فهرست مطالب

فرآوری و نگهداری مواد غذایی - سال پنجم شماره 1 (پیاپی 13، بهار و تابستان 1392)

نشریه فرآوری و نگهداری مواد غذایی
سال پنجم شماره 1 (پیاپی 13، بهار و تابستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/10/12
  • تعداد عناوین: 7
|
  • جواد اکبریان*، مرتضی خمیری، علیرضا صادقی ماهونک، احسان محمودی صفحات 1-12
    طارونه یا چمچمه با نام علمی Phoenix Dactylifera مجموعه ای ازگل هاست که در هر رژیم خرما برروی انشعابات گل آذین رشد کرده که مجموعه آن ها در داخل غلاف چوبی بیضی شکل و کشیده ای قرار می گیرند. در این پژوهش خواص ضدمیکروبی عصاره طارونه (Phoenix Dactylifera) بر علیه باکتری های بیماری زا به روش رقت سازی در چاهک (میکروبراث دایلوشن) و دیسک انتشاری و همچنین اثر این عصاره روی کپک های عامل فساد به روش دیسک انتشاری مورد بررسی قرار گرفت. عصاره طارونه بر باکتری های باسیلوس سرئوس،سالمونلا،اشرشیا کلی،استافیلو کوکوس اورئوس و همچنین قارچ های تریکودرما، آسپرژیلوس نایجر و آسپرژیلوس اوریزا دارای اثر مهارکنندگی و میکروب کشی بود که از بین باکتری ها بیشترین تاثیر را رویسالمونلا آنتریکابا حداقل غلظت مهارکنندگی(MIC) برابر5000 وحداقل غلظت میکروب-کشی(MBC) برابر5000 و میانگین قطر هاله عدم رشدmm)(5/13داشت واز بین قارچ ها بیشترین تاثیر را روی تریکودرما با میانگین درصد ممانعت کنندگی 25/83 درصد نشان داد. نتایج نشان داد که عصاره طارونه می تواند از رشد باکتری های مولد فساد و بیماری زای مواد غذایی جلوگیری نماید. بنابراین می توان استفاده از آن را به عنوان یک ترکیب نگهدارنده و طعم دهنده طبیعی در فرآورده های غذایی پیشنهاد نمود.
    کلیدواژگان: عصاره طارونه، میکروبراث دایلوشن، اثرضدمیکروبی، درصد ممانعت کنندگی
  • پیمان آریایی*، حمید توکلیپور، مسعود رضایی، امیرحسین الهامیراد صفحات 13-26
    فیلم پلی ساکاریدی زیست تخریب پذیر از طریق همراهی اسانس اناریجه در غلظت های 5/0، 1 و 5/1 درصد حجمی/حجمی با متبل سلولز ساخته شد. سپس فعالیت ضد میکروبی آن در برابر هفت باکتری شاملStaphylococcus aureus(PTCC) 1113)، Pseudomonas aeruginosa (PTCC 1310)، Pseudomonas putida (PTCC 1694)، (Esherichia coli (PTCC 1533)، Listeria monocytogenes (PTCC 1163)، Bacillus subtilis (ATCC 1715) و Vibrio parahemoliticus (PTCC 1610) مورد بررسی قرار گرفت. فیلم های حاوی اسانس اناریجه فعالیت ضد باکتریایی معنی داری را در برابر باکتری های گرم مثبت و گرم منفی نشان دادند(05/0>p). در روکش های حاوی اسانس ناحیه بازداری با افزایش غلظت اسانس اناریجه در ماتریکس پلیمر افزایش پیدا کرد. بر اساس نتایج بدست آمده، پوشش متیل سلولز حاوی 5/1 درصد اسانس اناریجه جهت ارزیابی میکروبی گوشت توانست از رشد باکتری های کل و باکتری های سرمادوست فیله ماهی فیتوفاگ در شرایط سرد نگهداری (4 درجه سانتی گراد) جلوگیری نماید.استفاده از پوشش متیل سلولز غنی شده با اسانس اناریجه می تواند از رشد باکتری های سطح فیله ماهی فیتوفاگ کم کرده و در نهایت می تواند موجب افزایش زمان ماندگاری گردد.
