فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش های پولی - بانکی
پیاپی 16 (تابستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/05/09
  • تعداد عناوین: 6
|
  • کاظم صدر* صفحات 1-26
    هدف این مقاله نشان دادن تاثیر نهادهای حقوقی و قواعد رفتاری اسلامی بر ساختار و عملکرد بازارهای مالی است. ممنوعیت خلق دارایی بر مبنای بدهی و تجویز آن بر مبنای ارزش یا دارایی واقعی و در نتیجه هماهنگ شدن بخش مالی با بخش واقعی اقتصاد، مهم ترین تاثیر اجرای قواعد مزبور است. در نتیجه از ساختار بازارهای مالی، بازار پول حذف شده و دارایی های ربوی نظیر اوراق قرضه و مشتقات آنها تحریم می شوند. بر عکس بازار دارایی و سرمایه گسترش یافته و نهادهای مالی، مانند بانک ها، بازار سهام، و بانک مرکزی به جای خلق پول و اجرای سیاست پولی به مدیریت سیاست تامین مالی می پردازند.
    کلیدواژگان: نهادهای حقوقی، بازارهای مالی، اوراق قرضه
  • خشایار مقدم*، علی ارشدی، کیانوش رضایی صفحات 27-58
    این پژوهش با هدف شناخت عوامل موثر بر رفتار اعتباری متقاضیان حقیقی تسهیلات خرد تدوین شده است. در این راستا پژوهشگران اقدام به شناسایی 36 شاخص کرده و سپس با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی طبقه بندی شده، 429 پرونده اعتباری انتخاب و با بهره گیری از تکنیک های داده کاوی مانند انواع درخت تصمیم (CHAID، CART، QUEST، (C5، شبکه عصبی، ماشین بردار پشتیبان، رگرسیون لجستیک و تحلیل تشخیصی اقدام به ارزیابی میزان اثرگذاری این شاخص ها بر احتمال نکول تعهدات کردند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که مدل شبکه عصبی در مقایسه با سایر روش ها بالاترین قابلیت پیش بینی را دارد. علاوه بر این از 35 شاخص مورد بررسی دوازده شاخص مدت (دوره زمانی بازپرداخت)، نوع عقد، تعداد اقساط بازپرداخت، نوع وثیقه، تعداد چک برگشتی قبل از دریافت تسهیلات، مبلغ قسط، مدت سپرده گذاری (سپرده کوتاه مدت)، بخش اقتصادی، جنسیت، شغل، میانگین گردش شش ماه قبل از دریافت تسهیلات و وضعیت مالکیت به ترتیب بیشترین اهمیت را در توضیح رفتار اعتباری وام گیرندگان دارند. در نهایت قواعد به دست آمده از درخت تصمیم برای تصمیم سازی (طراحی یک مدل امتیازدهی اعتباری) در بانک استخراج شدند.
    کلیدواژگان: تسهیلات خرد، بانک خصوصی، شبکه عصبی، SVM، رگرسیون لجستیک، تحلیل تشخیص، درخت تصمیم، احتمال نکول تعهدات و نمونه گیری طبقه بن
  • اسفندیار جهانگرد*، حسن طایی، فاطمه قاسمی صفحات 59-80
    از جمله عوامل مهمی که می تواند روی تقاضای نیروی کار موثر باشند فناوری و دستمزد است. این مقاله سعی دارد اثر تغییرات فناوری و دستمزد (جبران خدمات) را بر تقاضای نیروی کار در ایران بررسی کند. برای دستیابی به این هدف، به تلفیق الگوی تقاضای نیروی کار در الگوی داده ستانده پرداخته شده و مدل به روش داده های تابلویی مدل سازی شده است. برای این منظور از جداول داده ستانده در طی سال های 1365، 1370 و 1380 استفاده شده است. نتایج برآورد با استفاده از رویکرد اثرات ثابت نشان می دهد که ضرایب متغیر اشتغال نسبت به پارامترهای فناوری مثبت و معنی دار و مطابق با مبانی نظری است.
