را در محدوده آندزین دارند. با توجه به مقدار آهن کل موجود در پلاژیوکلازها به نظر می رسد آنها باید در شرایط فوگاسیته بالای اکسیژن تشکیل شده باشند. وجود بافت های غیرتعادلی در پلاژیوکلازها نشانه تغییرات فشار بخار آب و کاهش فشار همراه با از دست دادن جزیی حرارت در هنگام صعود ماگما است. کلینوپیروکسن ها با ترکیب اوژیت به سری ماگمایی تولییتیک تعلق دارند که در دمای 1382- 1133 درجه سانتی گراد و فشار کم تر از 10 کیلوبار در شرایط فوگاسیته بالای اکسیژن تشکیل شده اند. آمفیبول ها ترکیب مگنزیوهورنبلند دارند و تخمین زده می شود که در دمای 700- 650 درجه سانتی گراد، فشار کم تر از 1 کیلوبار و شرایط فوگاسیته اکسیژن بالا در یک محیط تکتونوماگمایی سوپراسابداکشن به وجود آمده باشند.
    کلیدواژگان: شیمی کانی، دما، فشارسنجی، سوپراسابداکشن، قلعه گنج، پهنه ساختاری مکران
  • نسترن عطایی فرد، ناهید شبانیان *، علیرضا داوودیان صفحات 65-80
    توده گرانیتی نوغان در شمال غربی شهرستان بویین- میان دشت و در پهنه سنندج - سیرجان قرار دارد. شکل توده، یک بیضوی کشیده با راستای شمال غرب - جنوب شرق است. این توده، دگرشکلی شکل پذیر شدیدی را تحمل کرده است و ساختارهای میلونیتی، مانند برگوارگی و خطوارگی در آن گسترش یافته اند. علاوه بر بافت اصلی آن که میلونیتی است، بافت هایی، مانند گرانولار سری ایت تا لپیدوگرانوبلاستیک نیز در آن مشاهده می شود. کانی های اصلی سنگ، کوارتز، فلدسپار پتاسیم، پلاژیوکلاز، بیوتیت و مسکوویت است و از میان کانی های ثانوی می توان به کلریت اشاره کرد. بیوتیت در این سنگ ها از نوع ماگمایی است و دوباره تبلور یافته است. کلریت های این سنگ ها محصول دگرسانی بیوتیت ها هستند. زمین دماسنجی بیوتیت ها و کلریت های بررسی شده به ترتیب، حرارت بین 398 تا 549 درجه سانتیگراد و 231 تا 252 درجه سانتیگراد را نشان می دهد که با ریزساختارهای موجود در سنگ تطابق خوبی دارد. ریزساختارهای پوششی از دانه های ریز شده دوباره متبلور شده در حاشیه های پورفیروکلاست ها که ناشی از مهاجرت مرز دانه است (GBM)، خاموشی موجی صفحه شطرنجی با گسترش ریز دانه های بلوکی در دانه های کوارتز و حاشیه دانه های آمیبی شکل کوارتز در حرارت حدود 500 درجه سانتیگراد تشکیل می شوند. در حالی که ریز ساختارهایی مثل خاموشی موجی، انحلال فشاری در کوارتزها و بالشتک دومینویی، شکستگی های کششی در فلدسپارها، شکستگی ها و جابه جایی قطعات، چین خوردگی در بیوتیت در حرارت کم تر از 300 درجه سانتیگراد ایجاد می شوند.