    کلیدواژگان: متیل سلولز، اناریجه، فعالیت ضد میکروبی، ماهی فیتوفاگ
  • رسول قربانی، جلال دهقان نیا*، سیدصادق سیدلو هریس، بابک قنبرزاده صفحات 27-59
    هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر بکارگیری همزمان پیش تیمارهای اولتراسوند و آبگیری اسمزی بر تغییرات پارامترهای رنگی و ارزیابی حسی آلو طی خشک کردن با جریان هوای داغ بود. در این پژوهش، پیش تیمارهای اولتراسوند در 2 زمان 10 و 30 دقیقه، غلظت محلول اسمزی در 2 بریکس 50 و 70 و زمان غوطه وری در محلول اسمزی در 4 زمان 60، 120، 180 و 240 دقیقه روی نمونه های آلو اعمال شد و سپس این نمونه ها در دمای 80 درجه سانتیگراد و سرعت هوای 4/1 متر بر ثانیه خشک شدند. نتایج نشان داد که با کاهش محتوای رطوبتی در طول خشک شدن، میزان روشنایی (L) و زردی (b) نمونه ها کاهش ولی میزان قرمزی (a) افزایش می یابد. استفاده همزمان از دو پیش تیمار اولتراسوند و آبگیری اسمزی باعث افزایش معنی دار میزان L و b و کاهش معنی دار میزان a در مقایسه با تیمار کنترل شد. همچنین، استفاده از دو پیش تیمار مذکور باعث بهبود دیگر پارامترهای رنگی (تغییر رنگ کلی، شاخص کروما، زاویه هیو و شاخص قهوه ای شدن) شد. نتایج بدست آمده از ارزیابی حسی نمونه های آلو، بیانگر بهبود شکل ظاهری، رنگ، عطر و طعم و حالت کلی نمونه های پیش تیمار شده با اولتراسوند و آبگیری اسمزی بود. علاوه بر این، مدلسازی تغییرات پارامترهای رنگی نمونه های آلو در طول خشک شدن، توسط مدلهای موجود در منابع و مدلهای پیشنهادی در این تحقیق صورت گرفت و سپس، یکی از مدلهای پیشنهادی به عنوان بهترین مدل پیش بینی کننده تغییرات پارامترهای رنگی آلو تحت شرایط مورد آزمایش انتخاب شد.
    کلیدواژگان: تغییر رنگ کلی، شاخص کروما، زاویه هیو، شاخص قهوه ای شدن
  • فرهاد گراوند، اشکان مددلو صفحات 61-79
    در این پژوهش، استخراج ترکیبات فنولی از پساب مدل شده واحدهای فرآوری پسته با استفاده از غشای مایع میکروامولسیونی مورد بررسی قرار گرفت. سامانه های مورد استفاده شامل امولسیون و میکروامولسیون آب در روغن حاوی 15 درصد محلول آبی سدیم هیدروکسید به عنوان عامل به دام اندازنده در فاز آبی داخلی و روغن آفتاب گردان و سورفاکتانت اسپن 80 به ترتیب با نسبت 4:96 و50:50 بعنوان فاز غشاء بودند. غشاهای مایع امولسیونی و میکروامولسیونی تهیه شده در فاز آبی خارجی یعنی پساب ترکیبات فنولی به نسبت 1 به 3 و در مدت زمان 12 دقیقه پراکنده شدند. تحت این شرایط کارایی استخراج برای غشاهای مایع امولسیونی و میکروامولسیونی به ترتیب 1/46 و 8/64 درصد بود. مهم ترین پارامترهای اثرگذار روی فرآیند استخراج از جمله توزیع اندازه قطرات، رفتار رئولوژیکی، کشش سطحی و ریخت شناسی غشاهای مایع میکروامولسیونی در مقایسه با انواع امولسیونی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که غشای مایع میکروامولسیونی علی رغم ویسکوزیته بیشتر، به واسطه کشش سطحی دینامیک بسیار کمتر و اندازه قطرات کوچکتر کارایی بهتری را در خروج ترکیبات فنولی از پساب دارد. به طور شگفت انگیزی مشاهده شد که غشای مایع میکروامولسیونی با وجود اندازه قطرات بزرگتر در مقایسه با میکروامولسیون ساده (که حاوی آب مقطر به جای محلول سدیم هیدروکسید است) هنوز هم دارای کارایی استخراج بالاتری در مقایسه با غشای مایع امولسیونی می باشد. به نظر می رسد حضور محلول سدیم هیدروکسید می تواند دلیل اصلی ویسکوزیته بیشتر و اندازه قطرات بزرگتر غشای مایع میکروامولسیونی باشد. این نتایج پیشنهاد می کنند که استخراج ترکیبات فنولی با استفاده از غشاهای مایع میکروامولسیونی در خروج مواد خطر آفرین از پساب ها کاملا امکان پذیر و موثر می باشد.
