فصلنامه روان شناسی کاربردی
پیاپی 2 (بهار 1386)

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر شیوه های فرزندپروری والدین (مستبدانه، قاطعانه، سهل گیرانه، بی اعتنا) بر میزان افسردگی فرزندانشان و همچنین تعیین تفاوت جنسی فرزندان در بروز افسردگی، انجام شد. بدین منظور 350 دانش آموز (175 دختر و 175 پسر) از بین 3500 دانش آموز دختر و پسر مقطع سوم دبیرستان ناحیه یک کرج با روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. آزمودنی ها پرسشنامه های «محیط خانوادگی» و «افسردگی بک» را تکمیل نمودند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری تحلیل واریانس دوطرفه، آزمون تعقیبی توکی، t مستقل و t زوج استفاده و در سطح اطمینان 95 نتایج زیر حاصل شد: انواع شیوه های فرزندپروری والدین بر میزان افسردگی دانش آموزان دختر و پسر تاثیر متفاوتی دارد. شیوه های مستبدانه و بی اعتنا بیش از شیوه های قاطعانه و سهل گیرانه موجب افسردگی دختران و پسران می شود و دختران بیش از پسران تحت تاثیر شیوه های فرزندپروری والدینشان دچار افسردگی می شوند.

در پژوهش حاضر، اثرات درمان نوروسایکولوژیک در کارامدی خواندن دانش آموزان با نارساخوانی تحولی نوع ادراکی با روش تجربی بررسی شده است. به منظور انجام این پژوهش، 83 نفر از دانش آموزان مشکوک به نارساخوانی از میان جامعه دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرتهران از پایه های سوم، چهارم و پنجم، به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ایچند مرحله ای انتخاب وسپس از میان آنها 30 دانش آموز پس ازاجرای آزمون های تشخیصی (ازجمله آزمون هوشی وکسلر کودکان، آزمون اختلال خواندن، آزمون ADHD و آزمون اختلال سلوک) به صورت هدفمند برگزیده شدند. هدفمند سپس، آزمودنی های نارساخوان بر مبنای مقیاس طبقه بندی بیکر، در دو گروه آزمایشی و گواه نوع ادراکی (تعداد هر گروه 15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. پس از اجرای پیش آزمون درهردوگروه، گروه آزمایشی به مدت 20 جلسه، تحت درمان شیوه های نوروسایکولوژیک (HSS) قرار گرفت. اما گروه گواه، هیچگونه درمانی را دریافت نکرد. پس از آن، در هر دو گروه آزمایشی و گواه، پس آزمون (بلافاصله پس از اتمام درمان) و آزمون پیگیری (پس از گذشت 4 ماه) به اجرا درآمد. در پایان داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل واریانس آمیخته، تحلیل واریانش اندازه گیری مکرر و آزمون t وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهشی حاکی از آن بود که اولا مداخله های نوروسایکولوژیک بر مبنای مدل تعادل خواندن بیکر سبب افزایش میزان سرعت و درک خواندن دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی تحولی نوع ادراکی گردید. ثانیا، کاربرد این شیوه های درمانی موجب پایداری اثرات درمان (پس از گذشت 4 ماه) در این گروه از کودکان شد. بر مبنای نتایج این پژوهش می توان به متخصصان اختلال های یادگیری پیشنهاد نمود که با استفاده از این روش ها در جهت بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان بکوشند.

هدف اصلی در این پژوهش تعیین تاثیر آموزش های روانی- اجتماعی توسط همیاران سلامت روان بر کاهش افسردگی زنان شهر هفشجان (از توابع شهرستان شهرکرد) بود. برای این منظور 300 نفر از زنان شهر هفشجان که دارای مدرک تحصیلی سیکل و بالاتر بودند به صورت تصادفی خوشه ایانتخاب و توسط پرسشنامه ی سنجش میزان افسردگی مورد بررسی قرار گرفتند. سپس 30 نفر که از پرسشنامه ی افسردگی نمره ای بین 22 تا 51 به دست آورده بودند به صورت تصادفی ساده انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش 12 جلسه 90 دقیقه ای آموزش های روانی- اجتماعی توسط همیاران سلامت روان دریافت کرد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد، میانگین نمرات پس آزمون افسردگی در گروه آزمایش که آموزش های روانی- اجتماعی دریافت کرده بودند کمتر از گروه کنترل بود و بین میانگین نمرات دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی دار وجود داشت (001/0= P، 31/169= F). کاربرد آزمون t مستقل برای بررسی نتایج پیگیری 4 ماهه نیز نشان داد، تفاوت بین میانگین نمرات گروه آزمایش و کنترل معنی دار بوده است (001/0= P، 68/12= t). نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که 81 درصد واریانس در نمرات باقیمانده پس آزمون افسردگی ناشی از تاثیر آموزش های روانی- اجتماعی بوده است، نتایج پیگیری نیز بیانگر آن بود که تاثیر ارائه آموزش مذکور پس از گذشت چهار ماه همچنان پایدار بوده است.

هدف از این مقاله، ارائه بخشی از یافته های پژوهشی در مورد بررسی و ریشه یابی علل وقوع بدفهمی ها و اشتباهات مفهومی دانش آموزان در درس ریاضی است که در آن از ابزار شناختی طرحواره ها برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. لذا، در تبیین مبانی نظری پژوهش، ابتدا چیستی طرحواره ها و نقش آن ها در یادگیری ریاضی مورد بررسی قرار گرفته است و سپس به اختصار، مروری بر بدفهمی های ریاضی میشود. در ادامه، ضمن اشاره به مواردی از یافته های پژوهشی مربوط به نقش طرحواره ها در ایجاد بدفهمی های ریاضی و بیان چگونگی انجام پژوهش، دو مورد دیگر از چگونگی نقش طرحواره ها در ایجاد بدفهمی های ریاضی دانش آموزان که از نتایج این پژوهش اند، معرفی می گردند.

در این پژوهش به بررسی و مقایسه حافظه رویدادی و معنایی درجوانان و سالمندان ساکن و غیرساکن خانه سالمندان پرداخته شده است. نمونه مورد مطالعه، 80 نفر از جوانان و سالمندان شهر تهران بودند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع پس رویدادی است. در این پژوهش، از دو نوع آزمون یادآوری آیتم و منبع کلمات پر بسامد و کم بسامد و تصاویر مشهور و غیر مشهور برای حافظه رویدادی و از دو آزمون مقوله های طبقاتی و سیالی واژگان برای حافظه معنایی استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل واریانس وآزمون تعقیبی توکی نشان داد که: به طور کلی، جوانان نسبت به سالمندان حافظه رویدادی و معنایی بهتری دارند. هم در سالمندان و هم در جوانان، یادآوری آیتم بهتر از یادآوری منبع است و هر دو یادآوری منبع و آیتم، درمورد تصاویر بهتر از کلمات است. هم در سالمندان و هم در جوانان یادآوری آیتم و منبع تصاویر مشهور بهتر از تصاویر غیر مشهور است. ولی در مورد کلمات، سالمندان در یادآوری منبع کلمات پر بسامد موفق تر هستند و جوانان در یادآوری کلمات کم بسامد.