    کلیدواژگان: دگرشکلی شکل پذیر، ترکیب کانیایی، زمین دماسنجی، پل نوغان، پهنه سنندج، سیرجان
  • سید حسین حسینی، محمود صادقیان*، مینگو ژای، حبیب الله قاسمی صفحات 81-96
    فوج دایک بند هزار چاه در حاشیه شمالی پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. دایک های دیابازی توده گرانیتوییدی بند هزار چاه، متاپلیت ها، متاپسامیت ها، سنگ های گنیسی نئوپروتروزوییک - کامبرین پیشین، کنگلومراها، ماسه سنگ ها و شیل های تریاس پسین - ژوراسیک پیشین (سازند شمشک در پهنه البرز) را قطع کرده اند، اما سنگ های جوان تر از قبیل آهک های کرتاسه زیرین (نئوکومین) را قطع نمی کنند. پلاژیوکلاز، پیروکسن و کانی های کدر، کانی های اصلی تشکیل دهنده این سنگ ها هستند. پلاژیوکلاز با 3/48-1/98Ab=، 6/0-1/6Or= و 3/1-5/50An= عمدتا دربردارنده آلبیت، آلیگوکلاز، آندزین و لابرادوریت است. پیروکسن با 7/36-4/44Wo=،3/37-3/47En= و 8/11-2/21Fs= از نوع اوژیت است. کلریت و آمفیبول از کانی های ثانوی اصلی این سنگ ها هستند. آمفیبول با a.p.f.u. 5/6-8/6 Si= ، 65/0-71/0XMg= و A-site = a.p.f.u. 17/0- 39/0 بیش تر مگنزیوهورنبلند است. کلریت با a.p.f.u. 53/4-5Si=. و 84/0-91/0XFe= عمدتا از نوع دافنیت و سودوتورینجیت است. درجه حرارت و فشار به دست آمده با روش دمافشارسنجی کلینوپیروکسن به ترتیب در بازه بین 1100-1190 درجه سانتیگراد و 2 -2/7 کیلوبار است. بر اساس نتایج تجزیه سنگ کل، عناصر کمیاب و خاکی نادر این سنگ ها ماهیت آلکالن تا ساب آلکالن دارند و ماگمای تشکیل دهنده آنها از ذوب بخشی 8 تا 10درصد یک منبع اسپینل لرزولیتی نشات گرفته است. این سنگ ها در یک جایگاه پشت قوس و در نتیجه فرورانش لیتوسفر اقیانوسی نئوتتیس به زیر خرد قاره ایران مرکزی طی ژوراسیک میانی تشکیل شده اند. این رخداد ماگمایی، نتیجه کوهزایی سیمرین میانی است.
    کلیدواژگان: شیمی کانی، دمافشارسنجی، پتروژنز، فوج دایک بازیک بند هزار چاه، کوهزایی سیمرین میانی
  • کامران اکبری، سیدمحسن طباطبایی منش* صفحات 97-116
    متابازیت های مطالعه شده در حاشیه سد و رودخانه زاینده رود و در حدود 100 کیلومتری غرب شهر اصفهان قرار دارند. این متابازیت ها که بخشی از پهنه سنندج - سیرجان محسوب می شوند دربردارنده اکلوژیت، آمفیبولیت و شیست سبز هستند. بررسی ها نشان می دهد که اکلوژیت ها در فشار بالا و در حد رخساره اکلوژیت تشکیل شده اند و سپس بر اثر دگرگونی قهقرایی به اکلوژیت های آمفیبولیتی تبدیل شده اند. میزان LREE در گارنت ها و آمفیبول ها پایین است و میزان HREE افزایش چشمگیری نشان می دهد. نسبت پایین La/Yb در آمفیبول ها نیز نشان می دهد که گارنت و آپاتیت عامل اصلی کنترل کننده در توزیع عناصر خاکی کمیاب سنگین هستند. ویژگی های ژئوشیمیایی عناصر کمیاب نامتحرک در این متابازیت ها که کم تر در تاثیر دگرسانی و دگرگونی درجه بالا قرار داشته اند، نشان می دهد که خاستگاه این متابازیت ها بازالت های رشته های میان اقیانوسی است. در واقع اکلوژیت ها همان بازالت های پوسته اقیانوسی نئوتتیس بوده اند که بر اثر فرورانش این پوسته به زیر صفحه ایران و طی یک دگرگونی ناحیه ای دیناموترمال پیش رونده فشار بالا - دما متوسط تشکیل شده اند و سپس هنگام بازگشت به سطح زمین و بر اثر یک دگرگونی قهقرایی به اکلوژیت های آمفیبولیتی تبدیل شده اند. هم زمان با برخورد نهایی پوسته اقیانوسی نئوتتیس با صفحه ایران در نئوژن، یک مرحله دگرشکلی شدید در منطقه رخ داده است که موجب بالا آمدن سنگ های دگرگونی فشار بالا از عمق به سطح شده است.