    کلیدواژگان: کارایی استخراج، ترکیبات فنولی، غشاهای مایع میکروامولسیونی، پساب
  • المیرا کرامتجو، جواد حصاری، صدیف آزادمرد دمیرچی، سیدهادی پیغمبردوست، محبوب نعمتی صفحات 81-94
    در این پژوهش اثر افزودن عصاره برگ زیتون به عنوان منبع غنی از ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی روی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی، حسی، بافتی و میکروبی کره مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور عصاره برگ زیتون به طور جداگانه در غلظتهای 05/0، 1./0 و 5/0% به کره اضافه گردید و نمونه های آماده شده بعد از بسته بندی تحت خلا به مدت 90 روز در یخچال نگهداری شدند. عدد اسیدی، عدد پروکسید، میزان ترکیبات پلی فنولی کل، ویژگی های میکروبی، آزمون جذب رادیکال آزاد DPPH (شدت فعالیت آنتی اکسیدانها)، سفتی نمونه ها، پایداری اکسیداسیونی و ویژگی های حسی نمونه ها شامل ویژگی های عطر و طعمی، بافتی و ظاهری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نمونه های حاوی عصاره برگ زیتون در مقایسه با نمونه کنترل عدد اسیدی، عدد پروکسید، سفتی و شمارش میکروبی کمتر و پایداری اکسیداسیونی و میزان ترکیبات پلی فنولی بیشتری داشتند.در طول نگهداری، عدد اسیدی نمونه ها افزایش، عدد پروکسید و میزان ترکیبات پلی فنولی کاهش یافت. کاهش سفتی نمونه های حاوی عصاره برگ زیتون در مقایسه با نمونه کنترل بیشتر بود. فعالیت ضد میکروبی نمونه 1/0% برگ زیتون بیشتر از سایر تیمارها بود. نتایج آزمون جذب رادیکال DPPH نشان داد که قدرت آنتی اکسیدانی عصاره برگ زیتون کمتر از کوئرستین می باشد بررسی ویژگی های حسی نیز نشان داد که با افزایش درصد عصاره ها، مقبولیت کلی نمونه ها کاهش یافت.
    کلیدواژگان: عصاره برگ زیتون، کره، آنتی اکسیدان
  • علیرضا مهرگان نیکو*، علیرضا صادقی ماهونک، محمد قربانی، علی طاهری، مهران اعلمی صفحات 95-110
    هدف از انجام این پژوهش تولید پروتئین هیدرولیز شده ی ماهی کاراس با بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی بود. پروتئین هیدرولیز شده ی ماهی کاراس (Carassius carassius) که یک ماهی کم ارزش است از طریق هیدرولیز آنزیمی، توسط آنزیم آلکالاز تهیه گردید و عوامل موثر در هیدرولیز، جهت دست یابی به بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی پپتیدها توسط روش سطح پاسخ (RSM) با طرح مرکب مرکزی (CCD) بهینه سازی شدند. اثرات ترکیبی دما، زمان و فعالیت آنزیم به عنوان سه متغیر مستقل در هیدرولیز، بر قابلیت مهار رادیکال آزاد DPPH توسط معادله درجه دوم برازش گردیدند. مدل ریاضی مشخص کننده ی ناحیه ای با بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی (بیشتر از 22/58 درصد) در شرایط بحرانی منطبق با دمای 11/48 درجه سانتی گراد، زمان 27/151 دقیقه و فعالیت آنزیمی 43/64 واحد آنسون بر کیلوگرم بود. نتایج نشان می دهد که پروتئین هیدرولیز شده ی ماهی کاراس می تواند قابلیت کاربرد در فرمولاسیون مواد غذایی به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی و نیز استفاده های دارویی داشته باشد.
