فهرست مطالب

پژوهش های علوم شناختی و رفتاری - سال ششم شماره 2 (پیاپی 11، پاییز و زمستان 1395)

مجله پژوهش های علوم شناختی و رفتاری
سال ششم شماره 2 (پیاپی 11، پاییز و زمستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/11/04
  • تعداد عناوین: 6
|
  • محسن رفیع خواه*، علی اکبر ارجمندنیا، محمد مهاجرانی، خدیجه نوده ئی صفحات 1-14
    بازداری شناختی به عنوان یکی از مولفه های کارکردهای اجرایی نقش مهمی در زندگی ما ایفا می کند. هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی آزمون جدیدی به نام آزمون بشرا برای سنجش بازداری شناختی و کنترل تکانه بود. نمونه پژوهش شامل 225 دانش آموز در مقطع ابتدایی (117 دختر و 108 پسر) است که به شیوه نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. نتایج بازآزمایی پایایی(پس از دو هفته) نشان داد که آزمون بازاری شناختی از ضریب پایایی مناسبی برخوردار است. ضریب پایایی محاسبه شده برای نمره تداخل 74/0 و برای زمان 84/0 به دست آمد (001/0>p). علاوه بر این، همبستگی بین آزمون بشرا و آزمون استروپ رنگ-کلمه در حد متوسط بود. ضریب همبستگی برای نمره تداخل 48/0 و برای زمان 42/0 محاسبه شد (001/0>p). همچنین بررسی نمودار ستونی برای نمرات زمان و تداخل بیانگر نرمال بودن تقریبی آن بود. نتایج این پژوهش نشان داد که آزمون بشرا از پایایی و روایی قابل قبولی برخوردار است و می تواند ابزار مناسبی برای اندازه گیری بازداری شناختی و کنترل تکانه در افراد باشد.
    کلیدواژگان: بازداری شناختی، کنترل تکانه، اعتباریابی، آزمون روانی، دانش آموزان ابتدایی
  • شیرین زینالی*، محمدعلی مظاهری، کارینه طهماسیان، منصوره سادات صادقی صفحات 15-26
    در مداخلات مشکلات غذاخوردن، باید مولفه های مربوط به مادر و کودک را در نظر گرفت. یکی از این مولفه ها تنیدگی مادر و کودک است. هدف مطالعه حاضر، بررسی تاثیر آموزش مادران در زمینه مشکلات غذاخوردن کودک بر درمان این مشکلات و کاهش تنیدگی مادر - کودکان مورد مطالعه است. 34 مادر که کودکانشان مشکلات خوردن داشتند با روش غیراحتمالی در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند (16 نفر گروه آزمایش و 18 نفر گروه کنترل). در این مطالعه شبه آزمایشی، آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل در سه مرحله پیش آزمون (قبل از مداخله)، پس آزمون (پس از تمام شدن جلسات آموزشی) و پیگیری (22 روز پس از تمام شدن جلسات آموزشی) از طریق پرسشنامه تنیدگی والدین (PSI) و مشکلات غذاخوردن ارزیابی شدند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مادران در زمینه مشکلات خوردن، مشکل غذاخوردن کودکان گروه آزمایش را در پس آزمون (004/0=p) و پیگیری (001/0=p) به طور معناداری کاهش می دهد (004/0=p). همچنین این آموزش، تنیدگی کلی (001/0=p)، تنیدگی مولفه والد (001/0=p) و مولفه کودک (05/0=p) را در پس آزمون به طور معناداری کاهش می دهد. همچنین این آموزش، تنیدگی کلی (001/0=p)، تنیدگی مولفه والد (001/0=p) و مولفه کودک (05/0=p) را در مرحله پیگیری 22 روزه نیز کاهش می دهد. بنابراین آموزش در زمینه مشکلات خوردن از میزان این مشکلات و همچنین تنیدگی مادر و کودک می کاهد. درباره مشکلات غذاخوردن، مولفه مادر و کودک اهمیت فراوانی دارد و یابد به این مولفه ها توجه کرد.