    کلیدواژگان: متابازیت، اکلوژیت، آمفیبولیت، رودخانه زاینده رود، پهنه سنندج، سیرجان
  • عارفه حیدریان منش، زهرا طهماسبی*، احمد احمدی خلجی صفحات 117-138
    میگماتیت ها، بخش مهمی از دگرگونی درجه بالای هاله دگرگونی بروجرد (شمال پهنه سنندج – سیرجان) را تشکیل داده اند. مجموعه میگماتیتی، دربردارنده میگماتیت ها، میگماتیت های تحول یافته از شیست ها و میگماتیت های تحول یافته از هورنفلس ها با تنوع ساختاری و کانی شناسی است. این سنگ ها به صورت بخش های روشن (لوکوسوم)، تیره (ملانوسوم) و تیره و روشن (مزوسوم) دیده می شوند. بخش روشن عمدتا از کانی های کوارتز، پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار، بیوتیت و مسکوویت تشکیل شده است و بافت پرتیت، پویی کیلوبلاستیک، گرانوبلاستیک، گرافیکی و میرمکیتی دارد. ملانوسوم ها، بیوتیت، گارنت، آندالوزیت، سیلیمانیت و تورمالین هستند و بافت لپیدوبلاستیک، پورفیرولپیدوبلاستیک و لپیدوپورفیروبلاستیک دارند. در مزوسوم ها علاوه بر کانی های تیره، بیش تر کانی های تشکیل دهنده بخش روشن نیز مشاهده می شود و معمولا بافت پورفیروبلاستیک، لپیدوبلاستیک و گرانوبلاستیک نشان می دهند. با توجه به نتایج به دست آمده از بررسی های پتروگرافی و تجزیه شیمیایی سنگ کل، سنگ مادر غالب آنها سنگ های پلیتی بوده است. نتایج دما - فشارسنجی به دست آمده، محدوده دمایی 568 تا 662 درجه سانتیگراد و فشار 8/2 تا 3/3 کیلوبار را نشان می دهد. با توجه به دما و فشار محاسبه شده، گرادیان زمین گرمایی به ترتیب برای شیست های میگماتیتی و میگماتیت ها 48 و60 درجه سانتیگراد بر کیلومتر است. انتشار حرارت ناشی از توده بروجرد و ماگماتیسم مافیک (که انکلاوهایی از آنها در گرانیتوییدها دیده می شود) و سیالات فرورانشی، سبب ایجاد میگماتیت ها شده است. عامل اصلی افزایش گرادیان زمین گرمایی، وجود توده های آذرین داغ و ورود سیالات توده نفوذی در قوس های ماگمایی است.