    کلیدواژگان: الگوی داده، ستانده، تقاضای نیروی کار، فناوری، دستمزد، داده های تابلویی
  • محمد هادی مهدویان* صفحات 81-118
    نظام های پرداخت و تسویه در هر کشوری از سه مجموعه نظام پرداخت های نقدی، اعتباری، و الکترونیک تشکیل شده است. توزیع بار مبادلات و پرداخت ها در اجزای سه گانه فوق الذکر و تعیین سهم هر یک از این اجزا در نظا م های پرداخت و تسویه قطعی دادوستد های بخش واقعی و مالی کشور به عوامل متعددی از جمله زیرساخت های الکترونیکی و بانکی، میزان پیشرفت سامانه های غیرنقدی در مقابل ابزارهای نقد پرداخت، فضای فرهنگی کشورها، و نیز نظامات حقوقی/ قضایی معطوف به بازیافت مطالبات بستگی خواهد داشت. به میزانی که کارایی نظامات پرداخت و تسویه اعتباری و الکترونیکی پایین باشد فشار بر نظام پرداخت های نقدی افزون خواهد شد و در چنین شرایطی کارایی نظام پرداخت نقدی کشور از بابت اندازه های اسکناس و مسکوک و قدرت خرید واحد پول ملی واجد اهمیتی دوچندان خواهد بود. به عبارت دیگر هرچه اتکای اقتصاد ملی به نظام پرداخت نقد در مقایسه با نظامات اعتباری و الکترونیک بیشتر باشد موضوع کارآیی نظام پرداخت نقد اهمیت بیشتری پیدا می کند. نظام پرداخت نقد کشور طی دهه های اخیر از بابت ظرفیت و استعداد تسویه مبادلات به لحاظ اندازه های اسکناس و مسکوک، فاصله و تناسب اندازه ها، تعداد اندازه ها، و اندازه کوچک ترین و بزرگ ترین واحد دچار مشکلات عدیده ای شده است. علاوه بر آن پشتیبانی و گردش نظام پرداخت و تسویه نقدی از بابت هزینه های تولید کاغذ امنیتی، چاپ اسکناس و ضرب مسکوک، توزیع، نگهداری، شمارش، بازرسی، و امحا در حدی دشوار شده که ادامه وضعیت جاری غیرممکن شده است. در بررسی حاضر تلاش شده است تا ابعاد مختلف نظام پرداخت های نقدی کشور و راه های اصلاح و بهبود آن از بعد نظری و تطبیقی مورد بررسی واقع شود و با استفاده از این رهیافت ها چارچوب مناسب عملیاتی بهبود سیستم پیشنهاد شود.
    کلیدواژگان: نظام های پرداخت و تسویه، نظام پرداخت نقد، اندازه های اسکناس و مسکوک
  • فرهاد نیلی*، مرضیه اسفندیاری صفحات 119-158
    طبق ترتیبات مقرر در طرح جامع نظام پرداخت های کشور، دارابودن کارت بانکی، کلید ورود به بسیاری از سامانه های پرنفوذ بانکداری الکترونیک در کشور است. از این رو در این تحقیق با استفاده از نتایج طرح «دسترسی خانوارهای شهری به خدمات مالی» که بر اساس نمونه گیری از 6055 خانوار شهری در سال 1387 توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت، عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر استفاده افراد بزرگسال شهری از کارت های بانکی از طریق یک مدل پروبیت شناسایی شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهند که در مناطق شهری ایران، مردان و جوانان از کارت های بانکی بیشتر استفاده می کنند. به علاوه با افزایش سطح تحصیلات فرد و نیز سطح هزینه های خانوار، استفاده از کارت های بانکی افزایش می یابد. افراد ساکن در تهران بیشتر از دیگر شهرهای بزرگ دارای کارت های بانکی هستند و میزان استفاده ساکنان شهرهای متوسط از شهرهای بزرگ کمتر است. از نظر وضع تاهل، استفاده افراد مطلقه و بیوه از کارت های بانکی بیشتر از افراد دارای همسر است. در درون خانواده نیز، استفاده فرزندان و سایر اعضای خانوار از کارت های بانکی، از سرپرست خانوار کمتر است. همچنین از حیث وضعیت شغلی، افراد بیکار، خانه دار و نیز محصلان، کمتر از افراد شاغل کارت فعال بانکی دارند و میزان استفاده افراد مستمری بگیر و اجاره دار از شاغلان بیشتر است. نهایتا افرادی که حساب فعال قرض الحسنه پس انداز، حساب جاری و بالاخره حساب سرمایه گذاری دارند، به ترتیب از کارت های بانکی بیشتر استفاده می کنند.
    کلیدواژگان: کارت های بانکی، استفاده از خدمات بانکی، دسترسی به خدمات مالی، مدل های پروبیت
  • امیر رساییان*، میرعسکری اکبری صفحات 159-179
    پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین فرار مالیاتی، شفافیت و ارزش شرکت 82 شرکت فعال پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1381 1390 می پردازد. در این پژوهش، در ابتدا به بررسی عوامل موثر بر فرار مالیاتی و به خصوص شفافیت شرکت پرداخته می شود. در ادامه ارتباط سطح شفافیت با ارزش شرکت مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش از مدل های رگرسیون داده های ترکیبی برای بررسی رابطه های فوق استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که فرار مالیاتی ارزش شرکت را به خصوص برای شرکت های شفاف تر افزایش می دهد.