    کلیدواژگان: تنیدگی مادر، کودک، مشکلات تغذیه، آموزش والدین
  • امین حسینی، کیانوش زهراکار، رضا داورنیا، محمد شاکرمی* صفحات 27-42
    استرس نوعی رابطه بین شخص و محیط است که توسط شخص فشارزا یا فراتر از حد منابع شخص ارزیابی می شود و در نتیجه آن آسایش و رفاه به خطر می افتد. هدف از مطالعه حاضر، پیش بینی آسیب پذیری در برابر استرس براساس حمایت اجتماعی، تاب آوری، راهبردهای مقابله ای و ویژگی های شخصیتی در دانشجویان بود. جامعه این پژوهش را تمامی دانشجویان شاغل به تحصیل دانشگاه های خوارزمی، آزاد و پیام نور شهر کرج در سال تحصیلی 1392-1391 تشکیل می دادند. نمونه پژوهش 375 دانشجو (240 دختر و 135 پسر) بودند که به شیوه نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از چک لیست مهارت های مقابله ای (CS-R)، مقیاس تاب آوری بزرگسالان(ARS)، مقیاس حمایت اجتماعی (SS-A)، پرسشنامه پنج عاملی شخصیت ((NEO-FFI و مقیاس نشانگان استرس(SSI) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد حمایت اجتماعی، تاب آوری، راهبردهای مقابله ای حل مسئله و بی اثر و ویژگی شخصیتی روان رنجورخویی همبستگی 815/0 با آسیب پذیری در برابر استرس دارند و 4/66% از واریانس آسیب پذیری در برابر استرس را تبیین می کنند (01/0>P). همچنین، اثر ویژگی های شخصیتی برون گرایی، گشودگی به تجربه، سازگاری و مسئولیت پذیری و راهبرهای مقابله ای متمرکز بر هیجان و کم اثر توانایی پیش بینی آسیب پذیری در برابر استرس را نداشتند (05/0 کلیدواژگان: آسیب پذیری در برابر استرس، تاب آوری، حمایت اجتماعی، راهبردهای مقابله ای، ویژگی های شخصیتی
  • افسانه منصوری جلیلیان*، کامران یزدانبخش صفحات 43-52
    هدف این پژوهش، پیش بینی گرایش به سوء مصرف مواد مخدر با استفاده از خودمتمایزسازی و فراشناخت است. به این منظور پرسشنامه های گرایش به اعتیاد (وید و همکاران، 1992)، خودمتمایزسازی (اسکورنوفرایدلندر، 1988) و باورهای فراشناختی (ولز و کاترایت - هاتون، 2004)، روی تعداد 288 (137 دختر، 151 پسر) دانشجوی دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. تحلیل یافته ها نشان داد که نمره کل خودمتمایزسازی (R=-0/11) پیش بینی کننده گرایش به سوء مصرف مواد مخدر در دانشجویان است. تحلیل رگرسیون گام به گام به تفکیک خرده مقیاس های فراشناخت نشان داد که از بین 5 مولفه موجود، باورهای مثبت درباره نگرانی (R=0/36)، اطمینان شناختی(R=0/25) و خودآگاهی شناختی (R=0/31)، پیش بینی کننده گرایش به سوء مصرف مواد مخدر است. کنترل ناپذیری فکر (R=0/26) و نیاز به کنترل فکر (R=0/30) پیش بینی کننده گرایش به سوء مصرف این مواد نبودند. بر اساس یافته های ذکرشده به نظر می رسد دانشجویانی که خودمتمایزسازی پایانی دارند گرایش به سوء مصرف این مواد در آن ها بالاتر است. از سوی دیگر دانشجویانی که با نقص در فرآیندهای شناختی روبه رو هستند، بیشتر احتمال دارد به اعتیاد گرایش پیدا کنند.
    کلیدواژگان: خودمتمایزسازی، فراشناخت، گرایش به سوء مصرف مواد مخدر، دانشجویان
  • راحله سبوحی*، مریم سادات فاتحی زاده، احمد احمدی، عذرا اعتمادی صفحات 53-64
    هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر مشاوره بر مبنای رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر بهبود اسنادهای ارتباطی زنان مراجعه کننده به فرهنگسراهای شهر اصفهان است. روش این تحقیق، نیمه تجربی است و از طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری، زنان مراجعه کننده به فرهنگسراهای شهر اصفهان هستند. روش نمونه گیری خوشه ایاست که از بین فرهنگسراهای شهر اصفهان، فرهنگسرای خانواده انتخاب شد. نمونه، 30 نفر از زنان داوطلب شرکت در دوره آموزشی هستند که به صورت در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. متغیر وابسته در این پژوهش، اسنادهای ارتباطی است. متغیر مستقل، مشاوره بر مبنای رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد است که در 10 جلسه مشاوره گروهی به گروه آزمایش ارائه شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه اسنادهای زناشویی فینچام و برادبوری (1992) است. داده ها با نرم افزار 19 SPSSتجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که مشاوره بر مبنای رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اسناد زناشویی کلی (P<0/01) و ابعاد آن یعنی اسناد باثبات و بی ثبات(P<0/01) ، اسناد کلی و جزیی(P<0/01) و اسناد سزاوار سرزنش–گذشت(P<0/01) موثر است، اما در ابعاد اسناد درونی و بیرونی به خود، اسناد درونی و بیرونی به همسر (05/0P>) و اسنادهای خودخواهانه و نوع دوستانه (05/0P>) و اسنادهای عمدی و غیرعمدی (05/0P>) موثر نیست و تفاوت معنادار ایجاد نکرده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که مشاوره مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد می تواند اسنادهای زناشویی زوجین را بهبود بخشد.