    کلیدواژگان: ژئوترموبارومتری، ذوب بخشی، میگماتیت، قوس ماگمایی، بروجرد، پهنه سنندج، سیرجان
  • آمنه ابوطالبی، سید سعید محمدی*، محمدحسین زرین کوب صفحات 139-156
    منطقه گارجگان در 60 کیلومتری جنوب غرب بیرجند و در حاشیه شمال شرقی بلوک لوت قرار دارد. در این منطقه سنگ های گدازه ای ترسیری به شکل گنبد و با ترکیب داسیت، ریوداسیت، تراکی آندزیت و سنگ های آذرآواری توف و برش رخنمون دارند. پویی کلیتیک و ساب افیتیک بافت غالب در گدازه های منطقه پورفیری با زمینه ریزبلور است. فنوکریست های رایج در سنگ های داسیتی و ریوداسیتی، کوارتز، پلاژیوکلاز، هورنبلند و بیوتیت و در تراکی آندزیت ها، پلاژیوکلاز، هورنبلند، پیروکسن، بیوتیت و سانیدین هستند. توده های کوچکی از الیوین بازالت منسوب به پلیوکواترنری نیز در منطقه مشاهده می شوند که الیوین، پیروکسن و پلاژیوکلاز، فنوکریست های عمده آنها را تشکیل می دهند. دگرسانی های رایج در سنگ های گدازه ای ترسیری، سیلیسی، آرژیلیک، کربناتی شدن و اپاسیتی شدن هستند. سری ماگمایی این سنگ ها کالک آلکالن است. نمودارهای به هنجار شده عناصر کمیاب و خاکی نادر گدازه های اسیدی و حد واسط نسبت به گوشته اولی و کندریت، گویای ارتباط زایشی نمونه ها با یک دیگر و غنی شدگی از LREE نسبت به HREE و هم چنین، LILE نسبت به HFSE (Ti و Nb) است که شاخص ماگماهای کالک آلکالن وابسته به مناطق فرورانش در یک حاشیه فعال قاره ای است. بالا بودن مقدار SiO2 (میانگین61/62 درصد وزنی)، Al2O3 (میانگین 29/16 درصد وزنی)، Sr (میانگین 806 قسمت در میلیون) همراه با پایین بودن مقدار Yb(میانگین 7/1 قسمت در میلیون) و Y (میانگین 27/15 قسمت در میلیون) و نبودن آنومالی منفی Eu، گرایش این مجموعه به سنگ های آداکیتی را آشکار می کند. این ماگماتیسم می تواند خاستگاه گارنت آمفیبولیتی مرتبط با یک فرایند پس از برخورد داشته باشد.
    کلیدواژگان: گنبد داسیتی، آداکیت، پس از برخورد، گارجگان، لوت
  • آزاده ملکزاده شفارودی*، محمدحسن کریم پور، آرزو زارعی صفحات 157-175
    منطقه مورد مطالعه در فاصله 15 کیلومتری شمال شهر فیروزه در استان خراسان رضوی قرار دارد و در جنوب شرقی کمان ماگمایی ترسیری قوچان - سبزوار قرار دارد. زمین شناسی منطقه دربردارنده گدازه هایی با ترکیب داسیت است که توده های عمیق و نیمه عمیق به صورت استوک هورنبلند گرانودیوریت پورفیری و دایک گرانودیوریتی الیگوسن در آن نفوذ کرده اند. سنگ های آذرین با واحدهای رسوبی جوان تر پوشیده شده اند. بافت واحد داسیتی، پورفیری تا گلومروپورفیری، بیش تر با زمینه جریانی است و کانی های کوارتز، پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار و هورنبلند مهم ترین سازنده های آن هستند. توده هورنبلند گرانودیوریت پورفیری، بافت پورفیری تا گلومروپورفیری دارد و کانی های کوارتز، پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار و هورنبلند را دربرمی گیرد، در حالی که توده گرانودیوریت، بافت گرانولار دارد و بدون هورنبلند است. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی، واحد آتشفشانی و توده های نفوذی اسیدی از نوع متاآلومینوس و پتاسیم متوسط هستند و به گرانیتوییدهای نوع I متعلق هستند. غنی شدگی عناصر LREE نسبت به HREE و عناصر LILE نسبت به HFSE تشکیل ماگما را در پهنه فرورانش تایید می کند. مذاب آنها از ذوب بخشی آمفیبولیت گارنت دار (بین 10 تا 25 درصد) تشکیل شده است. مقادیر اکسیدهای اصلی، غنی شدگی عناصر LREE، ناهنجاری عمدتا مثبت Eu، مقدار بالای Sr (بیش از 499 گرم در تن) و مقدار کم Y (کم تر از 13 گرم در تن) و Yb (کم تر از 4/1 گرم در تن) نشان می دهد که ماگمای این توده ها ماهیت ماگماهای آداکیتی پر سیلیس را دارند. سنگ های نفوذی و آتشفشانی شمال شهر فیروزه احتمالا از ذوب بخشی ورقه اقیانوسی فرورانده شده جوان و داغ نئوتتیس سبزوار و گوه گوشته ای روی آن در حاشیه قاره توران تشکیل شده اند.