    کلیدواژگان: پروتئین هیدرولیز شده ی ماهی، فعالیت آنتی اکسیدانی، Carassius carassius، آلکالاز، روش سطح پاسخ
  • رویا شکاری، کرامت الله رضایی *، سیمین اسدالهی صفحات 111-124

    در این تحقیق، روش تقطیر با آب به کمک مایکرویو (270 وات) با پیش تیمار اولتراسوند (45 و 90 دقیقه) به منظور استخراج اسانس از پوست بکرایی مورد استفاده قرار گرفت و نتایج حاصله با نتایج حاصل از روش تقطیر با آب به کمک مایکرویو از نظر بازدهی و زمان استخراج، ترکیب شیمیایی و کیفیت اسانس مورد مقایسه قرار گرفت. آزمایش ها در سه تکرار با سیستم نرم افزاری SAS و بر اساس روش GLM و با استفاده از آزمون LSD انجام گردید. میزان اسانس پوست بکرایی به دست آمده به روش تقطیر با آب به کمک مایکرویو با پیش تیمار اولتراسوند 45 دقیقه، %20/0±00/2 و به روش مذکور با پیش تیمار اولتراسوند 90 دقیقه، %20/0±97/1 و به کمک مایکرویو، %20/0±02/2 گزارش گردید. ترکیبات اسانس های استخراج شده با روش های کروماتوگرافی گازی شناساگر طیف سنج جرمی و کروماتوگرافی گازی شناساگر یونیزاسیون شعله ای نیز مورد شناسایی قرار گرفت لیمونن اصلی ترین ترکیب موجود در اسانس پوست بکرایی می باشد. نتایج حاصله بیانگر این بود به کارگیری اولتراسوند همراه با تقطیر با آب به کمک مایکرویو تاثیر بسزایی بر روی زمان آغاز و مدت زمان نهایی استخراج اسانس و میزان نهایی اسانس در مقایسه با روش مذکور بدون پیش تیمار ایجاد نکرد.

    کلیدواژگان: اسانس، بکرایی، مایکرویو، کروماتوگرافی گازی، استخراج
|
  • J. Akbarian*, M. Khomeiri, A. Sadeghi Mahoonak, E. Mahmoodi Pages 1-12
    Phoenix Dactylifera A collection of flowers in each inflorescence branches grown on a diet of dates in the series are drawn oval wooden sheath. In this study, the antimicrobial properties against pathogenic bacteria Phoenix Dactylifera well dilution method (micro dilution) and disc diffusion and mold spoilage due to extract the disk diffusion method was studied. Tarvnh extract the bacteria Bacillus cereus, Salmonella, or general Shrshya, Staphylococcus aureus, and the fungus Trichoderma, Aspergillus niger and Aspergillus oryza produces inhibitory and germicidal effect that the greatest effect on Salmonella enterica bacteria with minimum inhibitory concentrations (MIC) against 5,000 minimum concentration of germicidal (MBC) against 5000, and the average diameter of the inhibition zone, mm) (5/13 that passes between the fungus and the greatest effect on Trichoderma mean percentage inhibition 25/83 percent, respectively. results showed that the extract Tarvnh bacterial growth can be productive and disease-causing food to prevent spoilage., so you can use it as a mix preservatives and flavors of natural food product can offer.
    Keywords: Phoenix Dactylifera extract, micro dilution, antimicrobial effect, the percentage inhibition
  • *P. Ariaei, H. Tavakolipour, M. Rezaei, A. Elhamirad Pages 13-26
    Biodegradable polysacharyd-based film was developed by incorporating pimpinella affinis essential oil (PAO) into methyle Cellulose (MC) at level of 0.5%, 1% and 1.5% v/v. Then, its antimicrobial activity tested against 7 bacteria include Staphylococcus aureus (PTCC 1431), Pseudomonas aeruginosa (PTCC 1151), Pseudomonas putida (PTCC 1691), Esherichia coli (PTCC 3315), Listeria monocytogenes (PTCC 1163), Bacillus subtilis (PTCC 465) and Vibrio parahemoliticus Films containing PAO showed significant antibacterial activity both gram-positive and gram-negative strainsa. The Inhibitory zone in film disks were increased with concentration of pimpinella affinis oil in the polymer matrix (P<0.05). Based on results, methyl cellulose edible coating contain 1.5% pimpinella affinis essential oil was used for microbial assay hypophthalmic molitrix during cold storage (4°c) which could inhibit of total bacteria growth and pscychrophilic counts of fillet.