    کلیدواژگان: رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)، اسنادهای ارتباطی زناشویی، زنان
  • اصغر جعفری*، هانیه رحمانی، مجتبی امیری مجد صفحات 65-80
    پژوهش حاضر برای پیش بینی قضاوت اخلاقی دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی عادی و تیزهوش بر اساس ارزش های شخصی - خانوادگی و خودپنداره انجام شد. روش پژوهش همبستگی است. 50 دانش آموز از مدارس ابتدایی عادی به روش تصادفی خوشه ایچندمرحله ای و 50 دانش آموز از مدارس ابتدایی تیزهوش به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های ارزش های شخصی - خانوادگی، خودپنداره و قضاوت اخلاقی، جمع آوری و با ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و zفیشر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که ارزش های شخصی - خانوادگی و خودپنداره، قضاوت اخلاقی دانش آموزان مدارس تیزهوش و ارزش های مذهبی، مردمی، اقتصادی و دانش می توانند قضاوت اخلاقی دانش آموزان تیزهوش را به طور معناداری پیش بینی کنند (01/0>P). ارزش های شخصی - خانوادگی و خودپنداره نمی توانند قضاوت اخلاقی دانش آموزان مدارس عادی را به طور معناداری پیش بینی کنند. همچنین نتایج نشان داد که همبستگی ارزش های شخصی - خانوادگی و خودپنداره با قضاوت اخلاقی بین دانش آموزان مدارس تیزهوش و عادی متفاوت است. نتایج، شواهدی را پیشنهاد می کند که ارزش های شخصی - خانوادگی در قضاوت اخلاقی دانش آموزان تیزهوش تاثیر دارند. بنابراین برای تغییر و اصلاح قضاوت اخلاقی و بهبود فرایند تحول استدلال اخلاقی در دانش آموزان 12 تا 13 سال، لازم است به کارآمدسازی عملکرد خانواده به ویژه ارزش ها توجه شود.
    کلیدواژگان: ارزش های شخصی، خانوادگی، خودپنداره، قضاوت اخلاقی، دانش آموزان مدارس تیزهوش، دانش آموزان مدارس عادی
  • |
    • Mohsen Rafikhah*, Ali Akbar Arjmandnia, Mohammad Mohajerani, Khadijeh Nodehi Pages 1-14
      Cognitive Inhibition, as a component of executive functions, plays an important role in our life. The aim of this research was to construct and validate a new test (Boshra) for measuring cognitive inhibition and impulse control. 225 elementary students (117 girls and 108 boys) were selected through a cluster sampling. Results of test-retest reliability (after two weeks) showed that the Boshra test possessed suitable reliability coefficients. The coefficients were .74 for the interference score and .84 for the time (p
      Keywords: cognitive inhibition, impulse control, validation, mental test, elementary students
    • Shirin Zeinali *, Moham Ali Mazaheri, Karine Tahmaseyan, Mansore Sadeghi Pages 15-26
      Mother and child psychological features are important in developing feeding problem. Parenting stress is one of these issues. The current study sought to investigate the efficacy of training programs for parents in treating children’s feeding problems and reducing parenting stress. The present study was a semi-experimental research based on pre-test, post-test and follow-up design with a control group. 34 mothers whose children had feeding problems were chosen and randomly divided into control and experimental groups. Experimental group was intervened using training program for mothers for six sessions. Mothers in the experimental and control groups were assessed in three time intervals, that is, pre-test (before intervention), post-test (after finishing training sessions) and the follow-up stage (22 days after finishing training sessions), by the questionnaires of feeding problems and Parent Stress. Findings of covariance indicated that training programs for parents significantly reduced the feeding problem of experiment group in post-test (p=0/004) and follow up (p=0/001). Also, this program reduced total stress (p=0/001), parent stress (p=0/001) and child- stress (p=0/05) in the post-test. Moreover, this program reduced follow-up total stress (p=0/001), parent stress (p=0/001) and child- stress (p=0/05) too. This finding confirmed that parent-child components are important issue in feeding problem.