    کلیدواژگان: ژئوشیمی، گرانیتویید نوع I، شهر فیروزه، کمان ماگمایی قوچان، سبزوار، ایران
|
  • Masumeh Mirzaei, Hashem Bagheri, Farimah Ayati* Pages 1-18
    Marbin Tin and Molybdenum index is located in north of Zefreh Village the Isfahan Province and Uromieh-Dokhtar magmatic zone. The main rock units in this area are Eocene subvolcanic and volcanic rocks with rhyolite to dacite composition. Based on petrography studies the main minerals are plagioclase, quartz, sanidine and biotite and secondary minerals are chlorite, calcite, epidote and sericite. The main hydrothermal alterations are including sericitic, propylitic, intermediate argillic and silisification. Average grade of tin, molybdenum, copper and gold is about 4850, 157, 330 ppm and 82 ppb, respectively. Microthermometric studies on silica veins and veinlet indicate five different types of fluid inclusion, 1-three-phase type (L埤→L), 2- three-phase type (L埤→V), 3- two-phase type (L→L), 4- two-phase type (V→V), 5- vapor rich single phase type (V). Fluid inclusion studies in mineralized veins in phyllic and propylitic zones, show the wide range of homogenization temperature from 248 to 600 ºC and salinity from 28 to 65 wt% NaCl equivalent. The temperature, salinity and density of fluids decrease from phyllic to propylitic alteration zone. The wide range of homogenization temperatures for the studied fluid inclusions in index show dilution with surface water and fluid boiling, as the most important factor in ore deposition. According to field, mineralogical, geochemical and fluid inclusion studies Marbin index has been considered as a porphyry deposit type which show the most similarity with Mo porphyry systems in world wide.
    Keywords: Petrography, Mo, Sn Mineralization, Fluid inclusion, Marbin index, Uromieh, Dokhtar magmatic zone
  • Razieh Ghonjalipour, Habib Biabangard*, Ali Ahmadi Pages 19-32
    The Rigi Granitoid Mountain is located in 5 Km West of Dehsalm and 85Km West of Nehbandan city, southeast of Birjand province and east of Lut Block. This granitoid with Eocene-Oligocene age was penetrated into sedimentary rocks (shale, limestone and sandstone) and changes theses rocks to skarn, hornfels and calcsilicate rocks. This granitoid consist of granodiorite, quartz monzonite and syenogranite with plagioclase, orthose, biotite, hornblende and quartz minerals. Sericite, chlorite, and Magnetite are secondary mineral in these rocks. Geochemical properties this pluton showes that it subalkaline and has metaluminous. Geochemical diagrams and presence of hornblende mineral in this pluton shows that belong to I-type granite. The rocks in granitoid pluton are enrichment LREE compare to HREE, high contents of LILE relative to HFSE and negative anomalies of Nb, Ti and P show it granitoid related to subduction zone. Also, tectonomagmatic diagrams improve that this pluton has belong to active continental margin.