    Keywords: Methyl cellulose, Pimpinella affinis, Antimicrobial activity, hypophthalmic molitrix1
  • R. Ghorbani, J. Dehghannya*, S. Sadegh Seiiedlou, Heris Pages 27-59
    The aim of this study was to investigate the effect of simultaneous application of ultrasound and osmotic dehydration pretreatments on changes of color parameters as well as sensory evaluation during hot air drying. In this evaluation, pretreatments including ultrasound time at two levels (10 and 30 minutes), osmotic solution concentrations at two levels (50 and 70 Brix) and immersion time in osmotic solution at four levels (60, 120, 180 and 240 min) were applied on plums and then the samples were dried at 80°C temperature and 1.4 m/s air velocity. The results showed that with decreasing moisture content during drying, the samples lightness "L" and yellowness "b" is reduced while the redness "a" is increased. The simultaneous application of ultrasound and osmotic dehydration pretreatments led to a significant increase in "L" and "b" and a significant decrease in "a" compared to control samples. In addition, application of the pretreatments improved the other color indices (Total color change, Chroma index, Hue angel and browning index). Sensory evaluation results of the dried plums showed an improvement in terms of appearance, color, taste and overall acceptability of the samples pretreated with ultrasound and osmotic dehydration. Moreover, modeling the color parameters changes of the plums during drying was done through the models available in the literature as well as the models proposed in this study. Then, one of the proposed models was selected as the best model to predict color parameters changes of the plums under the selected experimental conditions.
    Keywords: Total color change, Chroma index, Hue angel, Browning index12
  • E. Keramatjou, J. Hesari*, S. Azadmard, Damirchi, S.H. Peighambardoust, M. Nemati Pages 81-94
    In this study extract of olive leaf was added to butter samples at three concentrations, 0.05, 0.1 and 0.5% and after vacuum packaging, were kept in refrigerator for 90 days. Acid and peroxide value, microbial culture, polyphenol content of samples, Hardness, Oxidative stability, sensory characteristics of samples including flavor, textural and apparent characteristics of samples and DPPH radical scavenging assay of olive leaf extract were evaluated. Results showed that samples which contained olive leaf extract had lower microorganisms content, acid and peroxide value, hardness and also higher oxidative stability and polyphenol content than samples without extract. Acid value was increased during storage and extract enriched samples showed lower increase. Peroxide value and polyphenol content of samples were decreased during storage too Hardness of olive leaf extract enriched samples was lower than control. The growth of microorganisms in sample which contained 0.1% olive leaf extract was lower than other samples. DPPH radical scavenging assay proved that antioxidant activity of olive leaf extract is lower than quercetin. Sensory characteristics evaluation also showed that Acceptability of samples decreased significantly with an increase in concentration of extract.
    Keywords: Olive leaf extract, Butter, Antioxidant2
  • A.R. Mehregan Nikoo*, A.R. Sadeghi Mahoonak, M. Ghorbani, A.Taheri, M. Alami Pages 95-110
    The objective of this study was to produce fish protein hydrolysate (FPH) with the most antioxidant activity, by enzymatic hydrolysis from (Carassius carassius). The protein of crucian carp a low value fish was hydrolyzed by Alcalase 2.4L and the optimal hydrolysis parameters of strongest antioxidant capacity of peptides were obtained using response surface methodology (RSM) by the central rotatable composite design (CRCD). The combined effects of temperature, time and enzyme activity on 1, 1-diphenyl-2-picrylhydrazyl (DPPH) free radical scavenging capacity of FPH were well fitted to a quadric equation with using Design expert software. The mathematical model presented a plateau region with maximum Antioxidant activity (>58.22%) at the following critical values: temperature = 48.11⁰C, time = 151.27 min and enzyme activity = 64.43 Anson unit per kilogram protein. Results indicated that crucian carp protein hydrolysate has the potential to apply as a natural antioxidant in foods ingredient and pharmaceutical applications in the future.
    Keywords: Fish Protein Hydrolysate, Antioxidant activity, Carassius carassius, Alcalase, Response Surface Methodology
  • R. Shekari, K. Rezaei, S. Asadollahi Pages 111-124

    In this research, microwave-assisted hydrodistillation (MD) with pretreatment ultrasound (US) 45 and 90 min of essential oils from fresh Aegle marmelos peel were used and the results were compared with those obtained by hydrodistillation technique (HD) in terms of extraction yield/efficiency, extraction time, chemical composition and quality of the essential oil. All experiments were performed with at least three replicates. They were done according to GLM method and LSD Test in the SAS software system. The values obtained for essential oil from Aegle marmelos were achieved 2.00±0.2% and 1.97±0.2% by MD with pretreatment US (45 and 90 min) and 2.02±0.2% by MW. By using GC-MS system the composition of extracted essential oils were identified. The major component of essential oils obtained by both methods was limonene. There is no significant effect on the yield of essential oil and quality of essential oils extracted by MD with pretreatment US as compared to MW method.

    Keywords: Essential oil, Aegle marmelos, Microwave, Gas Chromatography, Ultrasound Extraction1