      Keywords: maternal, child stress, feeding problem, parent training
    • Amin Hosseini, Kianosh Zahrakar, Reza Davarnia, Mohammad Shakarami * Pages 27-42
      Stress is a kind of person-environment relationship that is assessed by stressful person or beyond one's resources, as a result of which, the wellbeing and Welfare would be endangered. The purpose of this study was to predict the vulnerability to stress based on social support, resilience, coping strategies and personality traits among university students. The population of the present study was comprised of all students of Kharazmi, Islamic Azad, and Payam_e_Noor Universities of Karaj in the 2012-2013 academic years. The sample consisted of 375 students (240 girls and 135 boys) who were selected through multi-stage random sampling method. For gathering data, Check-list of Coping Skills (CS-R), Adult Resilience Scale (ARS), Social Support Scale (SS-A), Five-Factor Personality Inventory (NEO-FFI), and Stress Syndrome Scale (SSI) were used. For data analysis, Pearson correlation test and stepwise multiple regression analysis were used. Results showed that social support, resilience, problem solving and ineffective coping skills and the personality trait of neuroticism were correlated with vulnerability to stress (r=0.815) and explained 66.4% of variance of vulnerability, which is significant (P
      Keywords: vulnerability to stress, resiliency, Social Support, coping strategies, personality traits
    • Afsaneh Mansourijalilian *, Kamran Yazdanbakhsh Pages 43-52
      The aim of this study was to predict tendency to drug abuse by using the differentiation and metacognition. For this purpose, the questionnaires of tendency to drug abuse (Wed, et.al.1992), differentiation (Skowron & Friedlander), metacognition beliefs (wells & cartwright-Hatton) were administered among 288(137 female, 151 male) students at Razi University of Kermanshah. The analysis of the findings indicated that total scores differentiation predicted the tendency towards addiction. The analysis of stepwise regression differentiation of the subscales of metacognition indicated that among the five existing subscales, positive belief about worry (R=./36), cognitive confidence (R=0/25), and cognitive self–consciousness (R=0/31) predicted the tendency towards drug abuse. Uncontrolled thought (R=0/26) and the need to control thought (R=0/30) did not predict the tendency towards drug abuse. Based upon the findings, it seems that among the students with low differentiation, superior tendency towards drug abuse exists. However, among the students with deficiency in cognition processes, the tendency towards drug abuse is more probable. Key words: differentiation, meta‌cognition, tendency to drug abuse, Students
      Keywords: differentiation, meta?cognition, tendency to drug abuse, university students
    • Raheleh Sobouhi *, Maryam Fatehizade, Ahmad Ahmadi, Ozra Etemadi Pages 53-64
      The purpose of this study was to evaluate the effectiveness of the counseling approach based on acceptance and commitment Therapy (ACT) on marital attribution of women admitted to Isfahan cultural centers. This study was a quasi-experimental method and performed pre-test, post-test, and follow-up with the control group. The sample of this study was inclusive of women referred to cultural centers of the city of Isfahan. Based on cluster sampling, among cultural centers of the city, the Family Center was chosen. Sample of 30 women who volunteered to participate in the workshop were selected and randomly divided into two groups (n = 15) and control (n = 15) groups. The dependent variable in this study was women's marital attributions. The independent variable was counseling approach based on acceptance and commitment Therapy (ACT) which was offered in 10 sessions to the experimental group. The questionnaire was marital attribution from Bradbury & Fincham (1992). Data were analyzed by 19 SPSS software. The results showed that counseling approach based on Acceptance and Commitment Therapy was effective in overall martial document (P 0/05), attribution selfish and altruistic (p>0/05), and the attribution of intentional and unintentional (p>0/05) was not effective and did not cause a significant difference. Therefore, the study concluded that counseling approach based on Acceptance and Commitment Therapy can improve marital attribution.
      Keywords: Acceptance, Commitment Therapy (ACT), Marital Attribution, Women
    • Asghar Jafari *, Hanieh Ramani, M. Amirimajd Pages 65-80
      The present study aimed to predict the moral judgment in talent & non-talent female students of elementary schools based on individual-family values and self- concept. The study was correlational in nature. 50 non-talent female students were selected using multiple cluster sampling and 50 talent female students selected using simple random sampling through students of elementary schools. Data were collected by using the questionnaires of individual–family values, self-concept and moral judgment and analyzed by multiple regression, Pearson correlation, and Fisher’s Z. The results indicated that individual-family values and self-concept significantly predict moral judgment in talent students. The values of religiosity, people, financial and knowledge significantly predict moral judgment in talent students (P
      Keywords: individual, family values, self, concept, moral judgment, talent students of elementary schools, non, talent students of elementary schools