    Keywords: Rigi Granitoid Mountain, Calcalkaline, Geochemical, Dehsalm, Lut Block
  • Zahraalsadat Zakipour, Ghodrat Torabi* Pages 33-50
    The Eocene Chapedony metamorphic core complex, is located in western part of the Posht-e-Badam block. This complex is consisting of migmatite, gneiss, amphibolite, marble, micaschist and various types of granitoids. In middle part of this complex (Kalut-e-Chapedony), an Eocene granitic rock unit cross cuts the other rocks. The minerals of this granite are plagioclase (An9Ab87Or4), potassium feldspars (orthoclase), quartz, euhedral garnet (Alm77Sps13Prp9Grs1), zircon, apatite, fibrolitic sillimanite and muscovite. Petrology and geochemical studies reveal calc-alkaline, peraluminous and S-type nature of the studied granites. Chondrite-normalized REE patterns represent evident negative anomaly of Eu and low values of the REEs. Continental crust and North American shale composite (NASC) - normalized multi-elements spider diagrams indicate trace elements depletion. These granites are formed by melting of continental crust sedimentary rocks, resulted by emplacement of mantle-derived magma at the bottom of continental crust which formed the Chapedony metamorphic core complex. The source rock of these granites should be a clay-rich sedimentary rock with low amount of plagioclase and CaO/Na2O ratio.
    Keywords: Metamorphic core complex, S, type granite, Eocene, Central Iran, Chapedony, Yazd
  • Alireza Shaker Ardakani *, Mohsen Arvin, Sara Dargahi Pages 51-64
    The Ghaleh-Ganj dioritic- quartz dioritic massifs, with the age of Paleocene-Eocene, located on the west side of the Makran accretionary prism and Jazmurian depression and the east side of Jiroft fault are part of the intrusives in the Ganj Complex which itself is a part of the Jazmurian ophiolitic belt or Inner Makran. These intrusives rocks show microgranular to granular texture and consist of plagioclase, clinopyroxene, amphibole, biotite, quartz, K-feldspar, titanite, apatite and opaque as primary minerals along with chlorite, calcite, clay minerals, sericite and iron oxides as secondary minerals. Based on mineral chemistry studies, the plagioclases are oligoclase to labradorite in composition and predominantly fall in the field of andesine. Considering the total content of Fe in plagioclases, it seems that they were formed in high fO2 conditions. The existence of disequilibrium textures in plagioclases show variations of PH2O and decompression along with minor loss of temperature during the magma ascent to the surface. Clinopyroxenes display augitic composition and are belonging to a tholeiitic magmatic series and formed in 1133- 1382°C temperature, pressure less than 10 kbars and high fO2 conditions. Amphiboles have magnesiohornblende compositions which are estimated to have been formed at 650- 700°C temperature, less than 1 kb pressure and high fO2 conditions in a supra-subduction tectonomagmatic environment.
    Keywords: Mineral chemistry, Thermobarometry, Suprasubduction, Ghaleh Ganj, Makran structural zone
  • Nastaran Ataeifard, Nahid Shabanian*, Alireza Davoudian Pages 65-80
    Noghan granitoid intrusion is located at the NW of Boin- Miandasht and lies in the Sanandaj-Sirjan structural zone (SSZ). Body shape is a stretched ellipsoid with NW-SE strike. The meta-granite body is extremely deformed and displays mylonitic structure such as lineation and foliation. Mylonitic texture is main texture but also show seriate granular and lipido-granoblastic textures. The main minerals are quartz, K-feldspar, plagioclase, Biotite and muscovite. Chlorite is an accessory mineral. The biotite is magmatic and recrystallized. The chlorites are alteration product. The geothermometry of biotites and chlorites shows the temperatures of 397-549°C and 231-252 °C that show good correlation with microstructure in the rock. Therefore, mantle microstructure including recrystallized subgrains in porphyroclast rims that result to Grain boundary migration and chessboard undulose extinction with fine blocky grains and amoeboid grain in quartz grains show formation temperature close to 500 ž°C. Microstructures such as undulose extinction, pressure solution and in quartz, tensile fracture and bookshelf sliding in feldspar, brittle fractures and displacement of folded pieces in biotite display that temperature is lower than 300°C
    Keywords: Ductile deformation, Mineral chemistry, Geothermometry, Noghan bridge, Sanandaj, Sirjan zone
  • Seyed Hossein Hosseini, Mahmoud Sadeghian *, Mingguo Zhai, Habibollah Ghasemi Pages 81-96