    کلیدواژگان: فرار مالیاتی، شفافیت، ارزش شرکت، داده های ترکیبی
|
  • Sayyed Kazem Sadr Pages 1-26
    This article aims to demonstrate the impact of legal institutions and Islamic principles on structure and performance of financial markets. The main impacts include the ban on asset creation based on debt and its prescription according to real value. As a result, money market is omitted from the structure of financial markets and usury including bonds and their derivatives are made forbidden. On the contrary, asset market and capital expand and financial institutions such as banks, stock market, and central bank manage the financial policies instead of creating money and implementing monetary policies.
    Keywords: Legal Instituations, Financial Markets, BondsLegal Instituations, Financial Markets, Bonds
  • Khashayar Moghaddam, Dr Ali Arshadi, Kianoosh Rezayee Pages 27-58
    Regarding to an increased growth of nonperforming loan plus banks benefits being at risk through the recent years, this study aims to investigate the influential factors in credit behavior of real applicants of retail facilities. Therefore, the researchers identified 35 factors, followed by which they selected 429 credit files to evaluate the effect of these factors on Probability of default applying data mining techniques such as decision trees (C5, QUEST, CART, CHAID), artificial neural network, Support vector machine, logistic regression and discriminant analysis. The results are indicative of the fact that the artificial neural network has a higher prediction ability compared to other methods. Besides these 35 factors, 12 other indicators (including repayment duration, type of the loan contract, repayment installments number, collateral type, the number of invalid checks before receiving loans, installment amounts, depositing time (short-term deposits), economic sector, gender, job, transaction average through 6 month prior to receiving the loan and the property status) were respectively of highest importance in explaining the creditors behavior. Among the aforementioned factors, only 3 factors (including the property status, gender and Job) were out of bank control. In the end, the regulations resulted from the decision tree were extracted for decision creating (designing a credit evaluation model) in bank.
    Keywords: Retail Facilities, Private Bank, Artificial Neural Network, SVM, Logistic Regression, Discriminant Analysis, Decision Tree, the Default Possibility, Stratified Sampling
  • Dr Esfandiar Jahangard, Dr Hassan Taee, Fatemeh Ghasemi Pages 59-80
    Technology and wages are important factors can be effective on the labor force demand. This paper tries to apply the effect technological change and wages (compensation) on labour demand in Iran. To achieve this goal, the combined input-output model with demand function model of labour. For this purpose, we used panel data approach and input-output tables in the years 1365, 1370, 1380. The estimation results using fixed effects approach showing that positive and significant coefficient of technology on employment and it is consistent with the theoretical.
    Keywords: Input, Output Model, Labor Demand, Technology, Wage, Panel Data
  • Mohammad Hadi Mahdavian Pages 81-118
    Payment and settlement systems of every country include cash, credit, and electronic payment systems. Distribution of the load of deals and payments in each segment depends on various factors including electronic and banking infrastructure, progress of non-cash systems compared to cash payments, cultural environment, and legal provisions for recovering credits.The current study aims at investigating various dimensions of payment systems in the country and ways to reform and improve them from theoretical and comparative aspects. It tries to use its findings to propose a suitable framework for improvement of the system.
    Keywords: Payment, Settlement Systems, Cash Payment System, Sizes of Notes, Coins
  • Dr Farhad Nili, Marzieh Esfandiari Pages 119-158
    According to Iranian National Payment System, most of the electronic banking services require holding of electronic bank cards in the form of debit or credit. Hence, in this study we use the results of a sample that was conducted by Central Bank of Iran during 2008 in which 6055 households, who live in urban area, were asked which banking services they have access to. We design a probit model to identify social and economic factors that affect the use of e-cards by Iranian urban adults.Our findings show that male or young individuals, people with higher level of education and also people who live in households with higher level of expenditures use e-cards more than others. In addition, people who live in Tehran with respect to residents of other large cities use debit cards more, while this latter group hold e-cards more than those who live in small cities. Furthermore, divorced and widowed spouses hold e-cards more than married people, while within families; use of e-cards by children and other members is less than head of family. In addition, unemployed individuals, housekeepers and students have fewer e-cards than employed people who themselves use e-cards less than retired persons. Finally people who have active saving deposit, current deposit and investment deposit accounts respectively use banking cards more than others.
    Keywords: Bank Cards, Use of Banking Services, Probit Models
  • Amir Rasaeiyan, Mir Askar Akbari Pages 159-179
    Present study investigates the relationship between tax avoidance; corporate transparency and firm value among 82 active accepted firms in Tehran Stock Exchange (TSE) during 1390-1381. First of all this study examines the effective factors on corporate tax avoidance, specifically the corporate transparency and then goes on to examine the corporate transparency level with firm value. In this research, regression models with panel data are used to investigate the mentioned relationships. The results indicate that tax avoidance increases firm value specifically for more transparent firms
    Keywords: Tax Avoidance, Transparency, Firm Value, Panel Data