    The Band-e-Hezarchah dyke swarms is located in the northern margin of Central Iran structural zone. These diabase dyke swarms have crosscut the late Neoproterozoic – early Cambrian granitoids pluton, metapelites, meta psammites and gneissic rocks and late Triassic – early Jurassic conglomerates, sandstones and shales (equal to Shemshak formation in Alborz zone) but they havent cut the younger rocks such as lower Cretaceous (Neocomian) limestones. Plagioclase, pyroxene and opaque minerals are the main rock-forming minerals. Plagioclase is mostly albite, oligoclase, andesine and labradorite with An=1.3-50.5, Or=0.6-6.1 and Ab=48.3-98.18. Pyroxene with Wo=36.7-44.4, En=37.3-47.3 and Fs=11.8-21.2, is augite. Amphibole and chlorite are main secondary minerals. Amphibole is mostly magnesio hornblende, with Si = 6.5-6.8 a.p.f.u., XMg=0.65- 0.71 and A-site =0.17-0.39. Chlorite with Si=4-5.53a.p.f.u. and XFe=0.84-0.91 is mostly daphnite and pseudothuringite. Temperatures and pressures obtained from clinopyroxene thermobarometry are in the range of 1100-1190°C and 2-7.2 kbar respectively. Based on the results of bulk rock trace and rare earth elements, these rocks have alkaline to subalkaline nature and their magma forming originated by 8-10% partial melting of a spinel lherzolitic source. These rocks have formed in an initial back arc basin setting related to subduction of Neo- Tethys oceanic lithosphere beneath the Central Iran microcontinent during Middle Jurassic. This magmatic event is a consequent of middle Cimmerian orogeny.
    Keywords: Mineral chemistry, Thermobarometry, Petrogenesis, Band, e Hezarchah dyke swarms, Middle Cimmerian orogeny
  • Kamran Akbari, Seyed Mohsen Tabatabaei Manesh* Pages 97-116
    Studied metabasites of The Zayandehrood River and Dam margin are located at about 100 km West of Isfahan town. These metabasites are part of the Sanandaj-Sirjan Structural zone including eclogites, amphibolites and green schists. Studies suggest that the eclogites were formed at high-pressure condition in eclogite facies and were finally changed to eclogitic amphibolites under the retrogressive metamorphism. Geochemical characteristics of immobile trace elements that are less affected by alteration and High-Pressure deformation suggest that the origin of these metabasites are mid oceanic ridge basalts (MORB). In fact, these eclogites are the same Neo-Tethys MORBs that caused by the subduction of the oceanic crust to beneath of the Iranian microcontinent were formed during a high to medium temperature, progressive dynamo-thermal regional metamorphism and then returned to the surface were transformed to the eclogitic amphibolites caused by retrogressive metamorphism. Along with final collision between Neo-Tethyan oceanic crust and the Iranian microcontinent at Late Cretaceous, an intense metamorphism phase occurred in the region and deeper high pressure metamorphic rocks were uplifted to the Surface.
    Keywords: Metabasite, Eclogite, Amphibolite, Zayandehrood River, Sanandaj, Sirjan zone
  • Arifeh Heydarianmanesh, Zahra Tahmasbi *, Ahmad Ahmadi Khalaji Pages 117-138
    Migmatites have formed an important part of high-grade metamorphism in the Boroujerd area aureole (north of Sanandaj-Sirjan zone). Migmatitic complex including: migmatites, schist migmatites and hornfelse migmatites with a different range of structural and mineralogical compositions. These rocks are observed as light (leucosome), dark (melanosome) and dark and light (mesosome). Leucosomes mainly composed from quartz, plagioclase, K-feldspar, biotite and muscovite and also have perthite, poikiloblastic, granoblastic, graphic and myrmekite textures. Melanosomes formed from minerals such as biotite, garnet, andalusite, tourmaline and sillimanite have lepidobalastic, porphyrolepidoblastic and lepidoporphyrobalastic textures. Mesosomes formed from dark and light minerals and show porphyroblastic, lepidoblastic and granoblastic textures. According to petrographic studies and whole rock chemical analyses for these rocks revealed that dominant protolith is pelitic rocks. The thermobarometry results showed temperature range of of 568°C to 662 °C and pressure of 2.8 to 3.3 kbars. According to the calculated temperature and pressure, the geothermal gradient of schist migmatites and hornfels migmatites determined 48 °C/km and 60 °C/km, respectively. Heat release of the Bourojerd pluton, mafic magmatism in area (that enclaves of them can be seen in the granitoids) and subduction fluid causes migmatites that it shows the main factor increasing geothermal gradient is the presence of hot igneous plutons and enter intrusion fluid in the magmatic arcs.
    Keywords: Geothermobarometry, Partial melting, Migmatite, Magmatic arc, Boroujerd, Sanandaj, Sirjan zone
  • Ameneh Aboutalebi, Seyyed Saeid Mohammadi *, Mohammad Hossein Zarrinkoub Pages 139-156
    The study area is located in 60 km to the southwest of Birjand, and northeastern margin of the Lut block. Tertiary volcanic domes of dacite, rhyodacite, trachyandesite along with tuff and breccia are cropped out in this area. The main textures of lavas are porphyritic with microcrystalline groundmass, poikilitic and subophitic. Common phenocrysts in dacite and rhyodacite include plagioclase, quartz, hornblende and biotite; and phenocrysts of trachyandesite are consisting of plagioclase, hornblende, pyroxene, biotite and sanidine. There are also some small bodies of Plio-Quaternary olivine basalt in this area that olivine, pyroxene and plagioclase are main phenocrysts. Common alterations in Tertiary volcanic rocks are silicic, argillic, carbonatizatian and opacitization. Magma series of these rocks are calcalkaline. The trace and REE patterns normalized to primary mantle and chondrite show these acidic and intermediate volcanic rocks are co-magmatic and their enrichment of LREE and LILE and depletion of HREE and HFSE (Nb and Ti), indicating that they are related to subduction zone and active continental margin. Geochemical characteristics such as high values of SiO2 (62.61 wt%), Al2O3 (16.29 wt%), Sr (806 ppm) associated with low Yb (1.7 ppm), Y (15.27 ppm) and no Eu anomaly show that these rocks have adakitic nature. This magmatism can be originated from a garnet amphibolite source that is related to a post collisional tectonic setting.
    Keywords: Dacitic domes, Adakite, Post collision, Garejgan, Lut
  • Azadeh Malekzadeh Shafaroudi *, Mohammad Hassan Karimpour, Arezoo Zarei Pages 157-175
    The study area is located in 15 km of the north of Shahr-e-Firouzeh in Khorasan Razavi province. The area is situated in the southeast of Quchan-Sabzevar arc magmatic. Lithology of the district includes dacitic lavas, which are intruded by Oligocene porphyritic hornblende granodioritic stock and granodioritic dike as subvolcanic and plutonic rocks. Igneous rocks were overlapped by younger sedimentary rocks. The texture of dacitic unit is porphyric to glomeroporphic with flow groundmass. Quartz, plagioclase, K-feldspar, and hornblende are the main minerals. The texture of hornblende granodiorite porphyry is porphyric to glomeroporphic and plagioclase, K-feldspar, hornblende, and quartz are the common minerals, whereas granodiorite unit is granular and hornblende is not present. Based on geochemical studies, the acidic volcanic and intrusive rocks show metaluminous and medium-K nature. These rocks belong to the I-type granitoid. Enrichment of LREE versus HREE and enrichment of LILE and depletion in HFSE indicate magma formed in subduction zone. The melt originated from partial melting of amphibolite with 10 to 25% garnet. Based on the average amount of major oxides, enrichment of LREE, mostly positive Eu anomaly, high Sr (up to 499 ppm), and low Y (
    Keywords: Geochemistry, I, type granitoid, Shahr, e, Firouzeh, Quchan, Sabzevar magmatic arc, Iran